🌸 علی علیه‌السلام، امتداد طبیعی محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله 🔹️رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله همان‌سان که توانست بت‌پرستی را محو سازد، توانست علی علیه‌السلام را در پرتو حقایقی که از وجود خویش بر او افاضه می‌نمود به چشم همیشه‌بیداری تبدیل کند که پاسدار دین خداوند بود؛ چه اینکه حیات دنیایی با خواست‌ها و احساس‌های مخصوصش در وی فرومُرده و او تنها با دین و اعتقادش زندگی می‌کرد. 🔹️اگر فداکاریِ فضیلت‌مدار انسانی را کتابی تلقی کنیم، کارهای علی علیه‌السلام عنوان این کتاب است که پرتو جاودانگی از آن فرامی‌تابد. اگر اصول آسمانی محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله نمودی عملی بر روی زمین داشته باشد، علی علیه‌السلام تجسم زندۀ آن اصول در طول همۀ روزگاران و همۀ نسل‌هاست. 🔹️اگر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله علی و قرآن را در میان امتش جانشین ساخته، بدین‌روی بوده که قرآن تفسیر معانیِ علیِ بزرگ علیه‌السلام باشد و معانی علی علیه‌السلام، تجسمی از الگوهای قرآن کریم قرار گیرد. 🔹️اگر خداوند علی را در آیۀ مباهله، نفْس [یعنی خود] رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله شمرد، ازآن‌روی بود که مسلمانان دریابند که او امتداد طبیعی محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله و پرتوی فراتابیده از روح بزرگ اوست. 🔹️اگر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله برای هجرت، بیمناکانه از مکه بیرون آمد و علی علیه‌السلام را بر بستر خویش باقی نهاد تا به‌جای او بر آن کشته شود، بدین معناست که تنها این دین مقدس بود که مسیر زندگی‌ این دو انسان بزرگ را ترسیم می‌نمود. بنابراین اگر رسالت الهی ناگزیر به دو تن نیاز دارد که یکی آن رسالت را آشکار سازد و دیگری در راه آن جان‌فشانی کند،‌ باید از سویی مرد اول دین باقی بماند تا با وجود وی رسالت زنده بماند و از سوی دیگر باید مرد دوم جان خود را قربانی او سازد تا فداکاری او نیز مایۀ‌ حیات رسالت باشد.   🔹️اگر آسمان جوانیِ علی علیه‌السلام را ستوده و رضایت ذات الهی را از آن آشکار نموده و منادی بانگ برآورده که «شمشیری جز ذوالفقار و جوانی جز علی نیست» 🔹️مقصودش آن است که فقط جوانیِ علی آن نیرویی است که زمینۀ استواری عقیدۀ قرآنی را بر روی زمین فراهم می‌آورد و تنها همین جوانی، کمال مردانگی است که آدمیان، دیگر به بلندای آن دست نمی‌یابند و دلیری پهلوانان و اخلاص مخلصان تا افق آن اوج نمی‌گیرد. 📚فدک در تاریخ، صفحه ۱۰۶ 🆔 @shahidsadr  

📎حجت‌الاسلام‌ والمسلمین محمدی فرد در دومین نشست از سلسله درس‌گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر: 🔺تفسیر موضوعی شهید صدر نقطه عطف تفاسیر است. ✔️ بازخوانی سیر تحولی تفسیر موضوعی، دارای سه مرحله نوپایی، نوگرایی و نظریه‌پردازی است؛ مرحله نوپایی قدمتی دیرینه دارد ولی مفسران در این مرحله سعی ندارند که درباره تفسیر ترتیبی یا موضوعی سخن بگویند؛ هرچند این تفاسیر، ترتیبی یا موضوعی است اما هویت مستقلی برای ترتیبی یا موضوعی بودن آن‌ها قائل نشده‌اند. ✔️ در مرحله نوگرایی سید جمال الدین اسدآبادی، اقبال لاهوری و مانند این‌ها، در مواجهه تمدنی غرب با جهان اسلام سرآغاز نهضت‌های اسلامی شدند و شعار بازگشت به قرآن در این نهضت‌ها مطرح شد؛ تفاسیر در این دوره به علمی، ادبی ـ اجتماعی و موضوعی تقسیم شدند ولی باز هم آنچنان ضابطه‌مند پیش نرفتند. ✔️ در مرحله نظریه‌پردازی، حرکت‌های اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی به فضای علمی وارد و ایده اسلامی‌سازی علوم مطرح شد؛ شهید صدر اصل شکل‌دهی علوم اسلامی، دینی و بومی را پذیرفته و متأثر از آن فضا به تحقیق پرداخته است اما ذیل اسلامی‌سازی علوم قرار نمی‌گیرد. ✔️ شهید صدر در ایده خود نقطه عطفی در تفسیر موضوعی شد؛ ایشان نخستین شخصی است که به صورت روش‌مند تفسیر موضوعی را برای رسیدن به نظریه‌های قرآنی قرار داد و از لفظ نظریه در این باره استفاده کرد. ایده تفسیر موضوعی شهید صدر به لحاظ مسأله محوری، علمی و به لحاظ نگرشی و رویکردی اجتماعی است. ✔️ غایت تفسیر موضوعی کشف نظر قرآن و غایت تفسیر ترتیبی رفع ابهام از قرآن است؛ این نکته پیش از شهید صدر بیان نشده است. شهید صدر می‌گوید تفسیر موضوعی بر خلاف تفسیر ترتیبی با زندگی اجتماعی انسان ارتباط دارد؛ ایشان تفسیر توحیدی خود را تفسیر موضوعی می‌نامد و منظور وی از موضوعی، توجه به عین و واقعیت است و به بیان دیگر تفسیر موضوعی همان تفسیر عینی و تفسیر واقع‌گرا است. ✔️ شهید صدر روش موضوعی در مقابل روش تجزیئی را یک تفسیر اجتهادی و منتهی به نظریه علمی می‌داند؛ ایشان در کتاب السنن التاریخیة مطرح می‌کند که تفسیر تجزیئی تفسیر اجتهادی نیست بلکه تفسیر موضوعی اجتهادی است؛ چون اجتهاد آنجا شکل می‌گیرد که منتهی به دیدگاه دین یا قرآن شود اما در روش تجزیئی یا ترتیبی به دیدگاه قرآن نمی‌رسیم. ✔️ روش تحقیق از مسأله آغاز می‌شود و می‌بینیم که روش مسأله‌محوری در تفسیر موضوعی وجود دارد؛ این هم از نوآوری‌های شهید صدر است که فرآیند کشف مسأله را به خوبی تبیین می‌کند و می‌گوید مسأله آن است که از جهان انسانی موجود اخذ شود، بعد به تجربه‌های تاریخ بشر مراجعه شود و بعد به قرآن عرضه شود و نظر قرآن درباره آن استخراج شود. ✔️ شهید صدر می‌گوید ما باید در نظریه‌پردازی قرآنی با رجوع به زندگی واقعی انسانی مسائل را به دست بیاوریم و به قرآن عرضه کنیم و ماهیت تفکر اجتماعی است؛ تفسیر موضوعی بریده از اجتماع قابل تحقق نیست. 🔍برای خواندن متن کامل اینجا را کلیک نمایید. 🆔 @shahidsadr

💠 سلسله نشست‌های تخصصی تفسیر موضوعی شهید صدر 📍نشست سوم «اصطلاح‌شناسی تفسیر موضوعی شهید صدر» ✅ حجت‌الاسلام‌ و‌ المسلمین سعید بهمنی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی 🔺 زمان: چهارشنبه، ۱۹ بهمن، ساعت ۱۶ 🔺 مکان: تهران، اتوبان حقانی (غرب به شرق)، خروجی كتابخانه ملی، اندیشگاه فرهنگی سازمان اسناد و كتابخانه ملی 📌 حضور مجازی از طریق: https://www.skyroom.online/ch/saman2/460-5042-heyat.school/ 🆔 @shahidsadr 🆔 @dorehtafsirshahidsadr

🔰 پرونده #بازخوانی_الگوهای_آرمانی ۲ 💢 محتوای درونی انسان چیست؟ 🔺 اساس و پایۀ حرکت تاریخ، درون‌‌‌مایۀ انسان‌‌‌ است و این درون‌‌‌مایۀ انسان بنیان را شکل می‌‌‌دهد. اکنون می‌‌‌پرسیم: ‌‌‌پایه و اساس خود این درون‌‌‌مایه چیست؟ نقطۀ آغاز در سازندگی این درون‌‌‌مایه کجاست؟ محور اصلی فرایند ساخت محتوای درونی انسان کدام است؟ 🔺جواب آن است که محور اصلی فرایند ساخت محتوای درونی انسان، الگوی آرمانی است. 🔺 دانستیم که درون‌‌‌مایۀ انسان از رهگذر وجودهای ذهنی‌‌‌ای که اندیشه و اراده در آنها ترکیب می‌‌‌شوند، اهدافی را پیکره می‌‌‌بخشد که تاریخ را به حرکت وامی‌‌‌دارند. خود این اهداف و غایت‌‌‌های محرکِ تاریخ را الگوی آرمانی معین می‌‌‌کند. پس همۀ‌‌‌ این اهداف زاییدۀ دیدگاه اساسی انسان یا جامعه درباره الگوی آرمانی در زندگی است. 🔺 این الگوی آرمانی،‌‌‌ اهداف تفصیلی را شکل می‌‌‌دهد و اهداف جزئی از آن‌‌‌ ناشی می‌‌‌شوند. پس اهداف که محرک تاریخ‌‌‌اند، ریشه در خاستگاهی عمیق‌‌‌تر در درون‌‌‌مایۀ انسان دارند که همان الگوی آرمانی است و همۀ غایت‌‌‌ها و اهداف بر محور آن شکل می‌‌‌گیرند و ریشه در آن دارند. 🔺هرچه این الگوی جامعه بشری والاتر، شایسته‌‌‌تر و گسترده‌‌‌تر باشد، غایت‌‌‌ها نیز ‌‌‌شایسته‌‌‌تر و گسترده‌‌‌تر خواهند بود؛ و هرچه این الگو محدودتر و پست‌‌‌تر باشد، هدف‌‌‌های برآمده از آن‌‌‌ هم محدودتر و پست‌‌‌تر خواهند بود. 📚 کتاب سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، صفحه ۱۳۷ 🔰 برای شروع مطالعه پرونده #بازخوانی_الگوهای_آرمانی اینجا کلیک کنید. 🆔 @shahidsadr

💢 تخفیف ویژه آثار شهید صدر به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی 🔻 کتاب‌های: اسلام راهبر زندگی بارقه‌ها شرح‌صدر نا ٢٠درصد تخفیف ویژه از ٢٠ تا ٢٢ بهمن 🛒 خرید از فروشگاه مجازی پژوهشگاه تخصصی شهید صدر 🌐 mbsadr.ir 🆔 @shahidsadr

📎حجت‌الاسلام‌ والمسلمین بهمنی در سومین نشست از سلسله درس‌گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر: 🔺تفسیر موضوعی شهیدصدر، تمام روش‌های معتبر را در خود دارد ✔️ آنچه شهید صدر می‌گوید یک رویکرد است؛ امروز هیچ رویکردی پیشرفته‌تر، نیرومندتر و پرظرفیت‌تر از تفسیر موضوعی شهید صدر نمی‌شناسیم؛ تفسیر موضوعی ایشان، در عرض هیچ روش دیگری قرار نمی‌گیرد. ✔️ تفسیر موضوعی، تمام روش‌های معتبر را در خود دارد و از اساس با روش‌ها، اصول، ضوابط و قواعد که عناصر روش هستند، کاری ندارد؛ تفسیر موضوعی، پژوهش یا تفسیر مسأله محور، جامع، اجتهادی و منتج به نظریه است. ✔️اصطلاحات الاتجاه الموضوعی و المنهج الموضوعی به جای تفسیر موضوعی به کار برده شده است و چیزی که شهید صدر را از دیگران ممتاز می‌کند رویکرد مسأله محوری، جامعیت و انتاج نظریه است که از نقطه‌ای در بیرون آغاز می‌شود. ✔️ برخی افراد روش را در قرآن منبع تفسیر می‌دانستند اما در تفسیر شهید صدر مجموعه مبانی، منبع، اصول، قواعد، عوامل فرآیندی، رویکردها، گرایش‌ها و مهارت‌ها، روش تفسیر موضوعی را شکل می‌دهد. ✔️ تفسیر موضوعی با عنوان پژوهش منتج به نظریه نامیده شود؛ چون دقیقاً همین است و لازم نیست آن را تفسیر موضوعی بنامیم و در ادامه ثابت کنیم این تفسیر همان پژوهشی است که به نظریه منتج می‌شود. هیچ یک از کسانی که به تفسیر موضوعی پرداخته‌اند و با الهام از ایشان در این مسیر قدم برداشتند، اصلاً به چیزی که شهید صدر می‌گوید نزدیک نشده‌اند. ✔️ مراد شهید صدر از سنت تاریخی، سنت تمدنی است؛ یعنی آن‌ها که دامنه تأثیرشان مانایی زمانی دارد؛ اما اگر مدت محدودی داشت سنت تاریخی نیست. شهید صدر وقتی از سنت‌های تاریخی سخن می‌گوید، دستگاه کاملی از تمدن را برای ما بیان می‌کند. 🔍برای خواندن متن کامل اینجا را کلیک نمایید. 🔰 #مرور_نشست 🆔 @shahidsadr 🆔 @dorehtafsirshahidsadr

🔰 پرونده #بازخوانی_الگوهای_آرمانی ۳ 💢 إِلهَهُ هَواهُ 🔺 قرآن کریم و ادبیات دینی، «الگو» را در برخی از حالت‌‌‌ها، «اِله» می‌‌‌نامند؛ زیرا «الگو» فرماندهی مطاع است که دستور می‌‌‌دهد و راه را معین می‌‌‌کند و قرآن این ویژ‌‌‌گی‌‌‌ها را صفات «اِله» می‌‌‌داند؛ از‌‌‌این‌‌‌رو هرکس را که الگو باشد و هرچیزی را که در چنین جایگاهی، یعنی جایگاه الگو بودن، قرار بگیرد «اِله» می‌‌‌نامد؛ زیرا اوست که مسیر حرکت تاریخ را می‌‌‌سازد. 🔺 حتی در قرآن چنین تعبیری آمده است: «أَ رَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَواهُ» (آیا آن کسی را دیده‌‌‌ای که هوا[ی نفس] خود را به خدایی گرفت؟) [سورۀ فرقان، آیۀ۴٣] 🔺 خداوند متعال در این آیه حتی «هوای نفس» را «اله» نامیده است؛ زیرا وقتی هوای نفس خیز بردارد و به‌‌‌گونه‌‌‌ای غیرطبیعی رشد کند، تبدیل به الگوی آرمانی و هدف نهایی انسان‌‌‌ می‌‌‌شود. 🔺 پس در حقیقت در ادبیات قرآنی و تعبیرات دینی، این الگوهای آرمانی هستند که خدایان‌اند؛ زیرا درواقع، معبود، آمر، ناهی و محرک حقیقی آنها هستند؛ پس «اله» به مفهوم دینی و اجتماعی نیز همان‌‌‌ها هستند. 📚 سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، صفحه ۱۳۹ 🔰 برای شروع مطالعه پرونده #بازخوانی_الگوهای_آرمانی اینجا کلیک کنید. 🆔 @shahidsadr

🔰 پرونده #بازخوانی_الگوهای_آرمانی ۴ 💢 انواع الگو‌‌‌های آرمانی (بخش اول) 📍 الگوهای پست 🔺 تاریخ از رهگذر درون‌مایۀ انسان که اهداف او را می‌‌‌سازد، در حرکت است. این اهداف بر پایۀ الگویی شکل می‌‌‌گیرند که منبع آن اهداف است. 🔺 هر جامعه‌‌‌ای الگویی دارد و هر الگویی دارای راه و مسیر خاص خود است و این الگو راه [حرکت جامعه] را در مسیر خود تعیین می‌‌‌کند. 🔺 این الگوها سه نوع‌‌‌اند [که نوع اول آن الگوهای پست است]؛ یعنی الگویی که از واقعیت‌‌‌ موجود اقتباس و از زندگی عادی گروه بشری الهام گرفته می‌‌‌شود. این، الگویی تکراری است و حرکت تاریخ در پرتو آن‌‌‌ نیز حرکتی تکراری خواهد بود؛ به این صورت که در پرتو این الگو، وضع موجود سرمشقی برای آینده قرار می‌‌‌گیرد تا آینده نیز دقیقاً مانند آن باشد. 🔺از دیدگاه قرآن مجید، علت پذیرش این نوع الگو، دو چیز است: اول. سبب داخلی و روانی: انس و عادت به وضع موجود و بی‌‌‌ارادگی انسان؛ دوم. سبب خارجی: حاکمیت فرعون‌‌‌ها و طاغوت‌‌‌ها در طول تاریخ…. 🔺جوامع و امت‌‌‌هایی که با این‌‌‌گونه الگوهای حقیرِ برگرفته از وضعیت موجودِ زندگی، روزگار می‌‌‌گذرانند، در حالتی تکراری به‌‌‌سر می‌‌‌برند؛ یعنی حرکت تاریخ در این جوامع، یک‌‌‌نواخت و تکراری است؛ این امت، گذشته خویش را به‌‌‌دست می‌‌‌گیرد و با خود به امروزش می‌‌‌آورد و امروزش را هم به فردا می‌‌‌برد. این جامعه در حقیقت آینده‌‌‌ای ندارد؛ بلکه آیندۀ آن همان گذشتۀ‌‌‌ آن است. 📚 سنت‌های تاریخی در قرآن کریم، صفحه ۱۴۶ و ۱۵۱، با تلخیص 🔰 برای شروع مطالعه پرونده #بازخوانی_الگوهای_آرمانی اینجا کلیک کنید. 🆔 @shahidsadr

📎حجت‌الاسلام‌ والمسلمین بهمنی در چهارمین نشست از سلسله درس‌گفتارهای تفسیر موضوعی شهید صدر: 🔺تفسیر موضوعی شهید صدر همه روش‌های تفسیری موضوعی آینده را هم در خود هضم می‌کند. ✔️تفسیر موضوعی شهیدصدر ناظر به انقلاب اسلامی ایران بیان شده است؛ شهید صدر کمتر از دو ماه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در چهارده درس این رویکرد استفاده از قرآن برای حل مسائل بشر را بیان کرده است و آخرین مطلب به جا مانده از این شهید است. ✔️اولین گام در این تفسیر، مسأله‌شناسی است؛ که در این مسأله‌شناسی شناخت مشکلات واقعی و پرداختن به حقایق کبری یا مسائل بزرگ بشری بسیار مهم است. پیشینه‌شناسی دستاوردهای بشری مرحله دوم این تفسیر است؛ وحی، راه‌های ناقص بشر را تصحیح یا تکمیل می‌کند؛ البته در مواردی هم راهکار جدید ارائه می‌شود، راهکارهایی که بشر نمی‌توانست به آن‌ها دست یابد؛ پیشینه‌شناسی دقیق‌تر و عمیق‌تر، نتایج بهتری را در گرفتن پاسخ در تفسیر موضوعی به همراه خواهد داشت. ✔️مسأله با هدف متفاوت است؛ شهید صدر دو هدف انتزاعی خیلی دقیق را مطرح می‌کند؛ نخستین هدف رسیدن به نظریه است؛ دومین هدف رسیدن به رسالت برآمده از نظریه است؛ رسالت امری انسانی است و ماهیت دستوری دارد که تا رسالت نباشد نظریه اهمیت چندانی ندارد؛ شهید صدر در نظریه متوقف نمی‌شود. ✔️ استنطاق اصلی‌ترین مرحله این تفسیر است و می‌توان کل این روش را مدل استنطاق نامید. شهید صدر در تبیین علمی روش برداشت از قرآن می‌گوید «قبل از تفسیر موضوعی، مفسر باید روش‌های خود را اجتهاداً تعیین کرده باشد» یعنی اصولی که می‌خواهد به کار ببرد تقلیدی نباشد. ✔️ پرسش و پاسخ از قرآن در این مرحله به این صورت است که معطیات قرآن درباره موضوع خود را استخراج می‌کنید؛ از معطیات سؤال می‌کنید که کدام مطلب درباره موضوع من را در بر دارد؟ بعد به مدالیل می‌رسید؛ ممکن است از یک داده یا معطی قرآنی به یک داده یا مدالیل زیادی برسید؛ الزاماً هر داده یک مدلول ندارد. پس از پرسش و پاسخ باید اجتهاد و نوآوری کنید ✔️ «نقش مفسر موضوعی نقش مستمع و نویسنده به تنهایی نیست» از این مطلب می‌توان فهمید مفسر تسجیل و تدوین می‌کند؛ ولی منظور از تدوین در این تفسیر، تدوین نهایی نظریه است که شما آن را فصل‌بندی شده و مرتب به مخاطب خود ارائه می‌دهید. 🔍برای خواندن متن کامل اینجا را کلیک نمایید. 🔰 #مرور_نشست 🆔 @shahidsadr 🆔 @dorehtafsirshahidsadr