🌴﷽🌴
▫️▫️▫️▫️
🔳 #روضه_های_قرآنی (۱) 🔳
✔️مقدمه
✍ در روایات میخوانیم: اگر چیزی از ما اهل بیت شنیدید، سؤال کنید که این مطلب از کجای قرآن استفاده میشود؟ «أَینَ هَذَا مِنْ کِتَابِ اللَّه» [۱]، تا ما در جواب ثابت کنیم ریشه ی همه ی حرفهای ما در قرآن آمده است؛ گاهی با صراحت وجزئیات و گاهی با کنایه و کلی.
🔹مثلاً امام معصوم فرمود: به هر سخنی گوش ندهید، «وَ لَیسَ لَکَ أَنْ تَسْمَعَ مَا شِئْتَ» [۲] . از حضرت پرسیدند ریشه قرآنی این کلام چیست؟ آن حضرت در پاسخ این آیه را تلاوت فرمود:
(إِنَّ السَّمْعَ وَ الْبَصَرَ وَ الْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُولا) [۳] گوش و چشم و دل، همه ی اینها مورد بازخواست قرار خواهد گرفت. [۴]
👈یا امام فرمود: با هر کسی معاشرت و همنشینی نداشته باشید: «لَیسَ لَکَ أَنْ تَقْعُدَ مَعَ مَنْ شِئْتَ»، چرا که خداوند میفرماید: (فَلا تَقْعُدْ بَعْدَ الذِّکْری مَعَ الْقَوْمِ الظَّالِمِینَ) [۵] پس از توجّه، (دیگر) با این قوم ستمگر منشین.
👈 یا فرمودند: هر سخنی را نباید بگویی، «وَ لَیسَ لَکَ أَنْ تَتَکَلَّمَ بِمَا شِئْتَ»، چرا که
خداوند میفرماید: (وَ لا تَقْفُ ما لَیسَ لَکَ بِهِ عِلْمٌ) [۶]، از آنچه علم و آگاهی نداری پیروی نکن.
🍃 حضرت به شخصی که در حال احرام، لباس دوخته پوشیده بود و آداب و مناسک احرام را رعایت نکرده بود، فرمودند: لباس دوخته را از تن بیرون کن. آن شخص پرسید در کجای قرآن این مطلب آمده است.
👈حضرت فرمود: (وَ ما آتاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا) [۷] و آنچه پیامبر برای شما آورده، بگیرید و آنچه شما را از آن بازداشته، ترک کنید.
این آیه دلیل حجیت تمام سخنانی است که پیامبر و اهل بیت پیامبر: برای ما بیان کرده اند.
🔹 امام حسین علیه السلام آنجا که از مدینه خارج شد، آیه خروج موسی را خواند. (فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً یتَرَقَّبُ) [۸] و هنگام ورود به مکه، آیه ورود موسی به مدین را خواند، (وَ لَمَّا وَرَدَ مَاءَ مَدْین) [۹]
🔹از این نمونهها بسیار است که امامان برای آیات تاریخی، مصداقهای روز مطرح میکردند. هنگامی که به حضرت علی علیه السلام گفتند: فلانی به سمت معاویه رفت، فرمود: چون عدالت من بر اینها سنگین است، به دیگران میپیوندند. سپس این آیه را تلاوت کرد: (وَ إِنَّها لَکَبیرَةٌ إِلاَّ عَلَی الْخاشِعین) [۱٠]، در حالی که این آیه درباره نماز است.
🔹نمونه دیگر آنکه روزی حضرت علی علیه السلام به بازار رفت تا لباس احرام خریداری کند و این آیه را میخواند: (وَ لَوْ أَرادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا) [۱۱] یعنی اگر مردم اراده رفتن به جبهه داشتند، خودشان را مجهز میکردند و من هم که میخواهم به مکه بروم، باید لباس احرام فراهم کنم. در این جا حضرت علی علیه السلام، آیه جهاد را برای حج به کار برد و این شیوه ائمه بوده است.
👈امام حسین علیه السلام در مسیر کوفه، وقتی خبر شهادت مسلم و دیگر یاران را شنید، این آیه را تلاوت کرد: (مِنَ الْمُؤْمِنینَ رِجالٌ صَدَقُوا ما عاهَدُوا اللَّهَ عَلَیهِ فَمِنْهُمْ مَنْ قَضی نَحْبَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ ینْتَظِرُ وَ ما بَدَّلُوا تَبْدیلاً) [۱۲] از میان مؤمنان مردانی هستند که آنچه را با خداوند پیمان بسته بودند صادقانه وفا کردند (و خود را آماده ی جهاد نمودند)، برخی از آنان پیمانشان را عمل کردند (و به شهادت رسیدند) و بعضی دیگر در انتظار (شهادت) هستند، و هرگز (عقیده و پیمان خود را) تغییر ندادند.
🍃و در مورد دیگر امام پس از آن که عبید الله بن حرّ جعفی دعوت امام حسین علیه السلام را نپذیرفت و گفت: اسبم را به شما هدیه میدهم! امام از وی روی گرداندند و فرمودند: «حال که در راه ما از نثار جان دریغ میکنی، ما نیز به مال تو نیازی نداریم»، سپس این آیه را تلاوت فرمودند: (وَ ما کُنْتُ مُتَّخِذَ الْمُضِلِّینَ عَضُدا) [۱۳] من هیچگاه گمراهان را به یاری نمی گیرم.
👈 و هنگامی که افرادی به امام حسین علیه السلام گفتند: از مکه به سوی کوفه خارج نشو. خطر تفرقه وجود دارد، امام فرمود: (لِی عَمَلِی وَ لَکُمْ عَمَلُکُمْ أَنْتُمْ بَرِیئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَ أَنَا بَرِی ءٌ مِمَّا تَعْمَلُونَ) [۱۴] ؛ عمل من برای من، و عمل شما برای شماست! شما از آنچه من انجام میدهم بیزارید و من (نیز) از آنچه شما انجام میدهید بیزارم!
✅ کوتاه سخن اینکه استفاده از آیات در مناسبتهای مختلف و متفاوت سیره اهل بیت بوده و هرگز بیان مصداق جدید برای آیات، تفسیر به رأی نیست.
ان شاءالله سعی میکنم در این بخش از مطالب ، تنها آیاتی را که مصادیق روشنی در ماجرای کربلا دارد، بیان کنم، اما اگر راه ذوقیات را بازکنیم، حد و حصری نخواهد داشت.