سکولاریسم گزینـــه‌ای مروری انتقــادی بر تطبیق اندیشـه‌ی «چارلز تیلور» بر فرایند عرفی‌شدنِ دنیــای اسلام 🔻چرا چارلز تیلور (Charles Taylor) را باید در ایران خواند؟ آنچه تیلور در مهم‌ترین کتاب خود یعنی کتاب عصــر سکولار (A Secular Age) ارائه کرده است، نه درباره ایران و یا حتی جهان اسلام، بلکه در مورد یک تجربه تاریخی در غرب به‌ویژه آمریکای شمالی است. 🔻اکنون این طرح بحث ایشان که به اذعان خودشان یک تجربه تاریخی مربوط به غرب است و نه شرق، چرا باید در ایران اسلامی خوانده شود؟ این نکته درست است که طرح مراحل سکولاریسم، طرح مفاهیم سکولاریزاسیون در غرب، طرح نظریات صاحب‌نظران در فرایند سکولارشدگی در غرب، همه متمایز و منحصر به تاریخ و فکر و فرهنگ غرب است و طرح این مفاهیم بدون هیچ مقدمه‌ و تنسیقی جز ایجاد آسیب فکری و اختلالات ذهنی در طرفداران و منتقدان سکولاریسم چیز جدیدی را ایجاد نمی‌کند و تشتتی بر انباشت آشفتۀ فکری ما خواهد بود. 🔻با این همه نکته‌ای در اندیشه چارلز تیلور وجود دارد که نشانه‌های آن در جوامع شرقی و اسلامی در حال ظهور و بروز است بی آنکه نخبگان مسلمان نسبت به آن اندیشه و تدبیری داشته باشند و آن ظهور نوعی از «سکولاریسم گزینه‌ای» یا سکولاریسمی که باور به آموزه‌های اسلامی و معارف دینی و هویت توحیدی، برای طیفی از جامعه تبدیل به یک «گزینه» در میان گزینه‌های معنوی دیگر، گزینه‌های اعتقادی دیگر و گزینه‌های هویتی دیگر می‌شود. ❓در این وضعیت این سؤال پیش می‌آید که آیا واقعا جهان اسلام نیز همچون دنیای غرب به نوعی از سکولاریسم بی‌شکل و یا سکولاریسم پلورالیستیک مبتلا شده است؟ ❓همین طور این پرسش مطرح می شود که اساسا در صیرورت «گزینه شدن باور» تفاوت بین جهان اسلام و دنیای غرب چیست و جای دین در این تفاوت تمدنی بین اسلام و غرب کجاست؟ ❓و سپس باید سؤال کرد که راه مواجهه جهان اسلام با این پدیده گزینه‌ای شدن و مواجهه با گزینه‌های متنوع و بسیار انباشته چه می‌باشد؟ ❓انسان مسلمان با چه رویکردی و چسان می‌تواند در برابر تراکم گزینه‌های غیر دینی در فرایند دینی و تمدنی خود دوام آورده و به جهت روان‌شناختی و نیز به جهت معرفتی در برابر این حجم انباشته از سکولارشدگی تاب بیاورد؟ 🔻اگر بخواهم پاسخ‌های خود بدین پرسش‌ها را بسیار ساده و سهل ارائه کنم و چشم‌انداز کار را معلوم سازم، باید بگویم که به رغم سیل و سریان گزینه‌های عرفی و سکولار در جوامع اسلامی در دو فضای حقیقی و مجازی، تفاوت‌های عمیقی بین جهان اسلام و دنیای غرب در این باره وجود دارد که نمونه این تفاوت را مثلا می‌توان در «پیچیدگی ایمان» و «مراتب و لایه‌های ایمان» درجوامع اسلامی و در عمق فرهنگ مسلمانان مشاهده کرد که اساسا فرایند سکولاریزاسیون در جوامع اسلامی را هم پیچیده، دشوار و گاه ناممکن می‌سازد. 🔻از سوی دیگر، جهان اسلام همواره برخوردار از فرهنگ پیشرو در امر «محبت و عشق» بوده و هست که این عشقِ عمیق در دوسویه الهی و انسانی و در دو جهت مجازی وحقیقی همواره مانع از تشتت و تکثر وجودی انسان ها و شکاف بنیادین بین گزینه‌ها در الهیات، در فرهنگ، و در مناسبات اجتماعی شده است. 🔻از طرف دیگر، نوعی از تنوع و تکث، و شکلی از گزینگی و مراتب و مظاهر در اندیشه اسلامی و نیز در فرهنگ مسلمانان وجود دارد که سیر «سکولاریسم گزینه‌ای» را در برابر «دینداری گزینه‌ای» (یا دینداری برآمده از گزینه‌های انبوه دینی و توحیدی) بسیار دشوار و سخت کرده است. در این فرایند، سکولاریسم گزینه‌ای غربی نمی‌تواند در یک سیر استدلالی و یا حتی در یک سیر روان‌شناختی به آسانی در میان مسلمانان پیش بتازد. ✍حجت‌الاسلام‌ دکتر #بابایی @Habibollah_Babai ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

«آن ســه‌ماه» ویــژه‌بــرنامه فاطمیـه: روایتی از نقش حضرت زهرا(س) بعد از رحلت پیامبــر(ص) 🎙#پادکست | قسمت دهم موضــوع: اوج درگیری‌ها گفت‌وگو با حجت‌الاســلام حسین مهدیــزاده @social_theory #فاطمیه #جدال_صابرین ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah

#درسگفتار |پیــش‌نــویس| فقــه در آزمــون قانـون؛ بازخــوانی «مسأله مـــردم» در ایده‌ها و پیش‌نویس‌های قانون اساسی هفته دوم: بازخوانی پیش‌نویس و آراء شهید صدر | ارائه‌دهنده: اســتاد علی محمدی 🎴شیوه برگزاری: حضورے‌‌ | مجازے‌‌ سه‌شنبه، ۲۱ آذرماه، ساعت ۱۵ جهت شــرکت در برنـــامه از طریق لینک زیر ثبت‌نام نمایید. https://www.negahschool.ir/product/pish_nevis/ ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah

#گزارش_تصویـری 🔰 جلسه اول درسگفتــار «پیش‌نویس» استــاد: حجت‌الاسلام محسن قنبریان ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

#گزارش_تصویـری 🔰 جلسه پایانی درسگفتــار «علیه وضع سکولار» استــاد: حجت‌الاسلام دکتر #بابایی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔️ @sch_negah

«آن ســه‌ماه» ویــژه‌بــرنامه فاطمیـه: روایتی از نقش حضرت زهرا(س) بعد از رحلت پیامبــر(ص) 🎙#پادکست | قسمت یازدهم موضــوع: و پایان آن سه ماه گفت‌وگو با حجت‌الاســلام حسین مهدیــزاده @social_theory #فاطمیه #جدال_صابرین ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah

بشنوید: نوحه ماندگــار «نماز عشق» حاج محمود #کریمی عشق یعنی ذکر نامــوس خــدا یا علی گفتن به زیر دست و پا عشـق یعنی جلوه‌ی صبــر خدا شــرم ایـوب نبــی از مرتضــی عشق بر دلداده فرمــان می‌دهد عاشق جان‌داده را جان می‌دهد عشـق باعث شد که دل سامــان گرفت پشـت درب خــانه زهــرا جــان گــرفت عشــق یعنـی انقــلاب فاطمــه از كبـودی چشم خواب فاطمه عشق یعنی صحبـت بی‌واهمه حیــدر دربنــد پیــش فاطمــه عشق یعنی صبــر در هنگــام خشم عشق یعنی جای سیلی روی چشم ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah

«آن ســه‌ماه» ویــژه‌بــرنامه فاطمیـه: روایتی از نقش حضرت زهرا(س) بعد از رحلت پیامبــر(ص) 🎙#پادکست | قسمت پایانی(پیوست) موضــوع: بررسی نمونه ابن‌ابی‌الحدید در شناخت الگوی تعامل با اهل سنت گفت‌وگو با حجت‌الاســلام حسین مهدیــزاده @social_theory #فاطمیه #جدال_صابرین ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah

🎙ویژه‌برنامه‌ی صوتی «آن ســه‌ماه» جــدال صابــرین؛ روایتی متفاوت از نقش حضـرت زهــرا(س) در سه ماه بعد از رحلت پیــامبر(ص) »» معرفی ویژه‌برنامه: ویدئو | عکس‌نوشت‌ 🔻یازده جلسه گفت‌وگوی مدرسه نگاه با حجـت‌الاســلام حسین #مهدیزاده @social_theory 🔻لینک صوت جلسات: • بخـــش اول »» مسئولیت فوری در قبال فاطمیه • بخــش دوم »» امر جدید و پایان عصر خدابازی‌ها • بخــش ســوم »» ویژگی‌های امر جدید • بخش چهـارم »» لوازم اجرای امر جدید • بخش پنجـــم »» استراتژی صبر • بخش ششـــم »» الگوی صبر فعال • بخش هفتـــم »» روزهای بعد از رحلت پیامبر • بخش هشتــم »» تمایز ولایت و خلافت • بخـــش نهـــم »» نظم‌دهی به حوادث آن سه ماه • بخــش دهـــم »» اوج درگیری‌ها • بخش یازدهم »» و پایان آن سه ماه • پیوست »» بررسی نمونه ابن‌ابی‌الحدید در شناخت الگوی تعامل با اهل سنت #فاطمیه #جدال_صابرین ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌🆔 @sch_negah

#ریلز 🔻 آیا از انتخاب‌های مردم ضرر کردیم؟! #شهید_بهشتی #پیش_نویس #استاد_قنبریان ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

💢 «گفتگو» راهکار تیلور برای تدبیر عصر سکولار 🔰 تنها راه تدبیرِ درهم آمیختگیِ دین و سکولاریته در عصر سکولار آن است که آنها با یکدیگر گفتگو کنند. ✍بخش اول ▫️تیلور نه می‌گوید به مسیحیت بازگردیم و نه از بازگشت به آن نهی می‌کند، او معتقد است که ما نیازمند گفتگویی سازنده میان امر سکولار و امر دینی هستیم. او در کتاب تنوعات سکولاریسم در عصر سکولار می گوید: «من فکر می‌کنم نیاز مبرمی به گفتگو میان اصحاب مختلف داریم، اعم از مواضع دینی و ضد دینی، اومانیستی و ضد اومانستی و غیره. گفتگویی که به برکت آن، از تصویر کاریکاتوریِ یکدیگر فاصله گرفته و تلاش کنیم بفهمیم که از نظر بقیه کمال چه معنایی دارد. ما می توانیم نوعی توافق اجتماعی بر سر ارزش چنین گفتگویی داشته باشیم.» ▫️چارلز تیلور قصد دارد تا با برقراری دیالوگ میان امر دینی و سکولار، امر دینی را بر معایب خودش واقف کرده و امر سکولار را نیز به حفره های خودش آگاه سازد تا در نهایت هر دو به اصلاح خویش برخیزند. ▫️من حرف آقای تیلور را معقول ارزیابی می‌کنم اما آنچه مهم است زبان گفتگو است؛ منِ دین دار در مواجهه با فرد سکولار باید به چه زبانی گفتگو کنم؟ به زبان سکولار یا دینی؟ ▫️دین می تواند به زبان سکولار گفتگو کند اما سکولاریسم نمی‌تواند به زبان دینی گفتگو کند. درست است که دین و دین‌دار می تواند با زبان و عقل سکولار از دین دفاع کند اما نکته پس از گفتگو است. یعنی حالا که من با انسان سکولار توانستم گفتگو کنم، در مقام نتیجه‌گیری و آنجایی که می‌خواهیم توافق کرده و اصل مشترک پیدا کنیم، آن اصل مشترک جنس ایمانی خواهد داشت یا جنس سکولار؟ ▫️شاید اینجا از نقاط دشوار گفتگو است که اساسا معلوم نیست ما در چنین فرآیند گفتگویی، با قناعت بر حداقل‌های مفهومیِ سکولار، بتوانیم در ایستگاه دینی خودمان باقی بمانیم. شاید اینجا کسی مثل تیلور زبان فطرت را اضافه کند و بگوید شما با آن زبان می‌توانید فرد را از وضعیت سکولارش جدا کرده و در سطح دینی قرار دهید و سپس با او گفتگو کنید. 🔻برشی از جلسه ششم درسگفتار #علیه_وضع_سکولار #عصر_سکولار #استاد_بابایی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ 🆔 @sch_negah 🌐 http://www.negahschool.ir

💢 «گفتگو» راهکار تیلور برای تدبیر عصر سکولار 🔰 تنها راه تدبیرِ درهم آمیختگیِ دین و سکولاریته در عصر سکولار آن است که آنها با یکدیگر گفتگو کنند. ✍بخش دوم ▫️ اساسا هر گفتگویی لازم است متوازن و عادلانه باشد و اکنون جای این پرسش همچنان باقی است که ملاک صحت در گفتگو میان امر سکولار و دینی را چه چیزی مشخص می‌کند؟ عقل سکولار یا عقل دینی؟ ❓ آیا شما همانطور که از دین انتظار دارید گوش شنوا داشته باشد، از سکولاریسم هم چنین انتظاری دارید؟ ❓در این گفتگو آیا نظام یا اندیشه سکولار در پی ارتباط با دین، آن هم با زبان دین هست یا خیر؟ اگر نیست، گفتگوی یک طرفه چه فایده و سودی در طرح تیلور دارد؟ ▫️به‌هرحال در یک گفتگوی عادلانه باید طرف سکولار نه فقط با گفتن بلکه با شنیدن هم شکاف هایش را رفو کند همانطور که مسیحیت نیز لازم است چنین باشد. در گفتگوی یک طرفه احتمالا راهی جز تقلیل دین به ساحت سکولار نخواهیم داشت و شما از دین انتظار دارید که خودش را در یک وضعیت سکولار تعریف کند تا به ذائقه انسان سکولار خوش بیاید و از آن طرف از انسان سکولار انتظار دارید که به دین مراجعه کرده و هرآنجایی که احتمالا سویه‌های عرفی و سکولار دارد را از آن اقتباس کند و در زندگی خودش به کار بندد. ▫️در پایان همچنین لازم است ما در فضای بومی و ایمانیِ خودمان بتوانیم زبان و روش تحدی را فعال سازیم. یعنی هر آنکه رقیب یا منتقد ما است را در فرآیندی تحدی وار مورد گفتگو قرار دهیم به نحوی که بتوانیم حرف خودمان را برای مخاطبمان مفهوم کرده، معقول ساخته و احیانا مقبول گردانیم. 🔻برشی از جلسه ششم درسگفتار #علیه_وضع_سکولار #عصر_سکولار #استاد_بابایی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ 🆔 @sch_negah 🌐 http://www.negahschool.ir

#ریلز 🔻 تغییر معکوس! ▪️در "بازنگری قانون اساسی" چه چیز‌هایی را از دست دادیم؟ #شهید_بهشتی #پیش_نویس #استاد_قنبریان ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah

💢راهکارهایی برای مواجهه با تکثرات سکولاریستی در جامعه ایران ✍️ بخش اول ▫️امروز گزینه‌های ما در زندگی متنوع شده است و نوعی از سکولارشدگیِ روان‌شناختی ایجاد کرده است. یعنی من به لحاظ ذهنی کاملا قانع شده‌ام برای انجام مناسک دینی مثل روزه‌داری و نمازخواندن، اما به مرحله عمل که می‌رسم، به قدری پیرامون من گزینه‌های متنوع دینی و معنوی وجود دارد که این گزینه‌ها اجازه نمی‌دهد که من ایمان مستقر داشته باشم و یا به آسانی و با فراغت بال، مناسک دینی خویش را به جای آورم. فلذا من به صورتی ناخواسته دین را در حاشیه و یا در وضعیت تردید و دودلی قرار می‌دهم. ❓حال ما چه تدبیری می توانیم برای این وضعیت داشته باشیم؟ ▫️این بحث را به طور تفصیلی در کتاب تنوع و تمدن مطرح کرده‌ام اما اینجا به سه نکته مختصر اشاره می کنم: 1️⃣ فعال سازی نوعی از تنوع دینی، توحیدی و مشروع ▫️ما باید بتوانیم راه‌های متعدد، زبان‌های متنوع، و اشکال گوناگون و یا «گزینه‌های متکثر توحیدی» (سبل الی الله) را به صورت روش‌مند و البته متعبدانه نسبت به فقه و شریعت فعال سازیم. مثلا می‌توانیم برای اثبات خداوند از انواع زبان‌های فلسفی، کلامی، عرفانی، هنری، علمی و غیره استفاده کنیم تا از طریق هرکدام، طیفی از مخاطبان را قانع سازیم و نوعی از تراکم و انباشت توحیدی را در جامعه ایجاد کنیم. در این نگاه، برآیندِ تراکم و تنوع زبان‌های مختلف سبب افزایش باور به خداوند در جامعه می‌شود. اساسا برای اثبات حق، راه‌های متعددی وجود دارد چراکه حقیقت لایه‌مند و ذوابعاد است فلذا اینها را باید به عنوان سبل الهی که همگی در صراط الهی قرار گرفته‌اند و یا به صراط مستقیم ختم می‌شوند، نگاه کرد. این رویکرد صدالبته با رویکرد پلورالیستیک به دین فرق می‌کند. 🔻برشی از جلسه هفتم و پایانی درسگفتار #علیه_وضع_سکولار #عصر_سکولار #استاد_بابایی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ 🆔 @sch_negah 🌐 http://www.negahschool.ir

💢راهکارهایی برای مواجهه با تکثرات سکولاریستی در جامعه ایران ✍️ بخش دوم 2️⃣ محبت؛ عامل مکنده ای برای کنارهم قرار دادن پراکندگی ها ▫️علاوه بر فعال‌سازی نوعی از تکثر و تنوع توحیدی، باید به عوامل و دالان‌های خاص توحیدی نیز فکر کرد. در این باره باید به عامل‌هایی توجه داشت که با مکندگی و قوهٔ جاذبهٔ فوق‌العاده ای که دارند، بتوانند در برابر پراکندگی دنیای مدرن تاب آورده و بلکه پارگی‌ها و پراکندگی‌ها را نیز کنار هم قرار داده و بین آنها اتحاد برقرار کنند. ▫️یکی از این عوامل بسیار قوی در مکندگی، عنصر «محبت شرقی»، «محبت اشراقی» و «محبت الهی» در مناسبات بین «انسان و انسان» و «انسان و خدا» است. مقصود از محبت، محبت عمیق و بنیادین میان انسان و خدا ، انسان و امام، انسان و انسان است؛ یعنی فرهنگ محبتی که از ابعاد الهیاتی گرفته تا ابعاد اجتماعی و فرهنگی را پوشش می‌دهد. ▫️ما همیشه با یک عقل مکانیکی نمی‌توانیم بر گسست‌های ایجاد شده در جامعه مدرن غلبه کنیم؛ زیرا اساس این گسست‌ها استدلالی نیست، بلکه گسستی احساسی، روان‌شناختی و گاه مملو از سفسطه است. ▫️در این بین ما نیازمند محبت‌های تمیز هستیم. محبت‌هایی که شکی در معنوی بودن آن در چارچوب فقه و شریعت نداشته باشیم. فعال‌سازیِ این عنصر محبت در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی می‌تواند عامل مکنده‌ای باشد که جامعه را از این گسستگی جدا می‌سازد. 3️⃣ عرفان اسلامی پرظرفیت ترین دانش اسلامی برای مواجهه با سکولاریسم ▫️عرفان صرفا جنبه‌های نظری و انتزاعی نیست، عرفان همواره شما را در ابعادی فلسفی، روحی، اخلاقی و عملی درگیر می‌سازد و این عرفان قابلیتش در مواجهه با الحاد و بی اعتقادی به مراتب بیشتر از استدلال های عقلی است. به‌عنوان نمونه براساس مطالعات میدانی در زمینه های مددکاری اجتماعی، مشخص شده است برخی خانواده‌هایی که فرزندان معلول دارند و دچار مشکلات اعتقادی می‌شوند، ادبیات عرفانی برایشان موثرترین ادبیاتی بوده که توانسته است اعتقادات دینی آنها را در وضعیت‌های سکولار حفظ کند. گویی کسانی که در بحرانی ترین شرایط قرار دارند، با این ادبیات است که می‌توانند ایمانشان را حفظ می‌کنند. 🔻برشی از جلسه هفتم و پایانی درسگفتار #علیه_وضع_سکولار #عصر_سکولار #استاد_بابایی ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ 🆔 @sch_negah 🌐 http://www.negahschool.ir

▪️گریه‌ها می‌کرد تا امت شود بیدار؛ حیف از صدای گریه‌اش امت فقط بی‌خواب شد... ✨آگـاهـے‌‌ بـــراے‌‌ سامـــانے‌‌ دیگــر✨ مدرســـه تـ؋ــــکر و نــوآوری نگــــــاهـ ‌ 🆔 @sch_negah