استاندارد تولید انمیشن برای کودکان۳-۷ سال
قسمت دوم
انیمیشن یا پویانمایی نوعی فیلمسازی متفاوت با سینمای واقعی است، که از آغاز به صورت موازی با ساخت فیلم زنده رشد کرده است و بیش از صد سال است که از ساخت نخستین انیمیشن ها (امیل رینو، ۱۸۸۸) و نخستین نمایش های انیمیشن (پاریس، ۱۸۹۲) می گذرد.
بسیاری همچون جیان آلبرتو بندازی نویسنده کتاب «یکصد سال سینمای انیمیشن» معتقدند که «سینمای انیمیشن الزاما برای کودکان نیست و تنها ارتباطی ضعیف با کمدی مصور دارد ولی از آنجا که اگر قرار باشد کودکان، سینمایی مخصوص به خود داشته باشند آن سینما لاجرم سینمای انیمیشن خواهد بود، نمی توان ارتباط تنگاتنگ این نوع سینما را با مخاطب کودک نادیده گرفت.»
مهم ترین وجه تمایز انیمیشن از فیلم واقعی اصل انتزاع و فراواقعی بودن انیمیشن است. سینمای زنده یا واقعی چنان که از نامش پیداست به دنبال بازنمایی عینی واقعیت است یا اگر هم چنین قصدی نداشته باشد دست کم عناصر تصویری اش لاجرم مابه ازای خارجی دارند و منطبق با واقعیت بیرونی هستند. به عبارت دیگر در سینمای زنده، تخیل درباره واقعیت و به دنبالش انتزاع محدود است به موقعیت داستانی، شکل روایت، نوع تکلم یا حداکثر تغییراتی که با گریم یا افزودن عناصری به موجودات واقعی برای تخیلی جلوه دادن آنها انجام می گیرد. کودک خردسال نیز تمایز اندکی بین دنیای واقعیت و خیال می پندارد و برای او اشیاء زنده و جاندار هستند و تعاملی کلامی و خیالی با آنها دارد و این دنیا نیز جز با انیمیشن که کمک کننده به این ذهنیت و نزدیک به این دنیاست تحقق نمی یابد. از همین رو انیمیشن یکی از دلنشین ترین لذت های دوران کودکی است.
حال باید بپرسیم براستی انیمیشن چیست؟ آیا هر نقاشی متحرک یا هر پویانمایی عروسکی و غیرعروسکی به صرف اینکه چیزی غیر از فیلمسازی رئال و زنده باشد انیمیشن است و اصلاً مهم نیست مخاطبش بزرگسال باشد یا کودک؟ و اگر مسلمات امروز اصلاً این اجازه را به ما نمیدهد که چنین چیزی را نپذیریم آیا دست کم نمیبایست حساب انیمیشن کودکانه –که در ما در ادبیات عامیانهمان به آن کارتون میگوییم- را از انیمیشن بزرگسال جدا کنیم و با یک واژۀ کلی به نام انیمیشن یا پویانمایی این دو را از یک جنس فرض نکنیم و حکم واحد بر هر دو نرانیم؟ آیا همین کافی نیست که ما در سینمای امروز به اندازهای از دنیای شگفتانگیز کودکی فاصله گرفتهایم که دیگر رنگی از قصههای کودکانۀ شاه پریان ندارد و واقعیتزده شده است، حال آنکه در گذشته و در دوران کلاسیک تاریخ سینما فیلمسازان بنامی همچون آلفرد هیچکاک تمام تلاش و هنرشان، دور ساختن مخاطب بزرگسال از واقعیات بیارزش بیرونی و دعوت او به حقایق باطنی عالم -که بیش از همه در خیالپردازیهای کودکانه دستیافتنی است- بوده و در این راه نیز هم به لحاظ هنری و هم به لحاظ جذب مخاطب عام بسیار موفق بودهاند؟ آیا همین کافی نیست برای اینکه ما دیگر از فاصله گرفتن انیمیشن –که از دیرباز سینمای خاص کودک بوده- با دنیای کودکی جلوگیری کنیم؟
محمد علیپور
انجمن تخصصی کودک و رسانه
خانه تخصصی هنر و ادبیات کودک و نوجوان سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibenaghd
پنجره ای رو به باغ احمدی
سیمای حضرت رسول در آینه ادبیات کودک و نوجوان
یکی از ویژگی های ادبیات کودک و نوجوان، پرداختن به مفاهیم دینی است. ادبیات دینی کودک و نوجوان در دو شاخه داستانی و غیر داستانی، در رسته های مختلفی چون خداشناسی، اخلاق، آموزش احکام، آشنایی با اصول و فروع دین و آشنایی با شخصیت ها و بزرگان دین در بستر ادبیات جاری است . دسته ای از آثار دینی با رویکردی آگاهی بخش و دانش نامه ای تنها برای ارتقای سواد دینی کودک و نوجوان و نیز تفکر او تدوین شده اند و دسته ای دیگر در نظر داشتنذ تا با برقراری ارتباط با کودک، به گونه ای در تربیت دینی و فطرت محور او نقش داشته باشند.
شخصیت و سیره عملی پیامبر اکرم صلوات الله علیه یکی از مضامین اصلی و پر تکرار در ادبیات دینی کودک است. فرهنگ نامه های سبک زندگی پیامبر و آشنایی با خصال او نمونه هایی از ادبیات غیر داستانی است که می تواند مورد توجه باشد. غلامرضا حیدری ابهری در دهه های اخیر یکی از پرکارترین اشخاصی است که به این نوع ادبی توجه داشته و در خلال آثار دینی اش، شخصیت پیامبر را معرفی کرده است. او در کتاب فرهنگ نامه سبک زندگی امامان، محمد مثل گل بود، پیامبر و قصه هایش و پیامبر قصه می گوید، در قالب حدیث و یا روایت و حکایتی کوتاه کوشیده است پیامبر را به مخاطب معرفی کند و راه کارهایی برای زیست اخلاق مدار و محمدی ارائه دهد. گروهی دیگر از فعالان حوزوی با توجه به احادیث موجود از حضرت رسول صلوات الله علیه، در کنار بیان روایت با داستانک ها یا شعرهایی کوتاه، سعی در تببین شخصیت این اسوه نیکوخصال داشته اند. سید محمد مهاجرانی را در این گروه می توان گنجاند و کتاب های حدیث و شعر و قصه و پیامبر عزیز ما نمونه هایی از این نگاه به رسول الله است. در این دسته از آثار از ساحت ادبی کلام کاسته شده و معنا جای شاعرانگی را می گیرد و کمتر اثری را می توان یافت که از هر دو ساحت پر مایه باشد. مرتضی دانشمند، علی شعیبی، محسن نعماء و علیرضا سبحانی نسب از مهمترین شخصیت های حوزوی تولید کننده ادبیات دینی اند که رویکردی آموزش محور دارند.
در شاخه ادبیات داستانی کودک، شیوه پرداختن شاعران و نویسندگان به شخصیت حضرت رسول متفاوت است. تولید کنندگان این آثار کوشیده اند با توجه به ظرفیت ادبیات و در بستر شعر، داستان و رمان، آثاری بیافرینند که در کنار معرفی حضرت محمد صلوات الله علیه، حظ هنری خوبی به مخاطب هدیه دهد. آثار این گروه نیز درگستره وسیعی از معنا و احساس قرار می گیرد . گاه شاعر و یا نویسنده تنها به ابراز بیان عاشقانه و توصیف حضرت محمد به شیوه نعت در ادبیات پرداخته است و گاه از این ساحت کاسته و به بخش الگوسازی غیر مستقیم و آشنا کردن کودک و نوجوان در لایه های عمیق شناختی توجه داشته است. گاهی شاعران در قالب منظومه حکایتی از حضرت بیان کرده اند مثل محمد کاظم مزینانی در کتاب از زبان سوسمار. مزینانی در این کتاب داستان مرد عربی را حکایت مرده است که برای ایمان آوردن به پیامبر، از او تقاضا می کند تا سوسماری که به همراه دارد را به حرف آورد و سوسمار به نبوت پیامبر گواهی و یکتایی خدا گواهی می دهد. و گاهی در قالب فانتزی و داستان به توصیف رویدادی از زندگی حضرت اشاره داشته اند. مثل کتاب پیغامی برای ابر پنبه ای از طاهره ایبد. کتاب «پیغامی برای ابر پنبهای» داستان ابر کوچولویی است که از وقتی به دنیا آمده، منتظر فرشته باران است. او دوست دارد بداند قرار است کجا ببارد. بالاخره فرشته باران میآید؛ اما مأموریتی که برای ابر پنبهای در نظر گرفته، باریدن نیست. ابر پنبهای باید سایهای بشود بر سر پسری به نام محمد (ص) که قرار است در آینده آخرین پیامبر باشد. این کتاب به ماجرای سفر پیامبر اسلام به شهر شام و قرارگرفتن ابر در مسیر حرکت ایشان میپردازد. مضمون این کتاب ها به زندگی، ولادت، نبوت، اخلاق و رحلت پیامبر اشاره دارند و عموما حالت حکایت واره دارند. محمد کاظم مزینانی، جعفر ابراهیمی، محمود پوروهاب، طاهره ایبد، فریبا کلهر، طناز شامانی، مجید ملامحمدی، محمد میرکیانی، مصطفی رحماندوست، غلامرضا بکتاش، یحیی علوی فرد، شاهین رهنما، معصومه مرادی، حمید هنرجو، سید احمد میرزاده و حسین فتاحی را می توان در این گروه قرار داد.
ادامه دارد...
#معصومه_مرادی
#ادبیات_دینی
https://eitaa.com/moradimasoome
https://eitaa.com/sibenaghd
وقتی ناشر مرعوب نام نویسنده میشود.
گاهی کتابهایی در حوزهی کودکونوجوان به دستم میرسد به غایت بیمحتوا، لوس و ضعیف از نویسندهها و ناشران نامی و نامدار. و بعد با خودم فکر میکنم چطور نویسنده احساس کرده این کتاب را باید چاپ کند و ناشر هم پذیرفته که این کتاب را چاپ کند؟ بدوناغراق، آرزوی هر نویسندهای این است که بهطور حرفهای و تماموقت بنویسد و از راه نویسندگی امرارمعاش کند؛ آرزوی قشنگی که لااقل در ایران ما برای بیشتر نویسندگان به رویا میماند، اما هستند نویسندگانی که این رویا و آرزو به خون دل برایشان محقق شده و همچنان مینویسند که خب، مایهی خوشوقتی است و جای تبریک و تشکر هم دارد، اما «پرنویسی» آفتهایی هم دارد، از جمله اینکه گاهی کتابهای یک نویسنده از یک مقطعی به بعد، بیمحتوا و ضعیف میشوند طوری که مخاطب حیرت میکند که: «این چی بود که من خواندم؟!»
نویسندهی نامآشنا، هر چیزی را که مینویسد به ناشر میسپارد و ناشر هم که امضای نویسندهی سرشناس را پای داستان میبیند (نویسنده و شاعری که به برند یا به قول حدادعادل، «ویژند» تبدیل شده) کتاب را با شکلوشمایل چشمنواز و «بفروش» منتشر و راهی بازار کتاب میکند، بدون اینکه از خود سؤال کند: این کتابی که من منتشر کردم مخاطب را به چه کار میآید. و باز بدون اغراق، اگر همین نویسنده، کتابش را بدون اسم نویسنده و بهعنوان نویسندهای گمنام برای همان ناشر بفرستد، قطعٱ با جواب منفی ناشر مواجه خواهد شد!
گفتنیها زیاد است و در این مقال نمیگنجد، برای خودم دشمنتراشی هم نمیکنم، اما به نظرم با یک جمله میشود حق مطلب را ادا کرد که: گاهی نویسندهی حرفهای مرعوب قلم خود میشود و ناشر هم مرعوب نام نویسنده و اینگونه است که گاه، آثاری ضعیف و بیمحتوا از نویسندگان و ناشران حرفهای راهی بازار میشود.
کاش هم نویسندگان (به معنای عام نویسنده، شاعر، پژوهشگر و...) و هم ناشران مرعوب قلم و برند خود نشوند.
✍️حمید رضا داداشی
https://www.instagram.com/hrdadashii?igsh=MTdpaGIxcXN5cXNlbw==
حضرت محمد صلواتالله علیه در ادبیات کودک و نوجوان
بخش دوم
رمان نوجوان از دیگر شاخه های مهم ادبیات دینی کودک و نوجوان است که در دایره وسیع خود، به شخصیت حضرت رسول نیز توجه داشته است.
به امین بگو دوستش دارم نوشته مریم راهی یکی از این رمان هاست. این رمان به تاریخ صدر اسلام و سالهای پیش از اسلام پرداخته و از دوره زندگی عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر شروع میشود و تا سال هشتم هجری ادامه پیدا می کند. این رمان درباره چهار شخصیت برجسته تاریخ صدر اسلام است که از حامیان پیامبر حضرت محمد (ص) بودند: حضرت عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر، ابوطالب و حمزه دو عموی پیامبر و جعفر بن ابی طالب پسر عموی پیامبر.. رمان به امین بگو دوستش دارم، با دیدن خوابی توسط عبدالمطلب پدربزرگ پیامبر آغاز میشود، خوابی که در آن هاجر همسر ابراهیم از او درخواست میکند تا تشنگی فرزندش اسماعیل را رفع و او را سیراب کند و وی را به حفر چاه زمزم تشویق میکند.
این قبیل آثار به دلیل گره های داستانی و کششی که دارند مخاطب نوجوان را با خود همراه می کنند و در لایه دوم داستان، اطلاعات خوبی به او می دهند و گاه او را به سمتی خاص رهنمون می شوند بی آنکه نوجوان را نصیحت کرده باشند.
کتاب وقتی دلی از محمد حسن شهسواری از دیگر رمان های جذاب با محوریت رسول الله است. این کتاب روایت مردی زیبا و جذاب است که همه دلها پیش اوست، اما خودش دلش را جای دیگری گذاشته است. مصعب بن عمیر قهرمان این داستان است او مرد جوان، ثروتمند و جذابی از اصحاب پیامبر است که دل تمام دختران مکه را برده و از خانواده ثروتمندی است. در آن زمان شایعهای همواره نقل مجالس کفار بود که در اطراف محمد مشتی فقیر جمع شدهاند. ایمان آوردن مصعب به باعث عصبانیت کفار شده بود چون پدر و مادرمصعب از ثروتمندان مکه بودند و مصعب هم فردی جذاب بود. مصعب بن عمیر قرآن را به زیبایی بسیار تلاوت میکرد وبعدها به اولین قاری اسلام ملقب شد..
کتاب محمد صلی الله علیه و آله کتابی جذاب و خواندنی محمد (ص) اثر ابراهیم حسن بیگی است. هرچند این کتاب برای مخاطب غیر مسلمان نوشته شده اما خواندن آن واقعاً برای مسلمانان هم لذت بخش است. در واقع رمان محمد (ص) به شکل قابل قبول و زیبایی تاریخ اسلام را در 15 بخش معرفی کرده است. راوی در این داستان اول شخص و شخصی یهودی است که در رمان به عنوان یک دانشمند معرفی میشود. شخصی یهودی به نام اسحاق از طرف شورای عالی یهود مامور میشود تا به سمت پیامبر اسلام برود، یا او را کشته یا عقایدش را به چالش بکشد
در سراسر رمان محمد (ص) مخاطب با گزارشهایی روبرو میشود که یک غیرمسلمان از پیامبر مسلمانان میدهد و این گزارشها از شکلگیری اسلام و تاثیر پیامبر بر اطرافیان و دشمنانش نشانه دارد.
از مهم ترین چهره های این نو.ع ادبی می توان به محمدرضا سرشار، داوود امیریان، ابراهیم حسن بیگی و مجید ملامحمدی اشاره کرد.
با بررسی و اشاره گذرا به موارد فوق می توان دریافت که ادبیات دینی کودک از وجوه مختلفی ارزشمند است. اگرچه این نوع ادبی نیز مثل دیگر انواع ادبیات گاه راه را به اشتباه طی کرده و از رسالت اصلی خود دور شده است و یا گاه درگیر تکرار گشته، می تواند از مهم ترین و اثرگذارترین ابزار برای ارتقای سواد دینی و مهم تر از آن تربیت دینی کودکان و نوجوانان باشد . با کمک این نوع ادبی می توان شخصیت پیامبر را به الگویی قوی برای کودکان و نوجوانان تبدیل کرد تا با پیروی از او در عمل و افکار به سعادت دنیا و آخرت برسند و مسیر رشد را به خوبی طی کنند. شعر زیر از غلامرضا بکتاش حسن ختام این یادداشت کوتاه است تا با شنیدن آن، عشق او دوباره در دل هایمان جوانه بزند:
اولین پیامبر
در میان باغ ما
آب و خاک و دانه بود
دومین پیامبر
در میان باغ ما
حضرت جوانه بود
آخرین پیامبر
در میان باغ ما
فکر می کنید کیست؟
آخرین پیامبر
در میان باغ ما
یک گل محمدی است
معصومه مرادی
https://eitaa.com/moradimasoome
https://eitaa.com/sibenaghd
دفاع مقدس در آینه شعر کودک و نوجوان
بخش اول
از دیرباز کودکان و نوجوانان، مخاطب بسیاری از حرفها و واگویههای والدین، مربیان و دیگر افراد جامعه بودهاند. کودک از بدو تولد با ترانههای ناز و نوازش و لالاییها و بعدها قصه ها، متلها و افسانهها به عنوان مخاطب کلام بزرگسالان قرار می گیرد و با افزایش سنش، گستره ارتباطی او با دیگران فزونی مییابد و به تبع آن مفاهیم و درون مایه هایی که از ارتباط با بزرگسالان دریافت می کند چه در قالب گفتگو و چه ادبیات، متنوع و فراوان می شود.
شعر با توجه به جذابیت ها و ویژگی های منحصر به فردی که دارد، یکی از مهمترین ابزارهای برقراری ارتباط بزرگسالان با مخاطبان خردسال و کودک در طول تاریخ بوده است. از این رو بسیاری از مفاهیم آموزشی و تربیتی، عاطفی و اجتماعی از این طریق به آنها منتقل میشود.
جنگ و درگیری های نظامی و آزادی خواهانه، از مفاهیمی است که در جوامع مختلف و به دلایل گوناگون از ابتدای تاریخ بشر حضور داشته و به دلیل تاثیر عمیق آن بر جامعه به صورتی خاص در شعر منعکس شدهاست و در گذشته و در دوره های اساطیری، ادبیات حماسی را ساخته است و در حال حاضر از مضامین پر تکرار در حوزه ادب غنایی است.
یکی از بسترهای بررسی مفهوم جنگ در ادبیات، اشعاری است که با درنظر گرفتن مخاطب کودک و نوجوان و دربارهی این موضوع سروده شده است. همزمان و پس از جنگ ایران و عراق پرداختن به مضمون دفاع مقدس در کنار شعر بزرگسال، از مضمونهای مورد توجه شاعران کودک و نوجوان بوده است. آشنا کردن این گروه سنی با موضوع دفاع و ضرورت آن که مهمترین مسئله روز جامعه بود و خانواده ها به شیوه های مختلف با آن درگیر بودند، از همان ابتدای جنگ احساس شد و در شعر شاعرانی چون مصطفی رحماندوست، محمد جواد محقق، قیصر امینپور، جعفر ابراهیمی، علی اصغر نصرتی و ناصر کشاورز انعکاس یافت. با این حال شاعران در دوره های مختلف با توجه به شرایط جامعه و نیز نگرش های مذهبی و ملی خود، به شیوه های مختلفی این مضمون را در شعرهایشان جا داده اند.
ادامه دارد...
#معصومه_مرادی
#ادبیات_متعهد
#ادبیات_کودک
https://eitaa.com/moradimasoome
https://eitaa.com/sibenaghd
*استاندارد تولید انمیشن برای کودکان۳-۷*
*بخش سوم*
*محمود علیپور*
در کتاب زیبایی شناسی انیمیشن تالیف مورین فرنیس در خصوص تاریخچه انیمیشن آمده است : «مدتها قبل از سال (۱۸۹۵)، سالی که تصویر متحرک برای اولین بار بر روی پرده برای عموم به نمایش درآمد، نمونه هایی از فیلم زنده و فیلم انیمیشن به وسیله اسباب بازی های نوری (optical) و انواع متفاوتی از تصاویر طراحی شده ای که حرکاتی پی در پی را به وجود می آورد شکل گرفته بود. در میان این «صورت های ابتدایی سینمایی» ، اسلایدهای شیشه ای نقاشی و عکس برداری شده ی نمایش های فانوس جادویی نیز وجود داشت که تاریخ آن به اواسط قرن هفدهم بازمی گردد. از اویل دهه (۱۸۰۰) سرگرمی های گوناگون دیگری نیز رایج شده بود. مثل تصاویر پویانمایی شده در دوحالت دستگاه توماتروپ (thaumatrope) یا انیمیشن چند مرحله ای که به وسیله چرخ دستگاه فناکیستیسکوپ (pgenakistiscope) به وجود می آمد. و انیمیشن دوری چند مرحله ای که به وسیله ی نوار کاغذی در طول دستگاه زئوتروپ (zoetrope) تولید می شد. ». امیل کول[۱] فرانسوی(۱۸۷۵–۱۹۳۸) را نخستین انیماتور جهان می دانند.آثار کول که بیش از یکصد اثر تخمین زده میشود دارای سطحی بالا از نظر کیفی هستند. او در سال ۱۹۱۳ یک فیلم عروسکی زیبا به نام چوب کبریتهای سحر آمیز ساخت که از آثار اولیه فیلم عروسکی محسوب میشود. از دیگر آثار او درام در میان عروسکها (۱۹۰۸) بارون کراک (۱۹۱۳) و ماجراهای یک برگ (۱۹۱۲-۱۴) را میتوان نام برد که در آمریکا تهیه کرد.
این تاریخچه از انیمیشن گرچه منطقی به نظر می رسند اما چندی است که نزد خانواده ی انیمیشن ایران خریدار ندارد اکنون از نگاه ما نه نخستین فردی که به تجربه ی انیمیشن دست زد امیل کول بود و نه اولین ابزارهای انیمیشن دوربین توماتروب , زئوتروب و پراکسی نوسکوب هستند, از این پس تعاریفی این گونه با چنین جملاتی آغاز خواهند شد اولین انیماتور جهان یک ایرانی است که اگر چه نام و نشانی از او در دست نیست ولی ما او را مرد ۴۱ ساله ای ساکن شهر سوخته می نامیم و نخستین وسیله ی انیمیشن غیر دوربینی جهان نیز جامی است سفالین[۲] که اولین فریم های انیمیشن جهان بر حاشیه ی آن نقش بسته است.
این سفال که متعلق به ۵۰۰۰ سال پیش است در شهر سوخته در استان سیستان و بلوچستان واقع در جنوب شرقی ایران کشف شد. در این تصاویر که به عنوان اولین تصاویر انیمیشن جهان شناسایی شده است . طراح بزی را در حال حرکت و پرش به سمت درختی برای جویدن برگ هایش به تصویر کشیده است, در تصاویر طراحی شده بر روی این جام با ارتفاع ۱۰ و عرض ۸ سانتی متر وجودحرکت به ظرافت به نمایش در آورده که پیش از آن بی سابقه بوده است.
انجمن تخصصی کودک و رسانه
خانه تخصصی هنر و ادبیات کودک و نوجوان سیب نارنجی
https://eitaa.com/sibenaghd