⭕️ «تغییر» و «بداء» در نشانههای حتمی ظهور؟
#بخش_پایانی
▪️سوال این است آیا در نشانههای ظهور و بخصوص در علائم حتمی همچون سفیانی، ندای آسمانی و... ، امکان تغییر و بداء بلکه عدم وقوع، مطرح است؟
▪️آیا ممکن است امام زمان، ظهور کند اما هیچکدام از علائم، اتفاق نیفتد؟
✍️ مصطفی امیری
☑️ اشاره
▪️نشانههای حتمی ظهور، معرفی شد. و نیز بیان گردید: خبر از وقوع بداء در دایره علم بشر نیست. سپس ذکر شد که احادیث متعدد بر وقوع حتمی نشانهها تاکید دارند. فقط یک حدیث (تاکید میشود فقط یک حدیث) از امام جواد در الغیبة نعمانی، دال بر وقوع بداء و تغییر در سفیانی، است. آیا باید طرد کرد یا جمع عرفی؟
▪️سپس عنوان شد: فرض بگیریم بداء در نشانههای حتمی را پذیرفتیم، به عنوان مثال، در «اصل» ندای آسمانی که «معیار» شناخت امام عصر در دشوارترین حالات، توصیف شده است. حال آیا ممکن است بدون «اتمام حجت» بر بندگان، فرایند ظهور بدون این نشانه حتمی، رخ بدهد؟
▪️یا در «تفاصیل» ندای آسمانی، بداء شود و در لیلةالقدر ماه رمضان نباشد. آیا پذیرفتنی است؟
▪️در هر حال، راه برای جولان دادن «مدعیان دروغین» فراهم خواهد شد؛ ضمن اینکه خدواند با این کار، موجبات تکذیب ائمه را فراهم میکند که محال است.
☑️ دیدگاه برگزیده
▪️حدیث بداء در سفیانی را باید در کنار انبوه احادیث با مضامین عدم بداء در این نشانه حتمی، نگریست ازجمله:
▫️«كُنْتُ عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ فَجَرَى ذِكْرُ الْقَائِمِ فَقُلْتُ لَهُ أَرْجُو أَنْ يَكُونَ عَاجِلًا وَ لَا يَكُونَ سُفْيَانِيٌّ فَقَالَ لَا وَ اللَّهِ إِنَّهُ لَمِنَ الْمَحْتُومِ الَّذِي لَا بُدَّ مِنْهُ» نعمانی، الغیبة، ص۳۰۱.
▪️در واقع، وقتی اهلبیت از موضوعی خبر دادهاند، هرچند آن موضوع، قابلیت بداء دارد لکن در عمل، بداء و تغییر، محقق نخواهد شد. به عبارت دیگر: امکان بداء غیر از وقوع بداء است. و روایت امام جواد، ناظر بر «امکان» بداء است و نه «ضرورت» وقوع بداء در نشانههای ظهور.
▪️توضیح اینکه: طبق گزارش قرآن، یهودیان، توهم و اعتقاد داشتند که دستان خدا، بسته است. و بعد از اینکه جهان را آفرید و برخی از امور را متحقق ساخت، دیگر از تغییر آن، عاجر و ناتوان میشود (قالَتِ الْيَهُودُ: يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ)؛ اما قرآن با رد این دیدگاه یهود، فرمود: دستان خود شما، بسته است و دست خدا باز است (غُلَّتْ أَيْديهِمْ وَ لُعِنُوا بِما قالُوا بَلْ يَداهُ مَبْسُوطَتان) سوره مائده، آیه۶۴.
▪️گاهی تصور میشد که وقتی امر حتمی باشد، یعنی بر خدا هم حتمی است، «محتوم علی الله» و دیگر قابل تغییر نخواهد بود؛ خیر اینگونه نیست، بلکه «محتوم من الله» است، یعنی از طرف خدا حتمی است نه اینکه، دست خدا بسته باشد.
▪️از اینرو، روایت امام جواد، که میفرماید امکان بداء و تغییر در سفیانی نیز وجود دارد، اشاره به همین موضوع است. یعنی با اینکه سفیانی، از طرف خدا، حتمی میباشد (محتوم من الله)، البته تصور نکنید که بر خدا، حتمی شده است (محتوم علی الله)؛ دست خدا، بسته نیست.
▪️بداء در «تفاصیل» نشانههای ظهور که نوعی از ارتباط با فعل، رفتار و سلوک انسانها دارد، امکانپذیر است بدین معنا که اگر جبهه حق و شیعیان، آمادگی لازم را کسب کنند، تلفات و کشتهها در مواجهه با سفیانی، کمتر خواهد شد و صرفا در «تفاصیل و جزئیات» نشانه حتمی سفیانی، بداء و تغییر، ممکن است. ولکن در فرض عدم همراهی مردم، آنچه اهلبیت فرمودند، دقیقا اتفاق خواهد افتاد.
▪️لکن در دیگر علائم حتمی مثل ندای آسمانی که معیار تشخیص امام مهدی است و قابلیت مشابهسازی هم ندارد و فقط یکبار در همه ادوار تاریخ، آن هم به فاصله چند ماه مانده به قیام حضرت، رخ خواهد داد، بداء هرچند در مقام اثبات، احتمال دارد لکن در مقام ثبوت، بداءپذیر نیست. زیرا متعلق آن افعال انسانها نیست بلکه از افعال و سنن الهی است.
▪️از مجموع آنچه بیان گردید: در نشانههای حتمی و غیرحتمی ظهور، بداء و تغییر وجود ندارد و آنچه معصومان فرمودند، دقیقا اتفاق خواهد افتاد.
▪️بنابراین، «حدیث مُنفرد» در الغیبة نعمانی که به بداء در نشانههای حتمی، پرداخته، بنابر مشهور اشاره به «احتمال» و «امکان» بداء در «تفصیل و جزئیات» نشانههای حتمی دارد و نه در «اصل» وقوع نشانه حتمی؛ و به نظر نویسنده، متن حدیث اشاره به این مهم دارد که «حتم من الله»، مقصود است و نه «حتم علی الله»، کما اینکه یهود فرض کرده بود که «یدالله مغلوله» یعنی، وقتی موضوعی، حتمی شد، دست خدا بسته است بلکه دست خدا باز است و روایت امام جواد، ناظر بر «امکان» بداء است و نه «ضرورت» وقوع بداء در نشانههای ظهور. البته در مقام ثبوت، همان خواهد شد که اهلبیت از سوی خدا، خبر دادهاند.
✔️به کانال ساعت ۰۰:۰۰ بپیوندید 👇
https://eitaa.com/joinchat/2792882744C3f5cd5b9ff