حاج ميرزا جواد آقا ملكى تبریزی، در نامه‏اى كه بعنوان پاسخ نامه علّامه محمد حسين كمپانى اصفهانى، فيلسوف و اصولى مشهور نگاشته‏اند می فرماید: 🔆 #تقلیل_حیوانیت مرحوم مغفور (ملاحسینقلی همدانی)مى‏فرمودند كه بايد انسان يك مقدار زياده بر معمول تقليل غذا و استراحت بكند تا جنبه حيوانيّت كمتر و روحانيّت قوّت بگيرد و ميزان آن را هم‏چنين مى‏فرمودند، كه انسان اوّلا: روز و شب زياده از دو مرتبه غذا نخورد حتى تنقّل ما بين الغذائين نكند. ثانيا: هروقت غذا مى‏خورد بايد مثلا يك ساعت بعد از گرسنگى بخورد آن‏قدر بخورد كه تمام سير نشود اين در كمّ(مقدار) غذا، و امّا كيفش بعد از آداب معروفه، گوشت زياد نخورد به اين معنى كه شب و روز هر دو نخورد و در هر هفته دو سه دفعه هر دو را، يعنى، هم روز و هم شب را ترك كند و يكى هم اگر بتواند للتكيّف [براى كيف كردن و لذّت بردن‏] نخورد و لامحاله آجيل‏خور نباشد ... و اگر بتواند روزه‏هاى سه روز هر ماه را ترك نكند و امّا تقليل خواب، مى‏فرمود؛ شبانه‏روزى شش ساعت بخوابد و البته در حفظ لسان و مجانبت اهل غفلت اهتمام زياد نمايد. اينها در تقليل حيوانيّت كفايت مى‏كند. 🔆 #تقويتـروحانیت و امّا در تقويت‏ روحانيّت‏ اوّلا: دائما بايد همّ و حزن قلبى به جهت عدم وصول به مطلوب داشته باشد. ثانيا: تا مى‏تواند #ذكر و #فكر را ترك نكند، كه اين دو جناح سير آسمان معرفت است. در ذكر عمده سفارش [به‏] اذكار صبح و شام، [است‏] اهمّ آنها كه در اخبار وارد شده و اهمّ تعقيبات صلوات [نمازها] و عمده‏تر ذكر وقت خواب كه در اخبار مأثور است لا سيّما متطّهرا در حال ذكر خواب برود، و شب‏خيزى مى‏فرمودند: زمستانها سه ساعت، تابستانها يك ساعت و نيم، و مى‏فرمودند كه من در #سجده ذكر يونسيّه [لا إله إلّا أنت سبحانك إنّى كنت من الظالمين‏]- يعنى در مداومت آن كه شبانه‏روزى ترك نشود، هرچه زيادتر توان كردن اثرش زيادتر، اقلّ اقلّ آن چهارصد مرتبه است- خيلى اثرها ديدم. بنده خودم هم تجربه كرده‏ام چند نفر هم مدّعى تجربه‏اند، يكى هم قرآن‏ كه خوانده مى‏شود به قصد هديه به حضرت ختمى مرتبت (صلوات اللّه عليه و آله) خوانده شود.» 📗#هزار_و_يك_كلمه، علامه حسن زاده ج‏۳، ص: ۱۱ توحيد علمى و عينى،علامه طهرانی ص: ۳۲ سيماى فرزانگان، رضا مختاری ص: ۲۳۹ مجله حوزه شماره ۴ص ۶۶- ۶۸. @shakhehtoba