#خبر_خوب
خط لوله راهبردی «گوره – جاسک» در آستانه افتتاح، ایران تنگه هرمز را دور میزند
🔹خط لوله راهبردی انتقال نفت از «گوره» بوشهر به «جاسک» هرمزگان که وابستگی ایران به صادرات نفت از #خلیجفارس را از بین میبرد، در #دولت_سیزدهم به مراحل پایانی رسید و اکنون در آستانه افتتاح کامل قرار گرفته است.
🔹انتقال نفت از گوره به بندر جاسک موجب تمرکززدایی، متنوعسازی بنادر صادراتی، کاهش ریسک صادرات از تنگه هرمز و علاوهبر اینها موجب ایجاد اشتغال در منطقه مکران و توسعه بیشتر این منطقه میشود.
🔹با انتقال نفت خام و میعانات گازی از این خط لوله، از ترافیک کاری پایانه نفتی خارک کاسته شده و امکان صادرات گاز میدان گازی پارس جنوبی از بندر جاسک فراهم میشود. در واقع مکران مسیر کوتاهتری برای کشتیهای الانجی است و امکان رقابت با قطر نیز با تکمیل این خط لوله فراهم میشود.
🔹«ابوذر شریفی»، مدیرعامل سابق شرکت مهندسی و توسعه نفت اسفند سال گذشته در گفتوگو با شانا با اشاره به ساخت مخازن راهبردی ذخیرهسازی نفت خام در گوره اظهار کرد: مخازن گوره، مخازن راهبردی چهار میلیون بشکهای هستند که در اواخر دهه ۷۰ شمسی مصوب شد و عملیات اجرائی آن نیز از سال ۱۳۸۱ آغاز شده است.
🔷 بنادر خلیج فارس؛ شاهراههای ژئواستراتژیک ایران و پیوست امنیت ملی
۱. جایگاه بنادر در شبکه کریدوری ایران:
بنادر امام خمینی، شهید رجایی، چابهار، بوشهر و خرمشهر نهتنها ستون فقرات شبکه حملونقل کشور در جنوب هستند، بلکه بهعنوان کلیدهای دسترسی به سه کریدور استراتژیک و حیاتی، ایران را به قطبهای اقتصادی و ژئوپلیتیکی متصل میکنند:
- کریدور شمال-جنوب (چابهار-بندرعباس به قفقاز و روسیه)
- کریدور خلیج فارس-مدیترانه (بندر امام خمینی و خرمشهر به عراق، سوریه و لبنان)
- کریدور خلیج فارس-آسیای میانه (بندرعباس و بوشهر به ترکمنستان و فراتر)
۲. تحلیل ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی بنادر:
🔸 بندر امام خمینی
ژئوپلیتیک: نزدیکی به عراق و دسترسی به مدیترانه، تقویت نفوذ ایران در غرب آسیا و اهمیت راهبردی برای سیاست خارجی در منطقه.
ژئواکونومیک: واردات کالاهای اساسی از جمله غلات و مواد اولیه، حیاتی برای تأمین امنیت غذایی و اقتصادی ایران.
🔸 بندر شهید رجایی
ژئوپلیتیک: کنترل مسیرهای ترانزیتی حیاتی در تنگه هرمز و امکان اعمال فشار بر جریانهای انرژی جهانی.
ژئواکونومیک: بزرگترین بندر کانتینری ایران و دروازه اصلی صادرات و واردات کالاهای استراتژیک.
🔸 بندر چابهار
ژئوپلیتیک: عبور از تنگه هرمز (bypass)، کاهش وابستگی به مسیرهای دریایی آسیبپذیر و اتصال مستقیم به اقیانوس هند.
ژئواکونومیک: فرصتهای گسترده برای ترانزیت کالا به کشورهای آسیای مرکزی و هند، ایجاد گذرگاههای اقتصادی نوین در تعامل با شرق.
🔸 بندر بوشهر
ژئوپلیتیک: دسترسی به بازارهای عربی، اهمیت استراتژیک در تأمین کالاهای اساسی برای کشورهای حاشیه خلیج فارس.
ژئواکونومیک: صادرات مستقیم به کشورهای حاشیه خلیج فارس و بازارهای عربی.
🔸 بندر خرمشهر
ژئوپلیتیک: اتصال مستقیم به عراق.
ژئواکونومیک: ظرفیت بالای ترانزیت کالاهای اساسی به عراق.
۳. اتصال ژئو-ژئو: از جغرافیا تا سیاست بینالملل
🔻 ژئوپلیتیک بنادر، بهویژه در تنگه هرمز و چابهار، به ایران عمق راهبردی میدهد و بهعنوان ابزاری برای اعمال نفوذ در حوزههای امنیتی و اقتصادی منطقهای و جهانی عمل میکند. این بنادر به ایران این امکان را میدهند تا با تقویت روابط اقتصادی و سیاسی در غرب آسیا، آسیای میانه و حتی فراتر از آن، نقشی کلیدی در معادلات جهانی ایفا کند.
🔻 ژئواکونومیک بودن این بنادر، به معنای ورود منابع مالی پایدار، تقویت ارزآوری از طریق ترانزیت کالا و منابع انرژی، و کاهش آسیبپذیری ایران در برابر فشارهای اقتصادی و تحریمها است. این بنادر علاوه بر تقویت ساختار اقتصادی داخلی، در گسترش نفوذ ایران در سطح بینالمللی نیز مؤثر هستند.
🔻 در عرصه سیاست بینالملل، کشوری که به هاب ترانزیتی تبدیل شود، قادر است بر جریانهای تجاری و انرژی جهانی تأثیرگذار باشد.
۴. آسیبپذیری بنادر و پیامدهای امنیتی و اقتصادی
آسیب دیدن یا ناکارآمد شدن این شبکه بندری، چه بهواسطه حملات نظامی، تحریمهای اقتصادی یا فرسایش زیرساختها، پیامدهای گستردهای برای ایران خواهد داشت. این پیامدها شامل موارد زیر است:
🔸 ضربه به اقتصاد ملی:
- کاهش شدید ارزآوری از ترانزیت نفت و کالا.
- اختلال در صادرات و واردات کالاهای استراتژیک.
- افزایش هزینههای لجستیک، تورم و نارضایتیهای اجتماعی.
🔸 تضعیف ژئوپلیتیک منطقهای:
- کاهش نفوذ ایران در کشورهای عراق، افغانستان و آسیای مرکزی، و تقویت رقبای منطقهای مانند عربستان و امارات.
- کاهش توان ایران در اعمال فشار بر مسیرهای انرژی جهانی، بهویژه در تنگه هرمز.
- کاهش نقش ایران در کریدورهای بینالمللی: از دست دادن نقش کلیدی در کریدورهای مهم شمال-جنوب و خلیج فارس-مدیترانه بهنفع رقبا مانند ترکیه یا امارات.
🔸 افزایش آسیبپذیری امنیت ملی:
کاهش توان کنترل گذرگاههای استراتژیک مانند تنگه هرمز، که میتواند به فشارهای نظامی و اقتصادی از سوی قدرتهای بزرگ منجر شود.
🔸 بیثباتی داخلی:
اختلال در عملکرد بندرها میتواند موجب افزایش نارضایتیهای اجتماعی شود، زیرا معیشت مردم به عملکرد این بنادر وابسته است.
۵. تحلیل راهبردی
🔹 بنادر خلیج فارس تنها نقاط لجستیکی برای حمل کالا نیستند، بلکه در عمق سیاست خارجی، امنیت ملی، اقتصاد منطقهای و بینالمللی و راهبردهای بقا و توسعه ایران جای دارند. این بنادر بهعنوان ابزارهایی برای مدیریت تهدیدات و فرصتهای ژئوپلیتیکی و اقتصادی، نقش بسزایی در تقویت قدرت ملی دارند. هر بندر فعال و ایمن، یک واحد از قدرت ملی است؛ و هر بندر آسیبدیده، شکافی در دیوار امنیت ملی.
#خلیجفارس
#بندر_شهید_رجایی
#تحلیل_لقمه_ای