جریمه و امر اخلاقی
#یادداشت
آیا قرار دادن جریمه برای بیاخلاقی کار درستی است؟
وضع جریمه برای مسائل اخلاقی، چالشهایی را به همراه دارد که قانونگذار نباید از آن غافل شود. یکی از مهمترین این چالشها، تبدیل شدن جریمه به قیمت است.
1⃣ تبدیل شدن جریمه به قیمت
💰 قیمت، بهایی است که فرد برای دریافت یک کالا یا خدمت میپردازد، در حالی که جریمه، نوعی تاوان و مجازاتی است که به دلیل نقض قانون بر فرد تحمیل میشود و هدف آن، ایجاد بازدارندگی و احساس شرمساری در فرد خطاکار است. اما در برخی شرایط، جریمه به جای اینکه نقش بازدارنده داشته باشد، به یک هزینه تبدیل میشود که فرد در ازای انجام یک عمل خاص آن را میپردازد، گویی که آن عمل به یک "خدمت" قابل خرید تبدیل شده است.
جریمه در دو حالت میتواند نقش خود را از دست داده و به قیمت تبدیل شود:
۱.زمانی که آنچه برای آن جریمه وضع شده، در جامعه امری قبیح و ناپسند تلقی نشود. در این حالت، فردی که مرتکب آن عمل شده، احساس شرمساری نخواهد کرد و پرداخت جریمه برای او صرفاً یک هزینه خواهد بود. به عنوان مثال، اگر بیحجابی در یک جامعه پذیرفتهشده باشد، جریمه آن تأثیر بازدارندهای نخواهد داشت.
۲.زمانی که میزان جریمه پایین باشد یا فرد توان پرداخت آن را بدون مشکل داشته باشد. در چنین شرایطی، جریمه از بازدارندگی خارج شده و صرفاً به یک هزینه برای انجام آن عمل تبدیل میشود. نمونهای از این وضعیت را میتوان در کشورهای فرانسه و دانمارک مشاهده کرد، جایی که رشید نکاز جریمه افرادی را که به دلیل رعایت حجاب جریمه شده بودند، پرداخت میکرد و عملاً اثر بازدارنده قانون را از بین میبرد.
2⃣گسترش امر غیراخلاقی
🚨 یکی دیگر از چالشهای مهم در جریمه کردن رفتارهای غیراخلاقی این است که گاهی اوقات چنین جریمههایی به جای کاهش آن رفتار، باعث گسترش آن میشوند. این اتفاق معمولاً زمانی رخ میدهد که جریمه موجب برانگیختن حس مظلومیت در فرد یا گروهی از افراد شود و در نتیجه، نوعی واکنش اجتماعی در برابر قانون شکل بگیرد.
🔄 در برخی موارد، افراد نهتنها از عمل خود پشیمان نمیشوند، بلکه آن را نشانهای از اعتراض یا هویت اجتماعی خود تلقی کرده و به انجام مکرر آن تشویق میشوند. این مسأله بهویژه در جوامعی که شکاف ارزشی و فرهنگی میان حکومت و مردم وجود دارد، بیشتر به چشم میخورد.
🚫 در چنین جوامعی، هرگونه اجبار برای رعایت یک هنجار، میتواند نتیجهای معکوس داشته باشد و آن هنجار را به نمادی از مقاومت تبدیل کند. در نهایت، قانونگذار باید پیش از وضع جریمه برای مسائل اخلاقی، تأثیرات اجتماعی و روانی آن را به دقت بررسی کند تا به جای کاهش یک رفتار، موجب تقویت آن نشود.
🎯 در مجموع، وضع جریمه برای رفتارهای اخلاقی، بدون در نظر گرفتن بستر اجتماعی و تأثیرات آن، میتواند به نتایج نامطلوبی منجر شود. اگر جریمه باعث احساس شرمساری نشود یا بازدارندگی نداشته باشد، بهجای جلوگیری از رفتار ناهنجار، آن را به یک #انتخاب_قابل_خرید تبدیل خواهد کرد.
🔥 علاوه بر این، جریمه ممکن است در برخی شرایط به جای کاهش یک رفتار، موجب گسترش آن شود. ازاینرو، سیاستگذاران باید در تعیین چنین مجازاتهایی، به دقت پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن را بسنجند و به جای راهحلهای قهری، به دنبال روشهای مؤثرتری برای تقویت اخلاق عمومی باشند. ✅
🖋سیدمحمدباقر میرصانع
کانال #آسمان_دیگر
🆔https://eitaa.com/AnotherSky
19.83M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
گرچه ممکن نیست با تکرار، آسانش کنند
حیف باشد غم که مشق تازهکارانش کنند
تازه راضی کردهام دل را به دینداری، ولی
بیم از آن دارم که دینداران پشیمانش کنند
ساختن با خانهی فرسودهی دل، بهتر است
گر بنا باشد که در تعمیر، ویرانش کنند
گرچه این گنجشک دیگر با قفس خو کرده است
میزند بر میله سر، وقتی هراسانش کنند
عشق را آموزگار زهد، منکر شد... چه شد؟
برملاتر میشود رازی که کتمانش کنند
بستن میخانه، از هر خانهای میخانه ساخت
میتراود نور، چون در شیشه پنهانش کنند
بادها هرگز نمیفهمند، گیسوی رها
دلرباتر میشود، وقتی پریشانش کنند
میکشم رنجی که هرگز مستحقش نیستم
در حساب روز محشر، کاش جبرانش کنند
#نماسخن
#شعر
#فاضل_نظری
کانال #آسمان_دیگر
🆔https://eitaa.com/AnotherSky
https://eitaa.com/shahidsoleimanikerman