سلام
چرا ادبیات می خوانیم ؟
۱--ادبیات لذت آفرین است لذت معنوی نه مادی.
۲---ابزار انتقال علم ودانش واخلاق ومذهب است.
۳--احساسات ومکنونات درونی رابیان می کند.
۴--می توان با کشف وشهود شاعر همراه شد وآن یا لحظه های ناب شاعرونویسنده را دریافت.
۵--وسیله ی تعادل وپالایش روح است با ادبیات می توان احساسات ناب آدمی را برانگیخت.
۶-- ادبیات عرصه ی تمرین آزادی است جهانی را می سازیم که نمی یابیم.
۷--،ادبیات حقایق برتر زندگی را نشان می دهد.
۸--زمینه ی همدلی وارتباط روحی انسانها را فراهم می کند.
۹--،ادبیات پرسشهای هوشمندانه ای را از زندگی مطرح می کند.
۱۰--می توان با ایهام واستعاره از ناگفتنی ها سخن گفت.
۱۱--دردها ،نارساییها ومردم فریبی ها را افشا می کند.
۱۲-- ،روان.پیچده ی انسانها را اشکار می کند.
۱۳--به عنوان.مواد خام دانشهای جامعه شناسی ،مردم شناسی وتاریخ مورد استفاده قرار گیرد .
تاریخی است راستین
۱۴--ارزشهای انسانی را جاودانه می کند
۱۵--،همدردی جهانی ایجاد می کند واثر پایداری داردوقدرت خیال را پرورش می دهد وبه هستی جان می بخشد .
۱۶. ادبیات روح را لطیف، گستاخی ها را نحیف، قلب را شفیق، مغز را دقیق و دشمن را رفیق می سازد.
آن کس که اهل ادب باشد، مُحال است که بی ادب باشد!
انشایم را از کجا آغاز کنم ؟
خلاصه پخش زنده امشب
*نکات مهم*
1 = از صفحه سفیدی مطلق خارج شویم : یعنی هر چه در ذهنمان می گذرد را روی برگه بیاوریم و برگه را از حالت سفیدی خارج کنیم چون این نوشته برای خودمان است و کسی قرار نیست ببیند و هر چقدر که خواستیم می توانیم بنویسیم و هر نوشته ای که دوست نداشتیم را دور بیندازیم تا به نتیجه دلخواه برسیم .
2 = غافلگیر کردن خواننده : با دیالوگ شروع کردن.
3 = هر موقع انشایی را خواستی شروع کنی به نوشتن ببین که ایا این نوشته قبلا در جایی خوانده ای یا نه . اگر دیدی نوشته ات شبیه کسی است همون موقع دور بیندازش اصلاااااا نباید نوشته کلیشه ای باشد و مثل نوشته ی کسی باشه .
4 = تقلب سطح بالا : در اینترنت برو چند صفحه مختلف جملاتش را تصادفی نگاه کن یا یک کتاب دستت بگیر جملاتش را تصادفی بخوان ( ایده بگیر و شروعت را پیدا کن ) .
5 = با یک توصیف متفاوت شروع کنیم : برای مثال یک خاطره انتخاب کن ( یک توصیف وحشتناک کن ).از افکار اشفته ات بنویس برای مثال = اول خاطره ای که یادم میاد وای اون لحظه رو بگم که تو اسانسور گیر افتاده بودم و... ( اشفتگی هات رو بنویس ). یک ( توصیف شاعرانه ) برای مثال از طبیعت .
6 = ویترین ما شروع نوشته ما است باید سریع خواننده رو به خود جذب کنیم .
7 = از کجا شروع کنم ؟
روی اون کاغذ سفید الکی کلمه بنویس ، برو سراغ کتاب ها و کلمه هایش را تصادفی بنویس . کلمه ها رو نگاه کن . اصلا نیاز نیست شروعت از همون اول با موضوع خیلی مرتبط باشه در ادامه انشات موضوع را می اوری و ادامه میدهی. ( ما جادوگر نوشته هستیم) .
8 = شروعت را با جمله هایی که بار احساسی زیادی دارند بنویسید . قلب مخاطب خود را لمس کن .
9 = شروع و پایان را جمله هایت را یکی کنی . عین هم شروع کنی و عین هم تمام کنی .
10 = با لطیفه شروع کنی .
با خاطره شروع کنی . حتما هم نباید خاطره ی خودت باشد می توانی از خاطره ها ی دیگران هم کمک بگیری .
چگونه اسم نوشته را انتخاب کنیم*
اسم هم جز ویترین نوشته مان است . یک آدم خلاق میتواند نام خلاقانه انتخاب کند و نگارش و نوشتن انشا به تو کمک میکند تا خلاق بشی .
*گروه سنجاق قفلی* : در اینستاگرام معرفی کتاب های مناسب برای هر رد سنی
*پویش کودک همدلی و کرونا*: داخل سایت دبیرخانه چگونگی ارسال اثار را قرار میدهند .تا ۱۵ اسفند فرصت هست . موضوع ( در زمانی که همه از هم دور بودن تو چه ایده ای داشتی که قلب های همدیگر را به هم نزدیک کنیم. )
🔹اصول #نشانهگذاری:
منظور از نشانهگذاری، به کاربردن علامتها و نشانههایی است که برای درست فهمیده شدن جملات در نوشته به کار برده میشود.
۱. ویرگول (،)
ویرگول، نشانه مکثی کوتاه است.
▫️موارد استفاده:
الف: در بین عبارتهای غیر مستقل که باهم در حکم یک جمله کامل میباشد.
آن را که حساب پاک است، از محاسبه چه باک است.
ب: برای توضیح در مورد یک کلمه.
فردوسی، حماسهسرای بزرگ ایران، در سال ۳۲۹ هجری قمری به دنیا آمد.
ج: در موردی که چند کلمه دارای اسناد واحدی باشد.
علی، حسن و احمد پسران او بودند.
د: در آدرس دادن.
تهران، شهریار، میدان امام.
۲. نقطهویرگول (؛)
الف: برای جدا کردن جملهها و عبارتهای متعدد یک کلام طولانی که به ظاهر مستقل؛ اما در معنی به یکدیگر وابسته و مربوط میباشند.
فریب دشمن مخور و غرور مداح مخر؛ که این، دام زرق نهاده است.
ب: در جملههای توضیحی، پیش از کلماتی چون اما، زیرا، چرا که، یعنی، به عبارت دیگر، برای مثال و مانند آنها؛ به شرط آنکه جمله پیش از آن طولانی باشد.
مال و جاه هیچگاه نمیتوانند آرامشبخش روان انسان باشند؛ چرا که تنها با یاد خدا دلها آرامش مییابند.
۳. نقطه (.)
الف: در پایان جملههای کامل خبری.
عینالقضات، عارف بزرگ ایران، در سال ۵۲۵ شهید شد.
ب: بعد از حروف اختصاری.
سال ۳۲۲ ق.م
ج: بعد از شماره ردیف.
۱. رضایت ۲. هدف
۴. دو نقطه (:)
الف: پس از نقل قول مستقیم.
فرزاد گفت: "دیگر هیچوقت به آن خانه بر نمیگردم."
ب: پیش از بیان تفصیلی مطلبی که قبلاً خلاصهای از آن گفته شده است.
آن سال برای من سال خوبی بود: در آزمون سراسری دانشگاهها پذیرفته شده بودم.
ج: بعد از واژهای که معنیاش در برابرش نوشته شده باشد.
صیف: تابستان
د: بعد از حروف ابجد برای استفاده از ترتیب.
الف: مورد یک
ب: مورد دو
۵. گیومه («»)
این نشانه برای آغاز و پایان سخن کسی غیر از نویسنده است؛ یا برای مشخصتر کردن و برجسته نشان دادن کلمه یا اصطلاحی خاص به کار میرود.
امیر مؤمنان می فرماید: «به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید».
۶. نشانه سوال (؟)
الف: برای نشان دادن پرسش.
به چه میاندیشی؟
ب: برای نشان داد تردید و ابهام، در داخل پرانتز به کار میرود:
طبق آمار غیر رسمی، جمعیت تهران از مرز ده میلیون نفر (؟) گذشته است.
۷. نشان تعجب (!)
در پایان جملههایی میآید که بیان کننده یکی از حالات خاص و شدید عاطفی یا نفسانی است؛ از قبیل: تعجب، تهدید، حسرت، آرزو و...
چه عجب! عجب آدم ریاکاری! وای بر من! ایست!
۸. خط فاصله (-)
الف: برای جدا کردن عبارتهای توضیحی.
فردوسی -حماسه سرای بزرگ ایران- در سال ۳۲۹ ه.ق. به دنیا آمد.
ب: برای نشان مکالمه.
- الو!
- بله، بفرمایید!
- سلام!
ج: به جای حرف اضافه تا و به بین تاریخها، اعداد و کلمات.
دهه ۱۳۵۰ - ۱۳۴۰
قطار تهران-مشهد
۹. سه نقطه (...)
برای نشان دادن کلمات، عبارات و جملههای محذوف و یا افتادگیها به کار میرود.
... به این دلیل بود که از ادامه این شیوه صرف نظر کردم.
میازار موری که...
۱۰. ستاره (*)
از این نشانه برای ارجاع دادن به زیرنویس استفاده میشود.
۱۱. پرانتز یا دو هلال ( )
الف: به معنی "یا" و "یعنی" به کار میرود و یا برای توضیح بیشتر کلام.
شاهکار نظامی گنجوی (خسرو و شیرین) را باید به دقّت خواند.
ب: وقتی که نویسنده بخواهد آگاهیهای بیشتر (اطلاعات تکمیلی) به خواننده عرضه کند.
ابوالفضل بیهقی (۳۸۵-۴۷۰ ه.ق) استاد کمنظیر نثر میباشد.
۱۲. قلاب [ ]
برای تصحیح متون کهن و الحاق احتمالی که از نسخه بدلها و از سوی مصحح اضافه میشود، مورد استفاده قرار گرفته و در بین قلاب قرار میگیرد.
و این [راه مسلمانی] راه خدای توست.
⬅️آشنایی با چند قالب شعری با شکل گرافیکی، مشخصات، شاعران نامدار این قالبها و...
1⃣قصیدە:
㉧--------- ㉧---------
㉧--------- ---------
㉧--------- ---------
معمولا ۱۵ تا ٦۰ بیت است و در موضوعات حماسی، اخلاقی، دینی، وصف طبیعت و... میباشد.
شاعران معروف قصیدەسرا: ناصرخسرو، منوچهری، خاقانی و سعدی
-------------------------
2⃣غزل:
㉣--------- ㉣---------
㉣--------- ---------
㉣--------- ---------
معمولا ۵ تا ۱۰ بیت است و در موضوعات عاشقانە و عارفانە است.
شاعران نامدار غزلسرا: حافظ، سعدی و عراقی
-------------------------
3⃣قطعە:
₪--------- ---------
₪--------- ---------
₪--------- ---------
موضوعات آن بیشتراخلاقی، تعلیمی و مناظرە میباشد.
شاعران معروف قطعەسرا: پروین اعتصامی و ابنیمین
-------------------------
4⃣مثنوی:
&---------- &----------
©--------- ©---------
@--------- @---------
بیشتر در موضوعات طولانی میباشد.
شاعران معروف مثنویسرا: فردوسی، سنایی، نظامی، مولوی
-------------------------
5⃣ترجیعبند:
©--------- ©---------
©--------- ©---------
©--------- ©---------
©--------- ©---------
---------
این بیت تکرار می شود ---------
®--------- ®--------
®--------- ®--------
®--------- ®--------
®--------- ®--------
---------
---------
شاعران معروف ترجیعبند سرا: سعدی، هاتف، فرخی سیستانی
-------------------------
6⃣ترکیببند:
©--------- ©---------
©--------- ©--------
این بیت تکرار نمیشود ---------&
&---------
@--------- @---------
@--------- @---------
®----------
®----------
شاعر معروف ترکیببند سرا: محتشم کاشانی
-------------------------
7⃣رباعی: بر وزن (لا حول و لا قوە الا باللە)
©--------- ©---------
©--------- ----------
رباعیسرایان معروف: خیام، رودکی، عطار
-------------------------
8⃣دوبیتی:
©--------- ©---------
©--------- ----------
دوبیتی سرای معروف: باباطاهر همدانی
@زنگ ادبیات
نمونه هایی از نمادها در ادبیات فارسی برای پایه ی هشتم و نهم 🔽🔽🔽🔽
آهو (مظهر ازادگی و بی گناهی )
آسمان (پاکی
آینه (پاکی و صفا)
آب ( روشنی و حیات)
اسب (هوشیاری ، شجاعت ، نجابت )
پلنگ ( تکبر و بلند پروازی )
پشه (ضعف و ناتوانی )
جغد ( شومی و نحسی )
باز ( فال نیک )
باد صبا ( خوش خبری و پیام آوری )
تاج ( سروری و بزرگی)
الاغ ( کودنی و صبوری )
بره (معصومیت )
چشمه ( پاکی و زلالی و زایش)
خرس (پر خوری وشهوت )
خزان(افسردگی و غم)
بلبل(بی توجهی و شیداییو عاشقی و دلباختگی )
خرگوش ( غفلت )
زمستان (مرگ و نابودی)
دریا ( عظمت و بخشندگی )
درخت بید ( لرزان و مضطرب)
بوقلمون (چند رنگی و بی اثباتی )
روباه ( مکر و حیله )
رود ( حرکت و تلاش )
بزغاله (شیطنت )
بز (دانایی)
بهار(شادابی و طراوت ورویش)
سگ ( وفاداری )
سنگ ( سرسختی و سنگ دلی)
ببر ( ضعیف کشی)
شیر ( شجاعت و قدرت )
شتر مرغ( بهانه جویی)
شب( تاریکی وجهل و ستم)
بوتیمار (حرص و طمعو غم خوردن )
پرستو (فال نیک و بهار )
شتر (کینه توزی )
طوطی ( تقلید )
عقاب (خودسپندی )
کرکس ( غرور و تکبر )
لک لک (شادی و نشاط )
سیمرغ ( بلند پروازی و همت )
سبزی( پاکی و تقدس)
کبک ( خوش خدامی و طنازی )
روز( نور و روشنایی)
زرافه ( بلندی و نشخواری )
زیتون(صلح و آشتی)
کلاغ ( شومی و نحسی و سخن چینی )
ماهی ( زیبایی و امید و زندگی و پویایی)
گربه ( بی وفایی و دزدیو بی چشم و رویی )
گوسفند ( خونسردی )
فیل ( یکدلی و قدرت )
گرگ ( درنگی و تجاوز )
نهنگ (عظمت و درندگی )
موش (حقارتوموذیو خسیسی )
کفتار (دزدی و نحسی )
میمون ( تقلید و اطوار )
مار(خوش ظاهر و باطن بد)
عقرب ( زیرکی و خودنمایی )
هما ( سعادت )
قناری ( خوش اوازی )
قورباغه(زشتی)
هدهد (مژده )
کرگردن ( تنومندی پرزوری )
طاووس ( زیبایی و غرور )
عقاب ( بلند پروازی و تیزبینی )
نسیم ( انسان آزاده )
کوه ( استقامتو استواری )
شیر ( شجاعت )
هما ( سعادت و خوشبختی )
ماه ( ایثار و زیبایی )
شب ( ظلم و ستم )
زیتون ( صلح و آشتی )
سرو (آزادگی و جاودانگی )
شمع ( معشوق )
صدف ( خاموشی و سکوت )
گل سرخ ( عشق و طراوت )
گل نیلوفر( عزاداری و ماتم)
نی ( انسان غریب و دورافتاده از وطن )
باران ( رحمت و بخشندگی )
لاله ( شهید )
ملخ ( بی خیالی و راحت طلبی)
خفاش ( جهل و نادانی و شیطان)
موج (حوادث)
یخ ( دل مردگی )
❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️❇️
همه نکته های زبانی و ادبی کتاب فارسی هفتم 👇 چاپ ۱۱۴۰۰
**
درس ۱:
تعریف و شناخت جمله/ واژه های
هم آوا ( حیات، حیاط...)
درس ۲ :
انواع جمله( خبری، پرسشی. امری، عاطفی) / واژه های هم خانواده
درس ۳ :
تعریف و شناخت فعل/ تعریف "زبان" و "ادبیات"
درس ۴ :
تعریف و شناخت نهاد / اضافه کردن
"ی" مصدری به واژه هایی که به "ه"، ختم شده اند؛ خسته+ ی= خستگی
درس ۶ :
شناخت "مفعول" / آرایه " تکرار "
درس ۷ :
شناخت "متمم" / جا به جایی "فعل" در شعر و نثر ادبی [اشاره غیر مستقیم دارد به جمله ی
" دستورمند و نادستورمند" ]
واژه های مخفف/ واژه های دو املایی
درس ۸ :
فعل اسنادی [فقط به "است، بود، شد"
اشاره شده است.]
درس ۹ :
مسند / تفاوت معنی "گزاردن" و "گذاردن"
درس ۱۰ :
شناخت ویژگیهای فعل ؛ زمان
(گذشته، حال، آینده) / قالب شعری
"قطعه" / تفاوت معنی و خوانش
"فراغ" و "فراق" / پیام شعر، قافیه و ردیف
درس ۱۱ :
ویژگی دیگر فعل ؛ "شخص" / فعل مفرد و جمع / تفاوت معنی و خوانش
"صلاح" و "سلاح" / در املای واژگان مرکب، نوشتن هر دو شکل(جدا و سرهم)، درست است(خوش حال، خوشحال) / شمار (مفرد یا جمع)
درس ۱۲:
ضمیر و مرجع ضمیر / انواع ضمیر ؛
۱_ گسسته ۲_ پیوسته
"در املا، از خط تحریری شکسته، استفاده نشود."
درس ۱۳:
ساخت یا صیغه فعل/ بن فعل و شناسه/ بن مضارع فعل ها
درس ۱۴:
بن فعل ماضی/ مصدر/
"معلم می تواند تصحیح املای کلاسی را به دانش آموزان، واگذار و آنها را هدایت و نظارت کند."
درس ۱۶:
زمان آینده یا مستقبل /
[ پرسشی آمده که: " آیا می توانید بن فعل و شناسه فعل آینده را بگویید؟ " )
البته که بن فعل، فقط از فعل اصلی، باید باشد(که بن ماضی است) نه فعل کمکی (خواه) ] / داستانهای رمزی و نمادین/ شناخت نمادهای درس /
تمرین و پرسش از ترکیبهای "وصفی" و
"اضافی"
[ بنابراین؛ با توجه به آموزه های این ترکیبها در ابتدایی، پرسیده شده است و باید دوباره روش تشخیص را توضیح داد.]
درس ۱۷:
ساخت واژه ها ؛ ساده و غیر ساده
[ در همین حد با مثال، بیان شده است. ] / تعریف ترجمه و مترجم
*
توضیح پایانی: 👇
۱_ از آرایه های ادبی، فقط "تکرار"، گفته شده است.
( و توجه به آرایه های ابتدایی) و یک قالب شعری (قطعه)
۲_ اجزای اصلی جمله (نقش ها)،
هر پنج تا، بیان شده است؛ نهاد، فعل، مفعول، متمم، مسند .
۳_ درس های ۵ و ۱۵، آزاد است و
دانش آموز باید بنویسد.
۴_ در این نوشته، از تکرار مطالب بیان شده در درسهای بعدی، خودداری شده است.
___
توفیق، رفیق راهتان باد!
✍دریانورد
🙏🌴🥀
همه نکته های زبانی و ادبی کتاب فارسی نهم 👇 چاپ ۱۴۰۰
درس ۱ :
آرایه های ؛ تشبیه، جان بخشی، مراعات نظیر / گاهی تغییر در یک واج، موجب تغییر معنای یک واژه میشود ؛ واژه ی "انعام" ۱_ با فتحه
۲_ با کسره / واژه های مترادف/
عناصر زیبایی سخن (آرایه) دو بیت درس را خواسته ؛
[جان بخشی، تضاد، کنایه، واج آرایی،
تشبیه،تناسب(مراعات نظیر)... دارد.]
درس ۲ :
وابسته های گروه اسمی ۱ ؛
وابسته های پیشین ( صفتهاي؛ اشاره، شمارشی، پرسشی، تعجبی، مبهم) / وابسته های پسین؛ صفت بیانی،
مضاف الیه.
درس ۳ :
پرسش انکاری / واژه های هم خانواده
آرایه کنایه.
درس ۴ :
صفت برتر( تفضیلی) و صفت برترین
(عالی) ؛ صفت های سنجشی
درس ۶ :
ارتباط معنایی(قرابت) / گروه فعلی ۱ ؛
زمان حال(مضارع) / انواع فعل مضارع؛ اخباری، التزامی، مستمر(جاری) / بن مضارع / شناسه/
فعل کمکی.
درس ۷ :
تخلص و بیت تخلص / نوشتن مفرد واژه های جمع با نشانه ی "ان" /
قافیه.
درس ۸ :
رابطه معنوی دو واژه (تضاد معنایی
واژه ها)، متضاد(آرایه تضاد) /
تمرین هسته و وابسته ها.
درس ۹ :
گروه فعلی ۲ ؛ فعل گذشته(ماضی)،
ماضی ساده(مطلق)، ماضی نقلی،
بن ماضی / رابطه معنایی ؛ ترادف (مترادف).
درس ۱۰:
آرایه ادبی تلمیح
درس ۱۱ :
گروه فعلی ۳ ؛ ماضی استمراری، ماضی مستمر (جاری).
درس ۱۲ :
گروه فعلی ۴ ؛ ماضی بعید، ماضی التزامی / پیشوند "بی" در بیشتر موارد،جدا از واژه پس از خود، نوشته
می شود مگر در املای واژه های ؛
بیهوده، بیچاره، بینوا.
درس ۱۳ :
ردیف ( اینکه ردیف ؛ گاهی اسم، فعل،
صفت، عبارت و... است.) [ و "حرف" ]
درس ۱۴ :
قید ( بدون اشاره به انواع قید)
[ با وجودی که نوشته:" قیدها جای ثابتی در جمله ها ندارند"، در هر سه جمله نمونه، قیدها را بعد از نهاد، آورده است!! مثالهای دیگر، بهتره گفته شود. ]
درس ۱۶ :
واژه سازی ؛ ساده، وندی ، مرکب
/ جدول پرسش ساخت
واژه ها داده شده است.
[ ۳ ساده، ۵ وندی، ۵ مرکب، آمده است.]
درس ۱۷ :
۱_ اضافه شدن "ی" نکره (ناشناس) به واژه هایی که به "ه" بیان حرکت، تمام
می شوند ؛ خانه+ ی= خانه ای
بنده + ی = بنده ای
۲_ اضافه شدن "ی" نکره به آخر
واژه هایی که با "واو"، تمام
می شوند ؛ دانشجو+ ی= دانشجویی، رادیو+ ی= رادیویی
***
یاد آوری پایانی :
۱_ درسهای؛ ۵ و ۱۵، آزاد هستند و
دانش آموز، کامل می کند.
۲_ آرایه های آمده در کتاب ؛ تشبیه،
جان بخشی، مراعات نظیر،تضاد،
تلمیح، کنایه.
[ در پرسش تمرینی درس یک،
واج آرایی هم آمده است. ]
۳_ هیچکدام از اجزای اصلی جمله
(نقش ها) نیامده است.
۴_ بن ماضی و مضارع و نیز همه فعلهای ماضی و مضارع، آمده است
(به جز فعل آینده).
۵_ساخت واژه ها، (فقط) ساده، وندی و مرکب آمده است.
۶_ قید و پرسش انکاری را بیان کرده است.
[ می توانیم "پرسش تاکیدی را نیز بگوییم و کاملتر ؛ 👇
پرسش انکاری یا استفهام انکاری با فعل مثبت // پرسش تاکیدی یا استفهام تاکیدی با فعل منفی. ]
___
توفیق، رفیق راهتان باد!
✍دریانورد
🙏🌴🥀
دو واژه را همآوا گویند هرگاه در تلفظ شبیه هم باشند، مثل (خوار، خار - خورده، خرده - خاستن، خواستن). نوع دیگری از کلمات همآوا وجود دارند که علاوه بر تلفظ مشابه، یکسان نیز نوشته میشوند ولی معانی مختلفی را میتواند منظور کند، مثل (شیر، گاز و ...). به این دسته از لغات چندمعنایی میگویند.
کلمات هم نویسه : از اسمش پیداست . واژه هایی که نوشتن یکسان دارند اما از نظر معنی و تلفظ متفاوتند.
کلماتی مانند :
مِهر : محبت ؛ ماه مهر / مُهر : وسیله چاپ دستی
گِل : خاک / گُل :
کُشتی / کِشتی
مسلم / مسلّم
نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
گوهر مخزن اسرار همان است که بود حقه ی مِهر بدان مُهر و نشان است که بود
- دّه – دِه پّر – پُر - کِشتی – کُشتی سُم – سُم
گُل – گِل کّره - کُره شُش - شِش
[ ۱٧ مهر ۱۳٩۱ ] [ ۱۱:۱٠ ق.ظ ] [ ارسطو ]
نظرات ( 0)
هم آوا
هم آوا (متشابه ) : به کلماتی می گویند که در تلفظ یکسان اند امّا در نوشتار و معنی متفاوتند . کلمات هم آوا به لحاظ ادبی نیز مورد توجّه اند به نحوی که در آرایه های بدیعی یکی از انواع جناس محسوب شده و به آن «جناس لفظ» می گویند این نوع کلمات در املاء دارای اهمیّت بسیارند و از موضوعات قابل توجّه محسوب می شوند . دانستن معنای کلمات هم آوا می تواند به ما در درست نویسی کمک بسیاری کند .
نظر به اهمیّت کلمات هم آوا در ادامه فهرستی از برخی از این واژگان را می آوریم :
زمین : کره ی خاکی ضمین : عهده دار
غالب : چیره ، برتر قالب : شکل
پرتغال : نام کشور پرتغال : نام میوه
اَلَم : درد عَلَم : پرچم
صواب : درست ثواب : پاداش ، اجر
بحر : دریا بهر : برای
غذیر گودال - آبگیر قدیر : توانا ، قادر
حول : اطراف هول : ترس
غریب : دور از وطن قریب : نزدیک
قاضی : داور غازی : جنگجو
آری : بله عاری : بری - پاک
ارز : پول و بهاء عرض : پهنا
اساس : پایه و بنیاد اثاث : وسایل و لوازم
اسم : نام اثم : گناه
امل : آرزو عمل : کارو تلاش
امارت : فرمانروایی و حکومت عمارت : بنا
باقی : باقیمانده و ته مانده باغی : سرکش و نافرمان
تعلّم : آموختن تألم : سختی ودرد کشیدن
تهدید : ترساندن تحدید : حدو اندازه - معلوم کردن
حیات : زندگی حیاط : صحن ، محوطه
حرم : اندرون خانه ، اهل خانه هرم : پیری
خویش : فامیل ، خود خیش : گاو آهن
خار : تیغ خوار : ذلیل و بی مقدار
قضا : اتفاق غذا : خوردنی
قدر : اندازه و ارزش غدر : مکرو بی وفایی
معمور : آباد شده مأمور : فرمانبرو نگهبان
نثر : متن - غیر شعر نصر : یاری کردن
خاست : بلند شد خواست : طلب کرد
حراست : نگهبانی حراثت : برزه گری - کشاورزی
زهر : سم ظهر : پشت
سفر : یکجانماندن - مسافرت صفر : ماه دوم قمری
سد : بستن صد : عدد صد
از استاد حقیقت
همه نکته های زبانی و ادبی کتاب فارسی هشتم 👇 چاپ ۱۴۰۰
**
درس ۱ :
"ساختار" و "محتوا" ی هر اثر / ردیف و قافیه / بن مضارع، مصدر، زمان /
اشاره غیر مستقیم به آرایه "تلمیح" در شعر [بهتر است، "تلمیح"، گفته شود.]
درس ۲ :
ارکان آرایه ی "تشبیه" / نمادهای درس
(خفاش، طاووس) / فاصله
میان واژه ای
درس ۳:
آرایه "واج آرایی" (نغمه حروف) /
تبدیل واژه های جمع به مفرد و برعکس [با نشانه جمع فارسی]
درس ۴ :
یادآوری اجزای (اصلی) جمله (نهاد، مفعول، متمم، فعل) [چهار تا ]
و معرفی اسم (اینکه ؛ اجزای اصلی جمله به جز فعل، همگی "اسم" هستند.) / اعداد در متن املا، همیشه با حروف، نوشته می شوند.
[ به بچه ها گفتم در انشا نیز، چنین کنید.]
درس ۶ :
ادبیات اندرزی یا تعلیمی با نمونه کتابها / ارتباط معنایی(قرابت) یک بیت نظامی با قسمتی از درس.
درس ۷ :
گروه اسمی و (فقط) معرفی هسته/
مواردی که گذاشتن "مد"، الزامی است و در مواردی که نباید باشد؛
مآل اندیش ، درآمد، الآن....
فرایند، پیشامد،...
درس ۸ :
قالب شعری "مثنوی" / تفاوت معنایی واژه "دولت" در گذشته و امروز
درس ۹ :
وابسته های اسم ۱ ؛ وابسته پسین= صفت بیانی / دقت در واژه های عربی همزه دار و واژه هایی که نقش نمای اضافه دارند.
درس ۱۰ :
آرایه ادبی "جناس" (صبا،سبا/ آرام، رام / نام، نامه..)
[اشاره ای به انواع جناس، نشده است]
تفاوت خواندن و نوشتن برخی
واژه ها؛
"پنبه،منبر، سنبل،شنبه..."
[بدون اشاره مستقیم، همه مثالها را از فرایند واجی "ابدال" آورده است. این فرایندها(کاهش، افزایش، ابدال و ادغام)، مربوط به متوسطه دو هستند]
درس ۱۱ :
وابستهها اسم ۲ (پیشین) ؛ صفت اشاره، صفت شمارشي / الفبای فارسی،
پرنقطه ترین الفبای دنیا
درس ۱۲ :
وابسته های اسم ۳ (پیشین) ؛ صفت پرسشي، صفت تعجبی / واژه های
هم خانواده / تمرین گروه اسمی برای ؛ وابسته پیشین، هسته، وابسته پسین
درس ۱۳ :
آرایه ادبی "کنایه" / ترکیب وصفی و اضافی / نوشتن مفرد واژه های جمع مکسر و سپس جمع بستن آنها با نشانه های جمع فارسی.
[همه مثالها، جمع مکسر است؛ عوامل،
مفاهیم، فضایل... ، ولی اشاره به آن نشده .بهتر است جمع "مکسر" گفته شود. ] / "ی" میانجی(بوی گل...).
[چون نوشته؛ حرف (صامت) ، به این بهانه، می توانیم واج ها ( صامت و مصوت) را مختصر معرفی کنیم. ]
درس ۱۴ :
آشنایی بیشتر با "ردیف"
[ مطلب بسیار خوبی در این باره نوشته است به بهانه ردیف "تشنه" در سوزناکترین شعر کتاب(یاد حسین ع) ]
واژه های متضاد درس (آرایه تضاد)
درس ۱۶ :
وابسته های اسم ۴ ؛ صفت مبهم
(وابسته پیشین)
[ از صفت های مبهم، فقط "چند" و "فلان" را نوشته و در تمرین همین درس، صفت مبهم "هر" نیز آمده است. بنابراین، خوب است فعلا پنج صفت مبهم؛
هر، همه، چند، هیچ، فلان، به بچه ها گفته شود.] / شکل افزودن "ب" پیشوند به ابتدای برخی فعل ها
( آمد، افروخته،افکنده....)
[بیامد، بیفروخته، بیفکنده.... ]
درس ۱۷ :
ترجمه ( عبارتهای عربی و انگلیسی) و جای قرار گرفتن "فعل" در آنها و زبان فارسی / پیدا کردن واژه های
تنوین دار از متن درس / جدولی داده شده (مفرد و جمع)، از مفردها، جمع "مکسر" خواسته و برعکس.
[ باز هم نامی از جمع "مکسر" نیامده!
و پیشتر نوشتم که بهتر است به بچهها گفته شود.]
*
یادآوری پایانی: 👇
۱_ اشاره ای به مسند، فعل اسنادی و ساخت واژه ها نشده است.
۲_یک قالب شعری "مثنوی" دارد.
۳_ شش آرایه در کتاب، آمده است ؛
تلمیح، تشبیه،واج آرایی، جناس، کنایه، تضاد.
__
توفیق، رفیق راهتان باد!