#کلام_شیعه 35 #برهان_حدوث 5⃣ #اشکال 🔸گرچه ماده در حرکت و تغیّر دائمی است و حرکت و تغیّر ملازم با تجدد و حدوث است ولی همین ملازمه موجب می شود که تجدد و حدوث برای ماده امری ازلی و ثابت باشد، یعنی متغیر و متحرک بودن ماده امری ازلی و ثابت خواهد بود و آنچه ازلی و ثابت است بی نیار از علت است. #پاسخ 🔹حرکت و تغیّر صفت ماده و ماده موصوف(متحرک) است و در نتیجه ماده نسبت به حرکت نقش قابل و پذیرنده را دارد و در این جهت فرقی نمی کند که حرکت از ماده، قابل انفکاک باشد یا نباشد و به حکم عقل و گواهی تجربه در پیدایش یک پدیده وجود قابل کافی نیست بلکه وجود فاعل نیز لازم است. بدین جهت محال است که محرّک عین متحرک باشد. بنا براین به حکم قانون علیت، حرکت به علتی غیر از ماده قابل آن احتیاج دارد، خواه حرکت لازمه لاینفک ماده باشد یا از آن انفکاک پذیر باشد. 🔹این سخن با قانون جبر در فیزیک نیز منافات ندارد، زیرا مفاد آن قانون این است که جسم در حفظ حرکتی که دارد به عامل خارجی نیاز ندارد وتنها در تغییر جهت ↩️یا سرعت حرکت نیازمند عامل بیرونی است ومفاد اصل عقلی مزبور این است که حدوث حرکت به علت خارجی نیاز دارد گرچه ممکن است آن علت، حرکت را وصف لازم و لاینفک جسم قرار دهد به گونه ای که در ادامه حرکت به علت خارجی نیاز نداشته باشد. ♦️از بیان فوق نادرستی فرضیه ماده ازلی و متحرک در تفسیر پیدایش پدیده های جهان طبیعت نیز روشن شد، زیرا ازلی بودن وجود آنها به تنهایی کافی در توجیه حرکت آنها نیست، چون حرکت همان گونه که قابل(متحرک) می خواهد، فاعل(محرّک) نیز می خواهد. (📗برگرفته از کتاب عقاید استدلالی، ربانی گلپایگانی، ج 1، صص 59-58) 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee

#کلام_شیعه 36 #برهان_حدوث 6⃣ #اشکال 🔸برتراند راسل فیلسوف و ریاضی دان انگلیسی، استدلال به قانون ترمودینامیک در اثبات حدوث جهان و وجوب یک خالق برای آن را نادرست دانسته و اشکالی به این مضمون وارد کرده است:👇 نتیجه گیری وجود خالق، مترادف است با نتیجه گیری وجود یک علت و استنتاج های علّی در حوزه علم، تنها زمانی مجاز هستند که از قوانین علّی آغاز شده باشند و خلقت از عدم، چیزی است که به تجربه ممتنع است. از این رو تصور اینکه جهان🌏 به دست خالقی، از عدم آفریده شده به هیچ وجه منطقی تر از این نیست که جهان بدون علت ایجاد شده است، زیرا هردو فرض، در نقض قوانین علمی ای که ما قادر به مشاهده شان 👁هستیم مشترک اند. #پاسخ 🔹همانطور که قبلا گذشت برهان حدوث از دو مقدمه تشکیل شده است: 1⃣. حدوث عالم، که این نتیجه روشن بررسی های علم تجربی است. 2⃣. اصل بدیهی عقلی، که هر امر غیر ذاتی نیازمند علت است و این اصل از تحقیقات تجربی به دست نمی آید بلکه این به طور کل خارج از حوزه علم تجربی است. اگر مراد راسل از تساوی دو فرض(مخلوق بودن عالم توسط آفریدگاری دانا و فرض وجود خود به خودی عالم) در این است که آنها از حوزه علوم تجربی 🔬خارج است این سخن صحیح است ولیکن این دو در نزد عقل که تنها حاکم در امثال این قضایا است با هم مساوی نیستند و عقل، فرض اول را تأیید کرده و فرض دوم را رد می کند. ♦️این اشکال راسل از مبنای اشتباه[1] او در معرفت شناسی سرچشمه می گیرد که قائل است هر اندیشه ای که از تجربه حسی، قابل آزمایش🔬 نباشد، ارزش علمی ندارد و پذیرفته نیست در حالیکه سخن حق این است که دستگاه معرفت بشری از دو بخش معرفت های عقلی و غیر عقلی تشکیل می شود که برخی معرفت های عقلی زیربنای تمام معرفت ها می باشد و با انکار آنها، تمام دانش بشری انکار می شود. بر این اساس می گوییم نیازمندی پدیده به پدید آوردنده و حادث به محدث، از بدیهیات عقلی است و تصدیق آن به چیزی جز تصور درست مفردات آن(حادثه، محدث و نیازمندی) نیاز ندارد.[2] [1] در رد این مبنا همین بس که روشن ترین نقض آن این است که خود این ادعای پوزیتیویست ها نیز یک معرفت برآمده از حس نبوده و قابل آزمایش و تجربه حسی نیست. [2] 📗برگرفته از کتاب محاضرات في الإلهيات، آیت الله سبحانی، ص 33 و 📘عقاید استدلالی، ربانی گلپایگانی، ج 1، صص 62-61 🖋 مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee