شقشقیه ۱ «شرح الاسم» اصطلاح «شرح الاسم» مشترک لفظی بين دو معناست: ۱. گاهی مراد از آن «تعریف لفظی» یعنی «تبدیل لفظ به لفظ» است که عموما در کتب فرهنگ لغت با آن سر و کار داریم. حاجی سبزواری می‌فرماید : «تعریف اسمی هو شرح الاسم» (شرح المنظومه، قسم المنطق، غوصٌ في المعرّفات) ۲.گاهی نیز مراد از آن «مای شارحه» است که قبل از هل بسیطه می‌آید. اصطلاح شرح الاسم در علوم مختلفی مثل منطق، فلسفه و حتی اصول و فقه مورد استفاده قرار گرفته است. لذا در هر مورد باید دید که مقصود متکلم از شرح الاسم کدام یک از این دو اصطلاح است تا دچار خلط مبحث و به تبع آن عدم فهم نشویم. #منطق #فلسفه #اصول #اصول_فقه #شرح_الاسم #مطلب_ما #حاجی_سبزواری #احمدی_شیرازی

شقشقیه ۲ «داعی» سوال: بحث داعی به صورت صحیح و تصوری در بحث موضوع له و مستعمل فیه(مثلاً در بحث مادة الامر و صیغة الامر و مادة النهی و صیغة النهی و الاستفهام و ...) چگونه باید تبیین شود؟ و آیا تغییر داعی باعث مجازیة می‌شود؟ (مثلاً من واقعا داعی و انگیزه ام این است که زید شیشه ماشینم را نشکند، اما به داعی تهدید به او می‌گویم که بشکن. پس به جای نشکن می‌گویم بشکن. آیا این باعث مجازیت می‌شود؟) جواب: ... به زودی می‌توانید جوابهای خود را ارسال نموده و در بحث شرکت کنید. @M_AhmadiShirazi و همچنین میتوان جواب شما را به نام خودتان منتشر کرد. #اصول #اصول_فقه #داعی #موضوع_له #مستعمل_فیه #مادة_الأمر #صیغة_الأمر #احمدی_شیرازی

شقشقیه ۳ «مطلب ما، مطلب هل، مطلب لم» مرحوم حاجی سبزواری در منطق منظومه می‌فرمایند : «أس المطالب ثلاثة علم ***مطلب ما، مطلب هل، مطلب لم» یعنی اساس مطالب سه چیز است که باید دانسته شود : مطلب ما، مطلب هل و مطلب لم. حضرت علامه حسن زاده رحمه الله در توضیح این بخش می‌فرمایند : مطالبی که اساس علم هستند شش تاست (که بازگشت به همان سه مطلب در شعر حاجی می‌کند) : دو مطلب ما، یعنی مای شارحه و مای حقیقیه، دو مطلب هل، یعنی ها بسیطه و هل مرکبه، و دو مطلب لم، یعنی لم ثبوتی و لم اثباتی. سپس می‌فرمایند : همه‌ی علوم بر گرد این شش مطلب می‌چرخند. زیرا علوم عبارتند از : مبادی (تصوریه و تصدیقیه)، موضوعات و مسائل. مبادی تصوريه، مطالب مای حقیقیه هستند. مبادی تصدیقیه، مطالب هل هستند. موضوعات علوم، مطالب ما هستند. و مسائل علوم، مطالب هل مرکبه هستند. و در نهایت می‌فرمایند که هل بسیطه‌ی جمیع علوم بر عهده علم اعلی یعنی فلسفه می‌باشد‌. شرح منظومه علامه حسن زاده، ج ۱، ص ۱۹۰ #منطق #فلسفه #اصول #علم #مطلب_ما #مطلب_هل #مطلب_لم #مبادی_تصوریه #مبادی_تصدیقیه #موضوع #مسائل_علم #حاجی_سبزواری #علامه_حسن_زاده #احمدی_شیرازی

شقشقیه ۴ فرق بین مجاز در کلمه و مجاز در اسناد : در «مجاز در کلمه» طبق قول مشهور(در مورد سایر اقوال در آینده بحث خواهیم کرد ان شاءالله) بحث بر سر موضوع له و مستعمل فيه است که با هم مطابقت ندارند. مثال: موضوع له(معنایی که لفظ در مقابل آن قرار داده شده و اصطلاحا برای آن وضع شده است) در کلمه ی اسد آن حیوان درنده ای است که در فارسی به آن شیر جنگل می‌گوییم. ولی مستعمل فیه(معنایی که لفظ را در آن به کار می‌بریم) آن، گاهی با موضوع له مطابقت ندارد. مثلا گاهی لفظ اسد را برای زید که مردی شجاع است به کار برده ایم. و اما در «مجاز در اسناد» که در اصطلاح به آن واسطه در عروض یا دارای حیثیت تقییدیه می‌گویند(توضیح واسطه در عروض به زودی به صورت مفصل تر بیان خواهد شد ان شاءالله)، بحث بر سر محمولی است که واقعا مال موضوعی که بر آن حمل شده است نیست. بلکه مال موضوعی دیگر است که موضوع اصلی با این موضوع ظاهری یک نحوه ارتباطی دارد. مثال: المیزابُ جری (ناودان جاری شد). در این مثال، محمول یعنی جاری شدن، واقعا مال ناودان نیست، بلکه موضوع واقعی آن، آب است و آب است که جاری می‌شود. اما به واسطه‌ی یک ارتباط بین موضوع واقعی یعنی آب و موضوع ظاهری یعنی ناودان، حکم آب که جاری شدن باشد را به ناودان داده‌ایم. #ادبیات #منطق #فلسفه #اصول_فقه #مجاز #مجاز_در_کلمه #مجاز_در_اسناد #واسطه_در_عروض #حیثیت_تقییدیه #احمدی_شیرازی