✅ خلاصه درس تفسیر سوره مبارکه حمد 📆 جلسه : ۸ ▫مفسر: علامه جوادی آملی بخش 1️⃣: توضیحات کلی در مورد چیستی حمد و آثار #حمد: 🔺شکر نزدیک به حقیقت حمد است.🙏 خدا فرمود شما اگر شکر نعمت کردید ما اضافه میکنیم(ان شکرتم لازیدنَّکم) در برابر شکر نعمت، کفران نعمت است. اما خدا در مورد کفران نعمت بصورت ضمنی گفته (و ان کفرتم، انّ عذابی لشدید) چون خدا در برابر کفران گاهی میبخشد. دعای حمد #صحیفه_سجادیه(اولین دعا) که تفسیر قرآن است توضیح میدهد. گوید: و الحمدلله الذی لو حبس عباده معرفة حمده علی... اگر به مردم نمی آموخت که خدا را در برای نعماتش او را حمد کنند و معرفت حمدش را به انسان نمی داد انسانها از نعماتش استفاده می کردند و او را حمد نمی کردند، از رزقش بهره برداری می کردند و حمدی نبود چون حمد را نمی شناختند. 🔺حال حمد نکند چه می شود؟ خرجوا من الحدود الانسانیه الی حد البهیمه: پس از انسانیت خارج میشد و مانند حیوانات میشد چون حمد نمی کنند. در یکی از تفاسیر صحیفه آمده که اینجا حدود آمده چون انسان حدود زیادی دارد ولی حیوان یا بهیمه🐂 تنها یک حد دارد که همان عدم عقل است. اگر کسی حمد خدا را بجا نیاورد وارد مرز حیوانیت میشود چون حیوان بدون عقل حدی هم ندارد که بگوییم فلان غذا یا فلان حیوان حرام است، هر کاری خوشش آمد میکند. 🔺حمد نباید تنها #زبانی باشد. اگر گفتی که من خودم زحمت کشیدم که درس خواندم این حمد نیست. گاهی با یک بیماری تمام معلومات پنجاه ساله آدم از بین میرود. پس حمد واقعی، قلباً و خُلقاً است. (ما بکم من نعمة فمن الله) 🔺اگر حمد کرد به کجا میرسد؟ صحیفه سپس میگوید: والحمدلله علی ما عرّفَنا من نفسه و الهَمَنا من شکره و فتح لنا من ابواب علمه بربوبیته و دل لنا من الاخلاص له فی توحیده و جنَّبنا من الحاد و الشک فی امره یعنی خدا را شکر که هم در علم✏️ به ما بینش توحیدی داد هم در عمل اخلاص عطا کرد. 🔺نتیجه حمد: ۱: ظلمات برزخ بوسیله حمد روشن میشود.💡 ۲: راه زنده شدن بعد از برزخ را نیز روشن می کند. ما تنها ۳ عالم داریم: دنیا، برزخ و قیامت. قبر، یک عالم نیست بلکه همان برزخ است. بخش 2️⃣: حمد یکی از فصول مقوم و از ویژگی های تمایز بخش انسان از حیوان است: (انسان حامد در مرز انسانیت است.) اگر حامد نبود انسان نیست بلکه حیوان ناطق🐒 است. انسان، حیوان ناطق نیست و این تعبیر غلطیست که فرق انسان و حیوان را در نطق و سخن گفتن میداند. تا اینجا حداقلِ حمد بود. قرآن میگوید گاهی انسان از حیوان پست تر میشود به این صورت که شهوتش بر عقلش چیره میشود و در اینجاست که عقل با خدمت به شهوت، تنها در فکر این اسد که چه بخورد🍇، چه بپوشد چگونه تجاوز کند و غیره. در دعایِ حمدِ صحیفه گوید: اگر حمد نکند از حیوان پستتر میشود چون حیوان هم در حد #قریضه و وجود خودش خدا را حمد میکند مانند هر شیء دیگر اما انسان چون عقل و حق انتخاب داشته از او پایینتر میشود. اگر گرگها و عقربها عاقل بودند کسی از دستشان می توانست زندگی کند؟ #استکبار_جهانی نیز به این جهت همه را به سطوح درآورده که اندیشه📖 را در خدمت غضب درآورده است. #تمدن_اسلامی #انسان_حیوان_ناطق_نیست بخش3️⃣: اینکه حمد صورت را #سفید می کند یعنی چه؟ گوید: حمدی که در روزی که صورت ها سیاه است صورت ما سفید باشد. توجه کنیم که #نفسانیات ما در نور صورت ما موثر است. مثلا شخص بخاطر ترس که از ویژگی های نفس است زرد میشود یا بخاطر حزن و غضب، صورتش قرمز میشود. برخی را خدا در دنیا نشان داده است و برخی را در برزخ. گناه صورت را سیاه و ثواب آنرا سفید میکند. سرخی و زردی را خدا در دنیا نشان همه داد اما چون خجالت آور نیست مهم نیست اما در مورد گناه و ثواب خجالت آور است که فورا باعث سیاهی صورت شود پس خدا میپوشاند اما در قیامت معلوم است. حمد، چهره سیاه را هم سفید می کند. 📡 @tafsire_tasnim1