✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️خوش اخلاقی در اسلام (بخش سوم و پایانی)
🔸 #حسن_خلق، کمندی است که دیگران را در دام محبت اسیر میکند و تبلور فضلیتهایی چون خوشرویی، #خوش گویی (ادب گفتار) و... میشود؛ چنان که امام صادق (ع)، حد و مرز اخلاق نیک را چنین تبیین میکند: «نرمی اخلاق، پاکیزه سازی کلام و گشاده رویی».
💠 خوش گویی (ادب گفتار)
🔹نخستین و مهم ترین وسیله تبادل اطلاعات در بین انسان ها، سخن گفتن است. بنابراین، سخن گفتن، پدیده ای اجتماعی است، و اگر انسان به تنهایی زندگی میکرد، نه نیازی به حرف زدن داشت و نه انگیزه ای که او را به سخن گفتن وادارد، و حتی شاید در چنین وضعی، قادر به سخن گفتن نیز نبود. سخن گفتن، یکی از نعمتهای بزرگی است که خداوند به انسان مرحمت کرده است: «خلق الإنسان - علمه البیان» گویا به همین مناسبت، اهل منطق، نطق را نشانه خاص و فصل ممیز انسان قرار داده، آن را مساوی عاقل میدانند. #زیبایی_ادب_گفتار چنان است که زیباییهای دیگر را در مجموعه خود جای میدهد: نرمش در سخن گفتن، قطع نکردن کلام دیگری، نهی از پرحرفی، فاش نکردن اسرار دیگران، حفظ زبان، سخن گفتن به تناسب فهم مخاطب، توجه به مکان ها و موارد سخن گفتن و سکوت کردن، پرهیز از حرفها و قضاوتهای بی دلیل و مدرک، پرهیز از تمسخر و توهین به دیگران و مانند آن.
⬅️در اینجا به بعضی روشهای قرآنی سخن گفتن اشاره میکنیم:
1⃣«ملایمت»؛ از ارزش های مثبت در سخن گفتن، نرمی و #ملایمت است. بلند سخن گفتن و داد و فریاد بیش از اندازه، رفتاری ناپسند است؛ زیرا سخن گفتن برای این است که شنونده بشنود. پس بلند کردن صدا بیش از اندازه، جز زیان، اثر دیگری ندارد و شنونده را می آزارد و خسته میکند و مانع سخن گفتن دیگران میشود. آیه ۱۹ سوره لقمان ضمن تشبیه و مثالی کوتاه و گویا، زشتی بلند سخن گفتن را یادآور می شود: «وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ».
2⃣«صراحت»؛ #صراحت در سخن گفتن، نقطه مقابل گنگی، ابهام و دو پهلو بودن سخن است. در بعضی موارد صراحت در کلام لازم است. جایی که پای مصالح اساسی انسان و اجتماع در میان باشد، ناگزیر باید با صراحت سخن گفت، تا از تفسیرها و تحلیل های دلخواهانه و نادرست که بر منافع گروهی یا شخصی منطبق است، جلوگیری شود. سفیران الهی در ابلاغ رسالتشان چنین بوده اند. در زمان رسول خدا (ص) نیز کفار به دنبال محافظه کاران و راحت طلبان میگشتند: «وَدُّوا لَوْ تُدْهِنُ فَيُدْهِنُونَ؛ [قلم، ۹] آنها دوست دارند نرمش نشان دهی تا آنها (هم) نرمش نشان دهند (نرمشی توأم با انحراف از مسیر حق)!»، ولی خداوند با نزول آیات و همچنین با بیان سوره کافرون، جای انعطاف، نرمش و چشم پوشی را در مسائل اصولی بست.
3⃣«فروتنی و ادب»؛ رعایت تواضع و ادب هنگام سخن گفتن، به ویژه در گفتوگو با والدین فراوان تأکید شده است (وَ قُلْ لَهُمَا قَوْلًا كَرِيمًا)، که منظور از قول کریم، همان #سخن_مؤدبانه است. #رعایت_ادب در همه کار و از جمله در #سخن_گفتن لازم است، مگر در موارد استثنایی که خشونت و تندی لازم است: «لَا يُحِبُّ اللهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلَّا مَنْ ظُلِمَ ۚ وَ كَانَ اللهُ سَمِيعًا عَلِيمًا».
📕اسلام و زیباییهای زندگی، رویکردی تحلیلی و تربیتی به سبک زندگی، دکتر داود رجبینیا، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، چ اول، ص ۵۲۶-۵۲۰
منبع: راسخون
#اخلاق #حسن_خلق #خوش_اخلاقی
@tabyinchannel
#انتشاربدونلینکجایزنمیباشد