✅خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: ۱۱
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: ذلک الکتاب لا ریب فیه
👈قرآن برای نمازگزار، آثاری را ذکر کرده است که اگر شخصی اینها را در خود ندید باید بداند که نمازش مورد قبول خداوند نیست. این آثار به دو بخش آثار سلبی و آثار ثبوتی تقسیم می شود.
1⃣آثار سلبی نماز: این آثار نشان دهنده این هستند که نماز، انسان را شست و شو داده و #پاک کرده است.
🔺صورت کلی این آثار در آیه 45 عنکبوت آمده است که «انّ الصلاه تنهی عن الفحشاء و المنکر» نماز مانع #فحشا و منکرات می شود. اما تفصیل این آثار سلبی در آیه 19 به بعد سوره معارج آمده است.
✅«انّ الانسان خُلِقَ هلوعاً» انسان یک فطرت دارد و یک طبیعت. #فطرت انسان حق را می طلبد (فطرت الله التی فطر الناس علیها) یک #طبیعت هم دارد که اگر به انسان شری رسید جزع و ناله می کند و اگر خیری رسید در خود منحصر کرده و به دیگری نمی دهد. «اذا مسّه الشرّ جزوعاً و اذا مسّه الخیر منوعاً» کسانی از این طبیعت آزاد می شوند که نمازگزار باشند «الّا المصلّین»
مصلّین کسانی اند که دائم در نماز و ذکر خدایند لذا مصلّین صفت است نه اسم فاعل یعنی به کسی که در روز 5 بار نماز می خواند نمی گویند مصلین بلکه مصلّین شبیه صفت صادق است که همیشه در ذکر خداست.
🔰نمازگزار اهل #زکات واجب و مستحب است. «و الذین فی اموالهم حقٌّ معلومٌ للسّائل و المحروم» لذا نمازگزار کسی است که از بند طبیعت رهایی پیدا کرده است و منوع نیست و بخشی از اموال خود را حق محرومان و فقیران می داند.
🔰وی به قیامت ایمان دارد «و الذین یصدّقون بیوم الدین» و علاوه بر ایمان به آن، عملاً هم از عذاب و سختی آن روز می ترسد «و الذین هم من عذاب ربهم مشفقون». لذا فَرج و اندامش را از شهوت رانی حفظ می کنند «و الذین هم لفروجهم حافظون»
💠کسی که نمازگزار شد امانتها و عهدهای خود را کاملا رعایت می کند، برای شهادت دادن به حق، همیشه آماده است و نمازهایش را از شر فکر به مال و فرزند و شهرت و مقام حفظ می کند و تنها در نماز به یاد خداست. «و الذین لاماناتهم و عهدهم راعون و الذین هم بشهاداتهم قائمون و الذین علی صلاتهم یحافظون اولئک فی جناتٍ مکرمون» او کسیست که در بهشت مُکرَم است. #مکرَم در قرآن وصف فرشتگان می باشد «الملائکه بل عبادٌ مکرمون» پس نمازگزار در کرامت به فرشتگان می رسد.
2⃣آثار ثبوتی یا ایجابی: در اینجا بدیها پاک نمیشود بلکه #نعمتی به انسان اضافه میشود. بهترین نعمت هایی که به انبیا رسیده است در حال نماز رسیده است مثلا ملائکه بشارت فرزندی به نام یحیی را در نماز به زکریا دادند (آل عمران، 39) میلاد مسیح نیز در حالت اعتکاف و نمازگزاری به مریم مقدس داده شد (مریم، 17) حتی خداوند امر مهم #اطاعت از امامان معصوم را درادامه اطاعت از خدا و رسول، به خاطر دادن زکات در حال اقامه نماز توسط امام علی (ع) به ایشان عطا کرد.
🔰آیه 37 سوره نور گوید نماز گزار کسی است که بیع و #تجارت او را از ذکر خدا و نماز و زکات غافل نمی کند. «لا تُلهیهم تجارتٌ و لا بیعٌ عن ذکر الله و إقام الصلاه و ایتاء الزکات» تجارت به عنوان یک شغل، یک حالت دائمی است اما بیع موقتی و محدود به زمان خرید و فروش با مشتری است. به همین نسبت ذکر خدا نیز دائمی اما نماز و زکات موقتی است. آیه گوید نماز گزار را هیچ مانع دائم یا موقتی از ذکر دائم یا موقت خدا باز نمی دارد.
‼️نماز موجودی زنده است که احکام، آداب و اسراری دارد نه یک موجود بیجان. #احکام آن در فقه بحث می شود. شناخت #آداب آن مانند سکوت و خضوع در علم اخلاق است. #اسرار نماز نیز در علوم دیگر. اینکه این موجود زنده چیست که با انسان حرف می زند، آتش گناهان را خودش خاموش می کند و ... اینها را در اسرار نماز می یابیم. اویس قرنی می گفت ایکاش دنیا یک شب بود و من در آن شب مشغول سجده بودم! او نماز را شناخته و اسرار آنرا فهمیده است.
🚸 تفسیر تسنیم
♻️ @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 39
🔖 آیه: ۱۶
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅دکترین #تجارت قرآنی(ادامه):
آیه ۱۶ بقره: «اولئک الذین اشتروا الضلالة بالهدی و ما ربحت تجارتهم و ما کانوا مهتدین»
⭕️⭕️⭕️⭕️
🅰دنیا یک #بازار است که در آن انسان دائماً در حال تبادل سرمایه است. در قرآن از این خرید و فروش گاهی به #بیع و گاهی به #شراء یاد می شود. تجارت ارکانی دارد مانند خریدار و فروشنده.
❌❌❌❌
🔰از جهت #استقلال ارکان تجارت، قرآن دو مقام را تصویر می کند.
1⃣مقام اول: گاهی ارکان تجارت #حقیقتاً از هم جدا و مستقل هستند. خدا گوید در داد و ستد های غیر مهم ۴ رکن وجود دارد شامل #خریدار، #فروشنده، #مبیع(کالا) و #ثمن (عوض). اما در داد و ستدهای مهم ۲ رکن دیگر نیز اضافه میشود که عبارتند از #قباله(سند) و شاهد.
🔺آیه ۱۱۱ توبه گوید: خدا (خریدار) از مومن(فروشنده) جان و مالش(مبیع) را خریده و در عوض، بهشت ابدی(ثمن) را می دهد. موسی و ابراهیم(شاهد) نیز بر این بیع شهادت داده و در قرآن و تورات و انجیل(سند) نیز این تجارت آمده است.
♦️♦️♦️♦️
💰تجارت از نظر قرآن دو قسم است:
الف) تجارت #رابحه و سود آور(بقره_۱۶)
ب) تجارت #بائره و غیر سود آور: بائر به سرزمینی گویند که چیزی از آن نمی روید. هم شخص بائر می شود(فرقان_۱۸) و هم تجارت(فاطر_۲۹)
💸در این تجارت بزرگ، برخی سرمایه را باخته و #خسارت می بینند «انّ الانسان لفی خسر/عصر_۲» برخی نیز یا سرمایه را باخته و یا از آن درست استفاده نمی کنند که قرآن آنها را #مغبون می داند. غبن زمانی اتفاق می افتد که فروشنده یا خریدار، معادل مقدار مالی که داده عوض نگرفته باشد لذا متضرر شده است. قیامت، #روز_تغابن و مشخص شدن غبن همه انسانها است. (تغابن_۹)
🔋🔋🔋🔋
2⃣ مقام ثانی: گاهی ارکان تجارت #اعتباراً جدا و در حقیقت یکی هستند. مثلاً یک مولا به عبدش اجازه دهد که خودش را به مولی یا به دیگران بفروشد. مولا گوید اگر خودت را به من فروختی آزادی اما اگر به دیگران فروختی برده آنها می شوی.
🕳اولاً) در اینجا #بایع عین #مبیع است یعنی عبد خودش را می فروشد. حتی می توان او را عین #ثمن نیز دانست زیرا در عوض فروش خود، آزادی خودش را از دست هوای نفس به دست می آورد.
🕳ثانیاً) #مشتری و #ثمن عین همند. گاهی مشتری، بهایی مانند پول یا باغ را در برابر کالایی به فروشنده می دهد که از خود مشتری جداست. اما اگر مشتری، خدا باشد #لقای خود را نصیب بایع(مومن) می کند پس مشتری و ثمن یکی می شود. اولیاء الله اینطورند و در برابر فروش نفس خود، لقای حق را طلب می کنند نه بهشت را. در آیه ۲۰۷بقره حضرت علی اینطور است.
🛎🛎🛎🛎
🎁اگر انسان نتوانست #هوس خود را رام کند بداند که خود را فروخته است و اینطور نیست که انسان این را نفهمد. آیه ۹۰ بقره گوید منافقان خود را به شیطان فروختند.
⚔🛡آیه ۴۰ حج #فلسفه (جهاد را معین می کند. طبق این آیه، متجاوز برای زیر سلطه بردن انسانها ابتدا به مراکز عبادی مانند مسجد، کنیسه و کلیسا حمله می کند. اینها #بازار_عبادی انسانها هستند و تنها مراکزی هستند که جلوی برده شدن انسان را می گیرد چون درونش انسان به بندگی خدا سوق داده می شود تا خود را جز به خدا نفروخته و برده هیچ کس نشود. وقتی این بازار را نابود کردند باقی آسان است که به سراغ #بازار_مالی و غیره می روند. حتی این آیه از لفظ (بِیَع) برای معبد مسیحیان و یهودیان نام برده که خود به #بیع و خرید و فروش در این بازار عبادی اشاره دارد. در مورد این بازار حضرت علی(ع) نیز در نهج البلاغه فرازهایی دارد مانند کلمه 37 قصار.
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1117
🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰🔰
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190
💠 بیع و اجاره حقیقی انسان
🔸 اگر كسی سرمایه ای دارد باید #تجارت كند، كسی خانه ای دارد، زمینی دارد یا بالأخره این زمین را می فروشد و استفاده می كند، خانه را می فروشد و استفاده می كند یا اجاره می دهد، غیر از این كه نمی شود. آنها كه رفتند «شهید» شدند با #بیع معامله كردند، ما كه توفیق شهادت نداشتیم باید #اجاره بدهیم؛ این اجاره همان است كه در قرآن كریم دارد كه ما به اینها «اجر» می دهیم.
🔰اجر و اجرت به چه كسی می دهند؟ به كسی كه عقد #اجاره دارد، پس ما هم تعبیر «بیع» داریم و هم تعبیر «اجر»، آنها كه شربت شهادت نوشیدند فروختند و گرفتند كه البته هر دو را گرفتند! ماها كه آن توفیق را پیدا نكردیم باید اجاره بدهیم.
♦️اجاره بدهیم یعنی چه؟ اگر كسی خانه خود را اجاره داد به دیگری یعنی چه؟ یعنی آن مستأجر باید از آن استفاده كند نه صاحب خانه، ما اگر وقتمان را به خدای سبحان #اجاره دادیم، این یعنی چه؟ یعنی هر چه او می خواهد باید انجام بدهیم نه هر چه خودمان می خواهیم! این معنی #محاسبه است، آن وقت آدم راحت است.
🔹 در سورهٴ مباركهٴ اسراء فرمود هر كار خیری كه كردی برای خودت كردی ﴿إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لأَنفُسِكُمْ﴾ این «لام»، «لام» اختصاص است و اگر ـ خدای ناكرده ـ كسی كار بدی كرد ﴿وَ إِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا﴾ آن هم برای خودت است، هیچ كس به دیگری بد نمی كند! اگر كسی در درون خانه خود یك چاه و كنیف بدبویی حفر كرد خب در تمام شبانه روز خودش در زحمت است، البته گاهی هم شامّه عابرین را آسیب می رساند.
🔺این معنی #محاسبه است كه می گویند «ماه شعبان» كه آخر سال است انسان باید حساب هایش را بررسی كند تا سال جدید وارد بشود ببیند كه آیا مثل شهدا (رضوان الله علیهم) خرید و فروش(بیع) كرده یا مثل جانبازان كه بخشی را خرید و فروش كردند كه حشرشان با اولیای الهی است، نشد اجاره است! آدم نه #بیع بكند نه #اجاره آن وقت اجری نمی برد. اینكه در بسیاری از آیات دارد اجر آنها با خداست اجر برای اجاره است.
#حضرت_آیت_الله_جوادی_آملی
📚 درس اخلاق
⏰ تاریخ: 1391/04/22
🆔 @tafsire_tasnim1