📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 64
🔖 آیه: ۲۳ و ۲۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۲۳ و ۲۴ سوره بقره: «و ان کنتم فی ریبٍ ممّا نزّلنا علی عبدنا فأتوا بسورةٍ من مثله و ادعوا شهداءکم من دون الله ان کنتم صادقین-فان تفعلوا و لن تفعلوا فاتّقوا النار التی وقودها الناس و الحجارة اعدّت للکافرین»
🚸🚸🚸🚸
💠بحث بر سر تعارض یا عدم تعارض استناد #افعال به خدا در عین استناد به موجودات است. خداوند هر کاری را که به موجودات نسبت می دهد همان کار را به خود نیز نسبت می دهد. حال این چگونه ممکن است؟
♦️باید دانست که #ربوبیت خداوند مطلق است و لذا جایی برای ربوبیت غیر او باقی نمی ماند که بگوییم در یک فعل، غیر از ربوبیت خدا، شاهد ربوبیت دیگری نیز هستیم. اما نباید فراموش کرد که ربوبیت موجودات در انجام افعالشان در #طول ربوبیت خداوند در آن عمل است.
❌ #اسماء_فعلیه خدا غیر از #اسماء_ذاتیه خداست که خاص اوست و مظهر ندارد اما اسماء فعلیه #مظهر می طلبد مانند شفاء که هم کار دارو است و هم کار حضرت عیسی.
♦️به عبارت دیگر اگرچه هر یک از اندامهای انسان وظیفه ای دارد اما وقتی در همکاری با هم، کاری را انجام می دهند این کار را به «انسان» نسبت می دهیم در حالیکه نمی توانیم انکار کنیم این عمل به آن «اندامها» نیز استناد دارد اما این استناد، #استناد_طولی است یعنی اگر انسان نخواهد آن اندامها نیز کاری نمی کنند.
🌏به همین نسبت در مجموعه جهان نیز هر موجودی وظیفه ای دارد اما در کل، جهان به سمت آغاز خود یعنی #خداوند می رود لذا تمام افعال موجودات نیز به اذن و خواست خدا انجام می گیرد تا در حرکت جهان سهیم باشد. لذا خدا آنها را جلو برده و هر یک از موجودات، سرباز و مامور خداوندند. (و لله جنود السماوات و الارض/فتح_۷)
🍀در همین راستا، تمام #معجزات_پیامبران نیز در عین استناد به پیامبران به خدا مستندند. در سطحی بالاتر، کار #فرشتگان نیز در طول فعل و ربوبیت خداست چون این موجود نیز از سپاه خداست.(فتح_۷)
🍄در زمینه استناد افعال، سه نگاه در قران وجود دارد که جهان بینی قران را نشان می دهد که ابتدا اعمال فرشتگان را مثال میزنیم:
۱. فرشته ای که امین است، وحی را آورده است. (شعراء_۱۹۳)
۲. هر چه را که فرشتگان آورده اند به اذن خداست. (قدر_۴)
۳. خداوند، قران را نازل کرده است. (زمر_۲۳)
🌳در اینجا یکبار نزول وحی را به فرشته نسبت داده ، یک بار به خود و یک بار نیز به هر دو. اما در جایی که میگوید فرشتگاه به اذن من نازل می شود فهمیده می شود که #مقتضای_عمل در فرشته وجود دارد و خداوند تنها با اذن، مانع نزول وحی را برمی دارد.
🍀در مورد انبیا نیز همین سه نگاه وجود دارد اما اصل را در آیه ۷۸ غافر که در آیه ۳۸ رعد نیز تکرار شده آورده است که گوید هیچ پیغمبری آیه(معجزه)ای نمی آورد مگر به #اذن_خدا. این اصل را در آیه ۱۱۰ مائده باز کرده و به حضرت عیسی می فرماید تو زنده می کنی اما به اذن من.
🍄هر موجودی هر کاری بخواهد بکند با اذن خداست و این تازه نیمه راه #بینش_توحیدی است. قران جلوتر می رود و گوید اینطور نیست که مقتضی عمل در موجودات باشد و من تنها با اذن، مانع را بردارم بلکه اقتضای اشیا مانند گرمی آتش را نیز من خلق کرده و در درون آن قرار داده ام.
♦️قران گوید ای انسانها، شما از خاکید یعنی شما نیز همانند درختان، یک قرن قبل در #خاک بودید. بعداً جذب گیاهان و درختان شده و پدر و مادرانتان شما را از طریق خوردن میوه و گیاه وارد بدن خود کردند و نیرو گرفته و منی تولید شد. آنگاه با امتزاج این مایع در زن و مرد شما بوجود آمدید. لذا خداوند به انسان ها گوید بدانید که شما تنها #امناء کرده اید نه خلق؛ بلکه خالق انسان که سازنده منی و رشد دهنده آن است خداست. (افرأیتم ما تمنون-أانتم تخلقونه ام نحن الخالقون/واقعه_۵۸ و ۵۹)
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 128
🔖 آیات: ۴۸
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅ آیه ۴۸ بقره:
«واتقوا یوما لا تجزی نفس عن نفس شیئا ولا یقبل منها شفاعة ولا یوخذ منها عدل ولا هم ینصرون»
و از آن روز بترسید که کسی مجازات دیگری را نمیپذیرد و نه از او شفاعت پذیرفته میشود؛ و نه غرامت از او قبول خواهد شد؛ و نه یاری میشوند.
♦️♦️♦️
1⃣در مورد #شفاعت سوال این است که شفاعت چیست؟ سپس آیا شفاعت ممکن است؟ سپس شافع و مشفوع له و غیره که هستند؟
2⃣سه نوع آیه در مورد شفاعت داریم. یا وجود شفاعت را بکلی نفی میکنند. یا گویند شفاعت بحال کفار نافع نیست. و یا گویند شفاعت جز به اذن خدا ممکن نیست. دسته دوم و سوم آیات، طایفه اول از آیات را که در مورد نفی مطلق شفاعت بود را مقید کرده و استثنا میزند.
3⃣گاهی استثنا، بجهت تاکید مستثنی منه است نه اینکه حقیقتا چیزی از مستثنی منه جدا کند. مثلا در سوره اعلی خداوند به پیامبر گوید تو هرگز آیات الهی را فراموش نخواهی کرد مگر اینکه خدا بخواهد! (سنقرئک فلا تنسی الا ما شاء الله) حال آنکه خدا هم هیچوقت نمیخواهد دینش را به دست کسی بدهد که آیاتش را فراموش میکند. پس در اصل بخش دوم آیه هم تاکید بر عدم امکان فراموشی در پیامبر است.
4⃣در مثال قبل باید دانست که «دلیل فراموشی» #نفوذ_شیطان در انسان است که در پیامبر چنین چیزی راه ندارد. (مانند داستان موسی و خضر که موسی فرمود فراموشیش بدلیل نفوذ شیطان اتفاق افتاد.)
#پزشکی_روح #تحول_آکادمیک
5⃣در مثال دیگر قرآن گوید بهشتیان در بهشت جاودانند مگر خدا بخواهد! درحالیکه خدا نمیخواهد آنها را از بهشت خارج کند زیرا خودش آنها را در آنجا اسکان داده لذا این استثنا تنها تاکید مستثنی منه است.
6⃣ با جمع، این مثالها برخی گفته اند که طایفه سوم از آیات شفاعت نه مقید طایفه اول از آیات که تاکید آن است.
🔺پاسخ: اولا آیه ای گوید شفاعت شافعین به حال اینها نافع نیست. یعنی شافعینی هستند که #شفاعت میکنند اما بحال منحرفین نافع نیست پس شفاعت وجود دارد. لذا طایفه دوم از شدت طایفه اول کاسته که شفاعت را کلا رد میکرد تا به طایفه سوم نزدیک شود. طایفه سوم نیز نهایتا طایفه اول را مقید کرده است. آیه همچنین گوید گروهی که از شفاعت شافعین نفع نمیبرند، #کفار هستند.
🔺ثانیاً لسان آیات طایفه دوم نیز اصلا با لسان آیاتی که در آنها استثنا برای تاکید مستثنی منه است یکی نیست. (و لا یشفعون الا لمن ارتضی) این آیات گویند شفاعت ممکن نیست مگر برای انسانهای مرضی خدا و به #اذن_خدا. مگر انسانهای مرضی خدا وجود ندارد که استثنا را تاکید بدانیم؟!
🔴🔴 #ادبیات_عرب با آمدن قرآن بود که دارای قواعد و سازماندهی شد وگرنه شعر عرب در جاهلیت، جز ذوق چیزی نبود. لذا اگر #حوزههای_علمیه امروز به این روز سیاه افتاده اند که برای ادبیات عرب باید حتما به اشعار جاهلی مراجعه کنیم تنها بخاطر «مهجور شدن قرآن» در حوزه هاست. ادبیات عرب قبل از قران مدون نبود و وحی هم نبود لذا چرا باید به آن استناد کرد؟!
8⃣آیه مورد بحث ما گوید: غیر از خدا، نه بالاستقلال مالک چیزی هستند اولاً، نه بالاشتراک مالکند ثانیاً، نه ظهیر و دستیار خدا هستند ثالثاً. این سه مورد را #نفی_مطلق کرده اما مورد چهارم یعنی شفاعت غیر خدا، برعکس سه مورد دیگر، در قرآن #نفی_مقید شده است.
9⃣شبهه: شفاعت، #دفع_العقاب است نه رفع العقاب. یعنی پیامبران می آیند انذار و تبشیر میکنند تا انسانها گناه نکنند تا به بهشت روند نه اینکه وقتی گناه کردند، شافعان بیایند گناه را از دوش شخص بردارند.
🔺پاسخ: «توبه» بهترین شفاعت است و برای #رفع_العقاب است. یعنی شخص در معرض گناه است اما در دنیا زمینه خوبی را فراهم کرده که بنابر این زمینه، خدا گناهانشان را میبخشد.
0⃣1⃣مفسرانی که خواستند شفاعت را انکار کنند آیات شفاعت را جزو #آیات_متشابه کردند و سپس گفتند ما متشابه را نمیدانیم! درحالیکه اولا نهایتاً متشابهی در قرآن نیست ثانیاً اگر هم بود قرآن گوید آیات متشابه را باید در تطبیق با آیات محکم به #آیات_محکم تبدیل کرد.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190