حکومت اسلامی(۵)
اولین درسی که امیرالمؤمنین علیه السلام به مالک اشتر می دهد، این است که مبادا خودت را برتر از مردم بدانی و حضرت در بیان درس ثانی می فرماید:
- أنصف الله و أنصف الناس من نفسک
انصاف را درباره ی خدا و درباره ی مردم رعایت کن
"انصاف" از توصیه های اکید اسلام است؛ بطوری که در روایات آمده است: «الإنصاف من الدین» - «لا دین لمن لا انصاف له».
انصاف معنایی نزدیک به عدالت دارد و در بسیاری از استعمالات، کنار عدالت بکار می رود و "احسان" فراتر از "انصاف" است؛ همانگونه که امیرالمؤمنین علیه السلام در تفسیر این آیه «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ» می فرماید: «الْعَدْلُ الاِْنْصَافُ، وَالاِْحْسَانُ التَّفَضُّلُ»
راغب در مفردات می گوید: «عدل يعنى انصاف دادن، باين معنى كه به چيزى يا حقّى كه كم است افزوده مى شود و اگر زياد هست گرفته مى شود، ولى إحسان چيزى است كه بيشتر از آنكه لازم است داده مى شود» .
- و من خاصة أهلک
و در مورد خویشان خویش هم انصاف را رعایت کن
ابن ابی الحدید می گوید: یعنی داد(و حق مردم) را از خویشتن و فرزندان و خواص خاندانت و آن کس از زیر دستان که دوستش داری و بدو تمایل داری بستان، و هر گاه چنین نکنی، ستمگر خواهی بود»(شرح ابن ابی الحدید ج ۱۷ ص ۳۸)
علامه ی مجلسی گوید: این سخن امام «أنصف الله» یعنی با پرداختن به آنچه که بر تو فرض کرد. «وأنصف الناس» با پرداختن به حقوق آنها و برخورد عادلانه با آنها(بحار ج ۳۳ ص ۶۳۹)
- و من لک فيه هوی من رعیتک
و نسبت به رعیت خود نیز انصاف را رعایت کن
امیرالمؤمنین علیه السلام می فرماید: «أَحِبَّ لِعَامَّةِ رَعِيَّتِكَ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ أَهْلِ بَيْتِكَ- وَ اكْرَهْ لَهُمْ مَا تَكْرَهُ لِنَفْسِكَ وَ لِأَهْلِ بَيْتِكَ- فَإِنَّ ذَلِكَ أَوْجَبُ لِلْحُجَّةِ وَ أَصْلَحُ لِلرَّعِيَّةِ» و برای عموم مردم تحت فرمانت آن را بپسند که برای خود و خانواده ات می پسندی، و همان را برای آنان ناخوش دار که برای خود و خانواده ات ناخوش می داری که این کار حجّت و دلیل تو را رساتر سازد و آنان را بهتر بصلاح آورد.
- فإنک إلا تفعل تظلم
چون اگر انصاف را رعایت نکنید، وارد وادی ظلم می شوید
و این یعنی "انصاف" همانند "عدالت" مقابل ظلم قرار دارد که هرگاه ظرف ظلم پُر شود، ظرف عدالت و انصاف خالی می گردد.
- و من ظلم عباد الله کان الله خصمه دون عباده
و کسی که ظلم به عباد الله کند، خدا به عوض بندگان دشمنش می شود
امام صادق علیه السلام فرمود: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ يُبْغِضُ الْغَنِيَّ الظَّلُومَ» خدای عزوجل دشمن می دارد توانگر ستمکار را.
سخن امیرالمومنین علیه السلام، بیان یک قانون اساسی است که: «حقوق مردم مقدمه ی حقوق الهی است» و کسی که حقوق مردم را رعایت نکند، حقوق خدا را نیز رعایت نخواهد کرد.
"دون" به معنای "عوض" است.
- و من خاصمه الله أدحض حجة
و هر کس که خداوند با او دشمنی کند، حجتش را می شکند(و از او هیچ دلیلی نمی پذیرد و بلکه دلایل او را نادیده می گیرد).
ابن منظور مى نويسد: «حجّة: البرهان، و گفته شده حجّة چيزى است كه خصم با آن دفع مى شود».
- و کان لله حربا حتی ینزع أو یتوب
تا اینکه از کار خود دست بکشد یا توبه کند
- و لیس شیء أدعی إلی تغییر نعمة الله و تعجیل نقمته من إقامة علی ظلم
که پررنگ ترین دلیل(دلیل ترین دلیل ها) برای تغییر نعمت و تعجیل نقمت، ظلم به مردم است(و بدتر از ظلم فردی، ظلم حکومت به مردم است)
واژه ای که گاه از آن ظلم قصد می شود و یا آنکه کنار ظلم بکار می آید "بغی" است و آن به معنای تجاوز است؛ کسی که از حالتی نیکو تجاوز کند، این واژه در مورد او بکار آید. و از این رو کسی که از عدالت تجاوز کند و به ظلم برسد، شامل معنای این کلمه خواهد بود. خداوند سبحان نسبت به نقمت متجاوز(بغی) سریع است: «أَسْرَعَ الشَّرِّ عِقَاباً الْبَغْيُ» - «أَعْجَلُ الشَّرِّ عُقُوبَةً الْبَغْيُ» و کسی که مورد ظلم به معنای "بغی" قرار گیرد، خداوند او را یاری می دهد: «وَ أَنْهَاکَ عَنِ الْبَغْیِ فَإِنَّهُ مَنْ بُغِیَ عَلَیْهِ لَیَنْصُرَنَّهُ الله».
"نقمت" مقابل "نعمت" است
- فإن الله سمیع دعوة المضطهدین
که خدا دعای مظلومان را می شنود
- و هو للظالمین بالمرصاد
و خداوند در کمین ستمکاران است
امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه «إِنَّ رَبَّكَ لَبِالْمِرْصادِ» فرمود: «قَنْطَرَةٌ عَلَى الصِّرَاطِ لَا يَجُوزُهَا عَبْدٌ بِمَظْلِمَةٍ» مرصاد پلی است بر صراط که از آن نمی گذرد بنده ای که مظلمه به گردن دارد.
#نهج_البلاغه
#حکومت_اسلامی
@sh_hosein
در فهرست خادم هایت اسم ما را تیک
زده ای؟!
🌱خادم ارباب کیست؟
#تلگراف
@sh_hosein
امام صادق عليهالسلام:
إن كانَ الرِّزقُ مَقسوما فالحِرصُ لِماذا؟!
اگر روزى مقدّر است، پس حرص زدن چرا؟!
التوحید، ج۱، ص۳۷۶
@sh_hosein
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
به روسیاهی من نگاه نکن
و به دستهایم که خالی و گنهکارند
قلبم را ببین که هر روز صبح و شام تو را میخواند...
#امام_زمان
@sh_hosein
بزرگترین جهاد،
"جهاد با نفس" است.
تا جوان هستید
نفستان را تربیت کنید...
#جهاد_با_نفس
@sh_hosein
🔴۱۲سال حبس به خاطر دیدن سریال کرهای
یک دادگاه در کرۀ شمالی که دو نوجوان رو به خاطر دیدن سریال کرهجنوبی به ۱۲ سال حبس و کار اجباری محکوم کرد
👈پن: کاش ما هم همچنین آزادی داشتیم😕
#آزادی
@sh_hosein
🌱اجر و ثواب #هشت_روز روزه در ماه رجب:
رسول اكرم صلّى اللّٰه عليه و اله و سلّم فرمود:
وَ مَنْ صَامَ مِنْ رَجَبٍ ثَمَانِيَةَ أَيَّامٍ فَإِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِيَةَ أَبْوَابٍ يَفْتَحُ لَهُ بِصَوْمِ كُلِّ يَوْمٍ بَاباً مِنْ أَبْوَابِهَا وَ يُقَالُ لَهُ اُدْخُلْ مِنْ أَيِّ أَبْوَابِ اَلْجِنَانِ شِئْتَ.
هر كس از ماه رجب هشت روز روزه بگيرد درهاى بهشت هشت است و در برابر هر روزى به امر خدا درى از درهاى بهشت برويش گشوده شود، و خداوند به او میفرماید: از هر كداميك درهاى هشتگانه بهشت كه خواهى داخل شو.
📚ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ج ۱، ص ۵۴
#ثواب_روزه_ماه_رجب
#ماه_رجب
@sh_hosein
حکومت اسلامی(۶)
امیرالمؤمنین علیه السلام، در ادامه آداب مردم داری را بیان می فرماید تا بدین وسیله رضایت مردم را بدست آورد:
- ولیکن أحب الأمور إلیک أوسطها فی الحق
محبوب ترین کار ها نزد تو این است که در مورد حق، باید معتدل ترین آدم باشی(دچار افراط و تفریط نشوی)
شهید مطهری می گوید: «غالبا جامعه ها از راه گرایش صد در صد به باطل، به گمراهی کشیده نمی شوند؛ بلکه از افراط در یک حق به فساد کشیده می شود»(انسان کامل ص 36)
"وسط" مانند «وَعْد» و «عِدة» به معناي قرارگرفتن چيزي بين دو يا چند چيز است؛ خواه آن دو چيز مادي باشد يا معنوي؛ متصل باشد، مانند اجسام، يا منفصل، مانند اعداد.
- و أعمهما فی العدل
و در مورد عدل چنان تصمیم بگیری که شامل همه ی مردم بشود
و فرمود پیامبر: «مَنْ عَمَّ عَدْلُهُ نُصِرَ عَلَى عَدُوِّهِ» کسی که عدالتش فراگیر باشد، در مقابل دشمن یاری می شود.
- و أجمعها لرضا الرعیة
و در وادی قدم بگذاری که رضایت مردم در آن جمع و بیشتر باشد
یعنی میانه ترین در حق و فراگیرترین در عدل باش و نظر به اموری داشته باش که رضایت بیشتر مردم در آن باشد و این سه از محبوب ترین کار ها است.
- فإن سخط العامة یجحف برضا الخاصة
بخاطر اینکه نارضایتی عمومی، خشنودی خواص رو هم از بین می برد
- و إن سخط الخاصة یغتفر مع رضا العامة
و نارضایتی خاصه مرتفع می شود با رضایت عامه
امیرالمؤمنین علیه السلام در این سخن، مردم را به دو گروه خاصه و عامه تقسیم نمود و فرمود: رضایت عامه مردم را حفظ کن و از نارضایتی خاصه نترس؛ چرا که اگر عامه راضی و خاصه ناراضی باشند اشکالی بر تو نیست و اما اگر عامه ناراضی و خاصه راضی باشند منجر به نارضایتی خاصه می شود.
- و لیس أحد من الرعیة أثقل علی الوالی مئونة فی الرخاء و أقل معونة فی البلاء
همواره خواص جامعه، بار سنگینی را بر حکومت تحمیل می کنند؛ زیرا در روز های سختی، یاریشان کمتر است و در روز های آسودگی و فراخ حکومت، سنگین ترین هزینه را به حکومت تحمیل می کنند.
"معونه" اول به معنای هزینه و "معونه" ثانی به معنای یاری است.
- و أکره للإنصاف
و خاصه نسبت به عدالت و انصاف، بیشتر اکراه دارند و روی گردان هستند
آقای دشتی، در اینجا انصاف را به "عدالت" ترجمه می کند تا این مقصود را برساند که "انصاف" رابطه ی نزدیکی با "عدالت" دارد.
- و أسأل بالإلحاف
و سائل ترین اند در رسیدن به خواسته های خود(در رسیدن به خواسته های خود بیشترین تلاش را دارند)
"سائل" از ريشه "سؤال" به معناي كسی است كه اظهار درخواست ميكند. كاربرد "سؤال" بيشتر در طلب مال و درخواست بخشش مال است: «ولايَسئلكُم أموالَكُم» - «والَّذينَ في أموالِهِم حَقٌّ مَعلوم لِلسّآئِلِ والمَحروم»
و به همين جهت "سائل" به نحو مطلق به معناي فقيري است كه از ديگران كمك مالي ميخواهد: «وأمَّا السّائِلَ فَلا تَنهَر».
- و أقل شکرا عند الإعطاء
و وقتی هم که خواسته ی آنها را اجابت کنی و به آنها ببخشی، کمترین قدردانی را دارند
"شکر" در مقابل نعمت و لطفی است که مستقیم عطا شده است.
- و أبطأ عذرا عند المنع
و دیر عذر پذیرند هنگامی که آنها را از خواسته هایشان منع می کنی و به آنها عطا نمی کنی(مثلا می گویید: خزانه خالی است و آنها به این راحتی ها این عذر را نمی پذیرند)
- و أضعف صبرا عند ملمات الدهر
و کمترین صبر را دارند هنگامی که به مشکل افتادی و روزگار به وفق مراد تو نیست
"صبر" مقابل "جزع" به معنای خود نگه داری و ثبات است: «هو حبس النفس مِن الجزع في وقت وقوع المكروه». خداوند سبحان می فرماید: «سواء علينا أجزعنا أم صبرنا»
- من أهل الخاصه
و هیچ کدام از عامه، در این موارد(اکراه به انصاف و عدالت دارند، سائل ترین اند در رسیدن به خواسته هایشان و...) مانند خاصه نیستند: «و لیس أحد من الرعیة من أهل الخاصه»
ادامه دارد...
#نهج_البلاغه
#حکومت_اسلامی
@sh_hosein
امیرالمؤمنین علیه السلام، در نامه ی خود به مالک اشتر، توجه به حق می دهد و از او می خواهد با مردم از روی عدالت و انصاف برخورد کند و نسبت به عامه ی مردم توجه داشته باشد. همان رفتاری که امیرالمؤمنین علیه السلام، خود با عامه و خاصه داشته اند که مالک اشتر آن را چنین توصیف می کند و می گوید: «یا امیرالمؤمنین، ما با اهل بصره و اهل کوفه، در حالی که مردم یکپارچه بودند، با اهل بصره جنگیدیم و بعد از این نزاع کردند و روی برتافتند و نیت آنها سست شد و تعدادشان کم شد، در حالی که تو با عدالت با آنها رفتار میکردی و بر اساس حق با آنها رفتار میکردی. حق فرد بی نام و نشان را از انسان سرشناس گرفتی و افراد سرشناس نزد تو دارای منزلت والایی نیستند، بنابراین گروهی از پیروان تو، چون حق بر آنها سایه افکند، از آن بیداد کردند و ناراحت شدند و رفتار و عمل معاویه با ثروتمندان و سرشناسان را دیدند، پس دلهای مردم هوس دنیا کرد و اندک اند کسانی که اهل دنیا نباشند؛ و اغلب آنها با حق سازش ندارند و به باطل گرایش دارند و دنیا را ترجیح میدهند. پس یا امیرالمؤمنین، اگر مال و ثروت خرج کنی، مردم به تو سوق داده میشوند و مخلص و وفادار تو میشوند، و یا امیرالمؤمنین! دشمنانت شکست میخورند و از هم پاشیده میشوند و کید و مکر آنها سست و بی اثر میشود و با هم اختلاف پیدا می کنند، خداوند به آنچه انجام میدهند آگاه است»
و حضرت در پاسخ به مالک اشتر می فرماید:
در خصوص آنچه که گفتی از علم ما و سیرت ما بر اساس عدل، خداوند عزوجل میفرماید: «هر که کار شایسته کند، به سود خود اوست، و هر که بدی کند، به زیان خود اوست، و پروردگار تو به بندگان [خود] ستمکار نیست»(فصلت /٤٦)
و من در آنچه گفتی، بیشتر از این میترسم که کوتاهی کرده باشم... و اما درباره آنچه که گفتی که حق بر آنها سنگین است و به این خاطر جدا شدند، خداوند میداند که آنها به خاطر ظلم و جور جدا نشدند، و چون جدا شدند به عدالت پناه نبردند و فقط در پی دنیای زائلی بودند که از آن جدا شده بودند و در روز قیامت از آنها سؤال میشود: آیا برای دنیا کار میکردند یا برای خدا؟ و اما در خصوص بخشش اموال و سازش با بزرگان این امر برای ما ممکن نیست که به شخصی از فیء، بیش از حق خودش بدهیم و خداوند سبحان میفرماید و سخن او عین حق است: «بسا گروهی اندک که بر گروهی بسیار به اذن خدا پیروز شدند و خداوند با شکیبایان است» (البقره / ٢٤٩)
و خداوند محمد را به تنهایی مبعوث کرد و پس از اندک بودن، آنها را زیاد کرد و گروه وی را پس از ذلت، عزّت داد و اگر خداوند بخواهد چنین امری به ما بدهد، سختیهای آن را آسان میکند و ناهمواریهای آن را به دشت هموار تبدیل میکند و من بر اساس نظر تو، آنچه برای رضای خدا باشد، پذیرا هستم و تو از قابل اعتمادترین مردم و مخلصترین آنها نزد من هستی، ان شاءالله»
(بحار ج ۲۹ ص ۴۹۵)
#نهج_البلاغه
#حکومت_اسلامی
@sh_hosein
در مقام دوستی و عشق که اینگونه سخن نمیگویند...
🌱خادم ارباب کیست؟
#تلگراف
@sh_hosein
👤 حاج صادق که بود؟
سردار سرتیپ حاج یوسف امیدزاده (معروف به حاج صادق)؛ مسئول اطلاعات نيروى قدس در سوریه؛ که امروز طی حمله صهیونیستها به شهادت رسید.
🔸ایشون طراح و مجری بیــرون رانــدن آمریـــکا از سوریه بود! هفت ماه پیش واشنگتنپست نام سردار صادق امیدزاده را بعنوان مغز متفکر طراحی علیه نیروهای آمریکایی آورد..
#حاج_صادق
#ایران_تسلیت
@sh_hosein