🌕چگونگی روی کار آمدن رضاخان با کودتای انگلیس ✍ از همان ایام که احمدشاه وزیر جنگ کودتا رضاخان سردارسپه را رئیس الوزرا کرد و خود به عنوان معالجه و بیشتر برای تفریح و گردش به پاریس عزیمت نمود(1302) قدرت و سلطنت قاجار در ایران تقریبا خاتمه یافت. سردار سپه( رضا خان) که قبل از نیل به مقام ریاست وزرا وزارت جنگ را از اوایل کودتا برعهده داشت؛ پشتیبانی نامرئی اما محسوسی که از جانب طراحان پشت پرده ی کودتا از او می شد. و در حالی که این مدارج، از سربازی تا سرداری در زول مدتی بیش از بیست سال طی کرده بود که دنباله آن که از سرداری تا سلطنت بود؛ به پشتیبانی انگلیسیها و با استفاده از اوضاع جاری کشور در طی مدتی کمتر از سه سال پشت سر گذاشت. رضا شاه وقتی با کودتایی که رهبریش با سید ضیاالدین طباطبایی روزنامه نگار ماجراجو و جوان وابسته به سفارت انگلیس انجام شد در صحنه سیاست ظاهر گشت یک سرهنگ قزاق خانه بود و هنوز بین رجال سیاست و مطبوعات عصر شهرتی نداشت. حمایت نامرئی آیروندساید که درطرح کودتای ضد احمد شاه قاجار نقش موثر داشت. طی گفت وشنودی که با او پیدا کرد برای اجرای طرح کودتایی که ضرورتش را برای تامین منافع کشور(انگلیس) خود لازم می دانست اورا تنها مردی یافت که به تعبیر او شایستگی نجات ای ان را داشت. خود اوهم درهمین ایام گه گاه در پیش محارم خود اذعان می کرد که اورا انگلیسیها آورده اند از منبع معتبر عبدالحسین زرینکوب 📚کتاب روزگاران بخش بعد از قاجار

🔴 فرار مغزها "انقلاب سفید محمدرضاشاه پهلوی و در پی آن رونق درآمد نفت به جای پاسخگویی به انتظارات عمومی، موجب افزایش نارضایتی های گسترده شد. درست است که اجرای برنامه های اجتماعی در بهبود وضعیت آموزشی و امکانات بهداشتی بسیار موثر بود، اما این نکته نیز صحت دارد که ایران پس از دو دهه یکی از بدترین کشورها در بخش مرگ و میر کودکان و نسبت پزشک به بیمار در خاورمیانه بود. یکی از پایین ترین نرخ های آموزش عالی مربوط به این کشور بود. افزون بر این، 68 درصد از جمعیت بزرگسال بی سواد بودند، 60 درصد از کودکان نمی توانستند دوره دبستان را به صورت کامل طی کنند و تنها 30 درصد از داوطلبان کنکور می توانستند وارد دانشگاهها شوند. در این میان شمار افراد متقاضی تحصیل در خارج از کشور رو به رشد بود. در دهه 1970/1350 شمار پزشکان ایرانی مستقر در نیویورک بیشتر از شهرهای غیر از تهران بود. اصطلاح «فرار مغزها»نخستین بار برای ایران به کار گرفته شد." 📚 تاریخ ایران مدرن یرواند آبراهامیان استاد دانشگاه شهر نیویورک ترجمه محمدابراهیم فتاحی صفحات253تا255

‍ ‍ شاه در اسفند1353 یک چرخش کامل کرد با منحل کردن دوحزب موجود حزب رستاخیز را تشکیل دادو اعلام داشت که در آینده دولتی تک حزبی برسرکار خواهد بود و در همان جا افزود کسانی که مایل نباشند به حزب واحد بپیوندند،حتما هواداران مخفی حزب توده خواهند بود؟؟!!! این خائنین یا باید بروند زندان یا اینکه همین فردا کشور را ترک کنند. وقتی روزنامه نگاران خارجی پرسیدند که این سخنان با اظهارات شاه در تایید نظام دوحزبی سخت مغایرت دارد شاه گفت:آزادی اندیشه! آزادی اندیشه! دموکراسی!دموکراسی! بچه های 5ساله اعتصاب کنند و بریزند توی خیابانها! دموکراسی!؟ آزادی!؟ معنی این کلمات چیست؟! من کاری با آنها ندارم. 📚ایران بین دوانقلاب یرواند آبراهامیان ص403و404

🔴اوضاع اقتصادی در زمان پهلوی میلسپو(حقوقدان آمریکایی)که در سال1321 مجددا به ایران بازگشت معتقد بود که میراث رضاشاه حکومتی فاسد،محصول فساد و برای فساد است سیاست مالیات بندی شاه به شدت واپس گرایانه بود طوری که موجب افزایش هزینه زندگی و فشار آن بر طبقات فقیر شد به طور کلی او کشور را دوشید دهقانان،ایلات و عشایر و کارگران را از پای در آورد و از زمین داران مالیات و عوارض سنگینی دریافت کرد. در شرایطی که فعالیت هایش طبقه جدیدی از سرمایه داران ،تجار،صاحبان انحصار،پیمانکاران و نورچشمی های سیاست مداران را به ثروت رسانده بود،تورم،مالیات و مسائلی ازین دست،سطح زندگی توده ها را پایین آورد. یرواند آبراهامیان 📚تاریخ ایران مدرن

🔴اوضاع اقتصادی مردم در زمان پهلوی در سال 1351، 43.6 درصد در آمد میانگین شهرنشین(...) به مصرف مواد غذایی رسیده، اجاره ها در فاصله 1354-1339ش، 15 برابر شده است؛ در فاصله 1353-1354 این هزینه ها 200 درصد و در سال 1354- 1355ش، 100 درصد افزایش داشته است. تعداد خانواده های شهرنشین که تنها در یک اتاق زندگی می کردند از 36 درصد در 1346ش، به 43 درصد در 1356ش افزایش یافت. 📚منبع:تاریخ تحولات اجتماعی ایران نوشته جان فوران استاد دانشگاه کالیفرنیای امریکا ترجمه تدین ص 492

🔴 گزارش سازمان بین المللی کار " استراتژی رژیم سرازیر کردن ثروت نفتی به سوی نخبگان وابسته به دربار بود که بعدها کارخانه ها، شرکت ها، و واحدهای کشت و صنعت متعددی را تاسیس کردند. ثروت به لحاظ نظری به صورت قطره ای به پایین جریان می یافت، اما در عمل در ایران همانند بسیاری از دیگر کشورها، همچنان به بالا چسبیده بود و مسیرش به رده های پایین تر نردبان اجتماعی روزبه روز کمتر می شد. ثروت، همانند یخ در آب گرم، در فرایند دست به دست شدن، ذوب می شد و نتیجه آن نیز چندان تعجب آور نبود. در دهه 1950/ 1330 ایران یکی از مشکل دار ترین کشورهای جهان سوم به لحاظ توزیع نابرابر درآمدها بود; اما بنابر گزارش سازمان بین المللی کار در دهه 1970/1350 به یکی از بدترین کشورهای جهان تبدیل شد." 📚منبع: تاریخ ایران مدرن ترجمه فتاحی ص252

🔴روی کار آمدن رضا خان و تاثیر او بر اوضاع سردار سپه (رضاشاه )که قبل از نیل به مقام ریاست الوزرا, وزارت جنگ را از اوایل. کودتا بر عهده داشت. با پشتیبانی نامرئی اما محسوسی که از جانب طراحان پشت پرده کودتا از او می شد, به رغم احمدشاه که همواره در او به چشم سوءظن وبه عنوان عامل کودتای ضدقاجار نگریسته بود, در مدارج قدرت پله پله عروج کرد ودر حالی که این مدارج را از سربازی تا سرداری درطول مدتی بیش از 20سال طی کرده بود دنباله آن را که از سرداری تا سلطنت بود به پشتیبانی انگلیسی ها وبا استفاده از اوضاع جاری کشور (هرج ومرج) کمتر از 3سال طی کرد؟!رضا شاه تقریبا در هیچ رشته ای نیروی متخصصی که از جهت علمی وعملی بتواند منشأ ایجاد یک تحول جدی در حیات جامعه وفاداری کشور بشود به وجود نیاورد.وی مثل سایر فرمانروایان مستبد از توسعه اندیشه های اصلاحی واز نفوذ افراد تحصیل کرده وروشنفکر واقعی در جامعه بیم وکراهت داشت و در تربیت افراد کارآمد که به هنگام سختی بتوانند اورا درحل مشکلات کمک کنند نکوشید و جریمه آن را در پایان کار پرداخت!!معدودی از مردان ترقی خواه عصرش هم که در روی کار آوردنش تأثیر داشتند, تدریجا طعمه خشونت و سؤظن. واستبداداو گشتند و به سر نوشتهای نافرجام دچارشدند.استبداد رای که تحمل هرگونه اظهار نظر مخالف و یا مغایر را حتی از جانب کسانی که در دوستی آنها شک نداشت برایش غیر ممکن کرد,باعث تنهاییش شد.سلطنت وی یک استبداد مطلق بود که ظواهر مشروطیت راکه ازجمله شامل مجلس ومطبوعات وعدلیه و هیئت دولت می شودرا حفظ کرده بود- اما اراده استبدادی او جایی برای استقلال هیچ یک باقی نگذاشت وهمه چیز از بین رفت.فرمانروایی او از همان آغاز استبدادی و تک قدرتی بود! حرص فوق العاده به جمع مال و ملک- عدم تحمل عقاید مخالف- واعتماد افراطی بر فهم و درایت شخصی که از جانب متملقان به او القا شده بود اورا تنها گذاشت و کشور را به سقوط کشاند... 📚 روزگاران استاد زرینکوب (استاد مرجع بین المللی ادبیات وتاریخ) استاد یار دانشگاه‌هایی چون: آکسفورد و سوربن

‍ 🔴نظر اوریانا فالاچی درباره محمد رضا شاه راستی که این شخص کیست؟! از سی ودوسال پیش تاکنون برروی سوزان ترین تخت دنیا نشسته است؟ به دوران قالیچه های پرنده وابسته است یا کامپیوتر؟ ته مانده حضرت محمد است یا تکه ای از چاههای نفت آبادان؟! من که نتوانستم درک صحیحی از وی داشته باشم ولی فهمیدم که می تواند با پررویی بی نظیری دروغ بگوید... ✍اوریانافالاچی 📚بخش سانسور شده کتاب مصاحبه باتاریخ

🔴چند درصد از روستاهای ایران در دوره پهلوی برق داشتند؟! به رغم ایجاد مدرسه های روستایی توسط سپاه دانش، تنها 15 درصد روستاییان در سال 1350 ش از تحصیلات ابتدایی برخوردار می شدند و در سال 1354ش، 60 درصد مردان و 90 درصد زنان روستایی بی سواد بودند. در سالهای دهه 1350ش، 96 درصد روستاها برق نداشتند. 📚مقاومت شکننده ،جان فوران استاد دانشگاه کالیفرنیای امریکا ترجمه تدین ،ص 477

🔴هویدا ✍پایداری هویدا در مقامش دست کم تا حدی نتیجه این واقعیت بود که او نه تنها پذیرفته بود که ایران حکومتی یک نفره است، بلکه خود منادی و مبلغ این نظریه بود. بارها گفته بود که در ایران شاه شخص اول مملکت است و لاغیر. می‌گفت شخص دومی هم در کار نیست. تأکید داشت که شاه فرمانده و رهبر و مرشد ملک ایران است. خود را رئیس دفتر شاه معرفی می کرد. از همان آغاز صدارتش دریافته بود که اندیشه‌های لیبرالی او با گرایشات خودکامه شاه نه تنها سازگاری ندارد که در تضادی حل ناشدنی است. اما او نیز مانند نسلی از تکنوکرات‌های ایران نوعی شرط‌بندی تاریخی کرده بود. امیدوار بود که رشد اقتصادی و گسترش طبقه متوسط، سرانجام تمایلات استبدادی شاه را تخفیف خواهد داد. 📚 دکتر عباس میلانی/ معمای هویدا

🔴شاه و بی خبری از اوضاع زمانی که شاه در اوج قدرت بود خبرنگاری از او پرسید که آیا نگران بی خبر ماندن از و واقعی مملکت نیست. شاه در جواب وجود چنین خطری را انکار کرد. میگفت دست کم از سیزده منبع گوناگون خبر و اطلاعات و گزارش دریافت می کند. ولی حال که به گذشته می نگریم به نظر واضح می آید که بسیاری از این منابع از ذکر واقعیات هراسناک بودند. حتی در سال ۱۹۷۱، وقتی شاه به نظر بر اوضاع یکسره مسلط می آمد سیا در گزارشی از بی خبری شاه از واقعیت های ایران اظهار نگرانی کرد. بنابراین گزارش هر چه قدرت شاه فزونی گرفته، انزوای او از واقعیت ها هم بیشتر و بیشتر شده است. خطر این بی خبری، به نظر سیا، در این بود که شاه چه بسا "جدیت یک جنبش سیاسی را به درستی درک نکند." چنین سوء تعبیری "راه را برای محاسبات اشتباه در نحوه رویارویی با این جنبش" هموار می کند. بالمال بهایی که شاه برای این بی خبری داد به مراتب بیشتر از صرفا سوء تعبیر بود. او تاج و تخت خودش و نیز سنت دیرین سلطنت در ایران را فدای بی خبری کرد ✍عباس میلانی 📚نگاهی به شاه

🔴در زندگی شاه، شخصیتش سرنوشت سیاسی اش را رقم می زد. چه بسا نکات مثبت شخصیتش در واقع نقطه ضعفش بسان یک رهبر بود. مرغدلی بود که چون شیر میغرید به محض احساس خطر غرشش به کرنش بدل می شد. بدون شک داروهایی که شاه برای سرطانش می خورد، جسم و جانش را می فرسود و بر واهمه ها و افسردگیهایش می افزود وقتی به کل زندگی اش نظر می افکنیم، می بینیم که این داروها در واقع آن چنان را آنجا می کرد. در یک کلام، ریشه تردیدها و تزلزل هایش در ماه های قبل از انقلاب را باید بیشتر سرشت شخصیتش سراغ کرد نه ترکیب داروهایی که پزشکانش تجویز می کردند. ✍عباس میلانی 📚نگاهی به شاه