eitaa logo
تأملات اجتماعی
172 دنبال‌کننده
274 عکس
87 ویدیو
7 فایل
محمدرضا کرباسچی دانش آموخته ی حوزه ی علمیه ی قم کارشناس ارشد فلسفه ی علوم اجتماعی @mrkarbs
مشاهده در ایتا
دانلود
تأملات اجتماعی
♦️ #به_زودی در نمایشگاه کتاب ۱۴۰۳ 📚 کتاب «درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه‌ی حضرت آیت‌الله‌ال
📌بابت انتشار این کتاب و اصل پرداختن به این موضوع نمی دانم باید خوشحال بود یا غمگین. غمگین از این جهت که پرداختن به چنین موضوعاتی (اندیشه ی علوم انسانی از منظر متفکران انقلاب اسلامی) با تاخیری چهل ساله روبرو بوده و ما در این پنج دهه بر اثر نپرداختن به مبانی خودمان، دست در دامن دیگران زده ایم و نتایجش را هم درو کرده ایم. غمناکی بعدی اینکه چنین اثری محصول اراده ی نهادهای علمی حاکمیت نبود، بلکه محصول اندیشه ی شخصی و تلاش ها و تتبعات گسترده ی ایشان در سه دهه ی گذشته است. و نهادها و شخصیت های علمی بسیاری هنوز هم در صلاحیت پرداختن به چنین موضوعی تردید دارند و احیانا سر همراهی ندارند. اما خوشحالی از اینجهت که تلاش های علمی استاد بزرگوار جناب حجت الاسلام و المسلمین سیدمهدی موسوی در سه دهه ی اخیر، در گفتمان سازی برای حجیت بخشی و اعتبار دادن به «نظریات علوم انسانی در اندیشه ی متفکران انقلاب اسلامی» به نقطه ای بسیار مهم رسید و آن پرداختن به مبانی علوم انسانی از منظر امام ره و آیت الله خامنه ای است. یعنی همان بار بر زمین مانده ی انقلاب اسلامی. ایشان در کتاب «الگوهای کلان تولید علوم انسانی اسلامی بر بستر انقلاب اسلامی» کلیات نظریات علوم انسانی ۹ تن از متفکران مسلمان را تشریح کردند و در یکی دو سال اخیر در کتاب «در آمدی بر نظام اندیشه ی امام و آیت الله خامنه ای» با تفصیل بیشتری به مبانی علوم انسانی ایشان پرداختند. و اکنون سومین کتاب مهم در این راستا در آستانه ی رونمایی است. انشالله پرداختن به این موضوع مهم توسط استاد بزرگوار، نقطه ی آغازی جدی باشد بر تولید نظریات علوم انسانی بومی مبتنی بر اندیشه ی علوم انسانی متفکران مسلمان و جلوگیری از اتکا بر افکار شبه انقلابی و التقاطی. حرف بسیار است، به همین مقدار بسنده می کنم. اللهم وفقنا لما تحب و ترضی @taamollat
تأملات اجتماعی
📌یادنامه ای برای همه ی متفکران انقلاب اسلامی (بمناسبت سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری ره) (بخش د
📌یادنامه ای برای همه ی متفکران انقلاب اسلامی (بمناسبت سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری ره) (بخش سوم) 🔹پیوستگی تاریخی جریان علم در نگاه جریان حکمت و اجتهاد 🔹سومین ویژگی فکری مهم در اندیشه ی متفکران جریان حکمت و اجتهاد، « قرار گرفتن در بستر پیوستگی تاریخی جریان علم» در جهان اسلام است. به عبارت دیگر از نگاه آنان جریان حکمت و اجتهاد در جهان اسلام که در قدم اول تحت تاثیر قرآن کریم است، در طول این پانزده قرن، بصورت پیوسته در حرکت و تکامل بوده و در هر دوره ی تاریخی متناسب با شرایط جریانهای دیگر خود را نوسازی و بازسازی کرده و جلو آمده است. بر این مطلب چند نتیجه بار می شود: اول: در عصر کنونی برای حفظ دین و تطابق آن با زمان، نیازی به دست بردن در منابع اولیه و روش های گذشته بصورت کلی نداریم. دوم: آنکه جریان علوم عقلی (با قدمتی پیش از ورود فلسفه ی یونان) و علی رغم فراز و نشیب ها و اشکالات متعدد، با گذر زمان نه تنها تضعیف نشده، بلکه در فرایندی تکاملی و رو به جلو اشکالات خود را بر طرف کرده و در نهایت در قامت نظام فلسفی حکمت متعالیه (که برآیند قرآن و عرفان و برهان است) ظاهر شده. این اتقان و استواری علوم عقلی در جهان اسلام، پس از حکیم طوسی ره، که کلام را نیز به دامن فلسفه و برهان نشاند ظاهرتر و آشکارتر است. (این. در حالیست که مقارن با همگرایی روشی که در جهان اسلام و بدست صدرالمتالهین در حال انجام بود، اروپای جدید در تنگنای عقلگرایی و تجربه گرایی دست و پا می‌زد و دست آخر هم نتوانست بین اینها جمع کند و فلسفه های اروپایی یا به سمت تجربه گرایی رفتند و یا جانب عقلگرایی را گرفتند و نهایتا شد آنچه که شد. این دقیقا نقطه ی قوت و قدرت فلسفه ی اسلامی نسبت به رقباست.) درباره ی ۱. پیوستگی جریان حکمت و ۲. تکامل آن تا زمان کنونی مطلب و شاهد بسیار است، اگر چه مخالفان و منتقدانش هم. (امیدوارم روزی پرونده ی مستقلی برایش گشودن کنم) سوم: پیوستگی و تکمیل علوم اسلامی در شاخه ی علوم عملی مانند فقه و اخلاق و دانش های وابسته به آنان بسی آشکارتر است. که در اینجا فقط به تکامل فقه اشاره می کنم و پرداختن به دانش اخلاق در فرصتی دیگر. تردیدی نیست که دانش فقه (بعنوان پایه ی کنش های شرعی فردی و اجتماعی مسلمانان) از همان ابتدا در جست و جوی قطع و یقین به حکم واقعی بود و در همین راستا بسیاری از پرسش ها را به دامن کلام و فلسفه ی فقه انداخت( مانند حسن و قبح عقلی و تخطئه و تصویب و تجری، جایگاه اصول عملیه، جایگاه عقل در کاشفیت و.....) پرداختن به این مسائل بلاشک تمام نسل‌های فقها را از همان ابتدا درگیر خود کرد و فقهای باورمند به حجیت اجتهاد و دانش اصول، با اتخاذ مواضعی نسبتا مشابه، این جریان را قوت بخشیدند و در نهایت ثمره آن همه مناقشات علمی، در قاب کتابهایی چون جواهر الکلام، شرایع الاسلام، تذکره الفقها، جامع المقاصد و.... ظاهر شد. امروزه مدل نهایی عرضه شده توسط بزرگان این جریان، به نام اجتهاد جواهری نامبردار است که برخی ویژگی های آن بطور خلاصه چنین است: ۱. باور به جواز، امکان و ضرورت اجتهاد ۲. محوریت عقل در فرایند اجتهاد ۳. پرهیز اکید از قیاس (علی رغم باور به حجیت عقل) ۴. باور به حسن و قبح عقلی ۵. توسعه ی دانش فقه همگام با توسعه ی مسائل (توجه به تغییرات فردی و اجتماعی) @taamollat
تأملات اجتماعی
📌یادنامه ای برای همه ی متفکران انقلاب اسلامی (بمناسبت سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری ره) (بخش س
📌جمع بندی این بخش: ۱. جریان حکمت و اجتهاد از معدود جریانهای علمی فعال در جهان اسلام است که بر خلاف برخی جریانها، ناگهان در میانه ی راه زاده نشده، بلکه سابقه ای مساوی با سابقه ی اسلام و قرآن دارد و طول قرون متمادی، پیوستگی تاریخی خود را حفظ کرده و دچار انقطاع نشده ۲. حرکت جریان حکمت و اجتهاد در بستر تاریخ، نه تحرکاتی مقطعی و موقت بلکه تکاملی و رو به جلو بوده و در طول زمان هم بر واقع نمایی و هم بر اتقان آن افزوده گردیده است. ۳. جریان حکمت و اجتهاد در طول تاریخ، علاوه بر توجه به نصوص قطعی، به سنتهای تاریخی و پیچیدگی‌های اجتماعی و تاثیر آن بر فهم دین و عمل به شریعت نظر داشته است. از اینرو جریان حکمت و اجتهاد در خلأ علمی شکل نگرفته و با ساز و کار مشخصی با میدان نیز در تعامل بوده ( خود این مطلب شرح مفصلی دارد که بماند) ۴. ما معتقدیم که انقلاب اسلامی، برآیند کنونی همان تلاش های علمی و عملی جریان حکمت و اجتهاد در طول تاریخ است که از لحاظ روشی و نظری بر اساس مدل حکمت متعالیه به خدا انسان، طبیعت و....نظر می کند و از لحاظ عملی نیز هم به فقه (به عنوان منبع رفتارهای شرعی)، و هم قوانین موضوعه (که ساخته و پرداخته ی عقلای قوم است) و هم به فرهنگ و آداب و رسوم (که نتیجه ی اراده ی عمومی جامعه می باشد) باورمند است. @taamollat
تأملات اجتماعی
📌جمع بندی این بخش: ۱. جریان حکمت و اجتهاد از معدود جریانهای علمی فعال در جهان اسلام است که بر خلاف
📌تقریر محل نزاع 🔹قبلا گفته شد که جریان علمی و تاریخی حکمت و اجتهاد که بزرگانی چون امام و آقا و مطهری و علامه و..... بر سر سفره ی آن نشسته اند دارای ویژگی‌هایی است که آن را از سایر جریان های علمی مانند جریان فقاهت سنتی، و جریان های ضد فلسفه و نواخباری متمایز می کند. در فرسته های قبل برخی از ویژگی های این جریان را شرح مختصر دادیم و اکنون می رسیم به ویژگی چهارم: ....
مسجدی که عهده دارش هستم روزهای پرتلاطمی را می گذراند. ایام پر مناسبت سال است و مسجد پر رفت و امد، مدارس هم در آستانه ی تعطیلی و‌جنب و جوش کلاسهای تابستانی و برنامه ریزی و ...... . خودم هم یک هفته ای هست که در بستر افتاده ام از بیماری، و هر لحظه و هر ساعت هم موجی از یک سو به طرفم می آید؛ گاهی اوقات واقعا هراس انگیز است که خدایا! چه خواهد شد؟ و چه باید کرد؟ اما در همین اوضاع و احوال، آدم وقتی «راست قامتی» و «استواری» و «سکونت» این «پیر» را می بیند، از جوانی خودش شرمنده می شود. او که سالهاست در میان این موج ها ناخدایی می کند. خدایا به سلامت دارش. @taamollat
📌 درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای ✍ حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید مهدی موسوی ناشر: انقلاب اسلامی اردیبهشت ۱۴۰۳ در ۸۳۲ صفحه و ۱۱ فصل •┈┈••✾••┈┈• ❇️ https://eitaa.com/hekmat121/1797
تأملات اجتماعی
📌 درآمدی بر علوم انسانی اسلامی در اندیشه آیت الله العظمی خامنه‌ای ✍ حجت الاسلام والمسلمین دکتر سید
📌روزهای معتدل اردیبهشت با انتشار این کتاب شیرین تر شد. بنده شاهد زحمات و تتبعات گسترده و مباحثات عمیق نویسنده ی فاضل آن بوده ام و آن را نقطه ی عطفی در مطالعات علوم انسانی انقلاب اسلامی می دانم. فعلا جز به نسخه های پیش نویس نویسنده دسترسی ندارم که با اثر نهایی قدری متفاوت است. به محض دریافت کتاب، (بقول بیهقی) «فصلی نبشتن خواهم کردن» در فضل و جایگاه موضوع کتاب و طرح کلانی که نویسنده ی فاضل آن قریب چند دهه پی جوی آن بوده و اکنون به نقطه ی مهمی رسیده است. - سیر فکری استاد بزرگوار از ابتدا تا کنون، - نگاه به تاریخ و مسائل آن، - نگاه تاریخی ایشان به تراث و مقوله ی تغییر اجتماعی، - خط سیر اصلی جریان علم در جهان اسلام، - جایگاه حکمت و نظام اندیشه ی متفکران انقلاب اسلامی در تغییرات اجتماعی، - و نحوه ی جمع بندی ایشان از تراث علمی و عملی و..... به گمانم اینها مهم ترین سر فصل هایی است که به تولید این اثر مهم منتهی گردیده است. و هر کدام از اینها موضوع گفت و گوی جداگانه و مفصلی است که امیدوارم با عنایت دانشوران محقق شود. اللهم وفقنا لما تحب و ترضی @taamollat
16.03M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🌷 شادم که از رقیبان، دامن‌کشان گذشتی گو مشتِ خاکِ ما هم بر باد رفته باشد 👆 روایت رهبر انقلاب در دیدار اخیر شاعران درباره کشش‌دار بودن 🗓 ۲۵ اردیبهشت روز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و پاسداشت زبان فارسی 💻 Farsi.Khamenei.ir
📌 امروز جلسه ی خیلی خوبی داشتیم با برخی فضلای حوزوی و دانشگاهی، در یکی از کافه های نزدیک، درباره فرآیندها و چارچوب های جامعه سازی ای که نقطه ی آغازش مسجد است. تقریبا اتفاق نظری وجود داشت بر اینکه فهم لایه های ذهنی کنش‌گران از طریق رجوع به تاریخ محل و منطقه، یکی از لوازم حتمی جامعه سازی است. در این گپ و گفت، لایه های مختلفی پیش کشیده و گفت و گو های مفیدی رد و بدل شد. از انجمله دیدگاه و سلوک اجتماعی مرحوم آیت الله حق شناس که تأثیر روشنی بر سبک دینداری منطقه داشته و هنوز هم با فاصله ی بسیار، از مهمترین عوامل شکل دهنده ی هویت منطقه است. سایر جریان های مذهبی، وضعیت اقتصادی، مهاجرت و تغییر بافت اجتماعی منطقه، هویت یا عصبیت تاریخی پرقدرت در منطقه و.... از جمله سایر عوامل اثرگذار بر هویت منطقه بود که درباره اش گفت و گو شد. اواخر جلسه بود که به بحث اصلی رسیدیم، یعنی تصویر هویت جدیدی که برای مسجد در نظر داریم. که ماند برای جلسات بعد انشالله. ویژگی مهم این جلسات ما آنست که صرفا نظری نیست و چند ساعت بعد داغ داغ در مسجد قابل استفاده است و اکنون مدیریت مسجد ما نیز عمدتا بر اساس مشورت ها و گفت وگوها در همین جلسات صورت می گیرد. مهمانان بزرگوار این هفته، یکی برادر عزیز حجت الاسلام و المسلمین کاردان که دانش آموخته ی جامعه شناسی هستند، دیگری جناب آقای دکتر صیادی، دانش آموخته ی رشته ی مدیریت و مدیر یک اندیشکده ی دانشجویی و فعال اجتماعی، و دیگری جناب دکتر زارعی، دانش آموخته ی علوم سیاسی و فعال علمی و اجتماعی بودند. نفس تجمع این دوستان برکت و رحمت بود. ربنا و لک الحمد @taamollat @modmasjed
تأملات اجتماعی
📌یادنامه ای برای همه ی متفکران انقلاب اسلامی (بمناسبت سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری ره) (بخش س
📌یادنامه ای برای همه ی متفکران انقلاب اسلامی (بمناسبت سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری ره) (بخش چهام) 🔹ویژگی های جریان حکمت و اجتهاد: ۴. توجه به واقعیات و پیچیدگی‌های اجتماعی چهارمین ویژگی مهم جریان حکمت اجتهاد، توجه به واقعیت های اجتماعی و پیچیدگی‌های آن و تاثیر گرفتن آن در بخش های از علوم (خصوصا بخش های تجویزی ) است. تغییر و تکامل، واقعیت غیر قابل انکار حیات آدمی است که نه تنها ساختارهای زندگی، بلکه افکار، عواطف و ظرفیت های انسانی را دستخوش تغییر می کند. تاریخ و زندگی روزمره ی آدمیان شاهد این ادعای بدیهی است. علاوه بر این گاهی تغییرات زندگی اجتماعی بشر منجر به بروز پیچیدگی‌هایی می شود که شناخت واقعیت را با چالش روبرو می کند. ویژگی امر پیچیده ی اجتماعی آنست که ظاهرش چیزی و جهتی را نشان می دهد که غیر از حاق و ذات اوست. این طبیعت زندگی اجتماعی است که البته در دوران اخیر، بر اثر تغییرات در جهان مدرن، واقعیات اجتماعی پیچیده تر و دور از دسترس تر گردیده اند. (این مطلب از نگاه عموم جامعه شناسان و انسان شناسان مخفی نمانده و به زبان های مختلف آن را ابراز کرده اند. ) ▪️در طول تاریخ جریانات علمی و اجتماعی متعددی حضور داشته اند که این تغییرات را کلا نادیده گرفته و کارعلمی خود را پیش برده اند (مانند جریان صوفیه و یا جریانات دینی ظاهرگرا یا نص گرا) ، اما آن جریان علمی که داعیه ی حضور در بطن جامعه و راهبری آن را دارد، هرگز نمی تواند این تغییرات را نادیده بگیرد و اینگونه بوده است. عالمان جریان حکمت و اجتهاد، با وجود پای بندی روشمند و اجتهادی به نصوص، از غافل نبوده و تلاش می کردند با شناسایی و تحلیل آنها، پاسخ متناسب را از دل تعالیم دینی بیرون بکشند و اصولاً اجتهاد در نظر آنان چیزی جز این نبود و اگر توجه به واقعیات اجتماعی و مسائل نو نبود، اصلا مجالی هم برای طرح مسئله ی اجتهاد نبود. توجه به واقعیات اجتماعی و تحلیل آنها، برگ درخشانی از کارنامه ی جریان حکمت و اجتهاد و سند حیات و روزآمدی آنست. در فرسته ی سپس، به نمونه های تاریخی مهم توجه به واقعیت اجتماعی توسط بزرگان مکتب حکمت و اجتهاد اشاره خواهد شد. @taamollat
📌 خدا کند که بیاید سلامت از آتش فقط به کوری چشم یهود، ابراهیم @taamollat
انا لله و انا الیه راجعون... از دیشب تا الان به این فکر می کنم که کار خدا را بفهمم و اینکه برای ما چه تقدیری رقم زده، و غایت این زیر و رو شدن ها، برآمدن ها و فروشدن ها چیست و خدا دارد تاریخ را به کجا می‌برد ؟ تاریخ می رود و رئیسی به مانند بهشتی و رجایی و... رفت و ما نیز در پی آنان، اما این کدام گردنه ی تاریخ است که گذر از آن چنین بهای سنگینی می طلبد؟ فقدان او، و داغ ملتی که به او بسیار امیدوار بودند و الان گویی دوباره به زانو در آمدند -تا شاید دوباره راست قامت تر برخیزند- ، کجای طرح خداوند است؟🤔 @taamollat
📌 عالم مجاهد «رئیسی عزیز خستگی نمی‌شناخت» 📝 حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در پیامی شهادت حجت‌الاسلام والمسلمین سیّدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور اسلامی ایران، دکتر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، حجت‌الاسلام‌والمسلمین آل‌هاشم نماینده ولی‌فقیه در آذربایجان شرقی، دکتر رحمتی استاندار آذربایجان شرقی و همراهان گرامی ایشان در سانحه هوایی را تسلیت گفتند. 📝 متن پیام تسلیت رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است: بسم الله الرّحمن الرّحیم انا لله و انا الیه راجعون ▪️با اندوه و تاسف فراوان خبر تلخِ درگذشتِ شهادت‌گونه‌ی عالم مجاهد، رئیس جمهور مردمی و با کفایت و پرتلاش، خادم‌الرضا علیه السلام جناب حجة الاسلام و المسلمین آقای حاج سید ابراهیم رئیسی و همراهان گرامی ایشان رضوان الله علیهم را دریافت کردم. ▪️این حادثه‌ی ناگوار در اثنای یک تلاش خدمت‌رسانی اتفاق افتاد؛ همه‌ی مدت مسئولیت این انسان بزرگوار و فداکار چه در دوران کوتاه ریاست جمهوری و چه پیش از آن، یکسره به تلاش بی‌وقفه در خدمت به مردم و به کشور و به اسلام سپری شد. ▪️رئیسی عزیز خستگی نمیشناخت. در این حادثه‌ی تلخ، ملت ایران، خدمتگزار صمیمی و مخلص و با ارزشی را از دست داد. برای او صلاح و رضایت مردم که حاکی از رضایت الهی است بر همه چیز ترجیح داشت، از این رو آزردگیهایش از ناسپاسی و طعن برخی بدخواهان، مانع تلاش شبانه روزیش برای پیشرفت و اصلاح امور نمیشد. ▪️در این حادثه‌ی سنگین شخصیتهای برجسته‌ئی مانند حجةالاسلام آل هاشم امام جمعه‌ی محبوب و معتبر تبریز، جناب آقای امیر عبداللهیان وزیر خارجه‌ی مجاهد و فعال، جناب آقای مالک رحمتی استاندار انقلابی و متدین آذربایجان شرقی و گروه پروازی و دیگر همراهان نیز به رحمت الهی پیوستند. ▪️اینجانب پنج روز عزای عمومی اعلام میکنم و به ملت عزیز ایران تسلیت میگویم. جناب آقای مخبر طبق اصل ۱۳۱ قانون اساسی در مقام مدیریت قوه‌ی مجریه قرار میگیرد و موظف است به همراهی رؤسای قوای مقنّنه و قضائیه ترتیبی دهند که ظرف حداکثر پنجاه روز رئیس جمهور جدید انتخاب شود. ▪️در پایان تسلیت صمیمی خود را به مادر گرامی جناب آقای رئیسی و همسر فاضل و بزرگوار ایشان و دیگر بازماندگان رئیس جمهور و خانواده‌های محترم همراهان بویژه والد ماجد جناب آقای آل هاشم معروض میدارم و صبر و تسلای آنان و رحمت الهی برای درگذشتگان را مسألت میکنم. سیّدعلی خامنه‌ای ۴۰۳/۲/۳۱ @taamollat
انصافا از تشییع حاج قاسم خیلی خیلی شلوغ تر و متراکم تر بود. خیابان های منتهی و موازی خیابان انقلاب، نه شلوغ، بلکه متراکم بود و ما نماز را با فاصله زیادی خواندیم. چنین رابطه ای بین مردم و مسئولین در جمهوری اسلامی اصلا چیز ساده ای نیست و در قالب های مرسوم روابط اجتماعی و سیاسی قابل تحلیل نیست. یعنی اصلا در آن قالب ها نمی گنجد که بخواهد تحلیل شود. قالبی دیگر می خواهد.
فعلا قابلیت پخش رسانه در مرورگر فراهم نیست
مشاهده در پیام رسان ایتا
تصویر مزار شهید آیت‌الله رئیسی در حرم رضوی 💔🖤💔 حرف بسیار است، اما دل و دماغ نوشتن نیست.‌‌... @taamollat
📌حوادث و تحولات آن قدر سریع دارد رخ می دهد که مجالی برای تامل و فهم اینکه کجا هستیم و داریم به کجا می رویم باقی نمی گذارد. نمی دانم؛ ولی عمیقأ حس می کنم که تاریخ بشر در یک سراشیبی افتاده و کنترل آن دیگر از دست بشر خارج شده. گویی خدا دارد به بشر می گوید: «بس است دیگر هر چه کردی، از اینجا به بعد را خودم پیش می برم.» تاریخ و زمان دارد به کجا می برد ما را با این شتاب؟🤔🤔🤔 @taamollat
تأملات اجتماعی
📌نقطه ی عطف 🔹این کتاب در شرایطی به جامعه ی ما عرضه شد، که جامعه ی ما ۴۵سال پس از انقلاب اسلامی، در حوزه های گوناگون علوم انسانی هنوز هم بر سفره ی بیگانه نشسته است. از سوی دیگر بسیاری -حتی در جبهه فکری انقلاب اسلامی- بی توجه به تاریخ علم و نظام اندیشه متفکران مسلمان، عطای تولید علوم انسانی بر اساس اندیشه ی آنان را به لقایش بخشیده اند و برای تولید این مهم سراغ آبشخورهای دیگر رفته اند. در حالیکه مطابق آنچه در این کتاب -و کمی پیش تر در کتاب الگوهای کلان تولید علوم انسانی.‌...- عرضه شده، مسائل و موضوعات علوم انسانی از دیرباز مورد توجه و بحث عالمان جریان حکمت و اجتهاد بوده و آنان با ادبیات خاص جهان اسلام، آن را کاویده و تا جایی جلو آورده اند؛ اما بقول استاد شهید در مقاله ی حق عقل در اجتهاد، «توجه به حق و عدالت بعنوان حقایقی تکوینی و واقعی از طرف اروپاییان از یکسو فلسفه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و رشته های علمی حقوقی بوجود آورد و از طرف دیگر منشأ بیداری ملت ها گشت و آنها را به ارزش حیات و زندگی آشنا ساخت. مسلمین نتوانسته بودند راهی را که پیدا کرده بودند بروند و ادامه دهند، منابع حقوق را در فطرت و طبیعت بشناسند. مبانی اولی حقوق اسلامی و فلسفه ی اجتماعی اسلام را بشناسند و بشناسانند و از آن مبانی کلی در استنباط احکام استفاده کنند.» و نهایتا به خودمان باوراندیم که ما فاقد زمینه های لازم برای تولید علوم انسانی هستیم. این کتاب خط بطلانی بر این اندیشه و نموداری کامل است از بسترهای تاریخی توجه به مسائل علوم انسانی، روش و هر آنچه که برای تولد علوم انسانی در یک جامعه ی در حال رشد لازم است. قبلا نوشته بودم که این کتاب -با تمام نقاط قوت و ضعفش- نقطه ی عطفی خواهد بود در مطالعات علوم انسانی اسلامی و بسیاری از نهرهای کوچک اندیشه را که سالها تشنه ی چنین آبی بودند را سیراب کرده و موجب تقویت این جریان خواهد گردید؛ انشالله در یادداشت های بعدی تلاش می کنم با نگاه انتقادی نظری کلی بر محتوای کتاب و امتداد های آن داشته باشم. @taamollat
تأملات اجتماعی
📌نقطه ی عطف 🔹این کتاب در شرایطی به جامعه ی ما عرضه شد، که جامعه ی ما ۴۵سال پس از انقلاب اسلامی، در
📌درباره ی کتاب علوم انسانی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای ۱ 🔹اگرچه کتاب خود داعیه ی روش شناسی اندیشه ی ایشان را دارد، اما خود کتاب و محتوا و اندیشه ی نگارنده ی آن قابل روش شناسی است. فصل اول کتاب عموما به زمینه ها و بسترهای تاریخی، اجتماعی و خانوادگی شکل گیری اندیشه های اجتماعی در اندیشه ی آیت الله خامنه ای می پردازد. از دوران کودکی گرفته تا دوران مبارزات و زندان و علاقه به ادبیات و نهایتا پرورش اندیشه ی جامعه ی توحیدی آن هم بر اساس یک چارچوب مفهومی منتظم از قرآن کریم و سپس تبدیل آن به نظریه ای کلان برای از بین بردن طاغوت و سپس برپایی نظام اجتماعی بر اساس آموزه های اسلام. در این کتاب هیچ‌کدام از این موارد و بیش از آن که در شکل گیری مقدمات اندیشه ی علوم انسانی موثر بوده، از قلم نیفتاده. ▪️ نکته ی روش شناختی در تحلیل اندیشه متفکران مسلمان بر خلاف برخی نحله های علوم انسانی که تاریخ را از زمینه های تحلیل اندیشه حذف می کنند، در نگاه ما تاریخ در «تبیین» استوار یک اندیشه نقش تام و تمامی دارد. در یادداشت های گذشته نیز به روش استفاده از تاریخ در تحلیل های اجتماعی توسط استاد مطهری اشاره کرده بودیم. به اعتقاد ما استفاده از بسترهای تاریخی -اگر راه درستی را طی کند- برای تحلیل پدیده، نه تنها تحلیل را از عینیت نمی اندازد، بلکه به عینیت و تعین یافتن و در نتیجه دقیق تر دیدن آن کمک شایانی می کند. سخن درباره ی نقش تاریخ در تحلیل را به موقعی دیگر وا می گذارم. نکته آنکه کتاب مذکور، زمینه های شکل گیری اندیشه علوم انسانی در ذهن آیت الله خامنه ای را از دهه ها قبل رصد و عرضه کرده است. این تحلیل تاریخی موقعیت بهتری برای فهم اندیشه ی علوم انسانی ایشان فراهم می کند. @taamollat
یاد و خاطره ی بنیانگذار كبير جمهوری اسلامی ایران، عارف واصل، حکیم متأله، فقیه نابغه و اصولی مؤسس حضرت امام خمینی (قدّس الله نفسه الزكية ) را گرامی می داریم. @taamollat
📌نکته ی مهم و مغفول در بیانات امروز سیدالقائد 🔹آقا امروز فرمودند عملیات طوفان الاقصی درست در زمان مناسب انجام شد.‌ در حالیکه طرح بزرگ آمریکا و انگلستان و رژیم صهیونیستی و برخی اعراب منطقه برای بلعیدن اقتصاد منطقه و تسلط کامل بر غرب آسیا در حال نهایی شدن و ورود به مرحله ی اجرایی بود، این عملیات همه ی نقشه ی آنان را نقش بر آب کرد و بهم ریخت. سپس فرمودند بنده مطمئن نیستم که خود فرماندهان فلسطینی قبل از شروع عملیات ازین قضیه مطلع بوده باشند. (نقل به مضمون) چند سال قبل از این هم سیدحسن نصرالله طی مصاحبه ی مفصلی گفته بود که آقا بعد از جنگ سی و سه روزه به ما خبر دادند که عملیات اسیر گرفتن از صهیونیست ها و شروع جنگ سی و سه روزه، نقشه ی رژیم صهیونسیتی برای حمله گسترده به لبنان را در نطفه خفه کرد. در حالیکه ما مطلقا ازین قضیه بی خبر بودیم. (نقل به مضمون) اقاجان، شما این خبرها را از کجا دارید که آن کسی که در وسط میدان است از آن بی خبر است؟ 🤔 @taamollat
تأملات اجتماعی
https://www.shabestan.news/news/1766673
مصاحبه ی امروز با خبرگزاری شبستان درباره ی برجستگی های فکری و اصلاحگرانه ی امام ره👆
تأملات اجتماعی
https://www.shabestan.news/news/1766673
📌 نکات مهم مصاحبه ی امروز (خلاصه: - اتکای امام به نظام جامعه اندیشه ی اسلامی - توجه به تاریخ معاصر، کلید فهم شخصیت و حرکت امام -هویت سازی اسلامی مبتنی بر نظام جامعه اندیشه، الگوی اصلاحگری امام ره) ۱. توجه به تاریخ معاصر برای شناخت عمیق‌تر شخصیت و حرکت امام است که در نگاه رهبر انقلاب، بستر اصلی شناخت امام و راه و روش او، تاریخ است. اگر امام در برهه ی حیات مادی خویش، محبوس و محصور شود بدرستی شناخته نخواهد شد. امام حقیقی، زمانی شناخته خواهد شد که در بستر تاریخ و حرکت های تاریخی دیده شود؛ آنگاه قدر و قیمت امام و انقلاب اسلامی شناخته خواهد شد. «سرآمد تاریخ» بودن امام هم از همین نگاه حاصل می شود همچنین امام در زمانه ای ظهور کرد که مکاتب مادی اندیشه و عمل انسان معاصر را قبضه کرده بودند و همه ی راه ها به سوی عالم معنا را به روی او بسته بودند و چنین وانمود می کردند که راهی جز این نیست. ۲. امام با تکیه بر معارف و حکمت اسلامی راه جدیدی در مقابل بشر گشود و جاده ی تاریخ را از یک طرفه بودن خارج کرد. تا جاییکه آن فیلسوف سیاسی فرانسوی، امام و حرکت او را «روح یک جهان بی روح» معرفی نمود. ۳. نگاه تاریخی به امام و حرکت او لایه های دیگری هم دارد، امام(ره) در میان رهبران سیاسی دنیا که با قدرت های استعماری مبارزه کردند، دارای امتیازات متعددی بود، آنکه مبارزه ی امام یک مبارزه ی کور و بدون پشتوانه و هدف نبود، بلکه از سویی به نظام اندیشه ی اسلامی (یعنی قرآن، سنت و عقلانیت اسلامی) متکی بود و از سوی دیگر تنها ناظر و محدود به اهداف سیاسی و مادی نبود؛ بلکه با بهره گیری از عرفان اسلامی، افقی فرامادی را برای جوامع انسانی در نظر گرفته بود تا جوامع در سیر تکاملی خود به آن نائل شوند. چنین پشتوانه ی علمی قویم و چنان هدف متعالی در نگاه هیچ یک از رهبران انقلابی دنیا به چشم نمی خورد همچنین نوع نگاه عرفانی امام، او را در بطن جامعه و همراه با آن تعریف می کرد، بنابر این اگرچه امام رهبر سیاسی و معنوی و پیشقراول این حرکت بود، اما با مردم خود پیوند ناگسستنی داشت. پیوند و قرابت با زبان و اندیشه و زندگی مردم عادی از ویژگی های برجسته ی امام بود که تا پایان عمر ایشان ادامه پیدا کرد. ۴. حجت الاسلام کرباسچی با اشاره به اینکه جمع بین سنت و پیشرفت دومین ویژگی قابل ذکر درباره ی شخصیت و اقدامات امام است، اظهار کرد: در زمانه ای که امت اسلام در تقلای بیرون آمدن از ننگ عقب افتادگی بود و برای یافتن هویت جدید، گاهی پشت پا به گذشته ی خود می زد و گاهی اینده را بکلی نادیده می گرفت و ردای تحجر و سلفی گری بر تن می کرد، امام توانست با اتکا به حکمت پربار اسلامی از سویی و اتکا به فقه جعفری و روش اجتهاد جواهری راه جدیدی باز کند که علاوه بر پای بندی به فرهنگ و سنن اسلامی، راه پیشرفت و آبادانی دنیا را هم تأمین کند و بسیاری از کشورهای اسلامی در روندهای توسعه، عملا الگوهای توسعه ی مادی را پذیرفتند و به پوسته ای از شریعت اسلامی رضایت دادند؛ برخی دیگر نیز عطای توسعه را به لقایش بخشیدند و به سودای حفظ سنت توحیدی و نبوی، درهای جهان جدید را به روی خود بستند. ۵. هویت بخشی به امت اسلامی یکی از ثمرات اقدامات گذشته است که گوشه ای از آن گفته آمد، هویت بخشی به امت اسلامی در برابر امواج لیبرالیسم و کمونیسم بود، تصریح کرد: در حالیکه امت اسلام در برابر این امواج سهمگین هویت خود را از دست داده و شخصیت خود را لگدمال می دید، امام با ارائه ی یک نسخه ی بروز و متعالی از اسلام که ساحت اندیشه تا عمل همه را یکسره در بر می گرفت، به پیکره امت اسلام و همه ی حق طلبانی که از تنگناهای لیبرالیسم و کمونیسم به تنگ آمده بودند، جان تازه ای بخشید و اینگونه بود که تاریخ با خمینی، مسیر جدیدی پیدا کرد. ۶. مهمترین محورهایی که در شخصیت و اندیشه ی امام به نسل جدید باید مورد تاکید قرار گیرد، گفت: توجه دادن به نظام اندیشه ی جامع امام ره از ساحت نظر تا میدان عمل که این، ویژگی تمام مصلحان بزرگ اجتماعی است و هیچ اقدام اصلاحی بدون چنین پشتوانه ای به نتیجه نمی رسد و امام (ره) در این ویژگی به یک جریان علمی و تاریخی قویم متکی و خود عصاره و محصول آن بود که این ویژگی امام با مرور آثار امام قابل ملاحظه است. وی افزود: آثار استاد شهید مرتضی مطهری (ره) به عنوان یکی از بزرگترین شاگردان امام (ره)، خصوصا کتاب بسیار مهم «علل گرایش به مادیگری» ترسیم بهتری از وضعیت فکری جهان و بن بست های نظری آن در قرن بیستم ارائه می دهد. 👇ادامه @taamollat
۷. توجه دادن به تاریخ عمومی جهان از رنسانس به این سو و جریانات استعماری حاکم بر دنیا که با توجه به شخصیت و حرکت امام (ره)، بدون در نظر گرفتن حوادث تاریخی و جریانهای فکری قابل فهم نیست لذاجهان غرب به مدت حدود ۴۰۰ سال با بهره گیری از توان علمی و توان اقتصادی برآمده از آن، گوشه گوشه ی جهان را به خدمت خود در آورد و آنگاه که شعله های بیداری و استقلال خواهی فروزان شد و ملت ها یک یک از یوغ استعمار بیرون رفتند، غرب نیز راه های جدیدی برای استعمار پیش کشید و داستان تحقیر و بهره کشی را بنحو دیگری ادامه داد همچنین شعار اصلی امام (ره) که در سراسر وصیتنامه ی ایشان مشهود است، تاکید بر خودآگاهی و خودباوری امت ها برای رسیدن به استقلال است و بدون این دو، استقلال ملت ها شعاری بیش نیست که این فضای تاریخی باید برای نسل جوان بخوبی تشریح شود زیرا شناخت فضای تاریخی، علمی و سیاسی جهان در قرن بیستم است که بخوبی نشان می دهد امام چگونه و با چه ابزار و هدفی پنجه در پنجه مکاتب مادی انداخت و به نظر می رسد که اینها مواردی است که می تواند نسل جدید را در شناخت شخصیت و حرکت امام (ره) کمک کار باشد. @taamollat
📌یکی از دوستان پرسیده بود چرا نمی نویسی؟ در جوابش گفتم، غیر از اینکه این روزها وسط میدانم و فراغت نوشتنم نیست، با صحنه های مواجهم که قبلاً کمتر دیده بودیم. ما بچه های دهه شصت که رحلت امام و دولت هاشمی و اصلاحات را -بعنوان نقاط عطف تاریخ معاصر- بخوبی به یاد داریم، این روزها -بعد از شهادت سیدالرئیس- با صحنه هایی مواجهیم که برایمان بی سابقه است و از آن تجربه ای نداریم. درین روزها لایه هایی از اجتماع دارد در برابرمان ظاهر می شود که ما اصلا گمانش را هم نمی کردیم. فعلا فقط دارم نگاه می کنم. وقت نوشتنش هم می رسد. بقول امیر (ع) «ان الامور مرهونة الی اوقاتها..‌‌» @taamollat
📌رفتار شناسی انتخاباتی 🔹این فضای انتخاباتی که الان درش هستیم از جهت رفتار کنش‌گران واقعا قابل تامل است. ظاهراً در این دوره که برای طیف انقلابی رقیب جدی و قابل توجهی وجود ندارد که با او معارضه و جلویش عرض اندام کنیم، جبهه ی انقلاب همان منازعه را به درون خودش کشانده و دو طیف بچه های انقلابی حالا دارند برای یکدیگر عرض اندام می کنند. تابحال این را نداشتیم. یعنی نمی دانستیم که چنین اخلاقی هم در بطن جامعه ی ما وجود دارد. ستیزه جویی و خودخواهی بی دلیل. ۶ نفر توسط نهاد رسمی کشور تایید و معرفی شده اند و هر کدام با نقاط قوت و ضعف؛ و هر کس به هر کدام برسد و رأی دهد مأجور است انشالله. اما چرا برخی از ما اصرار داریم دیدگاه خودمان را در حلق دیگران فرو کنیم و اعتراف بگیریم که بله؛ این که من می گویم..... . این که نامزد مورد نظرمان را تبلیغ کنیم و محسناتش را بگوییم و شبهات پیرامونش را پاسخ دهیم خیلی خوب است؛ اما اینکه در فضای یک جمع ایمانی (اگر خواستید بگویید دموکراتیک) اصرار داریم که دیگران هم مثل ما فکر کنند، خیلی خطرناک است و نشان از روحی در جامعه دارد که اگر پابگیرد و سایه افکن شود، بنیاد همه مان را بر باد خواهد داد. @taamollat