https://parand.se/?page_id=4040 👆👆👆👆👆 کتاب‌ها و محصولات سال‌های ۴۴ تا ۵۷ کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را می‌توانید از این نشانی دریافت کنید. #سیب‌نارنجی https://eitaa.com/sibbook

نقدی بر "دفی از پوست ابلیس" بسیاری از اهالی شعر و ادب، #ایرج_زبردست #رباعی_سرای معاصر اهل شیراز را می شناسند. او صاحب مجموعه هایی متعدد است که ازآن میان دفتر #دفی_از_پوست_ابلیس، در سال ۱۳۹۴ از سوی نشر #نیماژ منتشر شده است و ۴۳ رباعی شاعر را در بر می گیرد. اشعار این دفتر از زوایایی قابل تحسین و از جنبه هایی نیز سزاوار نقدند. این زوایا گاه به زبان، تصاویر و ساختار بر می گردد، گاه متوجه تفنن طلبی های شاعر است و گاه نیز می توان از زاویه ی مضامین و اندیشه ی شاعر به آن ها پرداخت. آنچه در این یادداشت کوتاه به آن می نگریم و بیشتر برآمده از یک نگاه معناگراست، بررسی برخی رباعی های این مجموعه از زاویه ی #نقد_ایدئولوژیک است؛ شاخه ای از نقد و سبک شناسی که در بسیاری از مطالعات جدید ادبی بر آن تاکید می شود. علت انتخاب این زاویه ی نقد، تلاشی است که شاعر برای گریز از گفتمان #ایدئولوژی_مذهبی و انقلابی، در سال های اخیر تجربه کرده و کوشیده تا خود را از سیطره ی ایدئولوژیک شعر #انقلاب رها سازد؛ حال آنکه مطالعه ی این دفتر و دیگر شعرهای اخیر او نشان می دهد، ایرج زبردست به همان اندازه که از جهان ایدئولوژیک شعر انقلاب فاصله می گیرد، درگیر گفتمانی می شود که کاملا به شعر او رنگ #شعاری می دهد، با این تفاوت که این شعارزدگی دیگر چون برخی از اشعار سال های آغازین شاعری او وابسته به ایدئولوژی شعر انقلاب نیست. اصرار او بر گریز از گفتمان شعر انقلاب به اندازه ای است که گاه به نظر می رسد، شاعر را مجبور کرده تا به صورت #کوششی برخی ساخت شکنی های معنایی را در شعرش به کار گیرد، تا آنجا که نشانه های #تصنع و تبلیغ مفاهیم و مضامین درونی نشده و صرفا تفننی در بسیاری از رباعی ها دیده می شود. جالب این است که این نوع نگاه، گاه یادآور برخی شاعران مروج دیدگاه های #ملی_گرایانه است که نماینده ی مشهور این جریان را می توان #پورداوود در عصر رضاشاهی دانست؛ هرچند پیش و پس از او نیز این اصرار و افراط را در شعر دیگران دیده ایم. آنچه زبان شعر زبردست را در لایه های رویین(نه در عمق و لایه ی شناختی) ایدئولوژیک می کند؛ اشارات آشکار به واژه ها یا مفاهیمی است که مروج نقد شاعر از گفتمان مذهبی و ترویج نگاهی مغایر با گفتمان دینی است. این ویژگی در رباعی پشت جلد کتاب به خوبی دیده می شود: تاریخ به زیر آب فریاد کشید: کورش تو به پا خیز که ما درخوابیم منجی بودن کورش یا نیاز به حضور او مفهوم اصلی این رباعی است؛ اما آنچه در پرداخت این رباعی به چشم می آید لحن شعاری است که در دو نشانه از مصراع چهارم قابل واکاوی است؛ نخست استفاده از فعل امری (که در سبک شناسی ایدئولوریک اهمیت دارد) و دیگر ارجاع مصراع به سخن #محمد_رضاپهلوی که هر دو موید بار ایدئولوژیک قوی واژه ها در این رباعی است. انتخاب رباعی پشت جلد به همراه نام کتاب که خود با محوریت واژه ی #ابلیس دریافتی خاص را به مخاطب القا می کند از دیگر دلایل تقویت نگاه ایئولوژیک در مجموعه است. جلوه ی شگفت مجموعه و بزنگاه کشف لایه های کوششی رباعی ها، تضادی است که میان گفتمان #ملی معدودی اشعار و مفاهیم #شطح_گونه و شبه عرفانی وجود دارد. در بسیاری از این رباعی ها شاعر کوشیده تا برخی دریافت های سطحی یا عادی از مذهب یا مناسک آن را به شیوه ی اهل عرفان نقد کند؛ اما با دقت کردن بر عمق ابیات و با در نظر گرفتن تضاد نقدهای ملی و عرفانی، می توان دریافت که این انتقادها نه برآمده از تجربیات شاعرانه؛ بلکه زاییده ی مطالعات و شنیده های شاعر است و تنها نقطه ی اتصال این دو گفتمان، ایدئولوژی موید انتقاد از گفتمان حکومتی است: ای دل قدم محال بر می داری برگرد که خانه ی خدا هم سنگی است * در رباعی ای دیگر کعبه به طواف مادر شاعر می آید(ص ۱۴)؛ چون رباعی او که در آن کعبه به طواف تخت جمشید می آید. یا شاعر در شعری دیگر مدعی است که از راز و نیاز با خدا نیز می ترسد. (ص۱۵). یا از اذان گفتن مرگ در شهر سخن می گوید. (ص۱۸)یا شعر زیر که کاملا تکراری از اندیشه های عرفانی کهن است: عوعوی سگی به از مناجات من است در عبارت شطح گونه ی زیر اوج این بازی های شاعرانه را می توان دید: نه نقطه نه خط نه حرف یک تشدیدم تا لاف زنم تاج سر الله م گویا شاعر پس از خواندن شطحیاتی از #ابن_عربی، #روزبهان یا دیگران، بی تجربه ی معنوی شطح، به تکرار مضامین و بیان شطح گونه در رباعی هایش دل خوش کرده است. حاصل این نگاه را می توان در چند بخش زیر طبقه بندی کرد: الف_ خلاف ظاهر ایئولوژی گریز این مجموعه، رباعی های ایرج زبردست پر از نشانه های ایدئولوژیک است. ب_ اصرار بر برخی ساختارشکنی های معنایی بدون در نظر گرفتن بسترهای اندیشگانی و معنوی لازم برای شکل گیری آن ها، تصنع و شعارزدگی را وارد رباعی ها کرده است. ج_ نوعی تضاد بنیادین بین جهان بینی رباعی های شطح گونه و ملی در این دفتر دیده می شود. #محمد_مرادی

"دعوت به مقاومت در شعر فلسطینی" از مهم‌ترین مفاهیم مشترک در اغلب فلسطین‌سروده‌ها، دعوت مخاطب به مقاومت است. این مفهوم از اوّلین دوره‌های شعر فلسطین در شعر عربی نمود داشته (نک: محمدی روزبهانی، 1389: 83) و از پربسامدترین مؤلفه‏‌های معنایی فلسطینیات فارسی نیز هست. در شعر شاعران دهۀ اوّل انقلاب مثل حمید سبزواری، این مؤلفه بسیار پررنگ، و برآمده از شرایط اجتماعی سال‏‌های آغازین انقلاب و روحیۀ حماسی مردم جامعه است: ...تنگ است ما را خانه تنگ است ای ‌برادر برخاک ما بیگانه ننگ است ای ‌برادر ...فرمان رسید این خانه از دشمن بگیرید تخت ونگین از دست اهریمن بگیرید ...تکبیرزن، لبیک‌گو، بنشین به رهوار مقصد دیار قدس هم‌پای جلودار (صداقتگوی کیاسری، 82: 1372 -79) دیگر شاعران نسل اوّل دوران جنگ چون: محمود شاهرخی و عباس براتی‏‌پور(نک: همان، 89 و 30) از شگردی مشابه برای بیان این مفهوم بهره برده‏‌اند. از نظر واژگانی، آرکائیسم و اشاره به قهرمانان ملّی و دینی از ابزار غنی‌کردن اشعار آنان است. در این‌گونه شعرها که معمولاً در قالب مثنوی سروده شده‌، به پیروی از شعر حمید سبزواری از وزن حماسی«مستفعلن مستفعلن مستفعلاتن» در بحر «رجز»‌استفاده شده است. در غزل‌های پایداری زمان جنگ نیز این نگاه پویا و مقاوم در شعر شاعران نسل اوّل انقلاب به‌وضوح دیده می‌شود: می‌شکافد سینۀ شب شعلۀ شمشیر فجر ای برادر تا پگاه قدس با رهبر به‌پیش (مردانی، 1374: 18) گاه دعوت به مقاومت به‌علت نزدیکی شاعر با فضای معناگرای شعر جنگ، چارچوبی کاملاً نمادین گرفته که تنها با اشارۀ شاعر می‌توان شعر را مربوط به مقاومت فلسطین دانست. در این دست اشعار، شاعر به صورتی نمادین مقاومت را تنها چارۀ بهبود شرایط موجود معرفی می‌کند: تا آفتاب را به غنیمت بیاوریم یک ذره راه مانده به تسخیر پنجره جز با کلید ناخن ما وا نمی‌شود قفل بزرگ بسته به زنجیر پنجره (امین‌پور، 1386: 14) هرچند در شعرهای مربوط به دهۀ هشتاد، از میزان دعوت به مقاومت در فلسطینیات فارسی کاسته شده، برخی شاعران نسل سوم، به‏‌ویژه با استفاده از نماد «سنگ» مخاطب را مقاومت دعوت می‏‌کنند. ابیات زیر از حسین هدایتی از این نمونه است: سنگ بردار و بزن این شب آویزان را تا که برهم بزنی خواب خوش شیطان را سنگ قانون دهان‌کوب زمین است بزن آه موسیقی خشم تو همین است بزن (اسرافیلی، 1385: 414) #در_کوچه_باغ_های_پرتقال_و_زخم #محمد_مرادی #شعر_فلسطینی https://eitaa.com/mmparvizan

#واژه‌های_بیگانه هرگاه در زبانی با واژه‌ای بیگانه روبه‌رو می‌شویم؛ باید به دو سوال پاسخ دهیم: ۱- آیا این واژه به غنا و گستردگی زبان کمک می‌کند؟ ۱- آیا این واژه برای هم‌خوانی با قوانین زبان میزبان، تحول‌یافته است؟ ... در زمان کنونی و آشنایی جوانان و حتی کودکان با فضای مجازی، استفاده بی‌رویه از واژه‌های بیگانه‌ای دیده می‌شود که نه‌تنها هیچ تحولی نیافته‌اند و بدون‌تغییر و هم‌سوسازی وارد زبان شده‌اند؛ به غنا و گستردگی زبان نیز هیچ کمکی نکرده‌اند؛ وگرنه ارتباط زبان‌ها باهم، اگر درراستای صحیح صورت گیرد، باعث پیشرفت و تکامل زبان می‌شود. #زبان_فارسی #من_فارسی_را_دوست_دارم. #مرضیه_مرادی #یک_سیب_ویرایش #سیب_نارنجی https://eitaa.com/sibevirayesh

"کورشِ پادشاه یا کورش پیامبر؟" کورش را به عنوان یک واقعیت تاریخی، باید به رسمیت شناخت. پادشاهی قدرتمند که در تاریخ جهان باستان یکی از گسترده‌ترین امپراتوری‌ها را تشکیل داده و ویژگی‌های حکمرانی‌اش، مثبت و منفی در تاریخ تمدن ثبت شده است. آنچه در این گفتار به آن اشاره می‌شود؛ نقد روایت‌گونه‌ای متاخر است که کورش را تا مقام پیامبری برکشیده؛ تا آنجا که برخی کلمات "کورش" و "قریش" را از یک ریشه دانسته و پیامبر آخرین(ص) را از نسل او معرفی کرده‌اند. ریشه‌ی این توصیف را باید در تطبیق شخصیت کورش و ذوالقرنینِ قرآنی جستجو کرد (بنگرید به سوره‌ی کهف)، تاویلی که نخستین بار ابوالکلام آزاد آن را مطرح کرده و به آرای مفسران بزرگی چون علامه طباطبایی نیز راه یافته است. باید افزود که از دیرباز درباره‌ی شخصیت ذوالقرنین، مباحثی بین مفسران مطرح بوده؛ چنانکه در قرون نخستین اسلامی، اغلب او را با اسکندر مقدونی تطبیق داده‌اند. حال آنکه شباهت‌های موجود بین ذوالقرنین و اسکندر یا کورش، صرفا محدود به قرائن لشکرکشی‌ها و برخی توصیف‌های ظاهری بوده و جنبه‌های باطنی این تطبیق در نظر گرفته نشده است؛ مگر که بپذیریم، در کلام‌الله، داستان او فارغ از اعتقادات آیینی‌اش، صرفا در جایگاه پادشاهی فاتح نقل شده است. (وَ یسئلونَکَ عَن ذی القَرنینِ قُل سَاَتلوا عَلَیکم منه ذَکرا) از مهمترین منابعی که می‌توان از طریق آن، باورهای کورش و احتمال همانندی آن به ادیان توحیدی را بررسی کرد متن دقیق و تحریف‌نشده‌ی "منشور کورش" است و اطلاعاتی که محققان بر اساس آن نوشته‌اند: ابراهیم پور داوود، در کتاب فرهنگ ایران باستان، نشر دنیای کتاب، ص 117_118، بر اساس متن منشور، از کورش نقل می کند: "و خداوندان شومر و اکد را که نبوءنید به بابل آورده، خشم مردوک، بزرگ خدایان را برانگیخته بود، من به فرمان مردوک، بزرگ خدایان، هر یک را دیگرباره آرام و خشنود در پرستشگاهان بر جاهای خودشان نشاندم". مهرداد بهار در کتاب اسطوره تا تاریخ، نشر چشمه ص 158_159، اینگونه آورده که  نبوءنید، بت خدایان شهرها را به بابل آورده بود و معابد را ویران کرده بود. کورش بت‌های شهرها را به معابد خود بازگرداند و در زمان او بت‌های شوش و عاشور هم به جایگاه خود بازگشت. این مباحث، با متن خود منشور هم سازگاری دارد. چه در ترجمه‌ی دکتر عبدالمجید ارفعی استاد زبان‌های اکدی و ایلامی و چه در ترجمه‌ی دکتر شاهرخ رزمجو، نشر فرزان، در بندهای 32تا 34 این مضمون آمده است: " خدایانی را که درون آن ها ساکن بودند، به جایگاه‌هایشان بازگرداندم و در جایگاه ابدی خودشان نهادم. همه‌ی مردم آنان را گرد آوردم و به سکونتگاه‌هایشان بازگرداندم و خدایان سومر و اکد را که نبونیید در میان خشم سرور خدایان به شوانّه آورده بود، به فرمان مردوک، سرور بزرگ، به سلامت به جایگاهشان بازگرداندم".    نکته‌ی تامل برانگیز و مورد تایید کتاب‌های تاریخی و خود منشور  این است که کورش بت‌های مردم را به معابد آنان باز گردانده و از این طریق آنان را خرسند کرده است. سوال مهم این است که آیا اگر کورش همانگونه که برخی معتقدند، پیامبر است، با در نظر گرفتن آیات متعدد قرآن که رسالت پیامبران را واحد دانسته(لا نفرّق بین احد من رسله) و همچنین بارها در آیات مستقل یا داستان ها، بت پرستی و چندخدایی را نقد و نهی کرده( اَ ارباب متفرقون خیر ام الله الواحد القهار)، باز هم می توان کورش را موحد و  پیمبر دانست؟ البته، باید در نظر داشت که حذف تقدّس کورش، به معنای فراموش کردن جایگاه تاریخی و نوع حکمرانی‌اش در تاریخ تمدن ایرانی، نیست. #محمد_مرادی #کورش https://eitaa.com/mmparvizan

"چیزی میان جوشش و کوشش" شعر آمیخته‌ای از ظرفیت‌های جوششی و کوششی است. ساختار شعر و جنبه‌های فرمی و شکلی و برخی ویژگی‌های زبانی و ادبی آن با ممارست و کوشش و تمرین به دست می‌آید و حس و حال عمیق شاعرانه و بسیاری از کشف‌ها و نوآوری‌های مضمونی و ساحت‌های تخیل شاعرانه، زاییده‌ی جوشش است. جهان کیهانی شعر محصول کوشش است و آنِ "جان"ی شعر، بر آمده از جوشش. شاعران بزرگ آمیخته‌ای از این دوساحت را به مخاطبان عرضه کرده‌اند؛ هرچند برخی چون فردوسی بر ساحت کوششی و نظم‌گونه‌ی شعر متمرکزشده و مولوی، غرقه‌ی اقیانوس شور و جوشش درونی است و حافظ از این دو ساحت، در لباس معجونی شگفت‌انگیز بهره برده است. شاعران خراسانی و بازگشتی فارسی و شاعران یونان و روم و پیروان مکتب کلاسیسیم بیشتر به کوشش توجه دلشته‌اند و در شعر عراقی و اصفهانی و هندی و بسیاری از پیروان نیما و در مکاتب رمانتیسیسم و سمبولیسم و سوررئالیسم، بیشتر بر زاویه‌ی جوشش و ناخودآگاه انسانی تمرکز یافته‌اند. ساحت جوششی شعر برآمده از نوع نگاه فلسفی _عرفانی شاعر به جهان و شوریدگی و جنون و عاشقی است؛ ویژگی‌ای که در بسیاری از اشعار معاصران سنتی‌سرا و زبان‌گرا یا شاعران محتوامحور دیده نمی‌شود. فیلم کوتاه بالا از حیدر یغما خشتمال نیشابوری(۱۳۰۲تا ۱۳۶۶) غزل‌سرای معاصر و نوع بیان و زندگی و صدای شورانگیزش، نشانه‌ای از برخی جنبه‌های شعر جوششی است که دیدنش به دوستان شاعر توصیه می‌شود؛ اگر تا کنون ندیده‌اند. #نقد_شعر #شعر_جوششی #شعر_کوششی https://eitaa.com/mmparvizan

تا حالا دقت کردید که بچه‌ها از طریق قدرت شنوایی‌شون با زبان آشنا می‌شن؟ حتما دیدید که خیلی از بچه‌ها تا سال‌ها نمی‌تونن کلمات رو صحیح تلفظ کنن! هیچ می‌دونید اشکال گرفتن از تلفظ بچه‌ها چقدر می‌تونه به اعتماد به نفسشون آسیب بزنه؟ قصه به ما کمک می‌کنه به صورت غیر مستقیم و بدون آسیب زدن به کودک، تلفظ صحیح یه واژه رو جایگزین تلفظ اشتباه اون کنیم. با ما همراه باشید تا بیشتر با فواید ادبیات در رشد و تربیت کودک آشنا شید. نشانی ما در ایتا و اینستاگرام👇👇 https://eitaa.com/sibenaranjikoodak @sibenaranjikoodak2 #رشد_و_تربیت_کودک_با_ادبیات #سیب_نارنجی #معصومه_مرادی

"نقد نیما: عبدالعلی دستغیب" عبدالعلی دستغیب، متولد ۱۸ آبان ۱۳۱۰ شیراز، از شاعران و نویسندگان و منتقدان و مترجمان روزگار ماست که بیش از همه به دلیل نقدهایش در حوزه‌های گوناگون ادبیات معاصر و کهن شناخته شده است. بسیاری او را به همراه براهنی و شفیعی کدکنی، سه منتقد نامی شعر معاصر فارسی در عصر پهلوی می‌دانند. کتاب نقد و بررسی آثار نیمایوشیج یکی از آثار اوست. #منتقدان_معاصر #شعر_معاصر #عبد‌العلی_دستغیب https://eitaa.com/mmparvizan

راز توفیق شعر باران