سخن تاریخ
@sokhanetarikh
#گزارش برگزاری «نشست پیشینه انتشار تشیع در فلسطین تا پیش از جنگهای صلیبی»
به همت معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی تاریخ، سیره و تمدن اسلامی و با همکاری گروه تاریخ اسلام این مجتمع، نشست علمی «پیشینه تشیع در فلسطین تا پیش از جنگهای صلیبی»، برگزار شد. در ابتدا، حجت الاسلام والمسلمین صادقی پناه دبیر علمی این نشست با قدردانی از مسئولان برگزارکننده به خاطر ارائه نشست های علمی مسئله محور، از سخنران جلسه خواست تا به ارائه بحث خود بپردازد.
در ادامه،دکتر احمد خامهیار، عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت وپژوهشگر تاریخ تشیع و فرهنگ و تمدن اسلامی در حوزه شامات و حرمین شریفین و دیگر سرزمینهای عربی جهان اسلام به ارائه بحث پرداخت.
دکتر خامهیار در آغاز صحبتهای خود، پیشینه اولیه حضور تشیع در شام را متعلق به صحابهای همچون بلال حبشی و ابوذر غفاری دانست که حتی قبل از آغاز حکومت معاویه بر این سرزمین، در آنجا حضور داشتند؛ و از سوی دیگر تا کنون مزار دو تن از صحابه پیامبر (ص) به نامهای عبادة بن صامت و شدّاد بن اوس، در قبرستان «بابالرحمه» شهر بیتالمقدس، متصل به دیوار ضلع شرقی مسجدالاقصی باقیمانده است که در منابع روایی شیعه هر دوی آنها از صحابه دوستدار و هوادار امام علی (ع) معرفی شدهاند.
وی در ادامه، با اشاره به اینکه قاعدتاً در دوره خلافت امویان امکان رشد تشیع در شام وجود نداشته، ابراز نظر کرد که با براندازی امویان و روی کار آمدن عباسیان، به تدریج زمینههای برای گسترش تشیع در شام به وجود آمد؛ و از میان قبایل عربی که دارای گرایشهای شیعی بودند، در قرون دوم و سوم شخصیتهایی همچون دو شاعر برجسته شیعه، دیکالجنّ حمصی (د. 236ق) ـ زاده شهر حمص ـ و ابوتمّام طائی (د. 231ق) ـ زاده روستای جاسم در جنوب دمشق ـ از سرزمین شام برخاستند.
به عقیده این پژوهشگر تاریخ، یکی دیگر از عوامل احتمالی رشد و رونق تشیع در سرزمین شام، مهاجرتهای گسترده سادات علوی به این سرزمین بوده است. چراکه در منابع انساب سادات (همچون کتاب منتقلة الطالبیه ابن طباطبا) به ورود و سکونت بسیاری از سادات علوی به شهرهای مختلف شام همچون حرّان، حلب، حمص، دمشق و رقّه و برخی از شهرهای فلسطین همچون طبریه و رمله اشاره شده است و بسیاری از این سادات در این شهرها مناصب و مسئولیتهای دینی و سیاسی را عهدهدار میشدند.
دکتر خامه یار همچنین افزود: مهمترین سند تاریخی که دلالت بر نفوذ تشیع در برخی از شهرهای فلسطین دارد، سخن مقدسی جغرافیدان مشهور مسلمان است که در نیمه دوم قرن چهارم، در کتاب احسن التقاسیم خود نوشته است: «اهل طبریه و نیمی از اهل نابلس و قَدَس و بیشتر اهل عَمّان شیعه هستند.» همچنین ناصر خسرو که نیم قرن بعد از طبریه بازدید کرده، در سفرنامه خود به تشیّع مردم طبریه اشاره کرده است.
سخنران جلسه در ادامه، با تشریح ابعاد گسترش تشیع در شهر «طبریه» در شمال فلسطین کنونی، به مهاجرت سادات علوی به طبریه از نیمه دوم قرن سوم و حادثه کشته شدن یکی از آنها به نام ابوالطیب محمد بن حمزه علوی در سال 291ق به دست محمد بن طغج ملقّب به اخشید (مؤسس حکومت اخشیدیان مصر) اشاره کرد. او همچنین با اشاره به وجود زیارتگاه منسوب به سکینه دختر امام حسین (ع) و عبدالله بن عباس بن امام علی (ع) در طبریه، چنین شواهدی را قرینههایی بر نفوذ تشیع در این شهر دانست.
دکتر خامهیار همچنین با استناد به سخنی از ابن حزم اندلسی مبنی بر غلبه فرقه نصیریه (علویان کنونی سوریه) بر شهر طبریه، و برخاستن شخصیتهایی منسوب به این فرقه از شهر طبریه، همچون ابوسعید سرور بن قاسم طبرانی (د. 426ق) که از مهمترین رجال نصیریه و مؤلف کتاب مجموع الاعیاد ـ از متون دینی مهم این فرقه ـ بوده است، شهر طبریه را حوزه نفوذ نُصیریها (علویان) در قرون چهارم و پنجم دانست که نویسندگان معاصر علوی نیز بر این مسئله تأکید دارند.
عضو گروه تاریخ و سیره پژوهشکده حج و زیارت، در بخش دوم سخنان خود، به تشریح ابعاد حضور تشیّع در شهر «رمله» (نزدیک بیتالمقدس) پرداخت و با استناد به شواهد پراکنده در متون تاریخی و منابع انساب، همچون مهاجرت بسیاری از سادات علوی به این شهر، که مناصبی همچون خطیب، قاضی و رئیس شهر را عهدهدار بودند، این شهر را یکی دیگر از حوزههای شیعی مهم فلسطین دانست که در متون تاریخی، اشاره چندانی به این مسئله نشده است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه شیخ کراجکی (د. 449ق) از محدّثان و فقهای برجسته شیعه شام و صاحب کتاب کنز الفوائد، مدتها در شهرهای شیعهنشین شام همچون طرابلس و صور به سیر و سفر پرداخته و مدتی نیز در دو شهر طبریه و رمله اقامت داشته و در این شهرها با برخی از رجال و محدّثان شیعه و سادات علوی دیدار داشته و برای برخی از امرا و دولتمردان این دو شهر، رسالههایی در فقه شیعه تألیف کرده، این مسئله را از دیگر شواهد نفوذ شیعیان
سخن تاریخ
در این
شهرها به شمار آورد.
دکتر خامهیار در پایان سخنان خود گفت: با اشغال بیشتر شهرهای فلسطین و سواحل شامات به دست صلیبیان، مردم این شهرها در مناطق دیگر آواره و پراکنده شدند، حملات صلیبیان را عامل مهمی برای رخت بستن تشیع از شهرهای فلسطین دانست. البته مهاجرت ساکنان شیعه این شهرها به مناطق کوهستانی مجاور به ویژه جبل عامل در جنوب لبنان، باعث شکلگیری حوزه شیعی جبل عامل گردید و در واقع میتوان گفت جامعه شیعی جبل عامل به نوعی ریشه در شهرهای شیعهنشین فلسطین دارد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#پایان_نامه
جلسه دفاع از رساله دکتری دانش پژوه محمد اسلم با عنوان «چالش های مذهبی پیرامون مذهب اهل بیت در ایالت سند پاکستان و راه کارهای موجهه با آن» با راهنمایی استاد ناصر باقری بیدهندی و مشاوره دکتر طاهر عباس اعوان 29 آبان 1402 در اتاق جلسات مدرسه عالی تاریخ و سیره برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#اطلاع_رسانی
در سالروز شهادت حضرت جعفر بن ابی طالب (ذوالجناحین) مجلس سوگواری همراه با سخنرانی حجت الاسلام دکتر حسین عبدالمحمدی، هیئت علمی و مدیر گروه تاریخ اهلبیت (علیهم السلام) با موضوع «ارائه تحلیلی از شخصیت حضرت جعفر بن ابی طالب (سلام الله علیه)» 29 آبان 1402 بعد از نماز عصر در قم، میدان جهاد، مسجد مجتمع جامع امام خمینی(ره) برگزار می گردد.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
B2n.ir/z42486
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#کارگاه «روش پژوهش در سیره و تعالیم امام رضا(علیه السلام)» 30 آبان 1402 در مدرسه عالی قرآن و فقه جامعه المصطفی العالمیه خراسان برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
سخن تاریخ
@sokhanetarikh
#مقاله
نمایندگان فرهنگی پیامبر(صلی الله علیه و آله) و کارکرد آنان درگستره دعوتگری پیامبر(صلی الله علیه و آله) با رویآوری به رویداد هجرت به حبشه
نویسندگان: ارسلان ایلکا، محسن حیدرنیا و صابر اداک
یکی از عوامل موفقیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) در جریان دعوت، دقت نظر آن حضرت در انتخاب نمایندگان شایسته فرهنگی است که نقش مهمی در توسعه و تثبیت آندعوت ایفاء کردهاند. مؤلفههایی همانند، شخصیت پیامبر(صلی الله علیه و آله)، اهمیت قرآن، رسالت، واکنش های تند و خشونت بار جامعه جاهلی و قبیله ای، زمینه را فراهم ساخت تا فعالیتهای فرهنگی سده آغازین رسالت کم رنگ گشته و کمتر مورد توجه پژوهشیان قرار گرفت.
مقاله حاضر با استفاده از منابع کتاب خانهای با ارائه شواهد و دادههای تاریخی و شیوه توصیفی و تحلیلی، در پی بررسی و پاسخ به پرسش نقش نمایندگان فرهنگی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در دعوتگری آموزههای دینی، شیوه و خویش کاری آنان در این گستره به گونه مستقل است.
بر اساس یافته این جستار، روش عملکرد نمایندگان فرهنگی پیامبر (صلی الله علیه و آله) هرچند دارای ویژگیهای همسان است، اما تفاوتهای آن همبسته به عناصری میباشد که بخشی از آن مربوط به ماهیت کلی دعوت، تاثیرپذیری افراد از شخصیت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بوده و برخی دیگر در پیوند با مؤلفههای روان شناختی نمایندگان در حوزه خلاقیت فردی است.
در این پژوهش بطور ویژه، نحوه کنشگری جعفر بن ابیطالب به عنوان نماینده پیامبر(صلی الله علیه و آله) در حبشه مورد بررسی قرارگرفت و ابتکار و خلاقیت های فردی وی در گفتگو و نشاندادن تفاوت باورها و رسوم جاهلیت، مسیحیت و اسلام، بازنمایی شد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
B2n.ir/x48259
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست
حجتالاسلام یدالله حاجیزاده: بعد از آل بویه به واسطه روی کار آمدن حکومتهای سنی مذهب، آیین سوگواری کم رونق شد، اما دوره صفویه در این میان، دوباره یک نقطه عطف محسوب میشود.
در این دوره چون تشیع مذهب رسمی بود، سنت عزاداری رواج یافته و عنوان «روضه خوانی» پیدا میکند که برگرفته از کتاب معروف ملاحسین کاشفی، یعنی کتاب «روضه الشهدا» است. در واقع چون مداحان از روی این کتاب، مصائب اهل بیت علیهمالسلام را میخواندند، این نام شهرت یافت.
برای مشاهده متن کامل خبر به آدرس زیر مراجعه نمایید:
B2n.ir/r78675
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست «پروژه قرآن اروپایی» با ارائه پروفسور جان تولن 1 آذر 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#نشست
مدرسه پائیزه با موضوع «ورزش در تاریخ معاصر ایران» از 7 تا 22 آذر 1402 برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#مقاله
آسیب شناسى روش ابن خلدون در کشف قوانین اجتماعى (علم عمران)با تأکید بر دولت ها
نویسنده: علیرضا جواد زاده
عبدالرحمن بن خلدون، با هدف شناخت اخبار صحیح تاریخى از اخبار کذب، به بررسى اجتماع انسانى پرداخته است تا طبایع و قوانین این اجتماع را به دست آورد. وى در این زمینه، در ابتداى کتاب تاریخى «العبر» خویش، علمى را به نام «عمران» بنیان نهاده است.
مسائل این علم، قوانین حاکم بر اجتماع انسان ها مى باشد که ابن خلدون ادعاى کشف آنها را به روش «برهانى» دارد. مهم ترین ایرادِ مقدمه ابن خلدون، وجود نقض در موارد متعددى از قوانین اجتماعى بیان شده به ویژه درباره دولت ها مى باشد.
منشأ این ایراد، به روش وى در استخراج قوانین بازمى گردد. ایراد اساسى روشى به قوانین ابن خلدون، دو چیز است: الف) عدم پایبندى بر قلمرو روش ها و استفاده از روش تعقلى در قلمرو روش تجربى؛ ب) عدم رعایت شرایط هر روش در مقام عمل. مقاله حاضر به روش تحلیلى توصیفى به این موضوع مى پردازد.
برای مشاهده متن کامل مقاله به آدرس زیر مراجعه نمایید:
B2n.ir/j90373
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh
@sokhanetarikh
#همایش
دومین کنگره ملی «سربداران» 2 آذر 1402 در سبزوار برگزار می گردد.
کانال سخن تاریخ
👉 https://eitaa.com/sokhanetarikh