⭕️ نظریه حقوقی اسلام (دوره دو جلدی) انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، ⭕️ محمدتقی #مصباح_یزدی ✅این کتاب شامل ادامه سخنرانی های قبل از خطبه های نماز جمعه تهران است که پس از کتاب #نظریه_سیاسی_اسلام به قلم آقایان نادری قمی و کریمی نیا نگارش یافته و چاپ دوم آن در تابستان 1380 منتشر شد. ✅ ویژگی این کتاب، بیان مطالب حقوقی، در پرتو آیات نورانی قرآن کریم و روایات معصومان(علیهم السلام) است. در جلسات اول تا چهارم، مفردات مبادی تصوری بحث، تعریف و مطرح شده است: مبادی و مباحثی نظیر: بیان مفهوم حق با توجه به شبهات مطرح در سطح جامعه در مورد نفی حقیقت واحد، شک گرایی و نیست انگاری و نیهیلیسم و نسبیت گرایی، تفکیک میان دو معنای تکوینی و ارزشی (اعتباریِ) حق در قرآن، تلازم مفهوم اعتباریِ حق با تکلیف، و تفاوت حقوق با اخلاق. از جلسه پنجم وارد مباحث اصلی کتاب می شویم. در جلسه پنجم بحث خاستگاه و منشأ حقوق مطرح شده و دو مکتب حقوق طبیعی ـ که منشأ حقوق را طبیعت یا عقل بشر می داند ـ و #پوزیتویسم_حقوقی ـ که منشأ حقوق را توافق و قرارداد اجتماعی می داند ـ نقد شده است. در جلسه ششم به منظور طرح دیدگاه اسلام درباره منشأ حقوق، تقسیمات حقوق بیان شده است. در جلسه هفتم دیدگاه اسلام درباره #منشأ_حقوق مطرح می شود. استاد ثابت می کنند که همه حقوق از حق خداوند نشأت می گیرد، و آن گاه به بیان برخی شبهاتی می پردازند که برای انسان، حقی در مقابل خداوند قایل می شود. در جلسه هشتم به اشکالات بحث جلسه هفتم پاسخ گفته می شود، و ثابت می گردد که همه حقوق، اولا و بالذات، برای خداوند است. در جلسه نهم با استناد به بیانی از حضرت علی(علیه السلام) بر بازگشت همه حقوق به حق خداوند تأکید می شود و در ادامه بر فرع بودن سایر حقوق بر حق خداوند، برهان عقلی اقامه می شود و وجود مصلحت و حکمت در جعل حق از سوی خداوند به اثبات می رسد. جلسه دهم در ادامه بحث از وجود مصلحت و حکمت در جعل حق از ناحیه خداوند به بحث از قدرت و مصلحت به منزله شرایط تکلیف می پردازد. جلسه یازدهم با بحث از رابطه #حق_و_تکلیف، به نقد تفکراتی از قبیل «مطالبه حقوق و نفی تکلیف» می پردازد. در جلسه دوازدهم از طریق رابطه فاعلیت با ثبوت حق، ثابت می شود که چون فاعلیت اصلی در جهان از آنِ خداوند است، همه حقوق نیز برای او ثابت است. جلسه سیزدهم درباره «انسان و طلبکاری حقوق از خداوند» است و با استناد به آیات و حکایات قرآنی ثابت می شود که انسان وامدار خداست نه طلبکار او. در جلسه چهاردهم، ذیل عنوان «عبودیت و بردگی»، تفاوت مالکیت خداوند بر بنده خود، با مالکیت ارباب بر برده، تبیین می گردد. جلسه پانزدهم به بحث از رحمت الهی در قالب اوامر و نواهی می پردازد. در جلسه شانزدهم لزوم تعیین #مصلحت در قوانین حقوقی به اثبات رسیده و با توجه به مشکل تشخیص مصلحت، نیاز به وحی برای حل این مشکل ثابت شده است. در جلسه هفدهم در ادامه بحث تعیین مصلحت، ملاحظاتی در تدوین #نظام_حقوقی مطرح می شود. در جلسات هیجدهم و نوزدهم #حق_کرامت انسان از منظر اعلامیه حقوق بشر و از دیدگاه اسلام تبیین می شود. جلسات بیستم و بیست ویکم بحث در زمینه حق آزادی و حدود و مبانی آن است. در جلسه بیست ودوم بحث اسلام و #حق_حاکمیت انسان بر انسان طرح می شود. در این زمینه حق حاکمیت پیامبر و ائمه اطهار(علیهم السلام) و اولی الامر نیز بررسی می شود. در جلسه بیست وسوم در ادامه نقد حق #آزادی انسان، ایده های #لیبرالیسم و #پوزیتویسم اخلاقی به نقد کشیده می شود. در جلسه بیست و چهارم از #آزادی_عقیده و بیان سخن به میان می آید و جلسه بیست وپنجم آزادی بیان و مطبوعات را برمی رسد. ✅ در مجلد دوم این کتاب، به بحث درباره رابطه میان #حکومت_و_مردم پرداخته شده است. در جلسات بیست و ششم و بیست و هفتم موضوع حکومت و حاکم از دیدگاه اسلام بررسی شده است. در جلسه بیست و هشتم مشخصات حکومت اسلامی از نگاه امیرالمؤمنین(ع) و در جلسه بیست و نهم دین مداری و ارزش گرایی حکومت اسلامی تبیین شده است. در جلسه سی ام موضوع ولایت فقیه و حق #قانونگذاری و در جلسه سی و یکم مسأله ثبات و تغییر در نظام حقوقی توضیح و شرح داده است. مباحثی همچون توّجه انقلاب اسلامی ایران به مسأله فلسطین، #انحراف_حاکمان و کارگزاران در حکومت اسلامی، و #قرائت های مختلف از دین محور اصلی مباحث جلسات سی و دوم تا سی و هشتم هستند. #حقوق_متقابل_مردم_و_حکومت، دیدگاه دینی سکولاریستی به حکومت، مالکیت در حکومت اسلامی، دفاع و امنیت، وظیفه حکومت، مهم ترین وظایف دفاعی حکومت، در تدارک دفاع در جامعه اسلامی، شهید_مطهری و مسأله دفاع، عاشورا تبلور دفاع از دین و ارزش ها، #امام_خمینی (ره) مدافع دین و ارزش ها، استقرار حکومت و #ولایت_فقیه در ایران، و وعده تخلف ناپذیر خداوند به ترتیب عناوین جلسات سی و نهم تا پنجاهم را تشکیل می دهند. @taamolhoghooghi کانال تاملات حقوقی