📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و سوم
🍃..ريشه و اساس همه نيكي ها..🍃
♦️ در پايان آيه به عنوان جمعبندی و تاكيد بر شش صفت عالی گذشته میگويد:" اينها كسانی هستند كه راست میگويند و اينها پرهيزگارانند.
🔶راستگويی آنها از اينجا روشن میشود كه اعمال و رفتارشان از هر نظر با اعتقاد و ايمانشان هماهنگ است، و تقوا و پرهيزگاريشان از اينجا معلوم میشود كه آنها هم وظيفه خود را در برابر" اللَّه" و هم در برابر نيازمندان و محرومان و كل جامعه انسانی و هم در برابر خويشتن خويش انجام میدهند.
♦️جالب اينكه شش صفت برجسته فوق هم شامل اصول اعتقادی و اخلاقی و هم برنامههای عملی است.در زمينه اصول اعتقادی تمام پايههای اصلی ذكر شده، و از ميان برنامههای عملی به انفاق و نماز و زكات كه سمبلی از رابطه خلق با خالق، و خلق با خلق است اشاره گرديده.
🔶و از ميان برنامههای اخلاقی تكيه بر وفای به عهد و استقامت و پايداری شده كه ريشه همه صفات عالی اخلاقی را تشكيل میدهد.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و چهارم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ شان نزول: عادت عرب جاهلی بر اين بود كه اگر كسی از قبيله آنها كشته میشد تصميم میگرفتند تا آنجا كه قدرت دارند از قبيله قاتل بكشند، و اين فكر تا آنجا پيش رفته بود كه حاضر بودند به خاطر كشته شدن يك فرد تمام طائفه قاتل را نابود كنند آيه فوق نازل شد و حكم عادلانه قصاص را بيان كرد.
🔶اين حكم اسلامی، در واقع حد وسطی بود ميان دو حكم مختلف كه در آن زمان وجود داشت بعضی قصاص را لازم میدانستند و چيزی جز آن را مجاز نمیشمردند و بعضی تنها ديه را لازم میشمردند، اسلام قصاص را در صورت عدم رضايت اوليای مقتول، و ديه را به هنگام رضايت طرفين قرار داد.
♦️از اين آيات به بعد يك سلسله از احكام اسلامی مطرح میشود و آيات گذشته را كه تحت عنوان" بر و نيكوكاری" بود و بخش مهمی از برنامههای اسلام را شرح میداد تكميل میكند.نخست از مساله حفظ احترام خونها كه مساله فوق العاده مهمی در روابط اجتماعی است آغاز میكند.
🔶و خط بطلان بر آداب و سنن جاهلی میكشد، مؤمنان را مخاطب قرار داده چنين میگويد:ای كسانی كه ايمان آوردهايد حكم قصاص در مورد كشتگان بر شما نوشته شده است" (يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الْقِصاصُ فِي الْقَتْلی).قرآن گاهی از دستورات لازم الاجراء با جمله كتب عليكم:" بر شما نوشته شده" تعبير میكند.
♦️از جمله در آيه فوق و همچنين آيات آينده كه در مورد وصيت و روزه سخن میگويد.همين تعبير ديده میشود، و به هر حال اين تعبير اهميت و تاكيد مطلب را روشن میكند، زيرا هميشه مسائلی را مینويسند كه از هر نظر قطعيت پيدا كرده و جدی است.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و پنجم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ قصاص" از ماده" قص" (بر وزن سد) به معنی جستجو و پیگيری از آثار چيزی است و هر امری كه پشت سر هم آيد عرب آن را" قصه" میگويد و از آنجا كه" قصاص" قتلی است كه پشت سر قتل ديگری قرار میگيرد اين واژه در مورد آن به كار رفته است.
🔶همانگونه كه در شان نزول اشاره شد اين آيات در مقام تعديل زيادهرويهای است كه در جاهليت در مورد قتل نفس انجام میگرفت، و با انتخاب واژه قصاص نشان میدهد كه اولياء مقتول حق دارند نسبت به قاتل همان را انجام دهند كه او مرتكب شده.
♦️ولی به اين مقدار قناعت نكرده در دنباله آيه مساله مساوات را با صراحت بيشتر مطرح میكند و میگويد:" آزاد در برابر آزاد، برده در برابر برده، و زن در برابر زن" (الْحُرُّ بِالْحُرِّ وَ الْعَبْدُ بِالْعَبْدِ وَ الْأُنْثی بِالْأُنْثی).به خواست خدا توضيح خواهيم داد كه اين مساله دليل بر برتری خون مرد نسبت به زن نيست و مرد قاتل را نيز میتوان (با شرائطی) در برابر زن مقتول قصاص كرد.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و ششم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ سپس برای اينكه روشن شود كه مساله قصاص حقی برای اوليای مقتول است و هرگز يك حكم الزامی نيست، و اگر مايل باشند میتوانند قاتل را ببخشند و خونبها بگيرند، يا اصلا خونبها هم نگيرند، اضافه میكند:" اگر كسی از ناحيه برادر دينی خود مورد عفو قرار گيرد (و حكم قصاص با رضايت طرفين تبديل به خونبها گردد).
🔶بايد از روش پسنديدهای پيروی كند (و برای پرداخت ديه طرف را در فشار نگذارد) و او هم در پرداختن ديه كوتاهی نكند" (فَمَنْ عُفِيَ لَهُ مِنْ أَخِيهِ شَيْءٌ فَاتِّباعٌ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَداءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسانٍ). به اين ترتيب از يك سو به اوليای مقتول توصيه میكند كه اگر از قصاص صرفنظر كردهايد.
♦️در گرفتن خونبها زياده روی نكنيد و به طرز شايسته با توجه به مبلغ عادلانهای كه اسلام قرار داده و در اقساطی كه طرف، قدرت پرداخت آن را دارد از او بگيريد.و از سوی ديگر با جمله و أَداءٌ إِلَيْهِ بِإِحْسانٍ به قاتل نيز توصيه میكند كه در پرداخت خونبها روش صحيحی در پيش گيرد.و بدهی خود را بدون مسامحه بطور كامل و به موقع اداء نمايد. و به اين صورت وظيفه و برنامه هر يك از دو طرف را مشخص كرده است
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و هفتم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ در پايان آيه برای تاكيد و توجه دادن به اين امر كه تجاوز از حد از ناحيه هر كس بوده باشد مجازات شديد دارد میگويد:" اين تخفيف و رحمتی است از ناحيه پروردگارتان، و كسی كه بعد از آن از حد خود تجاوز كند عذاب دردناكی در انتظار او است" (ذلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ رَحْمَةٌ فَمَنِ اعْتَدی بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ).
🔶اين دستور عادلانه" قصاص" و" عفو" كه يك مجموعه كاملا انسانی و منطقی را تشكيل میدهد از يك سو روش فاسد عصر جاهليت را كه هيچگونه برابری در قصاص قائل نبودند و همچون دژخيمان عصر فضا گاه در برابر يك نفر صدها نفر را به خاك و خون میكشيدند محكوم میكند.
♦️و از سوی ديگر راه عفو را به روی مردم نمیبندد، در عين حال احترام خون را نيز كاهش نمیدهد و قاتلان را جسور نمیسازد، و از سوی سوم میگويد بعد از برنامه عفو و گرفتن خونبها هيچيك از طرفين حق تعدی ندارند، بر خلاف اقوام جاهلی كه اوليای مقتول گاهی بعد از عفو و حتی گرفتن خونبها قاتل را میكشتند!.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و هشتم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ آيه بعد با يك عبارت كوتاه و بسيار پر معنی پاسخ بسياری از سؤالات را در زمينه مساله قصاص بازگو میكند و میگويد:" ای خردمندان! قصاص برای شما مايه حيات و زندگی است، باشد كه تقوا پيشه كنيد" (وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ يا أُولِي الْأَلْبابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ).
🔶اين آيه كه از ده كلمه تركيب شده، و در نهايت فصاحت و بلاغت است آن چنان جالب است كه به صورت يك شعار اسلامی در اذهان همگان نقش بسته، و به خوبی نشان میدهد كه قصاص اسلامی به هيچوجه جنبه انتقامجويی ندارد بلكه دريچهای است به سوی حيات و زندگی انسانها.
♦️از يك سو ضامن حيات جامعه است، زيرا اگر حكم قصاص به هيچوجه وجود نداشت و افراد سنگدل احساس امنيت میكردند جان مردم بیگناه به خطر میافتاد همانگونه كه در كشورهايی كه حكم قصاص به كلی لغو شده آمار قتل و جنايت به سرعت بالا رفته است.
🔶و از سوی ديگر مايه حيات قاتل است چرا كه او را از فكر آدمكشی تا حد زيادی باز میدارد و كنترل میكند.و از سوی سوم به خاطر لزوم تساوی و برابری جلو قتلهای پی در پی را میگيرد و به سنتهای جاهلی كه گاه يك قتل مايه چند قتل و آن نيز به نوبه خود مايه قتلهای بيشتری میشد پايان میدهد، و از اين راه نيز مايه حيات جامعه است.
♦️و با توجه به اينكه حكم قصاص مشروط به عدم عفو است نيز دريچه ديگری به حيات و زندگی گشوده میشود.جمله لعلكم تتقون كه هشداری است برای پرهيز از هر گونه تعدی و تجاوز اين حكم حكيمانه اسلامی را تكميل میكند
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و هشتاد و نهم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ نکته :قصاص و عفو يك مجموعه عادلانه: اسلام كه در هر مورد مسائل را با واقعبينی و بررسی همه جانبه دنبال میكند، در مساله خون بیگناهان نيز حق مطلب را دور از هر گونه تندروی و كندروی بيان داشته است، نه همچون آئين تحريف شده يهود فقط تكيه بر قصاص میكند و نه مانند مسيحيت كنونی فقط راه عفو يا ديه را به پيروان خود توصيه مینمايد، چرا كه دومی مايه جرئت است و اولی عامل خشونت و انتقامجويی.
🔶فرض كنيد قاتل و مقتول با هم برادر و يا سابقه دوستی و پيوند اجتماعی داشته باشند، در اينصورت اجبار كردن به قصاص داغ تازهای بر اوليای مقتول میگذارد، و مخصوصا در مورد افرادی كه سرشار از عواطف انسانی باشند اجبار كردن بر قصاص خود زجر و شكنجه ديگری برای آنها محسوب میشود، در حالی كه محدود ساختن حكم به روش عفو و ديه نيز افراد جنايتكار را جریتر میكند.
🔶لذا حكم اصلی را قصاص قرار داده، و برای تعديل آن حكم عفو را در كنار اين حكم ذكر كرده است.به عبارت روشنتر اولياء مقتول حق دارند در برابر قاتل يكی از سه حكم را اجراء كنند:۱- قصاص كردن.۲- عفو كردن بدون گرفتن خونبها.۳- عفو كردن با گرفتن خونبها (البته در اينصورت موافقت قاتل نيز شرط است).
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و نود
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ نکته : آيا قصاص بر خلاف عقل و عواطف انسانی است؟گروهی كه بدون تامل، بعضی از مسائل جزائی اسلام را مورد انتقاد قرار دادهاند به خصوص در باره مساله قصاص سر و صدا راه انداخته میگويند:۱_جنايتی كه قاتل مرتكب شده بيش از اين نيست كه انسانی را از بين برده است، ولی شما به هنگام قصاص همين عمل را تكرار میكنيد!.
🔶۲_ قصاص جز انتقامجويی و قساوت نيست، اين صفت ناپسند را بايد با تربيت صحيح از ميان مردم برداشت، در حالی كه طرفداران قصاص هر روز به اين صفت ناپسند انتقامجويی روح تازهای میدمند! ۳_ آدمكشی گناهی نيست كه از اشخاص عادی يا سالم سرزند، حتما قاتل از نظر روانی مبتلا به بيماری است، و بايد معالجه شود، و قصاص دوای چنين بيمارانی نمیتواند باشد.
🔶۴_مسائلی كه مربوط به نظام اجتماعی است بايد دوش به دوش اجتماع رشد كند، بنا بر اين قانونی كه در هزار و چهارصد سال پيش از اين پياده میشده نبايد در اجتماع امروز عملی شود! ۵_ آيا بهتر نيست به جای قصاص، قاتلان را زندانی كنيم و با كار اجباری از وجود آنها به نفع اجتماع استفاده نمائيم با اين عمل هم اجتماع از شر آنان محفوظ میماند، و هم از وجود آنها حتی المقدور استفاده میشود.اينها خلاصه اعتراضاتی است كه پيرامون مساله قصاص مطرح میشود.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و نود و یکم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ پاسخ: دقت در آيات قصاص در قرآن مجيد جواب اين اشكالات را روشن میسازد (وَ لَكُمْ فِي الْقِصاصِ حَياةٌ يا أُولِي الْأَلْبابِ).زيرا از بين بردن افراد مزاحم و خطرناك گاه بهترين وسيله برای رشد و تكامل اجتماع است، و چون در اينگونه موارد مساله قصاص ضامن حيات و ادامه بقا میباشد شايد از اين رو قصاص به عنوان غريزه در نهاد انسان گذارده شده است
🔶نظام طب، كشاورزی، دامداری همه و همه روی اين اصل عقلی (حذف موجود خطرناك و مزاحم) بنا شده زيرا میبينيم به خاطر حفظ بدن، عضو فاسد را قطع میكنند، و يا به خاطر نمو گياه شاخههای مضر و مزاحم را میبرند، كسانی كه كشتن قاتل را فقدان فرد ديگری میدانند تنها ديد انفرادی دارند، اگر صلاح اجتماع را در نظر بگيرند.
♦️بدانند اجرای قصاص چه نقشی در حفاظت و تربيت ساير افراد دارد در گفتار خود تجديد نظر میكنند، از بين بردن اين افراد خونريز در اجتماع همانند قطع كردن و از بين بردن عضو و شاخه مزاحم و مضر است كه به حكم عقل بايد آن را قطع كرد، و ناگفته پيدا است كه تا كنون هيچكس به قطع شاخهها و عضوهای فاسد و مضر اعتراض نكرده است، اين در مورد ايراد اول.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و نود و دوم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ در مورد ايراد دوم بايد توجه داشت كه اصولا تشريع قصاص هيچگونه ارتباطی با مساله انتقامجويی ندارد، زيرا انتقام به معنی فرونشاندن آتش غضب به خاطر يك مساله شخصی است، در حالی كه قصاص به منظور پيشگيری از تكرار ظلم و ستم بر اجتماع است و هدف آن عدالتخواهی و حمايت از ساير افراد بیگناه میباشد.
🔶در مورد ايراد سوم كه قاتل حتما مبتلا به مرض روانی است و از اشخاص عادی ممكن نيست چنين جنايتی سر بزند، بايد گفت: در بعضی موارد اين سخن صحيح است و اسلام هم در چنين صورتهايی برای قاتل ديوانه يا مثل آن حكم قصاص نياورده است، اما نمیتوان مريض بودن قاتل را به عنوان يك قانون و راه عذر عرضه داشت.
♦️زيرا فسادی كه اين طرح به بار میآورد و جراتی كه به جنايتكاران اجتماع میدهد برای هيچكس قابل ترديد نيست، و اگر استدلال در مورد قاتل صحيح باشد در مورد تمام متجاوزان و كسانی كه به حقوق ديگران تعدی میكنند نيز بايد صحيح باشد.
🔶زيرا آدمی كه دارای سلامت كامل عقل است هرگز بديگران تجاوز نمیكند، و به اين ترتيب تمام قوانين جزائی را بايد از ميان برداشت، و همه متعديان و متجاوزان را به جای زندان و مجازات به بيمارستانهای روانی روانه كرد.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و نود و سوم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️ اما اينكه: رشد اجتماع قانون قصاص را نمیپذيرد و قصاص تنها در اجتماعات قديم نقشی داشته اما الان قصاص را حكمی خلاف و جدان میدانند كه بايد حذف شود پاسخ آن يك جمله است و آن اينكه:ادعای مزبور در برابر توسعه وحشتناك جنايات در دنيای امروز و آمار كشتارهای ميدانهای نبرد و غير آن ادعای بیارزشی است، و به خيالبافی شبيهتر است.
🔶و به فرض كه چنين دنيايی به وجود آمد، اسلام هم قانون عفو را در كنار قصاص گذارده و هرگز قصاص را راه منحصر معرفی نكرده است، مسلما در چنان محيطی خود مردم ترجيح خواهند داد كه قاتل را عفو كنند، اما در دنيای كنونی كه جناياتش تحت لفافههای گوناگون قطعا از گذشته بيشتر و وحشيانهتر است حذف اين قانون جز اينكه دامنه جنايات را گسترش دهد اثری ندارد.
♦️و در مورد ايراد پنجم بايد توجه داشت كه هدف از قصاص همانطور كه قرآن تصريح میكند حفظ حيات عمومی اجتماع و پيشگيری از تكرار قتل و جنايات است، مسلما زندان نمیتواند اثر قابل توجهی داشته باشد (آنهم زندانهای كنونی كه وضع آن از بسياری از منازل جنايتكاران بهتر است).
🔶و به همين دليل در كشورهايی كه حكم اعدام لغو شده در مدت كوتاهی آمار قتل و جنايت فزونی گرفته، به خصوص اگر حكم زندانی افراد- طبق معمول- در معرض بخشودگی باشد كه در اينصورت جنايتكاران با فكری آسودهتر و خيالی راحتتر دست به جنايت میزنند.
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran
📚 #تفسیر_سوره_بقره
┄┅══❣️✿﴾﷽﴿✿❣️══┅┄
✍ قسمت سیصد و نود و چهارم
🍃قصاص مايه حيات شما است!🍃
♦️آيا خون مرد رنگينتر است؟ ممكن است بعضی ايراد كنند كه در آيات قصاص دستور داده شده كه نبايد" مرد" بخاطر قتل" زن" مورد قصاص قرار گيرد، مگر خون مرد از خون زن رنگينتر است؟ چرا مرد جنايتكار بخاطر كشتن زن و ريختن خون ناحق از انسانهايی كه بيش از نصف جمعيت روی زمين را تشكيل میدهند قصاص نشود؟!
🔶در پاسخ بايد گفت: مفهوم آيه اين نيست كه مردم نبايد در برابر زن قصاص شود بلكه همانطور كه در فقه اسلام مشروحا بيان شده اوليای زن مقتولی میتوانند مرد جنايتكار را به قصاص برسانند به شرط آنكه نصف مبلغ ديه را بپردازند.به عبارت ديگر: منظور از عدم قصاص مرد در برابر قتل زن، قصاص بدون قيد و شرط است ولی با پرداخت نصف ديه، كشتن او جايز است.
♦️و لازم به توضيح نيست كه پرداخت مبلغ مزبور برای اجرای قصاص نه بخاطر اين است كه زن از مرتبه انسانيت دورتر است و يا خون او كمرنگتر از خون مرد است، اين توهمی است كاملا بيجا و غير منطقی كه شايد لفظ و تعبير" خونبها" ريشه اين توهم شده است، پرداخت نصف ديه تنها بخاطر جبران خسارتی است كه از قصاص گرفتن از مرد متوجه خانواده او میشود (دقت كنيد).
📚 تفسیر نمونه
╭═━⊰🍃🌸🍃
@tadabbor_quran