⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️☄⭐️ ☄ ⭕️دشمن درونی انسان (بخش اول) 🔶دشمن حقیقی انسان کیست؟ 🔷یکی از مسائلی که در خودسازی انسان نقش اساسی دارد #دشمن_شناسی است؛ ما باید بدانیم دشمن ما کیست و از چه راه ها و ابزارهایی برای شکست ما استفاده میکند. طبق آیات و روایات انسان دو گونه دشمن دارد: ۱) #دشمن_درونی یا دشمن نزدیک - ۲) #دشمن_بیرونی یا دشمن دور. نزدیکترین دشمن به آدمی #نفس_اوست که به فرمایش امام علی (ع): «اعدی عدوک نفسک التی بین جنبیک؛ دشمن ترین دشمنان، #نفس توست که در کنار توست. این روایت از پیامبر اکرم (ص) نیز نقل شده است. آری نفس، این #نفس_اماره که آدمی را دائما به بدی دعوت می کند، #دشمن_نزدیک است. «شیشه نزدیکتر ازسنگ ندارد خویشی/ هر شکستی که به انسان برسد ازخویش است!» 🔷اما #دشمن_دور #شیطان است؛ طبق فرمایش قرآن، شیطان فقط #وسوسه_گر است؛ او انسان را به سمت بدیها تحریک میکند، این انسان است که با اختیار خود به سمت بدی میرود. شیطان بیش از این قدرتی ندارد، لذا وقتی در قیامت انسان ها جلوی شیطان را میگیرند و اعتراض میکنند که تو باعث شدی ما جهنمی بشویم، او در پاسخ میگوید: «فلا تلومونی ولوموا انفسکم؛ مرا ملامت وسرزنش نکنید نفستان را ملامت کنید، من فقط وسوسه می کردم و این شما بودید که به دنبال بدی میرفتید». بهترین وسیله براى #دشمن_شناسى، مراجعه به #قرآن است که دشمنان مختلف را در آیات نورانى خویش معرفى کرده است. برخى از آنان عبارتند از: ۱- شیطان هاى جن و انس، ۲- هواهاى نفسانى، ۳- کافران و اهل کتابى که در صدد مقابله با مسلمانان باشند، ۴- جهل و نادانى و... . 🔷 #شیطان موجودی حقیقی است که با وسوسه و دگرگون ساختن واقعیات امور، و زینت بخشیدن به زشتیها و گناهان، و ناگوار جلوه دادن نیکیها و طاعات، سعی در اغوا و #انحراف انسان دارد. در واقع حوزه اصلی فعالیت شیطان در حالات روانی انسان و جنبه تخیل و توهم او است که حقایق را وارونه و بر خلاف واقعیت آنها جلوه میدهد، و انسان را به خیال و توهم در مورد واقعیات وادار میسازد. از منظر قرآن کریم شیطان تنها وسوسه میکند و در قوه خیال و وهم انسان تصرف میکند و حقایق را دگرگون میسازد: «فَوَسْوَسَ لَهُمَا الشَّیْطانُ لِیُبْدِیَ لَهُما ما وُرِیَ عَنْهُما»[اعراف،۲۰] و «فَوَسْوَسَ إِلَیْهِ الشَّیْطانُ قالَ یا آدَمُ هَلْ أَدُلُّکَ عَلى شَجَرَةِ الْخُلْدِ»[طه،۱۲۰]. شیطان زشتیها را زیبا جلوه میدهد و اعمال ناپسند را زینت و آرایش کرده و آن را پسندیده و درست در اذهان ظهور میدهد: «وَ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ ما کانُوا یَعْمَلُونَ»[انعام،۴۳] و «وَ إِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النّاسِ»[انفال،۴۸]. بت پرستیها و تکبرها و ایستادن در برابر حق و حقیقت نمونه هایی از اعمال نفوذ و تصرف شیطان در وهم و خیال انسان است که بخشی از حوزه فعالیتهای روانی انسان هستند. 🔷اما هوای نفس و نفس اماره، چیزی خارج از وجود انسان و موجودی مستقل همانند شیطان نمیباشد، بلکه مرحله ای و بخشی از وجود خود انسان است. در حقیقت #نفس_اماره که به زشتیها و گناهان و پستی ها امر میکند و هوای نفس با فرمان و خواست و اراده او شکل می گیرد، مرتبه پایین و پست و تربیت نیافته از نفس و حقیقت انسان است. نفس انسان در مرحله پایین و پست خود، حیوانی است که همه صفات و آثار حیوانیت، مانند شهوت و درندگی را دارا است. تعبیراتی که در روایات در مورد #نفس_انسان آمده و آن را بدترین دشمن و هلاک کننده و غیر قابل اعتماد دانسته اند و به مبارزه و جهاد با آن و مهار کردن و کنترل نمودن آن آمده است، مربوط به همین مرحله پایین نفس یعنی مرحله حیوانیت او است. #برای_آگاهی_بیشتر رجوع کنید به: ۱. خودسازی (ابراهیم امینی)، بحث روح انسانی و حیوانی ۲. تعلیم و تربیت در اسلام (مرتضی مطهری) ۳. فلسفه اخلاق (مرتضی مطهری)

✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨ ✨ ⭕️از قربانی کردن حیوان درون تا پرواز به ملکوت اعلی (بخش دوم و پایانی) 2⃣عقلانیت، بصیرت و هوشمندی 🔷یکی از ویژگیهای مهمی که موجب میشود انسان در مواجهه با #هوای‌_نفس به راحتی پیروز شود و هوای نفس خود را قربانی کند، مجهز شدن به شاخص #تعقل، #بصیرت و #هوشمندی است. انسانهایی که به خوبی از قوه تعقل و اندیشه ورزی استفاده میکنند به راحتی مغلوب هوای نفس خود نمیشوند؛ چرا که این دسته افراد به خوبی به جوانب و تبعات کارخود واقف هستند، از این رو برای لذات زود گذر مادی، آخرت خود را به دنیای ناپایدار نمیفروشند. 🔷در #قرآن_کریم به خوبی به این نکته اشاره شده است که اگر انسانها در حیات مادی و دنیوی خود از قوه تعقل و اندیشه ورزی استفاده میکردند، گرفتار عذاب اخروی نمیشدند: «وَقَالُوا لَوْ کُنَّا نَسْمَعُ أَوْ نَعْقِلُ مَا کُنَّا فِی أَصْحَابِ السَّعِیرِ؛ [ملک،۱۰] و میگویند: «اگر ما گوش شنوا داشتیم یا #تعقّل میکردیم، در میان #دوزخیان نبودیم!» خدا در قرآن کریم این چنین #حضرت_ابراهیم (ع) را با شاخص و ویژگی بصیرت و #تعقل_ورزی معرفی میفرماید: «وَ اذْکُرْ عِبادَنا إِبْراهیمَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ أُولِی الْأَیْدی وَ الْأَبْصارِ؛ [ص،۴] و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم و اسحاق و یعقوب را، صاحبان دستها (ى نیرومند) و چشمها (ى بینا)!» 3⃣معاد باوری و خداترسی 🔷بطور قطع و یقین هستند افرادی که اعتقادی به معاد و خدای متعال ندارند و هیچگاه در برابر هوای نفس نمیتوانند قد علم کنند. #ایمان به حیات ابدی و اعتقاد به حساب و کتاب روز جزا است که موجب میشود انسان در #عواقب و #تبعات کارهای خود بیاندیشد و خود را تسلیم و تابع هوای نفس خود نکند، در واقع اگر کسی به دنبال قربانی کردن نفس خود میگردد، و تلاش دارد که سعادت و #خوشبختی_ماندگار را برای خود به ارمغان آورد، باید شناخت و معرفت خود را نسبت به #حیات_ابدی تقویت نماید، و این علم و شناخت را به ایمان و باور تبدیل نماید. 🔷اگر اندکی در آیات وحیانی #قرآن_کریم دقت و تأمل نمایید، متوجه خواهیم شد یکی از علل و عواملی که موجب جهنمی شدن افراد شده ضعف در #معادباوری ایشان بوده است. «مَا سَلَکَکُمْ فِی سَقَرَ، ... وَکُنَّا نُکَذِّبُ بِیَوْمِ الدِّینِ؛[مدثر، ۴۲ و ۴۶] چه چیز شما را در آتش [سقر] درآورد؛ ... و روز جزا را دروغ مى‏شمردیم.» 🔷خدا در قرآن کریم #حضرت_ابراهیم (ع) را به عنوان، شخصی که توانست به خوبی بر هوای نفس خود غلبه نماید را با ویژگی #معادباوری معرفی کرده و میفرماید: «إِنَّا أَخْلَصْناهُمْ بِخالِصَةٍ ذِکْرَى الدَّارِ؛ [ص،۴۶] ما آنها را با خلوص ویژه‏اى خالص کردیم، و آن یادآورى سراى آخرت بود!» مفسران قرآن کریم در ذیل این آیه شریف این چنین بیان داشته اند: «آرى آنها پیوسته به یاد جهان دیگر بودند، افق دید آنها در زندگى چند روزه این دنیا و لذات آن محدود نمیشد، آنها در ماوراى این زندگى زودگذر، #سراى_جاویدان با نعمتهاى بى‏پایانش را می‌دیدند، و همواره براى آن تلاش و کوشش داشتند.»[۱] 4⃣صبر، تعهد و وفاداری 🔷برای #پیروزی بر #دشمن_درونی و خواهشهای شیطانی، هیچ انسانی بی‌نیاز از عنصر #صبر نیست. در واقع این صبر و #بردباری است که #مانع‌نفوذشیطان در سرزمین وجودی انسان میشود، انسانهای مقاوم و صبور هیچگاه در برابر #وسوسه‌های_شیطان سستی و ضعف از خود نشان نمیدهند و همچون کوهی استوار در برابر لذات زودگذر نفسانی #خویشتنداری میکنند. این دسته افراد زمانی که با خدای متعال عهدی را می‌ببندند بر #پیمان خود ایستادگی میکنند و صداقت و درستی خود را به منصه ظهور میرسانند. خدای متعال این چنین #وفاداری #حضرت_ابراهیم (ع) را به رخ جهانیان میکشد: «وَ إِبْراهیمَ الَّذی وَفَّى؛[نجم،۳۷] و [نیز در نوشته‏هاى‏] همان ابراهیمى که #وفا کرد.»   5⃣توکل و پیوسته در مسیر خدا بودن 🔷برخی افراد برای مبارزه با هوای نفس تنها به نیرو و توان خود تکیه و اعتماد میکنند، این در حالی است که #انبیاء و #اولیای_الهی در مواجهه با #شیطان و هوای نفس بهترین پناهگاه را نه نیرو و توان خود، بلکه مدد و #یاری_خداوند معرفی کرده اند، این موضوع به خوبی در داستان پیامبران و اولیای الهی مشهود است. 🔷بطور مثال داستان حضرت یوسف و زلیخا در قرآن کریم این چنین بیان شده است: «و من #نفس خود را تبرئه نمى‏کنم، چرا که نفس قطعاً به بدى امر مى‏کند، مگر کسى را که #خدا رحم کند، زیرا پروردگار من آمرزنده مهربان است.» [یوسف، ۵۳ - ترجمه آیه]، در سبک زندگی حضرت ابراهیم (ع) نیز به خوبی با عنصر و ویژگی #توکل و اعتماد بر خدا و در مسیر او بودن مواجه میشویم: «وَ قالَ إِنِّی ذاهِبٌ إِلى‏ رَبِّی سَیَهْدینِ؛[صافات، ۹۹] و [ابراهیم‏] گفت: «من به سوى پروردگارم رهسپارم، زودا که مرا راه نماید.»   پی‌نوشت: [۱] تفسیرنمونه ج‏۱۹ ص۳۰۸ منبع: وبسایت‌راسخون