#مرحله_چهارم : انتخاب وزن صحیح از بین اوزان معروف یا مهجور
این مرحله راحت‌ترین مرحله است و با کمی تمرین محقق می‌شود.
بدیهی است جستجو و مطابقت وزن پیدا شده در بین اوزان معروف و یا مهجور، آموزش خاصی لازم ندارد!
حال با یادگیری چهار مرحله فوق یک مثال را با هم بررسی می‌کنیم:
هر که چیزی دوست دارد جان و دل بر وی گمارد
#سعدی_علیه_الرحمه
اول: بخش‌کردن
هر/کِ/چی/زی/دوس/ت/دا/رد/جا/نُ/دل/بر/وی/گ/ما/رد
دوم: گذاشتن علایم اختصاری
ع:_/U/_ /_ /_ /U/ _/ _ /_ /U/_ /_ /_ /U/ _/ _
سوم: دسته‌بندی و استفاده از ارکان افاعیلی اصلی و فرعی
با توجه به اینکه مصرع ۱۶ هجا دارد پس حتما سالم است و باید ۴تا ۴تایی دسته‌بندی کرد:
هر/کِ/چی/زی =_/U/ _/ _
دوس/ت/دا/رد =_/U/ _/ _
جا/نُ/دل/بر =_/U/ _/ _
وی/گ/ما/رد =_/U/ _/ _
این علایم اختصاری که عیناً در هر دسته‌بندی ما تکرار شده‌اند مربوط به #فاعلاتن (_/U/ _/ _) است.
پس وزن این مصرع می‌شود:
#فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن
این وزن سالم است؛ چرا؟
چون فاعلاتن که یکی از ارکان افاعیلی اصلی ما است بدون هیچ تغییری، عیناً تکرار شده است.
مثمن(هشت‌تایی) است؛ چرا؟
چون ۴رکن دارد و با احتساب ۴رکن دیگر در مصرع بعدی، هشت‌تایی می‌شود.
چهارم: انتخاب وزن صحیح از بین اوزان معروف یا مهجور
این وزن در اوزان معروف وجود دارد. پس هم تشخیص وزن ما درست بوده است و هم جزء اوزان معروف است.
در ادامه #آموزش_وزن_و_عروض جلسه بعد به بحث #اختیارات_شاعری خواهیم پرداخت...
#محسن_علیخانی
سوال و رفع اشکال:
@msalikhani
🔰
🔶 @shaershow 🔶
〰〰〰〰〰〰〰
#مثنوی_چیست؟
#قالب‌های_شعری
#قالب_مثنوی
#وزن_مثنوی
#گوشه_آوازی_مثنوی
شاید با شنیدن مثنوی، ذهن‌تان به سمت #قالب_مثنوی برود و یا شاید #وزن_مثنوی و یا اصلا #گوشه_آوازی_مثنوی!
خوبه اینجا به تفاوت‌های #قالب_مثنوی، #وزن_مثنوی و #گوشه_آوازی_مثنوی اشاره کنیم...
#قالب_مثنوی یعنی قالبی که هر بیت، دو قافیه جداگانه از سایر ابیات داشته باشه👇
مصرع اول 🌺 مصرع دوم🌺
مصرع سوم ❤️ مصرع چهارم❤️
مصرع پنجم ✅ مصرع ششم✅
مصرع هفتم⭕️ مصرع هشتم⭕️
و....
در اینجا وزن شعر مهم نیست!
اما #وزن_مثنوی همون #فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن (اسم بحرش: رمل مسدس محذوف!😱) هست که البته می‌تونه در #قالب غزل (و نه #قالب_مثنوی) هم بیاد!😊
جلوتر درباره بحرها صحبت خواهیم کرد! نگران نباشید!!😊
#گوشه_آوازی_مثنوی هم یک لحن خاص و البته ضرب‌آهنگ منظم (ریتمیک) در آواز هست که فقط و فقط روی شعری که هم #قالب_مثنوی داشته باشد و هم #وزن_مثنوی!! اجرا می‌شود👌
مثل #مثنوی_افشاری آقای شجریان که در ماه مبارک قبل از افطار پخش می‌شد (این دهان بستی دهانی باز شد...)
دو نکته!
#نکته_اول در همه ۱۲ لحن آواز سنتی (۷ دستگاه و ۵ آواز) #گوشه_مثنوی وجود دارد مثل #مثنوی_شور، #مثنوی_سه‌گاه، #مثنوی_ابوعطا، #مثنوی_بیات_ترک و...
#نکته_دوم گوشه‌ای در آواز سنتی وجود دارد که به #مثنوی_بزرگ معروف است ولی کاربرد کمی دارد که از لحاظ عروضی، یک رکن #فاعلاتن بیشتر از #وزن_مثنوی دارد یعنی رمل «مثمن» محذوف!😉
#فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلاتن_فاعلن
آواز سنتی ارتباط نزدیکی با اوزان و قالب‌های شعری دارد که به مناسبت درباره برخی از این ارتباط‌ها صحبت خواهیم کرد👌
گیج که نشدید؟ شدید؟؟!😅
پیوند مسیر شعرآموز به زبان ساده: @shaershow