#کلام_شیعه 3⃣ اكنون كه با تاریخ 🌅ظهور علم كلام آشنا شدیم، به توضیح مختصری در رابطه به سه دوره میپردازیم: ♦️الف: #عصر_رسالت هدف از تعالیم و آموزش‌های كلامی، دعوت به ✅حق و ارشاد و راهنمایی افكار هدایت جو و حقیقت طلب بوده است، كه از شئون و اهداف رسالت به شمار می‌رود. بنابراین در مورد این بخش از مباحث كلامی علت دیگری نمی‌توان یافت. پرسش ❓گاهی بر سبیل «تفقُّه» و كسب آگاهی بر مجهولی است، و گاهی بر سبیل «تعنُّت» و اغراض نفسانی، مانند تحقیر نمودن سئوال شونده 😔، و گاهی از باب «امتحان» به این معنی که ،سئوال شونده مدعایی دارد كه سئوال كننده با طرح سئوال، می‌خواهد صدق مدعای او را روشن سازد. غالب پرسشهای كلامی كه توسط یهود از پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ شده از گونه پرسش‌های تفقهی و امتحانی است. و امّا مناظرات و مجادلاتی كه توسط 😡مخالفان اسلام با پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ صورت گرفته است، غالباً ناشی از انگیزه‌های نفسانی و تعصبات دور از منطق و حفظ امتیازات قومی و مذهبی بوده است، چنانكه طبرسی در كتاب احتجاج خود مناظره مشروحی از سران قریش با پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ را نقل نموده، که در آن به همین انگیزه اشاره میکند و میگوید:"سرانجام (سران 👳♀️قریش)تصمیم گرفتند تا با پیامبر صلی الله علیه و آله به احتجاج پرداخته و (به زعم باطل خود) او را در جمع اصحابش تحقیر نمایند."[1] اهل كتاب ✝نیز با رسول اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ مجادلات بسیاری داشتند كه در قرآن ذكر گردیده و منشأ همه آنها اغراض و انگیزه‌های نفسانی بوده است. این نكته را نیز باید افزود كه طرح مباحثات و مجادلات كلامی، علاوه بر اهداف و انگیزه‌های طراحان آنها، به زمینه‌ها و شرایط مناسب 🌱نیز نیاز داشت. به عبارت دیگر، نخست از جانب پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ حكم یا موضوع جدیدی✨ مطرح می‌شد كه چون با عقاید دینی بت‌پرستان و اهل كتاب منافات داشت، تمایلات نفسانی، آنان را به مبارزه🗡 كلامی با پیامبر برمی‌انگیخت، مثلاً هنگامی كه حكم «#تحویل_قبله» از جانب خداوند صادر گردیده، و قبله مسلمانان از بیت المقدس 👈به جانب كعبه تغییر داده شد، مخالفان پیامبر و به ویژه یهود، به مخالفت برخاسته و مسأله محال بودن #نسخ را مطرح كردند، و بر پایه آن، تحویل قبله را مردود دانستند، و در نتیجه یك حكم جدید 🌟دینی و به دنبال آن یك حادثه اجتماعی👨👨👧👧 در تاریخ اسلام، منشأ طرح یك بحث جدید كلامی گردید. 📘[1] الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي)، ج1، ص: 29 🖋مرکز تخصصی شیعه شناسی ✅ @shiashenasee