📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۷۹
🔖 آیه: ۲۶ و ۲۷
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۱۶
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔴 بخش دوم:
♦️«العقلُ ما یُعبَد به الرحمان» #عقل_عملی همان قوه مجریه است که خداوند ابتدا یک سری آگاهیها به نام #عقل_نظری و علم به او داد تا از طریق عقل عملی، به آن عمل کند وگرنه جهلی بیش نخواهد بود. «لا تجعلوا علمکم جهلاً» عقل عملی و نظری دو بال یک انسانند که هرچه انسان ضعیفتر باشد این دو بال او بیشتر فاصله دارند تا جایی که یکی هست و دیگری نیست و در #انسانهای_متکامل این دوبال آنقدر نزدیک شدهاند که تبدیل به یکی شدهاند و هیچ علمی ناشی از عقل نظری ندارند جز آنکه به آن عمل کردهاند. همانند سمع و بصر که ممکن است یکی باشد و دیگری نباشد و یا اصلاً هیچکدام نباشند اما خداوند، سمعش عین بصرش است.
💠احتمال سوم در مورد پیمان اولیه که #وحی الهی بود که شناخت وحی از سوی انسانها همان پذیرش تعهد عمل به وحی است. البته احتمال چهارم نیز در طول همین وجه سوم است که اگر وحی را پذیرفتیم یعنی #رسالت را پذیرفتهایم چون وحی از طریق رسول میآید.
🔰در مسائل وحی و شرع، قران انسانها را به دو گروه #وفاکننده به عهد و #ناقض عهد تقسیم میکند. در مورد ناقضان آیه ۱۵ احزاب آمده است. در این آیه گوید که از مسمانان تعهد گرفته شد که اگر به #حریم_اسلام حمله شد از آن دفاع کنند. اما در آیه ۱۵ احزاب آشکار میکند که «و لقد کانوا عاهدوا الله من قبل، لا یولّون الادبار» یعنی بعضیها موقع حمله، در خانه نشستند و برخی به #صحنه آمدن و شهید شدند.
🔴در #جنگ_احزاب (خندق)، اگر منافقان پیروز میشدند اساس اسلام از بین میرفت و هیچ نامی دیگر از #اسلام نمیماند. پیامبر در این جنگ فرمود که «ضربةُ علیٍ یوم الخندق افضل من عبادة الثقلین» گاهی یک شمشیرزدن از عبادت اولین تا آخرین انسانها ارزشش بیشتر است نه اینکه حضرت علی در اینجا خلوص داشت، خیر، چون جایی نبوده که علی خلوص نداشته باشد بلکه در اینجا اساس دین در خطر بوده پس همان یک شمشیر باید زده میشد و وظیفه او بود که جلوی ازبینرفتن اسلام را بگیرد. در این جنگ که علی در برابر عمربن عبدود قرار گفت پیامبر گفت: در اینجا #تمام_حق در برابر #تمام_باطل قرار گرفته است زیرا با شهید شدن علی، تمام اسلام از بین میرود.
🔰«و لقد کانوا عاهدوا لله من قبل لا یولّون الادبار» اینها #تعهد سپردند به هنگام مسلمانشدن که مطیع پیامبر باشند و هرگاه دستور دفاع داد در صحنه باشند اما این کار را نکردند و صحنه را ترک کردند. ادامه آیه گوید: حال بدانید که اگر از جنگ فرار هم بکنید و نروید چند صباحی بیشتر زنده نمیمانید. پس، از مرگ نجات پیدا نخواهید کرد.
♦️میفرماید: اینها بهانه میآوردند که ما تازه در مدینه آمدهایم لذا خانههایمان کامل نیست و در و پیکر درستی ندارد «انّ بیوتنا عورة و ما هی بعورة» و بچههای ما حافظ ندارند! خدا اینها را افشا کرد که بهانه میآورند چون #حافظ خانه و بچهها ماییم نه آنها لذا اینها نمیخواهند بیایند «ان یریدون الّا فراراً»
🔰اما در برابر اینها مومنانی هستند که به عهدشان وفا میکنند.«من المومنین رجال صدقوا ما عاهدو الله علیه» قران گوید اینها نه تنها واجبات را انجام میدهند بلکه رفتن به جبهه در این وضعیت مهم را #نحب میدانند یعنی نذر لازم «فمنهم من قضی نحبه». ثواب سرباز فاتح از سرباز شهید کمتر نیست و اگر خلوص خود را حفظ کند اگر از شهید بالاتر نباشد کمتر نیست همانند #جنگ_احزاب که پیامبر گفت ضربه و پیروزی امام علی (ع) از عبادت ثقلین بالاتر بوده است. در جنگ، هر پیشروی فضیلت است.
♦️قران گوید این مومنین برخی رفتند و #شهید شدند برخی شهید نشدند، برخی منتظر اعزام به جبهه بودند و برخی پشتیبانی میکردند و هیچ کدام از اینها بعدا هم #پشیمان نشدند و تصمیمشان را عوض نکردند و اگر تصمیمشان عوض میشد نقض عهد بود!
♦️خداوند نیز در برابر انسان عهد کرد که پاداش دهد چون #عهد دوطرفه است نه یک طرفه. برخی بزرگان ما #رساله_عهدیه دارند و در آن، عهدهایی که با خدا کرده بودند تا بر آن بمانند را نوشتهاند مثلا کسانی که تفکر عقلی دارند عهد کردند که خود را به #قصه سرگرم نکنند چون انسان را داستان سرا میکند و با تفکر عقلی بار نمیآورد و سطح فکر را پایین میآورد همانند ریاضی دانان. مثلا عهد کردند که فلان کتاب را نخوانم فلان رشته را ادامه دهم، #نماز_شب من ترک نشود، روزانه فلان مقدار قرآن بخوانم... خدا هم البته گفته به عهدش وفا میکند.
----------------------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
----------------------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1
📇 متن خلاصهشده تفسیر قرآن
🔺سوره بقره : جلسه ۸۱
🔖 آیه: ۲۷
📆 تاریخ: ۱۳۶۴/۰۶/۱۸
👤 مفسر: علامه جوادی آملی
♻️♻️♻️♻️♻️♻️♻️
🔰فرمود کسانی مبتلا به اضلال کیفری میشوند که #فاسق باشند. فاسفان هم چند ویژگی دارند:
۱. عهد خدا را نقض میکنند.
۲. اینها آنچه را که خدا امر به وصل کرده است را قطع میکنند.
۳. در زمین اسراف میکنند.
نتیجه: اینها سرمایه را باختهاند و خاسر شدند.
⚠️نقض عهد به چند صورت است:
۱. گاهی خود #عهد را میشکافد و پاره میکنند.
۲. گاهی #تعهد یا همان رابطه خود و عهد را قطع میکنند.
مثال: اگر یک طناب برای در امانماندن وجود داشته باشد و شخص باید به آن تمسک کند و بالا برود. گاهی ممکن است خود طناب را پنبه و پاره کند (نکس و نقض) و گاهی هم ممکن است خود را از طناب جدا کند. در هر دو حال البته سقوط میکند. کتب الهی، عهد الله و حبل الله هستند که باید مرتبا به آن تمسک کرد. در روایت است که حق چشم، نگاه به قرآن است.
🔺در مورد قرآن، امکان اینکه این حبل و طناب الهی را کسی بتواند پاره یا پنبه(باطل یا منحرف) کند و آیات را جابجا یا کم و زیاد کند وجود ندارد (لا یأتیه الباطل من بین یدیه و لا من خلفه/فصّلت_۴۲). اگر بطلان راه ندارد، امکان نقض عهد هم نیست. پس تنها امکان #نقض_تعهد یا جدایی خود از این کتاب وجود دارد ولی کتاب یا عهد حفظ میشود و دیگری میتواند استفاده کند. در مورد قرآن چون بعدش کتاب دیگری نخواهد آمد باید حفظ میشد.
🚨در مورد ادیان دیگر امکان تحریف هست. (فبما نقضهم میثاقهم لعنّاهم/مائده_۱۳) چون اهل تحریف در مورد کتب الهی پیشین، این حبل و طناب الهی(عهد و میثاق) را قطع و پاره کردند لذا هم خودشان افتادند هم بقیه. لذا خداوند در قرآن میفرماید ما #یهود و #مسیح را عذاب شدید میکنیم و بینشان تا ابد اختلاف و دشمنی انداختیم
(... قالوا انّا نصاری ... فاغرینا بینهم العداوة و البغضاء الی یوم القیامة/مائده_۱۴)
(و قالت الیهود ... و القینا بینهم العداوة و البغضاء الی یوم القیامة/مائده_۶۴)
چنانکه هیچگاه متحد نمیشوند چون عهد را نقض کردند نه تعهد را.
🔅اغراء یعنی برانگیختن اما القاء یعنی ملاقات و برخورد دادن. گویا #القاء اشدتر از #اغراء است و خدا عداوت و بغضاء را در مورد یهودیان با القاء آورده و در مورد مسیحیان با اغراء! اینها لعن شده و از رحمت خاصه و هدایت دور و محروم شدند.
❗️اینها آیات الهی را جابجا و کم و زیاد میکنند (یحرفون الکلم عن مواضعه). در اثر آن گناه، تعهد ما را فراموش کردند.(نسوا حظّاً ممّا ذُکِّروا به) در همین راستا از ابن مسعود نقل شده: عالمی که معصیت بکند مقداری از علمش میرود. کلینی میفرماید: بین علم و عمل یک ارتباط وجودی برقرار است. (العلم یحتف بالعمل فان اجابه و الّا ارتحل) عمل باید به دنبال علم برود وگرنه علم نمیماند و از بین میرود.
❌قرآن میفرماید مراقب #یهود باش زیرا یهودیان و اسراییلیها هر روز در فکر یک نقشه و خیانتند مگر یک تعداد اندکی از آنها که اینطور نیستند! (ولا تزالوا تطلع علی خائنةٍ الّا قلیل منهم/مائده_۱۳)
🛅آثار وجودی وفای به عهد: گوید اینهایی که به عهد وفا میکنند نیکی هستند (و لکنّ البرّ مَن آمنَ/بقره_۱۷۷) بر و نیکی، کسی است که ایمان دارد! نیکی را با #شخص تعریف میکند نه با شیء! در جای دیگر به مومنان گوید نعمتهایم را ذکر کنید (اُذکروا نعمتی التی انعمت علیکم) اما به مقربان گوید مرا ذکر و یاد کنید تا یادتان کنم (اُذکرونی اذکرکم) چون مقربان دیگر به نعمت اهمیتی نمیدهند و فقط خدا را میبینند.
-------------------------------------------
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴 eitaa.com/tafsire_tasnim1/288
-------------------------------------------
📚کانال #تفسیر_تسنیم 👈
✅ @tafsire_tasnim1