𑁍༅❀﷽༻⃘⃕𑁍🍃༅⊹┄•
• سلسلهڪنفرانسـهایمهدویت •
✾͜͡📝با موضوع:
لـــوح و قلـــم
📜در بررسی سند، مصدر و محتوای حدیث موسوم به وصیت:
🖋️دربردارنده حدود چهل اشکال سندی و محتوایی به این حدیث ضعیف.
🔴 #کنفرانس دوبار در هفته
┄┄━⊹𑁍༻⃘⃕❀𑁍⊹┅┄┄
✾͜͡👤ارائـهدهنده: استاد سیّد مهدے مجتهد سیستانے
📅←ساعت ←١٩:٠٠
دوشنبه چهارشنبه
┄┄━⊹𑁍༻⃘⃕❀𑁍⊹┅┄┄
مڪانبرگزارۍ:
☜ ڪانالعلمۍتحقیقاتۍ
شڪستمدعییمانی
『صَلَّیْاللّٰھٌعَلَیڪَیٰااَبٰاعَبدِالله』
『أللَّھُـمَ؏َـجِّـلْلِوَلیِڪْألْـفَـرَج』
┄═༻⃘⃕❀𑁍༻⃘⃕❀𑁍༻⃘⃕❀═┄
قسمت (١) ¦ قسمت (٢)¦ قسمت (٣)
قسمت (۴) ¦ قسمت (۵)¦ قسمت (۶)
قسمت (٧) ¦ قسمت (٨)¦ قسمت (٩)
قسمت (١٠) ¦ قسمت (١١)¦ قسمت(١٢)
قسمت(١٣) ¦ قسمت(١۴)¦قسمت(١۵)
قسمت(١۶) ¦ قسمت(١٧)¦قسمت(١٨)
قسمت(١٩) ¦ قسمت(٢٠)¦قسمت(٢١)
قسمت(٢٢) ¦ قسمت(٢٣)¦قسمت(٢۴)
قسمت(٢۵) ¦ قسمت(٢۶)¦قسمت(٢٧)
قسمت(٢٨) ¦ قسمت(٢٩)¦قسمت(٣٠)
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
●● لـوح و قلـم
○○ بررسی روایت موسوم به وصیت
در کتاب الغیبه شیخ طوسی رحمه الله
دوازده مهدی بعد از دوازده امام
قسمت اول
↫ سید مهدی مجتهد سیستانی
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
بسم الله الرحمن الرحیم
امام صادق علیه السلام فرمودند: به زودی شبهه ای به شما می رسد در حالیکه پیشوای عیان و امام هدایتگر ندارید و تنها کسی از آن نجات پیدا میکند که به دعای غریق دعا کرده، بگوید:
«يَا اللهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ».
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
. «سَتُصِيبُكُمْ شُبْهَةٌ فَتَبْقَوْنَ بِلَا عَلَمٍ يُرَى وَ لَا إِمَامٍ هُدًى وَ لَا يَنْجُو مِنْهَا إِلَّا مَنْ دَعَا بِدُعَاءِ الْغَرِيقِ قُلْتُ كَيْفَ دُعَاءُ الْغَرِيقِ قَالَ يَقُولُ: يَا اللهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ». كمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص351- 352، ح50.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
امام صادق علیه السلام درباره دعایی که موجب کامل شدن ایمان میشود این دعا را توصیه نمودند:
«رَضِيتُ بِاللهِ رَبّاً وَ بِالْإِسْلَامِ دِيناً وَ بِالْقُرْآنِ كِتَاباً وَ بِمُحَمَّدٍ نَبِيّاً وَ بِعَلِيٍّ وَلِيّاً وَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَيْنِ وَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ وَ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى وَ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ وَ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ وَ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ وَ الْحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ أَئِمَّةً».
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
. تهذیب الأحکام، (تحقق خرسان)، ج2، ص109، ح180.
. من لا يحضره الفقيه، ج1، ص327، ح960.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
امام صادق علیه السلام در دوران غیبت امام منتظَری که در مورد ولادتش شک و شبهه وجود دارد، دورانی که خیلی ها به شک و انحراف دچار میشوند این دعا را بیان کردند:
«اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي» .
و یا: «اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَبِيَّكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَبِيَّكَ لَمْ أَعْرِفْهُ قَطُّ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي».
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
. الكافي (ط - الإسلامية)، ج1، ص337، ح5.
. همان، ج1، ص342، ح29.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
○●● مقدمه
در سال 2002 میلادی فردی از اهالی بصره به نام احمد بن اسماعیل ادعا کرد فرزند پنجم از نسل امام دوازدهم علیه السلام میباشد که در احادیث فراوان به نام و خصوصیات او اشاره شده است.
وی پس از چندی با نام مستعار احمد الحسن، ادعای وصایت خاصه از جانب امام دوازدهم علیه السلام را کرده و تصریح نمود؛ من همان قائمی هستم که روایات بسیار به آمدنش بشارت داده است.
او برای اثبات این ادعا نظریه دوازده مهدی بعد از دوازده امام علیه السلام را مطرح نمود و مستند اصلی خود را روایتی موسوم به آخرین وصیت مکتوب پیامبر صلی الله علیه و آله که در کتاب غیبت شیخ طوسی رحمه الله ثبت شده، قرار داد.
البته وی ادعاهای متعدد دیگری همچون مقام امامت، وصایت و خلافت از رسول خدا، و یمانی بودن را داشته و به علاوه در زمینه مسائل فقهی، تفسیری، حدیثی، رجالی، کلامی، تاریخی، سیاسی و علمی ادعاهای فراوانی دارد که به طور طبیعی پرداختن به بررسی و نقد همه آنها در یک کتاب ممکن نیست، و آنچه ما در اینجا مورد بررسی قرار میدهیم، همان حدیث موسوم به وصیت در کتاب غیبت طوسی میباشد که از 12 مهدی بعد از 12 امام سخن گفته که اولینِ آنها احمد فرزند امام دوازدهم علیه السلام است.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
توضیح این نکته ضروری است که در نگاشته حاضر، بررسی وصیت مذکور در دو مرحله صورت پذیرفته است.
○●● الف. مرحله سند؛
○●● ب. مرحله محتوا.
هر کدام از این دو مرحله، دارای دو بخش درون کاوی و برون کاوی است که عبارتند از:
درون کاویِ سندی، یعنی تک تک راویان یک حدیث از نظرِ مورد اطمینان بودن، مورد بررسی قرار گیرند و برون کاوی سندی، یعنی تشریح مبانی علمی و حکمت بررسی صحت سند روایات، به بحث گزارده میشوند.
همچنین درون کاویِ محتوا، یعنی بررسی مضمون حدیث و اشکالات آن بدون مقایسه محتوا با روایات دیگر، و برون کاوی محتوا، یعنی بررسی تضادها و تناقضهایی که یک روایت با روایات دیگر دارد.
ما در مرحله بررسی سند ابتدا بخش برون کاوی را مطرح نموده و طی 14 نکته، در کنار بیان مبانیِ علمیِ حکمت بررسی صحت سند روایات ـ مخصوصاً روایات اعتقادی ـ به شبهات مخصوص به این وصیت پاسخ داده و بعد از آن وارد بخش درون کاوی سند شده، تک تک راویان این حدیث را بررسی نموده ایم.
اما در مرحله بررسی محتوا، بحثهای درون کاوی و برون کاوی را از هم جدا نکرده و به صورت یک جا طی 25 نکته مورد بررسی قرار داده ایم.
امید آنکه این نا چیز مورد قبول امام زمان علیه السلام واقع شود، و هر چه زودتر با ظهورش به انحرافات مهدویت پایان دهد.
آمین رب العالمین.
🖋️سید مهدی مجتهد سیستانی
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
○●الف) بررسی سندی:
گفتار اول: نیاز به بررسی سند روایات:
نکته 1) وجود افراد دروغگو در میان راویان:
با توجه به اینکه در میان راویان، افراد منافقِ دروغگو و حدیث ساز زیاد بودند که غالباً پیرامون اعتقادات مسلمانان جعل حدیث میکردند، پذیرفتن یک روایت بدون بررسیِ اینکه چه کسانی آن را نقل کردهاند و آیا حدیثشان مورد اعتماد هست یا نه، عقلاً پذیرفته نیست.
حضرت علی علیه السلام درباره کثرت راویان دروغگو در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله میفرمایند: «در زمان خود پیامبر بر ایشان دروغ بسته شد تا آنكه ميان مردم به سخنرانى ايستاد و فرمود: ای مردم دروغگویان بر من زیاد شدهاند ... بعد از پیامبر نیز بر ایشان دروغ بسته شد».
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
. الكافي(ط - الإسلامية)، ج1، ص62، ح1.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
نیز امام صادق علیه السلام میفرمایند: «لعنت خدا بر مغیرة بن سعید باد او کتب اصحاب پدرم را می گرفت و در آنها احادیث جعلی وارد میکرد پس حدیث مخالف قول خدا و سنت پیامبر را بر ما نپذیرید».
و نیز یونس میگوید: احادیث زیادی که از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السلام شنیده بودم به امام رضا علیه السلام عرضه کردم بخش زیادی از احادیث منسوب به امام صادق علیه السلام را انکار نموده، فرمود: «ابو الخطاب بر امام صادق دروغ می بست، خدا ابو الخطاب و اصحاب او را لعنت کند او و اصحابش آن دروغ ها را لا به لای کتب اصحاب امام صادق جا دادند پس احادیث مخالف قرآن را بر ما نپذیرید».
همچنانکه حضرت علی علیه السلام فرمودند: «زمانیکه حدیثی نقل میکنید سندش را بگویید تا اگر دروغ است گناهش به گردن راویش باشد».
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
. «إِنَّ الْمُغِيرَةَ بْنَ سَعِيدٍ لَعَنَهُ اللَّهُ دَسَ فِي كُتُبِ أَصْحَابِ أَبِي أَحَادِيثَ لَمْ يُحَدِّثْ بِهَا أَبِي، فَاتَّقُوا اللهَ وَ لَا تَقْبَلُوا عَلَيْنَا مَا خَالَفَ قَوْلَ رَبِّنَا تَعَالَى وَ سُنَّةَ نَبِيِّنَا (ص) فَإِنَّا إِذَا حَدَّثْنَا قُلْنَا قَالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَالَ رَسُولُ اللهِ (ص)». رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ص224، رقم401
. قَالَ يُونُسُ: وَافَيْتُ الْعِرَاقَ فَوَجَدْتُ بِهَا قِطْعَةً مِنْ أَصْحَابِ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) وَ وَجَدْتُ أَصْحَابَ أَبِي عَبْدِ اللهِ (ع) مُتَوَافِرِينَ فَسَمِعْتُ مِنْهُمْ وَ أَخَذْتُ كُتُبَهُمْ، فَعَرَضْتُهَا مِنْ بَعْدُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا (ع) فَأَنْكَرَ مِنْهَا أَحَادِيثَ كَثِيرَةً أَنْ يَكُونَ مِنْ أَحَادِيثِ أَبِي عَبْدِ اللهِ (ع) وَ قَالَ لِي: «إِنَّ أَبَا الْخَطَّابِ كَذَبَ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللهِ (ع) لَعَنَ اللهُ أَبَا الْخَطَّابِ وَ كَذَلِكَ أَصْحَابَ أَبِي الْخَطَّابِ يَدُسُّونَ هَذِهِ الْأَحَادِيثَ إِلَى يَوْمِنَا هَذَا فِي كُتُبِ أَصْحَابِ أَبِي عَبْدِ اللهِ (ع)، فَلَا تَقْبَلُوا عَلَيْنَا خِلَافَ الْقُرْآن». رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ص224
. «إِذَا حَدَّثْتُمْ بِحَدِيثٍ فَأَسْنِدُوهُ إِلَى الَّذِي حَدَّثَكُمْ فَإِنْ كَانَ حَقّاً فَلَكُمْ وَ إِنْ كَانَ كَذِباً فَعَلَيْهِ». الكافي، (ط - الإسلامية)، ج1، ص52، ح7.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
نکته 2) تاریخچه راوی شناسی در اسلام:
قرآن کریم اولین منبعی است که به وجود راویان فاسق تذکر داده و فرموده است: ای کسانی که ایمان آوردهاید، وقتی فاسقی برای شما خبری آورد در مورد صحت آن تحقیق کنید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ جاءَكُمْ فاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا» و طبیعی است که تلاش برای شناخت فسق و عدم فسق راوی مقدمه رعایت این دستور قرآنی است.
و ائمه اطهار علیهم السلام اولین مصدری بودند که بعضی راویانِ غیر مورد اعتماد و مورد اعتماد را نام میبردند تا مردم بدانند به حدیث چه کسی اعتماد کنند و به حدیث چه کسی نه؛ مثل تایید وثاقت زراره و ابو بصیر و محمد بن مسلم و برید عجلی و یونس بن عبد الرحمن و دو نائبِ اول امام زمان علیه السلام.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
. حجرات: 6.
. «مَا أَحَدٌ أَحْيَا ذِكْرَنَا وَ أَحَادِيثَ أَبِي (ع) إِلَّا زُرَارَةُ وَ أَبُو بَصِيرٍ لَيْثٌ الْمُرَادِيُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ مُسْلِمٍ وَ بُرَيْدُ بْنِ مُعَاوِيَةَ الْعِجْلِيُّ وَ لَوْ لَا هَؤُلَاءِ مَا كَانَ أَحَدٌ يَسْتَنْبِطُ هَذَا، هَؤُلَاءِ حُفَّاظُ الدِّينِ وَ أُمَنَاءُ أَبِي (ع) عَلَى حَلَالِ اللهِ وَ حَرَامِهِ، وَ هُمُ السَّابِقُونَ إِلَيْنَا فِي الدُّنْيَا وَ السَّابِقُونَ إِلَيْنَا فِي الْآخِرَةِ». رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ص136 – 137، رقم219.
. سَأَلْتُ الرِّضَا (ع) فَقُلْتُ إِنِّي لَا أَلْقَاكَ فِي كُلِّ وَقْتٍ فَعَنْ مَنْ آخُذُ مَعَالِمَ دِينِي قَالَ: «خُذْ مِنْ يُونُسَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ». رجال الكشي - إختيار معرفة الرجال، ص483، رقم910.
. «الْعَمْرِيُ وَ ابْنُهُ ثِقَتَانِ فَمَا أَدَّيَا إِلَيْكَ عَنِّي فَعَنِّي يُؤَدِّيَانِ وَ مَا قَالا لَكَ فَعَنِّي يَقُولَانِ فَاسْمَعْ لَهُمَا وَ أَطِعْهُمَا فَإِنَّهُمَا الثِّقَتَانِ الْمَأْمُونَان». الكافي (ط - الإسلامية)، ج1، ص330، ح1
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
از همین روی، علماء شیعه در زمان اهل بیت علیهم السلام کتاب هایی درباره راوی شناسی نگاشتند تا راویان غیر مورد اعتماد از مورد اعتماد شناخته شوند؛ کاری که هم مطابق عقل بود و هم با فعل و تقریر معصومین به امضای شریعت رسید.
این روش در غیبت صغری و کبری ادامه داشت و عالمان متعددی در این زمینه کتاب نوشتند که به کتاب «رجال» و «فهرست» معروف گشت.
رجال به معرفی راویان میپرداخت و بررسی میکرد که راوی از کدام امام است، چه کنیه و لقبی دارد، از نظر مورد اطمینان بودن در چه سطحی قرار دارد، و فهرست به معرفی راویانی میپرداخت که در زمینه های مختلف دارای تالیف بوده اند و در ضمن آن به وثاقت راویان نیز اشاره مینمود.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
●● لـوح و قلـم
○○ بررسی روایت موسوم به وصیت
در کتاب الغیبه شیخ طوسی رحمه الله
دوازده مهدی بعد از دوازده امام
قسمت دوم
↫ سید مهدی مجتهد سیستانی
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
پاسخ: سخنان رجالی ها درباره راویان به پنج صورت است:
اول) اعتماد بر شهرتی که بین شیعه درباره بعضی راویان وجود داشته است. مثلاً سلمان و ابوذر و مقداد و ابو خالد کابلی و ابو حمزه ثمالی و زراره و ابو بصیر و محمد بن مسلم و هشام بن حکم و هشام بن سالم و یونس بن عبد الرحمن و حسن بن محبوب و فضل بن شاذان. اینها بزرگان درجه اول شیعه بودهاند که همه ایشان را میشناختهاند و اگر اسمشان در رجال ثبت شده، برای شناساندن به آیندگانی بوده که از عصر معصومین و این راویان بزرگ فاصله زیادی خواهند داشت.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
دوم) ثبت توثیقاتی که سینه به سینه از عصر خود معصومین علیهم السلام بدست رجالیها رسیده است. مثلاً شیخ طوسی از شیخ مفید او از شیخ صدوق او از شیخ کلینی، مورد اعتماد بودن محمد بن یحیی العطار را گزارش میدهد.
سوم) ثبت کتابی، به این معنا که مثلاً حسن بن فضال در کتابش گواهی داده که فلان راوی مورد اعتماد است و عیاشی از کتاب ابن فضال نقل کرده و شاگرد او از کتاب وی و نجاشی از کتاب او.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
چهارم) تایید وثاقت کسانی که خودشان آنها را دیده و میشناختند که شامل استادان و معاصران آنها میشود.
پنجم) برداشتهایی که رجالیها بر اساس قرائن و شواهد به آنها رسیدهاند. این برداشت ها معمولاً مربوط به فساد عقیده و غلو میباشد و برای دیگران حجیت ندارد.
بعد از این توضیح خاطر نشان میشویم: عموم سخنان رجالیها مبتنی بر چهار صورت اول بوده، لذا اعتبار سخنان ایشان دچار خدشه نیست.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
سند سخنان رجالیها: این سخنان یا سلسله سند دارد یا ندارد؛ اگر سلسله سند دارد، خوب تا وثاقت راویانِ همان سندها اثبات نشود سخنانشان درباره وثاقت دیگر راویان حجیت ندارد و لازمه این دور یا تسلسل است، و اگر سند ندارد، که حرف بی سند بی ارزش است. و اتفاقاً عموم سخنان آنها از همین قبیل است.
پاسخ: همانطور که توضیح داده شد سخنانی که رجالیها درباره راویان ثبت کردهاند دارای پنج صورت بوده است، صورت اول نیازی به سند نداشته چون آنقدر مشهور بودهاند که موجب اطمینان است، در صورت دوم و سوم هم چون وثاقت سلسله برای رجالی ثابت بوده، سخنان ایشان را در مورد راویان دیگر ثبت نموده است، و صورت چهارم هم که توثیقِ بلا واسطه میباشد. میماند صورت پنجم که خود ما اعلام کردیم حجیت ندارد و فقط میتواند در حد یک قرینه ایفای نقش کند.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
اگر سخنان رجالیها از روی حس بوده، چطور با هم بر سر وثاقت یک راوی اختلاف دارند و حتی گاهی یک نفر در دو کتابش دو نظریه متفاوت ارائه داده است؟
پاسخ: اولاً چنین مواردی بسیار کمتر از آنست که بتواند اصل اعتبار علم رجال را زیر سوال ببرد، ثانیاً اشتباه در هر فنی وجود دارد و این باعث نمیشود یک فن کلاً کنار گذاشته شود، ثالثاً این نوع اختلافات معمولاً مربوط به صورت پنجم یعنی برداشتهای شخصی نسبت به فساد عقیده و اهل غلو بودن شخص میباشد، نه چهار صورت نخست.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
تعداد راویان احادیث خیلی بیشتر از افرادی است که رجالیها نام آنها را ثبت کرده و توثیق نمودهاند و به همین خاطر، احادیث راویان زیادی به علت مهمل یا مجهول بودن کنار گذاشته میشوند و به تبع آن دست ما از خیلی از روایات اهل بیت علیهم السلام کوتاه میگردد.
👇👇👇👇
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
پاسخ: ما قبول داریم که کتاب رجال به تنهایی برای شناخت راویان مورد اعتماد کافی نیست، اما کافی نبودن به معنای باطل بودن نیست. پس ما تا آنجا که رجال برای دست یافتن به راویان مورد اعتماد کمک کند بر آن تکیه میکنیم، و هر جا که نتوانست از راههای دیگر استفاده مینماییم که در ادامه میآید. با این روش، بسیاری از راویان مهمل و مجهول جزء افراد مورد اطمینان قرار میگیرند، و تنها روایات آن عده که هیچ راهی برای اعتماد به ایشان وجود ندارد کنار گذاشته میشود.
و البته نباید فراموش کرد که علت مجهول بودنِ خیلی از روات این است که شیعه نبودهاند، زیرا در میان راویان احادیث، افراد متعددی از فرقه زیدیه، واقفیه و سنی وجود داشتهاند که چون از جامعه شیعه دور بودهاند ناشناخته ماندهاند. در نتیجه کنار گذاشتن روایات چنین افرادی خدشهای به دین و مذهب وارد نمیکند، بلکه بر عکس، اعتماد کردن به عدهای از همین راویان باعث شده احادیث فراوانی که بر خلاف مذهب فقهی و اعتقادی شیعه بوده، در لا به لای کتب شیعه ثبت شود و بستر مناسبی برای سوء برداشت و سوء استفاده بر ضد این مذهب شریف گردد.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
دومین راه، مراجعه به روایاتی است که از ائمه علیهم السلام در مورد راویان صادر شده است. و علت اینکه روایات ایشان، در مرحله دوم قرار دارد اینست که تا وثاقت راویان اینگونه احادیث در رجال و فهرست ثابت نشود نمیتوان به محتوای آنها تکیه کرد.
بخش مورد توجهی از این احادیث در کتاب رجال کشّی آمده، ولی غیر از این نیز روایات پراکندهای در کتب حدیثی وجود دارد.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
سومین راه، کشف و استفاده از قوانین رجالی است، مثل کثرت نقل ثقه، قانون نقل بزنطی، قانون حجیت مرسلات ابن ابی عمیر، بررسی میدانی احادیث راوی و ... که در بدست آوردن وثاقت راویان، بسیار تاثیر گذار است.
البته در این میان عدهای که روحیه اخباریگری داشتهاند راه افراط در پیش گرفته و به هر مطلب ضعیفی برای اثبات وثوق بعضی روات تمسک کردهاند که خطای آنان بر انسان منصف پوشیده نیست.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
بعد از پیمودن این سه راه، آنچه باقی میماند، تعداد راویانی هستند که جایگاه ویژهای از نظر اطلاعات حدیثی یا جامعه شیعه نداشتهاند و برای همین شخصیتشان مجهول بوده و منقولاتشان غیر قابل اعتماد تلقی شده است.
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
─┅═ೋ❅﷽❅ೋ═┅─
#سخنی_با_اتباع_احمد_بصری (١۴)
قانون معرفت در سوره بقره!!
با سلام
پیروان احمد بصری برای اثبات فقرات سه گانه قانون معرفت حجت به داستان حضرت آدم علیه السلام استناد می کنند با این ادعا که انی جاعل فی الارض خلیفه، نص مباشر خداست، علّم آدم الاسماء کلها علم حجت خداست، و امر به سجده بر او دعوت به حاکمیت الله!
غافل از آنکه:
موضوع نص، برای شناخت پیدا کردن بشر است ولی در آن هنگام هیچ بشری حتی خود آدم خلق نشده بود پس انسانهای روی زمین از کجا به خلافت آدم پی بردند؟
علم برای ملائکه آشکار شد و موضوعش هم اسماء بود پس چه ارتباطی با اظهار علم الهی یا شریعت برای بشر دارد؟!
امر به سجده برای ملائکه و حقیقی بود پس چه ارتباطی با دعوت بشر به حاکمیت الله دارد؟!!
آری کسی که دستش خالی از دلیل باشد به این گونه بافته ها چنگ میزند.
✎سیّـدمھدےمجـتھدسیستانے
#پدرانه
─┅═ೋ❅🌸❅ೋ═┅─
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥
●● لـوح و قلـم
○○ بررسی روایت موسوم به وصیت
در کتاب الغیبه شیخ طوسی رحمه الله
دوازده مهدی بعد از دوازده امام
قسمت سوم
↫ سید مهدی مجتهد سیستانی
᪥༅ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅𖥸ↈ༅᪥