✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۸۹ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ به یقین در طول زندگى انسان، #مصائب و #مشکلات فراوانى است که هیچ کس از آن بر کنار نمى‌ماند. 🔺 عکس‌العملى که انسان مى‌تواند در مقابل این حوادث دردناک و غم‌انگیز نشان بدهد یکى از دو چیز است: 1⃣ نخست #صبر و #تحمل و #شکرگزارى به درگاه خدا و دقت در یافتن راه نجات از آن مشکل یا مصیبت و حداقل کاستن از آثار زیان بار آن است. 2⃣ دیگر #جزع و #بى‌تابى است که هم اعصاب انسان را در هم مى‌کوبد و او را گرفتار بیمارى‌هاى مختلف کرده و گاه به مرگ مى‌کشاند و هم سبب #ناشکرى به درگاه خداوند و وزر و وبال براى سراى دیگر مى‌شود. ❇️ انسان عاقل راه نخست را بر مى‌گزیند که هم اجر #صابران را دارد و هم فواید و برکات صبر را. 🔸 بنابراین مفهوم این کلام حکیمانه بسیار روشن و شفاف است و این که بعضى تصور کرده‌اند در مفهوم آن پیچدگى است کاملاً اشتباه است. 🔺 در ضمن از آنچه گفته شد معلوم شد که هلاکت در این جمله هلاک #دنیوى و #اخروى هر دو را شامل مى‌شود، همان‌طور که (نجات) در پرتو صبر نیز نجات دنیوى و اخروى را در برمى‌گیرد، هرچند گاهى در بعضى از روایات تنها به هلاکت اخروى اشاره شده؛ مانند حدیثى از امام صادق(علیه السلام) که مى‌فرماید: «تقواى الهى پیشه کنید و در برابر مشکلات و مصائب صبر و شکیبایى داشته باشید، زیرا کسى که صبر نکند جزع او را هلاک خواهد کرد و هلاکت او در جزع این است که وقتى بى‌تابى کند اجر و پاداشى به او داده نخواهد شد». ✅ نکته: همان‌گونه که اشاره شد، حیات دنیا آمیخته با انواع #مشکلات است. در مسیر اطاعت الهى مشکلات کم نیست و در طریق پرهیز از گناه و تقوا مشکلات، زیاد است. مصائب ناخواسته دامان همه را در دنیا مى‌گیرد و اگر توجه به این حقیقت داشته باشیم که در گذشته چنین بوده و در آینده نیز چنین خواهد بود از وجود این مشکلات ناراحت نمى‌شویم، پیمانه صبر ما لبریز نمى‌گردد: شکیبایى خود را از دست نمى دهیم و ناراحتى‌هاى روانى ناشى از جزع و بى‌تابى به سراغ ما نمى‌آید، زیرا مى‌دانیم همه در این گونه امور به شکلى دست به گریبانند. 🔺 این صبر و شکیبایى افزون بر این که پاداش الهى فوق العاده اى دارد؛ از جمله در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى‌خوانیم که فرمود: «کسى که از شیعیان ما مبتلا به مصیبتى شود و شکیبایى کند پاداش #هزار_شهید را دارد». 🔸 در حدیث دیگرى از امام صادق (علیه السلام) مى‌خوانیم: «هیچ فرد باایمانى نیست مگر این که به بلایى مبتلا مى‌شود و آنچه را انتظار آن مى‌کشد (اى بسا) از آن هم شدیدتر است. هرگاه بر بلایى که در آن است شکیبایى کند، خدا او را از بلایى که انتظارش مى‌کشد برکنار مى‌دارد و اگر بى‌تابى نماید بلاها یکى پس از دیگرى بر سر او مى‌آید تا صبر و شکیبایى پیشه کند». 💠 در حدیثى از امام هادى (علیه السلام) مى‌خوانیم: «مصیبت براى انسان صابر یکى است و براى انسان ناشکیبا دوتاست». 👆🏻 مضاعف شدن مصیبت افراد ناشکیبا از اینجاست که ضربه‌هایى بر جسم و روح آنها وارد مى‌کند و آنها را در هم مى‌کوبد. ✨ کوتاه سخن این که همان‌گونه که در گذشته نیز اشاره شد جزع و بى‌تابى افزون بر نوعى #ناسپاسى در پیشگاه خدا، آثار بسیار مخرّبى روى اعصاب انسان دارد و او را گاه تا سر حد #جنون پیش مى‌برد. 🔺 براى درمان جزع لازم است انسان توجه به #مصائب_اولیاء_الله در گذشته و مصائب دوستان و خویشان و بستگان کند که هر یک به نوعى گرفتارند. ✨ به علاوه در #آثار_مثبت #صبر و #شکیبایى و #آثار_منفى #جزع و #بى‌تابى بیندیشد. نیز به امورى بپردازد که فکر او را به خود مشغول مى‌سازد و از مصیبت منصرف مى‌کند تا در سایه آن تدریجاً مصیبت را فراموش کند. 💠 اضافه بر این، همان‌گونه که در روایتى از امیرمؤمنان على (علیه السلام) اشاره شده، بسیارى از مشکلات #پایانى دارد و به تعبیر ما #از_این_ستون_تا_آن_ستون_فرج است. 🔸 نباید انسان خیال کند که همیشه مشکل به یک حال باقى مى ماند 🍃 «مشکلات غم انگیز پایانى دارد» 🍃 @syed213

✅ شرح و تفسیر حکمت ۱۹۱ نهج‌البلاغه...👇🏻👇🏻👇🏻 ✨ امام (علیه السلام) در این گفتار نورانى چهره‌ی واقعى دنیا را به همگان نشان داده و از بی‌وفایى و ناپایدارى و مشکلات گوناگون آن سخن مى گوید؛ سخنى که از جان مولا برخاسته و بر جان مى‌نشیند. 💠 حضرت در آن به شش نکته مهم اشاره کرده است: 1⃣ نخست مى‌فرماید: «انسان در این دنیا هدفى است که تیرهاى مرگ همواره به سوى او نشانه‌گیرى مى‌کند و ثروتى است که مصائب، در غارت آن شتاب دارند و بر یکدیگر سبقت مى‌گیرند» (إِنَّمَا الْمَرْءُ فِی الدُّنْیَا غَرَضٌ تَنْتَضِلُ فِیهِ الْمَنَایَا، وَنَهْبٌ تُبَادِرُهُ الْمَصَائِبُ). 🔺 «غرض» به معناى هدفى است که به آن تیر مى‌اندازند و «تَنْتَضِلُ» از ریشه «نضل» (بر وزن عزل) به معناى غلبه در مبارزه و «منایا» جمع «منیة» به معناى مرگ است. 🔸 جالب اینکه در این عبارت انسان به دو چیز تشبیه شده؛ 🔹 یکى هدفى که تیراندازان آن را نشانه مى‌گیرند 🔹 و دیگر سرمایه‌اى که غارتگران آن را چپاول مى‌کنند. 🔺 انسان آن هدف است و عوامل مرگ‌زا تیرهایى که به سوى او پرتاب مى‌شوند. وجود انسان و استعدادهاى فراوان او همان سرمایه عظیمى است که مصائب مختلف به غارت آن مى‌پردازند و به همین دلیل #آرامش_واقعى هرگز در این زندگى دیده نمى‌شود. 🔺 چگونه انسانى مى‌تواند آرامش داشته باشد در حالى که دشمنانى از اطراف، او را نشانه گرفت‌ اند و غارتگرانى اطراف خانه او جمع شده‌اند. 2⃣ در دومین نکته که در واقع تکمیل‌کننده نکته پیشین است مى‌فرماید: «همراه هر جرعه‌اى گلوگیر‌شدنى و همراه هر لقمه‌اى (نیز) گلوگرفتنى است» (وَمَعَ کُلِّ جُرْعَة شَرَقٌ. وَفِی کُلِّ أَکْلَة غَصَصٌ). 🔺 «شَرَق» مایه‌اى است که گلوى انسان را مى‌گیرد و «غَصَص» غذایى که گلوگیر مى‌شود. 🔸 اشاره به این که در کنار هر لذتى از لذات دنیا خطرات و ناراحتى‌هایى وجود دارد؛ در کنار هر نوشى نیشى است و در کنار هر خوشبختى بدبختى. 🔹 زندگى آمیخته با انواع #مشکلات و #مصائبِ از دست رفتن نیرو و توان جسمانى و بستگان و دوستان و ثروت‌ها و سرمایه‌ها. با این حال کدام #عاقل مى‌تواند آن را به عنوان #هدف_اصلى خود برگزیند؟ ✨ زندگى خالى از هر گونه ناراحتى زندگى جاویدان آخرت در بهشت برین است. «و فقط سراى آخرت، سراى زندگى (واقعى) است، اگر مى‌دانستند». 🔺 در سوره «فاطر» آیات ۳۴ و ۳۵ مى‌خوانیم: «آنها مى‌گویند حمد (و ستایش) براى خداوندى است که اندوه را از ما برطرف ساخت پروردگار ما آمرزنده و سپاسگزار است همان کسى که با فضل خود ما را در این سراى اقامت (جاویدان) جاى داد نه در آن رنجى به ما مى‌رسد و نه سستى و واماندگى». 3⃣ سپس در ادامه معرفى حقیقت دنیا به سومین نکته پرداخته مى‌فرماید: «(یکى از مشکلات مهم دنیا این است که) انسان به نعمتى از آن نمى‌رسد جز با فراق نعمت دیگرى»; (وَ لاَ یَنَالُ الْعَبْدُ نِعْمَةً إِلاَّ بِفِرَاقِ أُخْرَى). 🔺 این نکته واقعیتى ملموس و شایان دقت و عبرت است؛ فى المثل کسى که فرزند ندارد واقعاً در زحمت است، اما هنگامى که خدا این نعمت را به او ارزانى مى‌دارد مشکلات زیادى براى نگهدارى و اداره و تربیت فرزند به سراغ او مى‌آید، هنگامى که مرکبى ندارد در زحمت است و وقتى صاحب مرکبى شد آسودگى‌هاى دیگرى را از دست مى‌دهد و هنگامى که نام و نشان و شهرتى پیدا مى‌کند به نعمتى رسیده اما نعمت‌هاى دیگرى را به سبب این شهرت از دست مى‌دهد. 🔹 در واقع #تمام نعمت‌هاى دنیا این‌گونه است که نعمت‌ها با هم جمع نمى‌شوند، بلکه یکى مى‌آید و دیگرى از دست مى‌رود. 4⃣ در چهارمین نکته که بى‌شباهت به نکته قبل نیست مى‌فرماید: «انسان به استقبال هیچ روز از عمرش نمى‌رود جز این که از روز دیگرى از عمرش جدا مى‌شود» (وَ لاَ یَسْتَقْبِلُ یَوْماً مِنْ عُمُرِهِ إِلاَّ بِفِرَاقِ آخَرَ مِنْ أَجَلِهِ). 🔺 گرچه هر روزى از عمر نعمتى از نعمت‌هاى گرانبهاى الهى است ولى این نعمت از سرمایه عمر انسان برداشته مى‌شود و او را یک گام به مرگ نزدیک‌تر مى‌کند. 🔹 این شبیه همان چیزى است که در یکى دیگر از گفتارهاى حکیمانه امام (علیه السلام)(در حکمت ۷۴ گذشت) که مى‌فرماید: «نفس‌هاى انسان گام‌هاى او به سوى پایان عمر است» 🔸 بسیارند کسانى که از این نکته غافلند؛ گویى عمر خود را در این دنیا جاویدان مى‌دانند به همین سبب به سادگى روزها و ماه‌ها و سال‌هایى را به هدر مى‌دهند بى‌آنکه چیزى در برابر این سرمایه عظیم دریافت دارند. 🔺 این حقیقت را قرآن مجید به صورت دیگرى بیان کرده، مى‌فرماید: «سوگند به عصر که انسان در زیان کارى است». چه زیانى از این بالاتر که هر روز که مى‌گذرد بخشى از سرمایه گرانبهاى عمر او کاسته مى‌شود. 5⃣ آن گاه در پنجمین نکته که باز در ارتباط با نکات پیشین است مى‌فرماید: «بنابراین ما اعوان و یاران مرگیم و جانمان هدف (عوامل) مرگبار و با این حال چگونه مى‌توانیم امید بقا داشته باشیم»