🔶 در سفر اوّلى كه ما به حج مشرّف شديم و به «الجامعة الاسلامية» مدينه رفتيم، با يك دانشجوى پاكستانى به نام حافظ احسان- كه دانشجوى بسيار باهوشى هم بود رفيق شديم. او بعد كه با من آشنا شد و فهميد كه من در تهران تدريس منطق و فلسفه مى‏كنم، خيلى علاقه‏مند شد و دائماً مى‏ آمد در كاروان ما و سؤالاتى مى‏ كرد. من ديدم او تشنه است. مى ‏گفت اين بدان جهت است كه در اينجا تدريس منطق حرام است. اين همان تبعيت از سنت ابن تيميّه است. 🔷 پس اين جريانها از اشعريگرى در مقابل معتزليگرى شروع شد و در زمان احمد حنبل به اوج خود رسيد. متوكل زعيم سياسى و احمد حنبل زعيم مذهبى، اين دو زعيم، يكى سياسى و يكى مذهبى، قشريگرى را به اوج خود رساندند. بعدها هم احمد حنبل شاگردانى پيدا كرد و از همه‏شان خطرناك‏تر همين ابن تيميّه است، چون مكتب احمد حنبل پس از مدتى از #منطقه_تمدن_اسلامى رانده شد و رفت در غرب آفريقا، ولى بعد ابن تيميّه دو مرتبه اين مكتب را زنده كرد و بار ديگر وهابيها آن را مطرح كردند، كه همه اينها جريانهاى ضد تعقل در دنياى اسلام است و جريانهاى تأسف آورى هم هست. 4️⃣ وهابیگری عامل انحطاط انقلاب های اصلاحی اهل سنت 🔷 اولين شرط اصلاح‏طلبى فارغ بودن از تعصبات افراطى نسبت به فرقه خاص عليه فرقه ديگر است. چرا پس از سه قهرمان جهان عرب یعنی سید جمال الدین اسد آبادی و محمد عبده و کواکبی، ديگر در جهان عرب شخصيتى كه قهرمان شمرده شود ظهور نكرد؟ 🔹 چرا اين‏همه مدعيان اصلاحى كه در كشورهاى فوق‏الذكر ظهور كردند كار درستى از پيش نبردند، از قبيل عبدالحميد بن باديس جزايرى و طاهر الزهراوى جزايرى سورى و عبدالقادر مغربى و جمال‏الدين كاظمى سورى و محمد بشير ابراهيمى و غير اينها؟ و اساساً چرا نهضت اصلاح‏طلبى اسلامى در كشورهاى اسلامى از جاذبه افتاد؟ چرا نهضت هاى قومى و عربى از قبيل بعث و ناصريسم و يا نهضتهاى سوسياليستى و ماركسيستى جاذبه بيشترى در ميان جوانان عرب پيدا كرد؟ 🔶 ممكن است هر كسى دليلى بياورد و به علت خاصى استناد كند. اين بنده معتقد است عامل عمده‏اى كه سبب شد نهضت اسلامى كه از سيد جمال شروع شد از جلوه و رونق بيفتد، گرايش شديد مدعيان اصلاح بعد از سيد جمال و عبده به سوى #وهابيگرى و گرفتار شدن آنها در دايره تنگ انديشه‏هاى محدود اين مسلك است. 🔷 اينها اين نهضت را به نوعى «#سلفى_‏گرى» تبديل كردند و پيروى از سنت سلف را تا حد پيروى از ابن‏تيميّه حنبلى تنزل دادند و در حقيقت بازگشت به اسلام نخستين را به صورت بازگشت به حنبلى‏گرى كه قشرى‏ترين مذاهب اسلامى است تفسير كردند. 👌🏼 روح انقلابى مبارزه با استعمار و استبداد، تبديل شد به مبارزه با عقايدى كه برخلاف معتقَدات حنبليان مخصوصاً ابن‏تيميّه حنبلى بود. 📚 منابع: 📔مجموعه‏آثاراستادشهيدمطهرى، ج‏27، ص: 816 📔مجموعه‏آثاراستادشهيدمطهرى، ج‏2، ص: 131 📔مجموعه‏آثاراستادشهيدمطهرى، ج‏24، ص: 55 📔مجموعه‏آثاراستادشهيدمطهرى، ج‏22، ص: 714 #نقد #وهابیت #انحراف #جریان_شناسی 〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️〰️ @bineshemotahar_qom کانال جامع اندیشه های شهید مطهری