بسم الله الرحمن الرحیم
موضوع: معیار آدمیّت
✍مقدمه :
مطابق روایت زیر،افرادی از عنوان انسانیت خارج می شوند که شامل حیوان،نبات و حتی جماد می شوند به قول معروف : نشایدکه نامش نهند آدمی
(هرکس خودش را با معیار بیان امام معصوم ارزیابی کند)
(میزان الحکمه ح۲۰۸۸۷)
فردی از حضرت صادق علیه السلام پرسید؟
أتری هذا الخلق کُلّه مِن الناس؟
آیا این همه افراد در شمار انسان هستند؟
حضرت فرمودند: الِق مِنهم :از شمار آنان خارج کن(یعنی این 8 گروه، آدم و إنسان نیستند) :
1⃣ التارک للسّواک ( کسی که مسواک نمی زند)
✍نکته : شاید بتوان گفت به طور کلّی کسی که مراعات بهداشت و نظافت نمی کند این فرد از حیوان بدتر است چون برخی حیوانات رعایت می کنند، عدم رعایت بهداشت مخصوصا دهان و دندان علاوه بر آسیب به خود، باعث اذیت دیگران هست و اسلام می خواهد انسانی تربیت بشود که حتی به اندازه بوی بد دهن کسی را آزار ندهد لذا اگر کسی پیاز یا سیر خورد مسجد نرود(احکام و آداب مسجد)
2⃣ المتربّع موضع الضِیق کسی که دَر جای تنگ،چهار زانو می نشیند
✍نکته : چه بسا به دلیل عُجب و کبر و زیاده خواهی و ظلم، و دلسوز نبودن که در چنین حالتی(چهار زانو نشستن در مجلس شلوغ و جای تنگ) از فردی مشاهده می شود
وبه طور کلّی هرکس که خودخواهی کند وبه هر شکلی نسبت به مشکل دیگران بی تفاوت باشد، خیرخواه و دلسوز نباشد آدم نیست
3⃣ الداخِل فیما لا یَعنیه:
(کسی که به چیزهای بی ربط و بیهوده می پردازد)
✍نکته : یعنی فکر و فعالیت او مفید نیست
و عُمر خود را با برنامه های غیر مفید هَدَر می دهد
4⃣ المُماری فیما لا علم له:
(کسی که درموضوعاتی که نمی داند بحث و مجادله می کند)
✍نکته : چرا باید به خود اجازه دهیم در مورد موضوعی که تخصص نداریم اظهارنظر کنیم و همین باعث فتنه ،ظلم و فساد می شود
5⃣المتمّرضَ مِن غیر عِلّة
(کسی که بی جهت خود را به دروغ در بستر بیماری می اندازد)
✍نکته :برخی افراد برای فرار از تکلیف و مسؤولیت ،دیگران را فریب می دهند مثلاً برای آنکه کاری انجام ندهد خودش را به بی حالی و مریضی می زند واین عنوان شامل کسانی که فقیر نیستند اما خود رابه فقیری می زنند می شود چرا که با فریب،اَخّاذی می کنند و خلاصه با تنبلی ،ترحُّم می طلبند
6⃣ المُتَسغّتَ مِن غیر مُصیبة:
(کسی که بدون مصیبتی سر و وضعش ژولیده و پریشان باشد)
✍نکته :اسلام دوست ندارد انسان نامرتب وغیر آراسته باشد وضع ظاهری انسان منظم و مرتب علاوه برآنکه نشانه شخصیت و باعث آرامش فرد هست ،سبب جذب افراد و زمینه معاشرت بیشتر به سوی او می شود
شخص ژولیده حال خود ودیگران را خراب می کند و منزوی می گردد
7⃣ المخالِف علی اصحابه فی الحقّ و قد اتفّقوا علیه (کسی که با همراهان خود درباره ( موضوع ) حقّی که همه آنها بر آن اتفاق نظر دارند مخالفت کند! )
✍نکته :یعنی حق نمی گوید و از روی لجاجت و تکبر، ساز مخالف می زند( می خواهد بگوید اَنا رجَلُ)
8⃣ المفتخر َیفتخِرُ بآبائه و هو خلوُ مِن صالح اعمالِهم
(کسی که به آباء و اَجدادخود ببالد امّا از کارهای شایسته آنان بی بهره باشد)
✍نکته: فردی که خودش دارای ادب و علم و عزّت و کرامت نیست و شخصیت ندارد،و با آباء و اجداد خود فقط افتخار می کند، آدم نیست
✍درپایان حضرت چنین افرادی ( ۸ مورد را )با دو تعییر معرفی می کنند
⬅️الف_ فهو بمنزلهِ الخَلَنج
(خلنج به معنای خار،بُته یا همان خَدَنگ فارسی است که نام درختی سخت است که از چوب آن تیر،و نیزه می سازند)
یعنی انسانی درحدّ جماد و نبات و دارای قساوت قلب!!
⬅️ب.فهو:کما قال الله :اِن هم الّا کالأنعام بل هم اأضلّ سبیلا
حیوان و بلکه بدتر از آن هستند
✍ نکته و نتیجه:
قطعا هشت مورد مذکور، فقط معنای ظاهری مراد نیست بلکه به معنای باطنی هم باید توجه داشت مثلا:
1_ کسی که مسواک نمی زند یعنی دهان خود را از گناهان زبان، حرف لغو، غیبت و تهمت و،،، پاک نگه نمی دارد
2_یا کسی که در جای شلوغ و تنگ،پهن می نشیند نشان از روحیه قساوت، تکبر، غرور، کینه، حسادت، و،،، هست
3_ یا به تعبیری چنان در مقام و مسئولیت،و میز خود، چسبیده که جائی برای استفاده دیگران نمی گذارد!!،
این یعنی نشانی از آدمیّت ندارد
اللهم صلّ علی محمد و آل محمد وعجل فرجهم
#معیار_آدم_إنسان
کانال مطالب تولیدشده
توسط حمید اکبری
پاسخگوی حرم رضوی
https://eitaa.com/serathamed
1402/3/5 قم مقدسه