بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع :
فلسفه بلايا ومصائب
✍مقدمه :
با توجه به وجود مصائب و مشکلات، مانند سیل، زلزله، کرونا، مرض های صعب العلاج،طلاق، تأخير ازدواج، گرانی ها،و،،، پرسش این است که فلسفه وحکمت آن، طبق آیات و روایات چیست؟ و با رحمت و عدالت إلهی چگونه سازگار هست؟!
1⃣ کفّاره گناهان
برخی از مصائب،برای جزا و عقوبتی است که شامل عدّه ای از گناهان و برخی از گناهکاران می گردد،پس نباید گفت هر کسی که گرفتار مشکل و مصیبتی شد قضاوت کنیم که لابد گناهی مرتکب شده بود
2⃣ آزمایش و امتحان الهی
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ ۗ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ(بقره155)
قطعاً همه شما را با چیزی از ترس، گرسنگی، و کاهش در مالها و جانها و میوهها، آزمایش میکنیم؛ و بشارت ده به استقامتکنندگان!
3⃣ ترفیع درجه و رُتبه
مانند مصائبی که اولیای إلهی مانند حضرت أیّوب، و إمام حسین علیه السلام دیده اند،هر چقدر طلا بیشتر در کوره باشد، عیار بالاتر و ناخالصی کمتری دارد
البلاء للولاء
4⃣ عدم تدبیر انسان
گاهی وجود برخی مصائب و مشکلات برای اینکه کار بدون فکر و مشورت صورت گرفته! مثلا انتخاب رشته، شغل، همسر،فلان مسئول در و،،، اشتباه بوده! یا اگر درختان قطع نمی شد یا پُل محکم ساخته می شد و،،، این اتفاقات نمی اُفتد
5⃣ تنبلی و کسالت
ترک فعل، تلاش لازم را نداشتن،کاری را به تأخیر انداختن،حرکت جدّی نکردن برای انجام کار، واهمال کاری سبب برخی مشکلات و مصائب است
6⃣ رُشد و کمال انسان
اگر گندم از ساقه قطع نشود، در آسیاب، آرد نشود، خمیر نشود، در تنور نرود، تبدیل به نان خوشمزه نمی شود، برای اینکه انسان به تکامل و تقرّب إلهی برسد دائما در فشار و مشکلات قرار خواهد گرفت
7⃣ اقتضای عالم دنیا
دنیا، جهان مادی و محل تزاحم است یعنی نمی شود هر چیزی که دل ما بخواهد تحقق یابد مثلا همه دل شان بخواهد فقط فرزند دختر داشته باشند یا همه بخواهند آرزوی آنان تحقق یابد شدنی نیست مثلا کشاورز باران می خواهد، گازر(رخت شوی) آفتاب!
خوب نمی شود هم در یک آن هم باران باشد هم آفتاب تا هر دو راضی شوند
خدای حکیم کاری را انجام می دهد که مصلحت و منفعت عمومی جهان باشد نه مطابق با میل و رضایت کسی
بنده باید معرفت داشته باشد و راضی به فعل خدا باشد
8⃣ مقایسه غلط با خود
مثلا چون نیش عقرب یا سوسک را با خود می سنجد!، لذا فلان حشره یا فلان گیاه، یا فلان حادثه را بد و مصیبت و بی حکمت می بیند
9⃣حفظ انسان از مشکلات سخت تر و پیشگیری از بلایای بدتر،و پیچیده تر:
مثلا اگر مریض نخواهد مشکل تیغ جراحی را تحمل کند گرفتار مرض ها و مصیبت بیشتر خواهد شد، اگر مثلا فلانی از دنیا نمی رفت وجودش برای خانواده و جامعه بدتر بود
🔟 توجه دادن به خدا، بیرون آمدن از غفلت و دعوت انسان به بندگی بیشتر و بهتر:
پیامبر اکرم صلى الله عليه و اله فرمود :هرگاه خداوند متعال بنده ای را دوست بدارد او را به بلاها مبتلا می سازد تا صدای تضرعش را بشنود. إذا أَحَبَّ اللهُ عَبداً إِبْتَلاهُ لِيَسْمَعَ تَضَرُّعَهُ
1⃣1⃣ دادن أجر عظیم
لو يعلم المؤمن ما له من الأجر في المصائب لتمني أنه قرض بالمقاريض
امام جعفر صادق علیه السلام : اگر مؤمن پاداشي را كه براي مصيبتها دارد بداند ، آرزو مي كند كه او را با قيچي تكه تكه كنند .
اصول كافي،ج3،ص354
2⃣1⃣دریافت نعمت الهی
الإمامُ العسكريُّ عليه السلام :ما مِن بَلِيّةٍ إلاّ و للّه ِ فيها نِعمَةٌ تُحيطُ بِها .[بحار الأنوار : 78/374/34.]
امام عسكرى عليه السلام :هيچ گرفتارى و بلايى نيست مگر آن كه نعمتى از خداوند آن را در ميان گرفته است.
3⃣1⃣تلنگر،و توفیق توبه
باز نگری در سبک زندگی و تجدید نظر در رفتار و گفتار
✍نکات و نتایج
💧1_هر مصیبتی را به گناه ربط ندهیم و راجع به آدم های مصیبت دیده، قضاوت نکنیم و بگوییم لابد عذاب و جزای خدا است
💧2_با تأمّلی در موارد ده گانه به دست می آید که چیزی غیر از لطف و رحمت الهی نیست حتی کفاره گناهان
💧3_اگر بفهمیم که حکمت مصائب چیست باعث صبر، اُمید، آرامش، نشاط،قوّت و حرکت در انسان می گردد
💧4_بلایای طبیعی، عنوان غلط هست، هیچ چیزی خارج از قدرت و حکمت و بدون إذن خدا نیست و هر چه هست نتیجه افکار و اعمال ماست
🚨چه زیبا، شاعر بزرگ مولوی،مضمون آیات و روایات راجع به بلایا را با تمثیل به شعر در آورده است
اين جهان كوه است و فعل ما ندا
سوي ما آيد نداها را صدا
فعل تو كان زايد از جان و تنت
همچو فرزندي بگيرد دامنت
پس تو را هر غم كه پيش آيد ز درد
بر كسي تهمت منه، بر خويش گرد
فعل تست اين غصه هاي دم به دم
اين بود معناي قَد جَفٌَ القَلَم!
اللّهم صلّ علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
#فلسفه_بلایا
لینک کانال مطالب تولید شده توسط حمید اکبری پاسخگوی حرم رضوی
https://eitaa.com/serathamed
قم مقدسه 1403/2/27
ویرایش 1403/7/20قم