🔹 جمله معروف و مشهور « إذا ظهرت الحقايق بطلت الشرايع» هرگز به معنای رفع تکلیف در این دنیا نیست ▫️در بین سخنان اهل معرفت یا اشعار شاعران #عارف، گاه ابیات و عباراتی به چشم می‌خورد که اگر معنای آنها شرح و توضیح داده نشود و مقصود گوینده کلام به‏ خوبی تبیین نگردد، به‏ صورت آموزه‌ای مخالف با دستورات #شرع مقدس جلوه‌گر می‌شود. از جمله این عبارات که موجب گردیده برخی از علمای دین، عارفان راستین را به #اباحه‌گری و شریعت‏ گریزی متهم سازند، جمله معروف و مشهور « إذا ظهرت الحقايق بطلت الشرايع» است. 🔹این عبارت و عبارت‌هایی از این دست، هرگز به معنای رفع #تکلیف در این دنیا نیست، بلکه مقصود از این عبارت، همان معنایی است که از برخی آیات و روایات استفاده می‌شود؛ یعنی تا وقتی مرگ فرا نرسیده و هنوز حجاب دنیا از جلو دیدگان برطرف نگشته و پرده‌ها کنار نرفته، شرایع اعتبار دارند و انسان می‌تواند بر اساس آنها در طریقت قدم نهاده و بدین‌گونه مقدمات قرب و وصول خویش را به حقیقت فراهم آورد؛ لیکن وقتی مرگ او فرا برسد و حجاب‌ها و پرده‌ها از جلو چشمانش کنار روند، شرایع برای او اعتباری ندارد و دیگر نمی‌تواند کاری انجام دهد، بلکه او می‌ماند و اعمالی که انجام داده است. 📚 موضوع مقاله: بررسی مسئله «ظهور حقایق و بطلان شرایع» در عرفان اسلامی ✍ استاد حسن رمضانی @sokhanerfan