#گزارش_درسگفتار پوشش زنــان در عصــر قاجار دکتر #مجیــد_دهقــان 🔰پوشش زنــان قاجــار به دلیل مواجهــه با دُوَل خارجی، به سمت یک‌شکــل شدن می‌رود. 🔻مهم‌تــرین مسئله‌ی اندیشــه دینی در ارتباط با زنان دوره‌ی قاجــار، «حجــاب» است. برای فهم حجاب باید زنانگی، مردانگی و ارتباط این دو در فضای اجتمــاعی را درک کنیم. اولین و مهم‌ترین منبــع ما در بحث پوشش زنان قاجــار، موزه‌های مربوط به پوشش زنــان قاجار و سفــرنامه‌های موجود از عصر قاجار است. عکس‌های قدیمی موجود از اوایل دوره قاجــار و سفرنامه‌های آن دوره خبر از تنــوع پوشش در تهــران و سایر شهرهای بزرگ و همچنین روستاها و شهرهای کوچک می‌دهد و به مرور به دلیل مواجهه با دُوَل خارجی، پوشش زنان در تهران و شهرهای بزرگ به سمت یک شکل شدن می‌رود. باور رایج این است که مسئله حجــاب از دوره‌ی رضاخــان سیاسی شد، اما در واقــع سیاسی‌شدن مسئله حجاب از زمان اولیــن مواجه ایرانیان با دُوَل خارجی بوده است. 🔻به طور کلی مسئله زنان و حجاب از همان ابتدای آشنــایی با تجدد، از جمله مهم‌ترین مسائل اندیشمنــدان دینی ما بوده است. مفهوم حجاب در دوره قاجــار با پهلوی متفاوت است، وقتی از حجــاب در دوره‌ی قاجار صحبت می‌شود، منظور «پوشش صورت» و «خانه‌نشینی زن» است. نزاع اندیشمنــدان دینی قاجار تنها بر سر پوشش صورت است و به هیچ عنوان سخنی از پوشش بدن در این دوره مطرح نیست. 🔻تجددی که اندیشمند دینی آن دوره فهم می‌کند، تجددی است که با دین همراه است و دین آن را می‌پذیرد. اما اندیشمندان دینی مسئله‌ی زنان را استثناء می‌دانند و با ادله‌‌هایی از خود اندیشمندان غربی به این نتیجه می‌رسند که تمدن اروپایی در زمینه زنــان، ایده‌ی صحیحی ندارد؛ بنابراین اندیشه دینی در حوزه زنان ذیل اندیشه دینی سنتی قرار می‌گیرد و تحولات زنان در تجدد را برای جامعه‌ی ایران نمی‌پذیرد. زنانگی در اندیشه دینی آن دوره چندان مفهوم مطلوبی نیست و زن به ابــژه‌ی جنسی زن تقلیل پیدا کرده است؛ البته نه به آن غلظتی که در مطالعات فمینیستی جدید آمده است، اما به طور کلی در معرض ارتباطات و آسیب‌های جنسی است. #عصر_زنان #مدرسه_فکرت #دانشگاه_باقرالعلوم #پژوهشکده_باقرالعلوم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار وضعیت سیــاسی‌واجتمــاعی زنان در‌عصرقاجار دکتر #زهراروح‌اللهی‌امیری عضــو هیئت‌علمی دانشگــاه‌باقــرالعلوم(ع) 🔰 اهمیت موضــوع زن در نقطه تاریخی قاجــار این است که این دوره مرحله‌ای از تاریخ ایــران است که در یک سوی آن جهــان سنتی و در ســوی دیگر جامعه ای است که در حال گــذار به جهان مــدرن است. 🔻جامعــه عصــر قاجــار بر ساخت پدرســالار بنا نهــاده‌شده بود. این ســاخت تأثیــر خود را بر ســایر نهادهای زیرمجموعه خود گذارد و از حوزه سیــاسی تا حوزه اجتمــاعی؛ متاثر از فرهنگ پدرســالار بود. ایدئولوژی پدرســالاری همان‌طور که مجــرای قدرت را در انحصار یک فرد یعنی پادشــاه می بیند در نهاد خانواده نیز از استیــلای مردانه به‌مثابه امــری طبیعی دفاع می‌کند. 🔻 مسائلی همچون شی‌ءوارگــی زنــان، فرصت‌های محــدود شغلی، ازدواج در سن پایین، عدم آشنــایی با مسائل بهداشتی، عدم آشنایی با حقــوق شرعی و قانونی در نوشته‌های سفــرنامه‌نویسان و نشریات این دوره نشان از شــرایط و وضعیت اجتمــاعی فرهنگی و سیاسی زنــان آن دوران دارد. 🔻 محدودشدن نقش زنــان در درون خانه و نقش همســری و مادری؛ کنش‌گــری زن را محــدود به خانه نشــان می‌دهد. محدودیت‌های اجتماعی، اقتصــادی و حقوقی، عدم حمایت حقوقی، نداشتن حق انتخاب همســر، عدم تحرک و فعالیت اجتماعی شاخصه‌های دنیــای زن در جهان سنت است. با تغییــر و تحولاتی که روی داد ایرانیــان با مفاهیم جدیدی چون قانــون و عدالت آشنا شدند، مؤلفــه‌هایی چون آگــاهی و علم ، داشتن حق آزادی در انتخاب همســر، میل به پیشرفت و ضروری دانستن حضــور اجتماعی مورد توجه قرار گرفت. نکات تکمیــلی: ساختــار سنتی جامعه در دوره‌ی قاجــار در تحمیل برخی عقــائد و باورهای غلط در مورد زنان، آنها را از جایگاه واقعی خودشــان دور نموده بود. آمــوزش و تعلیم که امــری عادی برای زنــان شناخته می‌شد و آنان همپــای مردان در مسجد به معلمی پیامبر آمـوختن را تجــربه کرده بودند؛ بعد از دوران حکــومت‌های ترک و مغول و سایه‌انــدازی فرهنگ‌های ایلیــاتی همه آمــوزش او منحصر در مکتب‌خانه شد. سواد خوانــدن و نوشتــن منحصر در طبقات اعیــان و دختــران اشراف گشت. در این وضعیت اسف‌بار که نویسندگانی چون شمیم معتقدند بیش از ۹۰ درصد جمعیت کشــور از نعمت ســواد محروم بودند، وضعیت زنــان بسی اسف‌بارتر بود. فرهنگ سنتی رایــج، تحصیــل برای دختــران را ننگ و عار می‌دانست و لذا همپــای با آن به دلیل دعوای سنت و مدرنیته، تحصیل دختــران در دبستــان‌ها، امری خلاف دین و سنت دانسته شد. اگرچه بانیــان این دبستان‌ها همه سعی و همتشان را در مطابقت آمــوزش دختــران با شرع گذاردند سالیان درازی حتی تا روزهای آغــازین انقــلاب مقدس اسلامی‌مان تحصیل دختــران یکی از پرچالش‌ترین مســأله زنان محســوب می‌شد. #عصر_زنان #مدرسه_فکرت #دانشگاه_باقرالعلوم #پژوهشکده_باقرالعلوم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار مشارکت سیــاسی‌واجتمــاعی زنان در‌عصرقاجار دکتر #رضا_رمضــان‌نرگسی عضــو هیئت‌علمی مؤسسه آموزشی‌پژوهشی امـام خمینی(ره) 🔸تفکیک محیط زندگی شهــری از روستــایی همـان دقتی است که می‌تواند وضعیت زن ایــرانیِ دوران قاجــار را برای ما واقعــی‌تر روایت کند. 🔸زندگی زنـانِ شهــرهای بزرگ ایــران مثال نقض بزرگی است برای روایـت‌های تقلیل‌گرا از زن ایـرانیِ دوران قاجار زنـان ایـرانی به انحاء گوناگونی در طول تاریخ از مشـارکت سیاسی برخوردار بوده‌اند. #نوع‌اول مشــارکت سیاسیِ فــردی در سطح نخبگـانی است که زنان ما در طـول تاریخ این مشــارکت را داشته‌اند. #نوع‌دوم مشـارکت سیاسی در قالــب‌های مــدرن مثل شرکت در رای‌گیــری انتخابات، عضویت در انجمن‌ها، چاپ مقالات و نشــریات و... است که زنان در دوره‌ی قاجار چنین مشارکتی نداشتند الا اواخر دوره قاجــار و بعد از مشروطه. #نوع‌سوم مشارکت سیاسیِ جمعی یا توده‌ای است که در تاریخ دوره‌ی قاجــار این مدل مشارکت توسط زنان را شاهد هستیم. مانند دخالت زنــان در ماجــرای زنان گرجی مسلمان‌شده، اجتماع زنان بر سر راه شاه در ماجرای گــرانی نان، اجتماع زنان در دفاع از میــرزای آشتیانی، اجتماع زنان به تشویق مــردان برای تأسیس بانک ملی و مواردی از این دست. آنچه در اینگونه اجتمــاعات اعتراضی جلب توجه می‌کند، ادبیات و پوشش زنان است که با کنار نهادن مدل‌های مشارکتی مدرن برای فعالیت سیاسی، مبتنی بر سنت و اسلام به فعالیت های سیاسی مشغول می‌شدند؛ چادر بر سر داشتند، اغلب‌شان پوشیه می‌زدند، به تأسی از روز عاشورا چادرهای خود را گل می‌گرفتند، شعارهای یا علی و یا حسین سر می‌دادند و از تسلط بیگانگــان و اروپاییان بر ملت و مملکت شکایت داشتند. در مسئله‌ی مشــارکت سیاسی و آمــوزش باید بین زنان شهــرهای بزرگ، شهــرهای کوچک و روستاها تفکیک قائل شد. این تفکیــک همان دقتی است که می‌تواند وضعیت زن ایــرانی دوران قاجــار را برای ما واقعی‌تر روایت کند. زنان در شهـرهای بزرگ به‌ندرت بی‌سواد بودند، حتی در شهرهای کوچک و روستــاها نیز خانواده‌هایی که توانایی داشتند، زنان و دختـران خود را به مکتب‌خانه‌ می‌فرستادند. زنان در مجالس روضه و جلســات مذهبی شرکت می‌کردند و از مسائل آگــاه می‌شدند. 🔻پس به‌طور کلی این تصــور که همه‌ی زنـان ایرانی در مسئله‌ی مشـارکت اجتماعی و سیاسی و آمــوزش شبیه هم بوده و فاقد عاملیت‌اند، حداقل در شهــرهای بزرگ قابل پذیرش نمی‌باشد. #عصر_زنان #مدرسه_فکرت #دانشگاه_باقرالعلوم #پژوهشکده_باقرالعلوم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار تطــور حیـات فرهنگی‌واجتماعی زنـان در دوره قاجار دکتر #محمدحسن_رجبــی‌دوانی؛ نویسنده کتاب «فرهنگنامه زنان ایرانی پارسی‌گوی از آغاز تا مشروطه» 🔸در کتاب «فرهنگنامه زنان ایرانی پارسی‌گوی» به بیش از ۲۰۰ زن صاحب‌اثر دوره قاجار در زمینه‌ی فقه، حدیث، کلام، عرفان، شعر و ادب فارسی، هنرهای خوشنویسی، نقاشی و هنرهای دستی، نوازندگی و ... اشاره شده است. 🔻در بررسی این مسـأله به سه عامل باید توجه کرد: #اولین عامل، «امنیت اجتمـاعی» در دوره‌های تاریخی است. به‌طـور کلی در تاریخ ایران بعد از اسلام هرگاه امنیت اجتماعی به دلایلی از جمله جنگ‌های درون مرزی یا برون مرزی از بین می‌رفت، بیش از همه، بانوان در معرض تهدید قرار می‌گرفتند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در چنین دوره‌هایی کمتر نشانی از حیات اجتماعی و فرهنگی بانوان دیده می‌شود و بالعکس هر زمان که امنیت و آرامش برقرار می‌شد، شاهد فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی بانوان بوده‌ایم. بعد از استقرار قاجار تا مشروطه به دلیل آرامش و امنیتی که در کشور پدید آمد، شاهد تحولی در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی برای زنان هستیم. #عامل‌دوم، عدم اهتمام ادیبــان، مورخان و دانشمندان؛ اعم از زن و مرد در نگارش شرح حال‌های خودشان بوده است چرا که احساس می‌کردند اگر شرح حال خود را بنویسند از ثواب اخروی آن‌ها کم می‌شود. همین عامل باعث شده که بسیاری از اطلاعات تاریخی و زندگی‌نامه‌‌ها از بین رفته و آثار محدودی از این دوره در دست باشد. همچنین باعث شده در عرصه‌ی کتابشناسی نیز با کتاب‌های مجهول المؤلف مواجه باشیم. #عامل‌سوم سیاه‌نمایی مورخان دولتی و درباری دوره پهلوی از وضعیت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دوره‌ی قاجار است. 🔻در کتاب «فرهنگنامه زنان ایرانی پارسی‌گوی از آغاز تا مشروطه» بیش از ۲۰۰ مورد از زنانی که نامشان آمده، متعلق به دوره قاجار است که آثار آن‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله: فقه، حدیث، کلام، عرفان، شعر و ادب فارسی، هنرهای خوشنویسی، نقاشی و هنرهای دستی، نوازندگی و امور خیریه بوده‌ است. 🔻آموزش و تعلیم و تربیت در این دوره بر حسب طبقه‌ی اجتماعی متفاوت بوده است. بانوان خاندان شاهی، حکام و وزرا از طریق معلم سرخانه، بانوان خاندان‌های علمی از طریق محارم خود که عالم و دانشمند بوده‌اند، و بانوان سایر گروه‌های اجتماعی مانند تجار، پیشه‌وران و اصناف در مکتب‌خانه‌ها تعلیم می‌دیدند. در این دوره حتی زنانی که سواد نداشتند از طریق حضور در مراسم‌های مذهبی، مساجد و تکایا از حوادث تاریخی، قصص گذشته و اشعار آگاهی پیدا می‌کردند. 🔻فعالیت‌های اجتمـاعی زنان در این دوره نیز متنوع و شامل نفوذ در امور دولتی و امور خانه، رفت‌وآمد با دوستان خود و حضور در بازار، سفرهای حج، عتبات، مشهد و سایر شهرها بوده است. #عصر_زنان #مدرسه_فکرت #دانشگاه_باقرالعلوم #پژوهشکده_باقرالعلوم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار شبستان(حرمســرا) در دوره قاجــار دکتر آتنــا #غلام‌نیــارمی؛ نویسنده و پژوهشگر حوزه جامعه‌شناسی و تاریخ اجتماعی 🔰 تنها این زن ایرانی نیست که در نگاه مستشرقان تقلیل پیدا کرده و منفعل تصور می‌شود، آن‌ها قصد دارند تا در سطحی کلان، نظام سیاسی ایران و در مرتبه‌ای بالاتر اسلام را تضعیف کنند. 🔻شرق‌شناســان برای توصیف زن‌ِمسلمان شرقی از سه کلیدواژه‌ی ابــژه‌گی، انفعال و فرودست استفاده می‌کنند. آن‌ها زن ایـرانی را محدود و محصور در اندرونی، قربانی خشونت مردانه و ابژه‌ی تحت هژمونی ساختـار و فاقد عاملیت وصف می‌کنند در حالی که وقتی به منابع تاریخی دیگری جز منابع شرق‌شناسان رجوع می‌کنیم، در‌می‌یابیم زن ایـرانی سوژه، کنشگـر، فرادست و عامل است. 🔻پروژه‌ی مستشرقین یک پــروژه‌ی ۵۰۰ - ۶۰۰ ساله است که با نیت ثبت روایت تاریخی خود به عنوان منبع برای آیندگــان، از زمان صفویه آغاز شد. با مطالعه‌ی سیر تاریخ اجتمــاعی ایران درمی‌یابیم که تنها این زن ایرانی نیست در نگاه مستشرقان تقلیل پیدا کرده و منفعل تصــور می‌شود، بلکه آن‌ها از توصیف این ویژگی‌ها قصد دارند تا در سطحی کــلان، نظام سیاسی ایران در آن دوره و در مرتبه‌ای بالاتر اسلام را تضعیف کنند. 🔻ما از کلمه «شبستان» جایگــزین حرمســرا استفاده می‌کنیم به این علت که کلمه حرمسرا اساسا یک کلمه مغولی-عثمــانی است و اتفاقا آن چیزی که شرق‌شناسان از زن ایــرانی تعریف می‌کنند، به حرمسراهای عثمانی بیشتر شباهت دارد. آن‌ها مدعی‌اند که این فضــا به‌طور کلی از ارتباط با جهان خارج محروم بوده و ارتباط آن‌ها با سیاست تنها به دسیسه‌های فریبکارانه زنــانه منحصر بوده است. اما وقتی که به منابع قدیمی‌تر مانند منابع یونانی رجوع می‌کنیم متوجه می‌شویم که مشخصا از زنــان ایرانی به نیکی یاد شده و به قدرت زنان ایرانی در دربار اذعان شده است. 🔻مستشرقین شبستان را نهاد فســاد دربار شاهان معرفی کردند در صورتی که نهاد شبستان یک نهــاد سازمان‌یافته بوده که کارکردها و ویژگی‌های یک نهــاد اجتماعی را نیز دارا بوده است. خرده‌نظــام‌هایی که ذیل شبستان وجود داشته عبارت است از: خرده نظام آمــوزش، خرده نظام اقتصــادی که بسیار فعال و جدی دنبال می‌شده، خرده نظام فرهنگی و خرده نظام مذهبی. کارکــردهای شبستان نیز کارکرد زیستی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده است. البته نهاد شبستان کژکارکردهایی نیز داشته برای مثال سطح بالای رفاه و دارا بودن امکانات در آن زمان با توجه به فقر اقتصادی مردم عادی، اما نگاه شرق‌شناسان به این مکان غرض‌ورزانه و برای کوبیدن زن ایــرانی و هویت ایرانی اسلامی است. 🔻کنشگــری زنان ایــرانی تنها مختص به زنان دربار نیست بلکه در بین مردم عادی و توده‌ی زنان نیز امثال زینب پاشا را داریم که از دل یک خانواده معمولی، متعصب و مذهبی در آذربایجان بیرون آمد. به طور کلی زن ایــرانی هیچ‌وقت ابژه نبوده و همواره برای خود حقوقی داشته است و بعد از اســلام نیز بهترین حقوق را دارا شد؛ لذا نمی‌توان زن ایرانی را با زن اروپایی مقایسه کرد و ویژگی‌های زن ایرانی را از زاویه‌ی نگاه یک زن اروپایی وصف کرد. ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار اخـلاق جنسی حاکـم بر جامعـه دوره قاجـار دکتر زهره #بــاقریــان؛ عضو هیئت علمی پژوهشکـده زن و خانـواده نگــاه اروپاییان به جامعه‌ی ما یک نگاه غیربومی و غیرهنجاری است که از درون یک فرهنگ دیگر، به انعکاس فرهنگ جنسی ایــرانیان پرداخته‌اند. ✨#بخش‌اول 🔻کتاب‌های موجود در حوزه سکسوالیته در ایـران عبارت‌اند از: کتاب «زنـان سیبیلو و مردان بی‌ریش» از افسانه نجم‌آبادی که با نگاه فوکویی و تبارشناسانه به طبقه‌بنــدی و بحث پیرامون اخلاق و گرایش‌های جنسی در ایـران می‌پردازد. کتاب «سیاست جنسی در ایران معاصر» از خانم ژانت آفاری درباره‌ی اخلاق جنسی ایرانیان که از عصــر قاجار آغاز شده و سپس به دوره پهلوی، بعد از انقـلاب اسلامی و دوران جنگ می‌پردازد. خانم آفاری نیز بر اساس رویکرد فوکویی و تبارشناسانه، ساختارها و گفتمان‌های تنظیم کننده سکسوالیته در ایران را بررسی می‌کند‌. آفاری نیز مانند نجم‌آبادی معتقد است که مدرنیته روابط جنسی در ایران را متحول کرده است. کتاب «گفتمان‌های سکسوالیته رقیب در ایران پس از انقلاب» از حامد شهیدیــان که در آن گفتمان‌های پزشکی، اســلامی و فمینیستی پس از انقلاب مورد بررسی قرار می‌گیرد. کتاب «تاریخ اجتماعی روابط جنسی در ایران» از ویلم فلور که با نگاهی توصیفی روابط جنسی از عصر باستان تا قاجار را مورد بررسی قرار می‌دهد. این کتاب‌ها با نگاه پست‌مدرن درباره‌ی امر جنسی در ایران بحث می‌کنند. 🔻در تحلیل اخلاق جنسی حاکم بر جامعه ایران به چند نکته باید توجه کرد: #اول؛ عرصه‌ی کنــش‌های جنسـی همیشـه عرصه‌ی نــزاع بوده و درک این نــزاع، درکی ذهنی و انضمامی یا برسـاخته است. کنش‌هایی که به واسطه امــرجنسی شکل می‌گیــرد، برساخته‌ی شــرایط سیـاسی، اجتمـاعی و اقتصـادی است اما این سخن بدین معنا نیست که امــر جنسی را از حالت بیولــوژیک خارج کنیم. #دوم؛ درک اجتمــاعی از کنش‌های جنسی ایرانیــان را نمی‌توان به همه‌ی دوره‌ها و همه‌ی فرهنگ‌ها و همه‌ی جامعه‌ی ایــران نسبت داد. شبکه‌ی ارتباط جنسی در هر دوره به شکلی خاص بوده و شرایط اجتماعی هر دوره منجر به ارتباطات جنسی‌ای می‌شود که مختص همان شرایط است. #سوم؛ رفتارهای جنسی جهان شمول نبوده و نمی‌توان به سبک مدرنیته و مکتب پوزیتیویسم، یک عامل و نگاه کلی را در نظر گرفت. پس کــردارهای جنسی در همه‌ی فرهنــگ‌ها از وحدت و یگانــگی برخوردار نیست. #چهارم؛ با توجه به نکته‌ی قبل یعنی یکســان نبودن کنــش‌ها و هنجارهای جنسی، نگــاه اروپاییان به جامعه‌ی ما یک نگاه غیربومی و غیرهنجاری است که از درون یک فرهنگ دیگر، به انعکاس فرهنگ جنسی ایــرانیان پرداخته‌اند لذا این نگاه نمی‌تواند یک نگاه معرفت‌شناسانه باشد. ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار اخـلاق جنسی حاکـم بر جامعـه ایران دوره قاجـار دکتر زهره #بــاقریــان؛ عضو هیئت علمی پژوهشکـده زن و خانـواده ✨ #بخـش‌دوم 🔻در عصر ساسانیان، نخستین انحـراف جنسی در ایران یعنی هم‌جنس‌گــرایی، شاهدبازی و امردگرایی در بین اشراف و طبقات بالا به تقلید از یونانیان باستان دیده می‌شود، اما بیشترین ثبت تاریخی از این انحراف جنسی و رواج آن، بعد از ورود ترکــان به ایران خصوصا در دوره‌ی خوارزمشاهیان، سلجوقیان و مغلولان است. عبید زاکانی ریشه‌های هم‌جنس‌گرایی را، نه ناشی از ترکان بلکه ناشی از تصوف می‌داند و معتقد است که تصوف این گرایش را وارد جامعه کرده و این امر برای آن‌ها اسباب ترقی، نام و نان و همچنین عاملی برای قدرت به شمار می‌رفته است. 🔻با ورود مغــولان هرزگی جامعه به اوج خودش می‌رسد. برخی رواج انحرافات جنسی در این دوره را حاصل نابودی مراکز دینی و علمی توسط مغولان و انحطاط علوم عقلی و فلسفی می‌دانند. در همین دوره است که بسیاری از مردم فرزندان خود را برای تحصیل و سواد نزد فرقه‌های صوفیه می‌سپارند و در واقع رواج صوفی‌گری یکی از دلایل رواج این انحراف جنسی در جامعه است. 🔻در عصر صفویه به دلیل شرایط اجتماعی و سیاسی خاص جامعه، انحرافات جنسی کمتر شده و به جز شاه اسماعیل این عمل در بین سایر شاهان کمرنگ بوده است. اما در این دوره رواج روسپی‌گری با ویژگی‌های خاص این دوره را شاهد هستیم اما معمولا روسپیان غیر ایرانی بوده‌اند. در این دوره ایدئولوژی تشیع و دین باعث می‌شود انحرافات جنسی تا حدودی به حاشیه بروند اما دین هنوز آنقدر قدرت ندارد که در امور جنسی دخالت و بر آن تسلط پیدا کند و متولیان شرع با اغماض با این مسئله برخورد می‌کردند. 🔻در عصر قاجار اما کنش‌های جنسی متفاوتی وجود دارد و از زمان ناصرالدین شاه به بعد کنش‌های انحرافی بسیار کمرنگ می‌شود که خانم افسانه نجم‌آبادی علت آن را در مدرنیته می‌داند. ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

#گزارش_درسگفتــار اخـلاق جنسی حاکـم بر جامعـه ایران دوره قاجـار دکتر زهره #بــاقریــان؛ عضو هیئت علمی پژوهشکـده زن و خانـواده ✨ #بخـش‌سوم(پایانی) 🔻برخلاف دیدگاه خانم نجم‌آبـادی که گفتمـان مدرنیته را باعث حذف انحـرافات جنسی جامعه ایـران می‌داند باید گفت که این گفتمـان دین است که باعث حذف انحرافات شده است. چرا که در عصر قاجـار و پس از مشـروطه، گفتمان مسلط در ایران گفتمان شــرع بوده و بسیاری از افراد تحت تاثیر شــرع، زیست فرهنگی خود را شکل می‌دادند؛ به‌طوری که حتی محتوای فکــری روشنفکران در قالب شرع قرار می‌گیرد و معنا پیدا می‌کرد. در این دوره هنوز مردم به طور کامل با مدرنیته آشنــایی ندارند و نفوذ روحانیت به حدی است که حتی حکومت مرکزی را به چالش می‌کشد. پس در چنین جامعه‌ای نمی‌توان تنــها عامل مدرنیته را در نظر گرفت. 🔻معمولا مطالعات مردم‌نگارانه در چهار بُعد خویشاوندی، بُعد سیاسی، بُعد دینی و اقتصادی انجام می‌شود. بررسی کنش‌های جنسی بدون بررسی این چهار بُعد ناقص است. در بُعد دینی چهار خرده‌گفتمان تصوف و دراویش، علمای حدیثی و اخباری، علمای اجتهادی و اصولی و علمای عارف مشرب وجود دارد. این چهار خرده‌گفتمان دینی به‌همراه دو خرده‌گفتمان مدرنیته در حذف انحرافات جنسی اشتراک منافع داشته و بر کنش‌های جنسی تأثیرگذار بوده‌اند.‌ 🔻در گفتمان مدرنیته، خرده‌گفتمــان‌های روشنفکری و پزشکی باعث تزریق «عقل‌گرایی» و «تجــربه‌گرایی» در جامعه شده و انحــرافات جنسی را تضعیف می‌کند. گفتمــان دینی هم از دوره صفـویه به بعد با تضعیف «اخبــاری‌‌گری» در مقابل «گفتمان اصــولی» که نشاندهنده‌ی خروج دین از پوسته‌ی ظاهــری و ورود به عقلانیت است و همچنین ترویج اخلاقیــات، شرع و حجاب در حذف انحــرافات جنسی تأثیرگذار بوده است. یکی دیگر از کارهایی که گفتمــان دین در این دوره انجام می‌دهد نوشتن رســاله‌های جدلی علیه صوفی‌گری و اخباری‌گری است. 🔻مدرنیته در اواخر قاجــار، عشق آمریکایی را وارد جامعه ایــران می‌کند و با تبلیغ یگانگی عشق، بر روی کسـانی که دچار انحـرافات جنسی بوده‌اند، تأثیر می‌گذارد. دیدگاه خانم نجم‌آبــادی در ارتباط با تحول برخی مفــاهیم مانند «عشق» با ورود مدرنیته قابل پذیرش است اما این مسئله بدین معنا نیست که جامعه‌ی ایــرانی فارغ از عشق بوده بلکه باید گفت که این مفهوم با عشق شــرقی در جامعه‌ی ایران متفاوت بوده است. ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

با زوال حکومت بنی‌امیه، آنها را زائل شده می‌دانیم. تا زمانی که این اشتباه اصلاح نشود نخواهیم دانست در کجا و چه شرایطی زندگی می‌کنیم. 💢بعثت پیامبر و تحول در جامعه‌ی مکه 🔻امام صادق(ع) زمانی فرمودند «نَحنُ و بَنُواُمَیَّهٔ نُجادِلُ فِی اللهِ» که حکومت بنی‌عباس بر سر کار بود و به تصور ما بنی‌امیه تمام شده بود. ضمن اینکه نفرمودند ما و بنی امیه «در گذشته» بر سر خدا می‌جنگیدیم بلکه فرمودند می‌جنگیم. اشتباهی که وجود دارد آن است که با زوال حکومت بنی‌امیه در شرق، آنها را زائل شده می‌دانیم و مسئله بنی‌امیه را تمام شده تلقی می‌کنیم. تا زمانی که این اشتباه اصلاح نشود نخواهیم دانست در کجا و چه شرایطی زندگی می‌کنیم. 🔻قریش پیش از بعثت به دو اقلیت و یک اکثریت تبدیل شدند؛ اقلیتی به میراث حضرت ابراهیم وفادار مانده بود مثل حضرت عبدالمطلب و ابوطالب. اقلیتی هم بیگانگی کاملی با حضرت ابراهیم و نبوت پیدا کرده بود. در نقطه کانونی این اقلیتِ ناخودآگاه و ناخداآگاه در مکه، امویان قرار داشتند. اکثریت هم بینابین این دو اقلیت بودند، به هنگام رفاه و عیش و نوش سمت اقلیتِ ناخودآگاه و ناخداآگاه بودند و هنگام ترس و خطر هم به اقلیتِ خودآگاه و خداآگاه پناه می‌بردند، مانند هنگام حمله ابرهه و پناه بردن به عبدالمطلب. 🔻با بعثت پیامبر آن اقلیتِ خودآگاه و خداآگاه در مکه به طرفداران پیامبر تبدیل شدند مثل حضرت خدیجه، حضرت علی و آن اقلیتِ ناخودآگاه و ناخداآگاه هم به دشمنان پیامبر بدل گشتند. اقلیتِ خداآگاه نفوذشان در جامعه نفوذ معنوی بود و کارهایشان از نوع کارهای خیر اما اقلیت ناخداآگاه نفوذشان سیاسی و اقتصادی بود. مکه موقعیت ژئواکونومیک (جغرافیای اقتصادی) مهمی داشت و این موقعیت کاملا در خدمت آن اقلیتِ ناخداآگاه قرار داشت لذا شعارهای پیغمبر که موجب خداآگاهی و خودآگاهیِ مردم می‌شد آنها را به خطر می‌انداخت، مثل اینکه پیامبر می‌فرمود «المفلس فی امان الله» یعنی ورشکسته را نمی توان در بازار برده فروش‌ها فروخت، او در امان خداست. این نوع شعارهای پیامبر برای آنها ضررهایی در پی داشت و مناسبات سیاسی_اقتصادی آنها را تهدید می‌کرد. #گزارش_درسگفتــار امویــان در اروپـا / دکتر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه اول ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

❓ابوسفیـان به عنوان یک جریــان تاریخی چگونه راهبــرد خودش را از مبارزه به نفوذ تغییر داد؟ ❓تمام مشکلات از سقیفه آغــاز می‌شود یا فتــح مکه؟! 🔻پس از حدود ۲۰ سال مبارزه بنی‌امیه به رهبری ابوسفیان علیه پیامبــر، سرانجام با فتح مکه تغییراتی در ابوسفیان رخ داد؛ حالا ابوسفیان اعتقادات موروثی خودش به بت‌ها را از دست داده و اعتقاد به شرک از سبد ذهنی‌اش خارج شده است ولی آنچه باقی مانده، نه توحید بلکه «اصالت طبیعت»، «اصالت لذت» و «اصالت قدرت» است. این جان‌مایه و روح دنیاگرایی یا دهری‌گری است. چنین چیزی امروز «سکولاریسم» نام گرفته است. 🔻جریان ابوسفیان با ورود به جامعهٔ اسلامی تبدیل به یک حزب مخفی سکولار شد. چرا می‌گوییم «حزب»؟ چون دنبال قدرت بودند و چون سکولار یا دنیاگرا بودند باید مخفی می‌ماند. این حزب مخفی، جامعه اصحاب پیغمبر را به خوبی می شناخت، اما همه جامعه اصحاب پیغمبر آنها را نمی‌شناختند. ورود این حزب مخفی سرآغاز مشکلات و پیدایش تحولات و مقتضیات جدید در جهان و تاریخ اسلام شد. 🔻قرائت رایجی وجود دارد که گفته می‌شود تمام مشکلات از سقیفه شروع شد. این ساده‌انگارانه است؛ سقیفه معلولِ مشکلاتی بود که پیش از آن به وجود آمده بود نه علت آنها. همه شنیده‌ایم که فتح مکه فتح الفتوح است اما مشکلات از فتح مکه شروع شد، زمانی که ابوسفیان به عنوان یک جریان اجتماعی در بافت نخبگان جامعه اسلامی یا همان اصحاب پیغمبر وارد شد. جریانی که اعتقادی به نبوت پیامبر ندارد. لذا شهادتین ابوسفیان تازه آغاز زندگیِ سیاسی و حیاتِ تاریخی اوست. 🔻تا پیش از فتح مکه جامعۀ اصحاب پیغمبر هم وحدت حقیقی(وحدت نظر) دارد و هم وحدت اعتباری. وقتی ما با یکدیگر هم‌عقیده نباشیم، اما در موقعیت قرار بگیریم که لازم شود مشترکاً از خودمان دفاع کنیم، با یکدیگر وحدت اعتباری می‌یابیم. در چنین جامعه‌ای شرک یک امر آشکار بود و خطرش برای همه محسوس. اما با ورود جریان ابوسفیان به جامعۀ اصحاب پیغمبر هر دو وحدت از بین رفت. وحدت حقیقی از بین رفت زیرا عده‌ای آنها را مسلمان دانستند و تصور کردند فرصتی به وجود آمده تا قدرت مسلمانان با ورود اشراف قریش افزایش یابد. وحدت اعتباری هم از بین رفت زیرا دیگر دشمن مشترکی وجود نداشت تا مسلمانان برای مقابله با آن متحد شوند. دیگر قرار نبود ابوسفیان از مکه نیرو جمع کند تا به مدینه حمله کند و قرار نبود جنگ خندق و احد و بدر تکرار شود. تا زمانی که پیغمبر در قید حیات بودند این زخم ایجاد شده سر باز نکرد و فرمایشات پیامبر فصل الخطاب بود، لکن پس از رحلت پیغمبر این زخم سرباز کرد. #گزارش_درسگفتــار امویـان در اروپــا / دکتــر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه دوم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

💢 «امویــان» با کینه از اسـلام و همه‌ی مسلمانـان به غــرب می گریزند! 🔻ناقوسِ خطـر برای امویــان، قبل از سقوط امویان نواخته شد؛ تقریبا همان وقتی که «طارق بن زیاد» وارد شبه جزیرۀ ایبــری (اسپانیا و پرتقال امروزی) می‌شود و شرائط را برای فتح اروپا مساعد می‌بیند. پادشاه اموی در «دمشق» نگران است. او با شنیدن اخبار خراسان احساس خطر می‌کند، به همین خاطر به فکر جایی است برای روزی که قدرتش سقوط می‌کند تا از دمشق به آنجا برود. لذا به طارق بن زیاد دستور می‌دهد، پیشروی نکند! چرا که اگر بنا باشد کلِ آنجایی که امروز اروپا است به قلمروی اسلامی ملحق شود، آن کسی که دمشق را می‌گرفت صاحب آن هم می‌شد و تنها پناهگاهی که می‌تواند به آنجا فرار کند را هم از دست می‌دهد. اما آیا خلیفه اموی؛ عبدالملک می‌توانست این حرف را به صراحت اعلام کند و یا باید آنرا مخفی میکرد؟! 🔻توحش عباسیان در ستیزشان با امویان، به انبان بزرگی از کینه در سینه امویان تبدیل شد؛ امویانی که به غرب فرار کرده بودند و قصد داشتند انتقام بگیرند. باید روزی انتقام می‌گرفتند و شرق را از نو فتح می‌کردند. برای این انتقام چکار باید کنند؟! غربی که عباسیان می‌دیدند و غربی که امویان آنرا لمس می‌کردند با غربِ امروز، متفاوت است. امویان در غرب چنین می‌اندیشیدند: چگونه می‌توان از اروپا مجددا به شرق حمله کرد؟ 🔻امویــان پس از سقوط‌شان در شرق وارد شبه جزیرۀ ایبــری شدند و در آنجا نظامِ دوقطبی مسلمان_مسیحی درست کردند. دو قطبی که، نه مسلمانِ آن مسلمان بود و نه مسیحیِ آن مسیحی. هم دنیای اسلام و هم دنیای مسیحیت چوب این نادانی را خورد که این پدیده را درست و به موقع تجزیه و تحلیل نکرد. 🔻یک قطب این نظام دوقطبی، به‌ظاهر اسلامی بود و پایتختش در دست بنی‌امیه و قطب دیگرش مسیحی. قطب مسیحی تنها یک ایالت نبود، چندین ایالت کوچک درست کردند مثل کاستیل، آراگون، لیون، کانتابریا. قطب مسیحی در «ستاد»، متحد امویــان بود و در «صف» دشمن آنان. اینها رابطه خونی باهم دارند؛ خلیفه مسلمین نوه‌ی پادشاه مسیحی است یا پادشاه مسیحی نوه خلیفه مسلمین. لذا هروقت که فرانک‌ها به ایالت های نوظهور حمله می‌کنند، امویان یعنی قرطبه کنار این ایالت‌ها قرار می‌گیرد و با فرانک‌ها می‌جنگد. زمانی هم که فرانک‌ها، جرأت حمله به ایالت‌ها را ندارند، مسلمانان به آن ایالت‌ها حمله می‌کنند. #گزارش_درسگفتــار امویــان در اروپـا / دکتر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه سوم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـــکر و نــوآوری نگــــــاهـ

💢 جنــگ‌های صلیبی میـان کدام مسلمانان و کدام مسیحیان؟ 🔻مسیحی‌کُشی یکی از راهبردهای امویان برای کین‌آفرینی میان مسلمانان و مسیحیان بود. ماجرای ماریا و فلورا یا تخریب کلیساها بخشی از اقداماتی بود که می‌توانست احساسات مسیحیان را نسبت به مسلمانان مکدر سازد. 🔻همه من و شمایی که تاریخ جنگ‌های صلیبی را می‌خوانیم باید سؤالاتی داشته باشیم: ❓نیروهای صلیبی‌ها از کجا آمدند؟ ❓اسم این جنگ‌ها چرا صلیبی نام گرفت و چرا به مسیحیت نسبت داده شد؟ ❓اگر جنگ میان امپراتوری عباسی و بیزانس است باید سربازان از بیزانس بیایند اما چرا از جنوب فرانسه آمدند؟ ❓اگر جنگ مسلمان و مسیحی است، مسیحیانِ اروپای شرقی باید بسیج شوند اما چرا این اتفاق در اروپای غربی رخ داد؟ به هیچ وجه مهم نیست! اینرا ویلیام شایرر، نویسنده کتاب ظهور و سقوط رایش سوم میگوید: «وقتی که ما پیروز شدیم کسی در این باره سؤالی نخواهد کرد» و ما هم سؤال نکردیم! ❓چرا سربازان اروپایی دقیقا از جایی آمدند که آنجا برنامۀ کین‌آفرینی میان مسلمان و مسیحی بادقت اجرا می‌شد؟ جایی که آرامگاه برای ماریا و فلورا ساخته شد، از سر اسرای مسیحی مناره ساخته شد و بالای آن اذان گفته شد. چرا؟ پاسخ روشن است؛ چون راه فتح مجدد شرق از اروپا می‌گذشت. ❓اگر این جنگ‌ها، جنگهای صلیبی است باید آنجایی که نامش اروپا شده پس از جنگ‌های صلیبی، مسیحی‌تر از قبل می‌شد اما چرا سکولارتر شد؟ اگر جنگهای صلیبی با شعار مسیحیت به وسیله مسیحیان با رهبری کلیسا صورت گرفته، باید بعد از جنگ های صلیبی شاهد قدرت کلیسا باشیم نه سقوط آن! چرا شاهد قدرت کلیسا نیستیم؟ 🔻شواهد نشان می‌دهد اینها جنگ مسلمان- مسیحی نبود، جنگِ همان قدرت نوظهوری بود که با دو چهرۀ مسلمانی که مسلمان نبود و مسیحی‌ای که مسیحی نبود در شبه جزیرۀ ایبری ظهور نموده بود و آن انسان جدید و آن مذهب جدید را پدید آورده بود با مسلمانانِ قلمروی تمدن اسلامی. 🔻سرانجام فردریک دوم بعد از جنگ‌های صلیبی به گفته هربرت جرج ولز «پادشاه اروپا شد و اروپا در مشتش قرار گرفت و دربارش را نه در رم، برلین یا پاریس بلکه در سیسیل قرار داد. او که زبانش هم عربی و لاتین بود دو کار بزرگ انجام داد: ترویج الحاد در اروپا و انتقال علوم مسلمین به اروپا» #گزارش_درسگفتــار امویــان در اروپـا / دکتر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه چهارم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

💢 اتمام جنگ‌های صلیبی و آغاز دین‌زدایی در اروپا 🔻پایانِ جنگ‌های صلیبی به معنای آغاز دین‌زدایی در اروپاست. اگر جنگ‌های صلیبی جنگ‌هایی بود که با انگیزهٔ دینی صورت گرفت و اگر کلیسای کاتولیک در این جنگها نقش آفرین بود، چرا بعد از جنگ‌های صلیبی مسیحیت در اروپا تضعیف شد؟ چرا تقویت نشد؟ 🔻پس از جنگ‌های صلیبی از دو طرف به کلیسا و مسیحیت حمله شد؛ یکی از درون و دیگری از برون! حمله از درون: چنین بود که مثلا ازدواج کشیش‌ها تحریم شد و نباید ازدواج می‌کردند یا اینکه یک نوع فتواهایی از کلیسا گرفته شد علیه علم، تحت عنوان تشبه به کفار و منظور از کفار، مسلمین بودند. خودِ مخالفت با ذاتِ علم یک نقطه ضعف بزرگ برای کلیسا شد که از همین‌جا به او حمله کنند. هر نقطه ضعفی که در کلیسا وجود داشت را بزرگ کردند، چه مسائل اخلاقی که طبیعتا در این شرایط پیش می‌آمد، چه مسائل مالی. حمله از برون: در دوران رنسانس شروع کردند به نقاشی کردن مقدسات مسیحیت به بدترین شکل ممکن! مثلا حضرت مریم را کشیدند با سینۀ باز، حضرت عیسی را نقاشی کردند، لخت مادرزاد، در حالی که حضرت عیسی و مریم کیستی‌شان مقدس است نه چیستی‌شان. 🔻زمانی که اسلام وارد اروپای جنوب غربی شد، یعنی شبه جزیرۀ ایبری، همان موقع دو اروپا داشتیم؛ ۱. اروپای متمدن ۲. اروپای بربر یا جنگل نشین. این جریانِ دین‌زدایی و ایمان‌زدایی که در اروپا بعد از جنگ‌های صلیبی آغاز شده بود، در اروپای بربر پیشرفت بیشتر و در اروپای متمدن پیشرفت کمتری داشت. یعنی کاتولیک‌ها در روم کاملا پیروز شدند، در آلمان میان ژرمن‌ها تا حدودی موفق شدند و نیز در میان فرانکها موفق بودند اما در میان ساکسون‌ها، اینگل‌ها، وایکینگ‌ها و قبایل اروپای بربر موفقیت چندانی نداشتند. الان هم اروپای بربر پروتستان هستند و اروپای متمدن، کاتولیک. به هرحال این جریان دین‌زدایی به مرور پس از جنگ‌های صلیبی توانست در اروپا حاکم شود. #گزارش_درسگفتــار امویــان در اروپـا / دکتر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه پنجم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

💢 انقـلاب صنعتی، تحول در جهـان و انتظــار انقــلاب #بخش‌اول: پیدایش انقــلاب صنعتی و تحولات مــادر 🔻اگر چنانچه اتفاقاتِ شبه‌جزیرهٔ ایبــری نبود، باز هم انقلاب صنعتی رخ می‌داد، اما نه اینکه انقلاب صنعتی خارج از حوزهٔ تمدن اسلامی صورت بگیرد زیرا تمام زمینه‌های انقلاب صنعتی در داخلِ تمدن اسلامی فراهم شده بود. 🔻یکی از نتایج اینکه گفته می‌شد دین را کنار بگذارید و فقط روی ماده متمرکز شوید و جستجوی حقیقت را فقط در عالم طبیعت دنبال کتید، پیشــرفت در علوم مادی بود. دانشمندان به این جهت از این تحولات استقبال می‌کردند که در جستجوی حقیقت بودند اما اُمرای سکولار در جستجوی بسط قدرت بودند و به همین جهت از تحولات مذکور استقبال می‌کردند. این دو استقبال که روی هم جمع شد، انقلاب صنعتی شکل گرفت. البته الان از نظر تاریخچهٔ انقلاب صنعتی ادعا این است که از ایالت شیفیل شروع شد، دهکده‌ای هم آنجا وجود دارد که اسم آن‌ را دهکده انقلاب صنعتی گذاشته‌اند. 🔻انقلاب صنعتی که آغاز شد یک سلسله «تحولاتِ مادر» داشت و یک سلسله «تحولات ملازم». تحول مادر تحولی است که برای آن برنامه‌ریزی می‌شود و تحول ملازم آن تحولی است که برای آن برنامه‌ریزی نشده است. 🔻«تحولاتِ مادر» ناشی از انقلاب صنعتی ۱. بنــای بهشت مدرنیــته ۲. ساخت جهــان سکــولار ۳. ایجاد انســان سکــولار ۴. فتح بــازارهای جهــانی #گزارش_درسگفتــار امویــان در اروپـا / دکتر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه ششم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

💢 انقلاب صنعتی ، تحول در جهان و انتظار انقلاب ✅ بخش دوم: تحولات ملازم انقلاب صنعتی و انتظار جهان برای انقلاب تحول ملازم آن تحولی است که برای آن برنامه‌ریزی نشده است ۱. لغو برده‌داری: ماشین اختراع نشد که خدمتی بشود به برده‌ها ولی ماشین برده‌داری را لغو کرد. ۲. تعمیم آموزش: قبل از انقلاب صنعتی آموزش خاصِ اشراف بود و قیمت کتاب‌ها نیز بسیار بالا بود اما با انقلاب صنعتی کتاب وارد زندگی توده مردم شد و آموزش آسان گشت. ۳. تعمیم سیاست: با اختراع ماشین چاپ و چاپِ انواع فصلنامه، ماهنامه و روزنامه، اخبار وارد کوچه و خیابان شد. ۴. گسترش طبقه متوسط شهری: به تدریج طبقه‌ای رشد کرد که نه آن قدر بی‌درد بود که به فکر درد جامعه نباشد و نه آن قدر دردمند که جز دردهای خودش چیزی را نشناسد. ۵. تضعیف تعصبات دینی: سکولاریسم سوار بر امواج تکنولوژی در مقیاس جهانی، تعصبات دینی را تضعیف کرد. ۶. تقویت خرد جمعی ۷. ارتقاء پایگاه اجتماعی زنان ۸. ارتقای نظری حقوق بشر ۹. فرهنگ جهانی ۱۰. پیدایش جهان‌شهر و ساز و کارهای دولت جهانی ۱۱. پیدایش سازمان‌های جهانی ۱۲. پیدایش چرخه‌های تصمیم‌گیری بین‌المللی ۱۳. افزایش آمیزش نژادها و افزایش نژاد گونۀ تمدن اسلامی ۱۴. حذف جغرافیا در نظام اداری ۱۵. سیستم ارتباطات بین المللی ۱۶. جهانی شدن و مسئله شمال و جنوب ۱۷. بت‌شکنی و پیدایش زمینۀ مناسب برای خداشناسی ۱۸. مسئولیت جهانی 🔻شش انقلاب و شعار لا إله إلّا الله پیش از انقلاب جهانی، شش انقلاب رخ داده است که این شش انقلاب یک «لا إله إلّا الله» را در تاریخ نوشته‌اند؛ انقلاب مشروطه انگلیس، انقلاب آمریکا، انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه، انقلاب چین و انقلاب اسلامی ایران. از این 6 انقلاب، 5 انقلابِ انگلیس، آمریکا، فرانسه، روسیه و چین گفتند «لا إلهَ» و ششمین انقلاب که انقلاب اسلامی ایران است گفته «إلا الله»! بدین شکل یک «لا إله إلّا الله» از گلوی 6 انقلاب در دنیا منتشر شده است. اکنون دنیا متوجه شده که فراطبیعت یک واقعیت است و آن خدایی که ما آنها را آفریده بودیم باید شکسته شوند. 🔻انتظار انقلاب در جهان من حیث المجموع شرایط به این سمت رفته است که از همه نظر زمینه‌های یک انقلاب جهانی در حال آماده شدن است. اما این انقلاب جبراً اتفاق نمی‌افتد زیرا هیچ چیزی در تاریخ جبری نیست. این بستگی دارد که علمای دنیا، روشنفکران دنیا و آزادی خواهان دنیا چگونه از این فرصت استفاده کنند. در این میان مسئولیت شیعیان سنگین است و در میان شیعیان مسئولیت علمای شیعه و روشنفکرانِ شیعه‌ای که آزاده باشند، یعنی ذهنشان اسیرِ تئوری‌های القایی نباشد، خیلی سنگینی‌تر است. به شرط عمل کردن به این مسئولیت سنگین، امکانِ انقلاب جهانی وجود دارد. زمینه‌های انقلاب جهانی به وجود آمده است. #گزارش_درسگفتــار امویــان در اروپـا / دکتر محمدحسن #زورق ▫️برشے‌‌ از جلسه ششم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ـــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

🔰 ضرورت بحث از نسبت شهر و اسلام مسئله‌ای که پیش روی ماست، نسبت شهر و سبک زندگی ایرانی اسلامی است. اگر ما سبک زندگی را الگو یا مجموعه‌ای نظام‌مند از کنش‌های مرجح از نظر فرد و شیوه های متمایز زیستن بدانیم، آن‌گاه این سوال پیش می‌آید که آیا اسلام در خصوص کنش‌های مختلف جامعه اسلامی ارجحیت‌های خاصی را مد نظر دارد؟ به بیان دیگر آیا می‌توان به سبک زندگی اسلامی قائل شد؟ 🔻رجوعی به روایات به ما نشان می‌دهد که ائمه (علیهم‌السلام) درباره نوع خوراک و پوشاک و حتی آرایش و پیرایش ما سخن گفته‌اند و این یعنی همان سبک زندگی اسلامی. لکن سوال دوم اینجاست که آیا منطقی است اسلام درباره امور ساده‌ای مانند خوراک و پوشاک و... به ارجحیت خاصی قائل باشد اما درباره نظام کالبدی شهر که از اهمیت و اثرگذاری بالاتری برخوردار است، سکوت کرده و بی‌تفاوت عبور نماید؟ طبعا پاسخ منفی است و اینجاست که ضرورت پرداختن به موضوع شهر از منظر اسلام اهمیت می‌یابد. 🔰 ارکان شهر مسکن، مسجد و بازار سه رکن مهم شهر هستند که در آنها بیشترین حضور انسانی رقم می‌خورد. مسکن به عنوان بیشترین حجم ابنیه شهر، مسجد به عنوان رکن معنوی شهر و بازار به عنوان رکن اقتصادی شهر. بخش اول مباحث به مسکن معاصر اختصاص دارد. رکنی که بیشترین سهم را در ساخت شهر ایفا می‌کند و بالاترین تعامل انسان با شهر را به خود اختصاص می‌دهد. سالیان متمادی است که الگوی توسعه عمودی(آپارتمان) در شهرهای ما اجرا و عملی شده و الگوی توسعه افقی کاهش جدی داشته. ❓عمودی سازی از کجا آغاز شد؟ شاید بتوان پیش‌قراول توسعه عمودی در معماری و شهرسازی معاصر در ایران را عمارت شمس‌العماره ناصرالدین شاه قاجار دانست که مطابق با نمونه‌های اروپایی ساخته شد و سپس این الگوی عمودی‌سازی در دهه30 شمسی تبدیل به قانون شد و همه ابنیه مجاور خیابان و معابر الزاما بایستی حداقل دارای دو طبقه ساخته می‌شدند. ❓توسعه‌ی عمودی چه آثار مخربی ایجاد می‌کند؟ 1) نفی اشراف بر همسایه در روایات 2) ایجاد مانع برای تهویه 3) ساتر نبودن مسکن و سلب آرامش 4) سخت و ممتنع شدن انجام برخی تکالیف اجتماعی 5) منسوخ شدن برخی سنن اسلامی 🔻تغییر از درون‌گرایی به برون‌گرایی یکی از مشکلات دیگر مسکن معاصر، برون‌گرایی آن است که عدالت اجتماعی را تحت تاثیرات مخرب خود قرار داده است. تکاثر، تفاخر و شکل‌گیری مفهوم بالاشهر و پایین‌شهر زاییده همین برون‌گرا شدن مسکن است که آسیب‌های مهم اجتماعی در پی دارد. #گزارش_درسگفتار 💢برشی از جلسه اول درسگفتار #رنسانس_شهری_در_ایران دکتر محمدمنان #رئیسی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

🔰مقیاس و شاخصه‌های شهر اسلامی چنانچه در جلسه اول گفته شد، طبق برخی متون دینی، ساخت ابنیه مسکونی بیش از دو طبقه، مگر در شرایط اضطرار، مطلوبیت شرعی ندارند. لذا چنین استنباط می شود که یک محله اسلامی حداکثر می تواند شامل 320 خانه باشد. توسعه افقی شهری بنابر استنباط از روایات مرتبط با نماز جمعه، حداقل و حداکثری دارد. بدین معنا که قطر شهر اسلامی حداقل 3 میل و حداکثر 12 میل معادل 22 کیلومتر می‌باشد. طبق این اعداد اگر بعد خانوار را 5 نفر لحاظ کنیم، آنگاه حداکثر جمعیت چنین محله ای (به صورت تقریبی) برابر است با 1600 نفر که از لحاظ تراکم جمعیت یک عدد مطلوب است 🔰مسجد، محور شهر الگوی شهرسازی اسلامی هم در مقیاس محله و هم در مقیاس کل شهر، بایستی مسجد محور طراحی شود. .محوریت دادن به مسجد در شهر و سپس محله، علاوه بر اینکه اصالت را به نیازهای معنوی انسان می‌دهد، قواعد و شاخصه‌هایی را برای طراحی محله پیش روی ما می‌گذارد. به عنوان مثال: بنابر روایاتی که تا 40 خانه همسایه مسجد حساب می‌شود، حدود کالبدی محله برابر است با چهل خانه از اطراف مسجد محله در چهار جهت. یعنی یک محله مطابق با سبک زندگی اسلامی عبارت است از مسجد و ارسن عمومی در مرکز و خانه¬هایی که از چهار طرفِ مسجد حداکثر تا چهل باب را شامل می¬شوند. قاعده تعرف نیز که در سوره حجرات آیه 13 بدان اشاره شده، موید تفسیری است که تعداد خانه های محله را حداکثر 160 خانه در 4 جهت مسجد می‌داند.در نتیجه این محاسبه مساحت پیشنهادی 900 متری برای مسجد محله، مساحت موجّهی به نظر می رسد. چرا که بیش از نیمی از جمعیت محله، مربوط به کودکان و بانوان و کهنسالان و سایر گروه‌هایی است که بنابر متون دینی، از لزوم حضور در مساجد برای فریضه نماز، معاف شده‌اند. #گزارش_درسگفتار 💢برشی از جلسه دوم درسگفتار #رنسانس_شهری_در_ایران دکتر محمدمنان #رئیسی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

🔰مبانی لیبرالیسم و ترجمان آن در معماری ریشه¬های تاریخی ظهور لیبرالیسم (به ویژه لیبرالیسم فرهنگی- اعتقادی) را بایستی در تحولات رنسانس و به طور خاص، نهضت اصلاح دینی(پرتستانیسم) جستجو نمود. مبانی لیبرالیسم به طور واضحی در ساخت شهر و معماری اثرات مهمی برجای گذاشت. مبانی لیبرالیسم را می‌توان اینگونه برشمرد: سکولاریسم، اصالت آزادی، اومانیسم، فردگرایی، عقل گرایی. 🔻تاثیرات سکولاریسم بر معماری نگاهی به نمونه‌های معماری در ایران گواه این مطلب است که مسجد به عنوان رکن مهم در معماری همواره لحاظ می‌شد. به عنوان مثال: میدان نقش جهان اصفهان نمونه‌ای بارز است از شکل‌گیری بازار و مدرسه و دارالحکومه در مجاورت مسجد. همچنین میدان گنجعلیخانی کرمان یا امیرچخماق یزد. علاوه بر این، شباهت معناداری در الگوهای کالبدی- فضایی مسجد و بازار وجود داشت که بازار را شبیه مسجد می‌کرد. ⁉️حذف مسجد از معماری شهری اما با ورود مدرنیته به عرصه معماری شهری ایران، ما شاهدیم که برای نخستین‌بار در ایران معاصر، میدان توپخانه تهران با تأثیرپذیری از مبنای سکولاریسم، بناهای مذهبی را از بدنه‌های یک فضای مهم شهری حذف کرده است. چهار بدنه این میدان عبارتند از چهار کاربری نوظهور شامل بلدیه (بدنه شمالی)، نظمیه (بدنه غربی)، بانک شاهنشاهی (بدنه شرقی)، و ساختمان پست و تلگراف (بدنه جنوبی). 🔰ظهور شهر-ثروت در برابر شهر-عبودیت این رویه چنان ادامه یافت که امروزه شاهد تسلط بانک به‌عنوان نماد ثروت بر بافت شهری معاصر هستیم که در مقایسه با تسلط مسجد به‌عنوان نماد معنویت و عبودیت بر بافت شهری سنتی به ما خبر از سکولار شدن معماری شهری می‌دهد. این یعنی ظهور شهر-ثروت در برابر شهر-عبودیت. البته کار به همین جا محدود نماند و مساجدی در شهرهای معاصر ایران ساخته شدند که معماری آن به وضوح برگرفته از مراکز تجاری و فراغتی است. نمونه‌هایی مانند: مسجد ولیعصر و مسجد و موسسه فرهنگی امام رضا در تهران. درست بعکس گذشته که بازار از کالبد مسجد متاثر بود. #گزارش_درسگفتار 💢برشی از جلسه سوم درسگفتار #رنسانس_شهری_در_ایران دکتر محمدمنان #رئیسی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

💠جهانِ صدر پیش از پرداختن به متن کتاب" مکتب اسلام "، پرداختن به جهانِ صدر امری ضروری است تا بتوانیم محتوای کتاب را در بافت خودش فهم کنیم و فلسفه رجوع خودمان به این اثر گرانقدر را دریابیم. مرحوم شیخ جواد مغنیه که جزو فقها و مفسرین برجسته‌ی معاصر شیعی است می‌گوید اگر شهید صدر نبود من مارکسیست شده بودم! این تعبیر، حکایتی از دوران متلاطم فکری جهان اسلام در عصر شهید صدر دارد. آن عصر، دوران هیمنه و تسلط افکار غیر اسلامی اعم از لیبرالیسم و سه گانه‌ی کمونیسم، مارکسیسم و سوسیالیسم بر تمام لایه های وجودی جهان اسلام است. این در حالی است مردم در حیطه‌ی زندگی شخصی و فردی به شدت متمسک به مظاهر دینی هستند اما این دین و اعتقاد اجمالی مردم به دین، نهایتا در لایه‌ی عاطفی آنان جریان دارد و بیش از این با زندگی آن ها ارتباطی ندارد. در حکومت نیز وضعیتی مشابه وضع مردم دیده می‌شود، یعنی حکومتی که حاکم آن مسلمان و شیعه است اما حکومت آن با تمام اجزاء غیر اسلامی است! علت این معضل آن بود که اسلام هیچ نسبتی با زیست مردم برقرار نمی‌کرد و انسان مسلمان نیز هیچ پاسخ منسجمی برای زیست اجتماعی از اسلام دریافت نمی‌کرد و هیچ گاه اسلام در قواره یک مکتب اجتماعی در ذهن و تصور انسان مسلمان تصور نمی‌شد. #گزارش_درسگفتار 💢برشی از جلسه اول درسگفتار #مکتب‌اسلام #انسان‌معاصر‌_نظام‌اجتماعی #استاد_موذنی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

📌اسلام در قواره‌ی یک مکتب اجتماعی انسان مسلمان در عصر شهید صدر دو مشکل اساسی داشت و تلاش ایشان در این دوران که در آثار ایشان معکس شده است منعطف به حل این دو معضل مهم جهان اسلام بود: ۱. معرفت‌شناسانه: بدین معنا که هیچ گاه نمی‌توانست جامعه اسلامی و حتی پیش تر از آن نظام اجتماعی اسلام را در غالب یک مکتب و راهبر اجتماعی در برابر دوگانه لیبرالیسم و مارکسیسم تصور کند در حدی که به تعبیر شهید صدر تصور عبارت اقتصاد اسلامی در دوران معاصر ایشان مانند مثلث چهر ضلعی محال بود! ۲. روانشناختی: انسان مسلمان حتی اگر می‌توانست نظام اجتماعی اسلام را تصور کند، هیچ باوری نسبت به قدرت اسلام در حل معضلات اجتماعی نداشت. اولین حرکت شهید صدر ایجاد تصور و ذهنیت نسبت به مکتب اجتماعی اسلام بود، ایشان در " اقتصادنا " و " فلسفتنا " با تکیه بر میراث فقهی و معرفتی شیعه، اسلام را در قواره یک مکتب منسجم اجتماعی مطرح کردند، کاری که تا پیش از شهید صدر به طور منسجم شکل نگرفته بود و توان ایجاد یک تصور درست برای انسان مسلمان را نداشت و بسیاری از تلاش های قبل از ایشان منجر به تعریف کردن اسلام در بستر مارکسیسم و یا لیبرالیسم و تولد اسلام التقاطی می‌گشت. قسمتی دیگری از تلاش های ایشان معطوف به ایجاد باور به کارآمدی مکتب اسلام در حل مسائل عینی انسان مسلمان است که در کتاب " اسلام یقود الحیات " به روشنی منعکس شده است. نقطه حائز اهمیت و شاید به نوعی فلسفه رجوع ما به شهید صدر و دیگر آثار متفکرین اسلامی، استقرار ما در کلان مشکلات و معضلات نیم قرن گذشته است. به رغم انقلاب اسلامی و حرکت رو به رشد جهان اسلام، هنوز قسمت عمده‌ای از جامعه‌ی عمومی و نخبگانی مسلمان با دو معضل معرفت‌شناختی و روان‌شناختی در تصور مکتب اسلام و باور به مکتب اسلام دچار هستند. #گزارش_درسگفتار 💢برشی از جلسه دوم درسگفتار #مکتب‌اسلام #انسان‌معاصر‌_نظام‌اجتماعی #استاد_موذنی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah