✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 ادامه جلسه ۳۶
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: نکاتی بر آیات سوره حمد
🔰آیا طبق سوره حمد ۳ راه بین مبدا و معاد وجود دارد؟ توضیح اینکه آیا طبق سوره حمد، یک صراط مستقیم برای مُنعَم الیه (کسانی که به آنها نعمت الهی داده شده) است و دو راه برای مغضوب علیه و ضالین، یا اینکه در مسیر به سوی معاد جز #صراط_مستقیم راه دیگری نیست و انسانها هستند که این تنها راه را کج و منحرف کرده و نابود میشوند؟
🔺جهنم همان دره ایست که بین بهشت و این جهان وجود دارد و پلی به نام صراط مستقیم بر روی آن قرار دارد. لذا جز یک صراط مستقیم، راه دیگری نیست و راههای انحرافی توسط انسانها ایحاد میشوند و در حقیقت، خود، راهی مستقل نیستند بلکه بیراهه اند.
♦️در این مسیر، از ابتدا انحرافی وجود ندارد و مسیرِ بد، چیزی جز ترکِ مسیر درست نیست.در آیه ۳ سوره ابراهیم آمده: «کسانی که دنیا را بیشتر از آخرت دوست میدارند و مردم را از راه خدا باز میدارند، راه خدا را کج و معوج می کنند.»
طبق آیه ۴۱ نور و آیات دیگر سوره ها مانند انعام، جز انسان، هیچ موجودی #معصیت نمیکند و راهی را که باید برود میرود تا به کمالش برسد اما انسان مختار است که صراط مستقیم و تکامل دهنده خود را طی کند یا با ایجاد انحراف در آن، در گمراهی فرو غلتد.
🔺در ابتدای سوره کهف نیز آمده که «حمد برای خداییست که قرآن را که مجموعه دین است بدون عِوَج و انحراف، نازل کرد». لذا این جهان در یک هماهنگی کامل است چون طبق قانون قرآن است. آن جهان نیز محل تاویل و حقیقت قرآن است که باز هم انحرافی ندارد. پس جز یک راه، راه دیگری نیست.
♦️گمراهی، جز ترک ایمان نیست و کوری جز ترک بینایی نیست. در این دیدگاه توحیدی، قانونی جز قانون الهی وجود ندارد و تمام مقرراتی که غیر از قانون الهیست جز گمراهی چیزی نیست و قانون مستقلی که موجب عدالت و احقاق حق شود نمیباشد.
#نگاه_توحیدی
#نفی_نگاه_فازی☯
♻️کانال تفسیر تسنیم
🔆 @tafsire_tasnim1
✅خلاصه تفسیر سوره مبارکه حمد
📆 جلسه: ۳۷
♦️مفسر: علامه جوادی آملی
♦️موضوع: مباحث کلی سوره حمد
☪ سوره حمد حاوی تمام معارف قرآن است هم از این جهت که #اصول_سه_گانه توحید، معاد و نبوت را در خود دارد و هم از نظر تشریع و مشخص کردن راههایی که انسان طی می کند و مشخص شد که در مسیر بین مبدا و معاد، جز #صراط_مستقیم، راه دیگری نیست و انسانهایند که این راه را کج و منحرف ساخته و در جهنم سقوط میکنند.
💡انتخاب راه، با انسان و حرکت دهنده در آن مسیر، با خداست.
طبق آیه ۱۴۸ بقره، برای هر کسی، وجهه و قبله ای وجود دارد «لکلٍّ وجهةٌ» اما خداوند او را در مسیری که انتخاب کرده به پیش میبرد «هو مولّیها». لذا خداوند به انسان گوید راهت را درست انتخاب کن «فاستبقوا الخیرات»
خدا بهشتیان را آنقدر ترفیع میدهد تا به بهشت برسد و جهنمیان را آنقدر به سمت پایین و #درکات میبرد که به جهنم برسند که در آیه ۱۱۵ نساء آمده است.
😔 قرآن و روایات گویند #مجرم و گناهکار در قیامت، سرش پایین است و حتی آمده که اینها سرشان در قیامت رو به پشت است چون به طرف دَرَکات حرکت می کنند.
🔅با توجه به اینکه خدا انسانها را در مسیر به جلو میبرد در سوره حمد گوید «اهدنا الصراط المستقیم» یعنی ما را هدایت کن و به حال خودمان وانگذار. خدا هیچکس را گمراه نمیکند بلکه همینکه #فیض_هدایت را از انسان گرفته و او را به حال خود بگذارد او گمراه خواهد شد. پس در پیدا کردن راه، انسان نیاز به هدایت الهی دارد اما وقتی مسیر انتخاب شد دیگر حرکت در آن به دست خداست.
#نگاه_توحیدی
#نفی_ثنویت
#نفی_تثلیث
🚊 صراط مستقیم کجاست؟ آیا راه بهشت و جهنم مستقل و جدا از همند یا اینکه یکی از این دو، بر سر راه دیگریست؟
▪️جهنم، بر سر راه بهشت است و جز صراط مستقیم راه دیگری نیست.
🔹در مورد قیامت، آیه ۷۱ مریم گوید: «هیچکدام از شما نیستید مگر آنکه وارد جهنم میشوید و این قضای حتمی خداست. سپس ما متقیان را نجات داده و ظالمان را به زانو در جهنم متوقف میکنیم»
پس آیه گوید که جهنم بر سر راه بهشت است و همه باید وارد آن شده و از آن بگذرند که جهنمیان در آن متوقف میشوند. اگرچه مشخص نیست که منظور از ورود متقیان به جهنم، دخول در آن است یا اشراف بر آن.
🔹در مورد دنیا نیز به همین صورت است زیرا طی صراط مستقیم و عمل به دین جز با پا گذاشتن بر روی #آتش_شهوات و گذر از آن ممکن نیست. حرامِ دنیا همان آتش قیامت است که اگر انسان به #مقام_یقین برسد در دنیا نیز، محرمات الهی را آتش جهنم میبیند.
✅ @tafsire_tasnim1
✳️دانشگاهی اسلامی است که دانشش اسلامی باشد. دانش اسلامی چیست؟!
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در مشهد مقدس، در جمع نخبگان حوزوی و دانشگاهی این شهر:
🔺ما چون در کنار سفره عالم آل محمد(ص) هستیم، بهترین بحث در کنار این ذات قدسی، بحث درباره #علم است، وقتی نظام ما به دست صاحب اصلیاش می رسد که بیان و بنان ما در خدمت علم باشد.
🔺مدتی است که صحبت از #اسلامی_شدن_دانشگاهها است، اسلامی شدن دانشگاه یک امر قدسی و ملکوتی است، تا دانشگاه اسلامی نشود مشکل اختلاس و #نجومی را خواهیم داشت، کارهایی مانند برگزاری نماز جماعت و داشتن نمازخانه در دانشگاه ضروری و لازم است، اینها باید در دانشگاه ها باشند، اما نه جنس دانشگاه هستند و نه فصل دانشگاه، اینها دانشگاه را اسلامی نمی کنند، تنها چیزی که جنس و فصل دانشگاه است #علم است و تا «دانش» اسلامی نشود «دانشگاه» اسلامی نخواهد شد، بقیه مسائل جزء فروعات بحث است، پس دانشگاهی اسلامی است که دانشش اسلامی باشد.
🔺دانش باید اسلامی و سخنگوی خداوند باشد، در واقع آن علمی دانشگاه را اسلامی می کند که رابط ما و خدا باشد، پیامبر گرامی اسلام در حدیثی می فرماید #صراط_مستقیم مومن علم و دانش است، اما کدام دانش است که صراط مستقیم بین انسان و معبود است؟! کدام درس است که خواندن آن ما را به خدا می رساند؟!
🔺تمایز علوم به تمایز موضوعات است، اگر موضوع علمی دینی بود آن علم و دانش دینی است، چنین علمی دانشمندش، دانش پژوهش و پژوهشگاه هایش را متدین می کند، اگر علمی موضوعش دینی است یقینا آن علم دینی است.
🔺علومی که در دانشگاه ها تدریس می شوند دو دسته اند؛ علومی که موضوع آنها #فعل_خدا است و علومی که موضوعش #فعل_انسان است مانند اقتصاد، سیاست، روابط بین الملل و امثالهم، اگر علمی موضوعش فعل انسان بود این می تواند دینی باشد یا غیر دینی، اگر این فعل مطابق با شریعت و دین بود می شود دینی و اگر نبود می شود غیر دینی اما علمی که موضوعش فعل خداست از آسمان تا زمین، از زمین تا آسمان، این علوم الا و لابد فرض ندارد دینی نباشد، جوهر این علوم، دینی است ولو صاحب علم، موحد نباشد.
🔺قرآن به ما می گوید شما اگر تنها عالم باشید کافی نیست، ما را تنها دعوت به عقل نکرد که عاقل شوید، می فرماید «لقوم یعقلون»، این از سنخ قوم عرب یا قوم عجم نیست؛ این یعنی «قائم بالعلم» و «قائم بالعقل» باشید یعنی تا نفس می کشید حرف تازه بیاورید، آن که تنها حرفهای دیگران را منتقل می کند این #دلال_علم است او قائم بالعلم نیست!
♦️ولی نعمت ما نفرمود عقل انسان، دوست اوست، بلکه فرمود انسان تنها یک دوست دارد و آن #عقل اوست، این عقل باید در راه کشف «نشانه های الهی» باشد، خدا وقتی می خواهد از زمین و آسمان سخن بگوید می فرماید همه اینها را من خلق کردم، اینها همیشه مسبح هستند، همه اینها مطیع هستند، همه اینها در حال حمد هستند، در واقع به ما می فهماند اینها زنده اند و فهم دارند، این همه آیات برای این است که به ما بگوید اینها زنده اند و فهم دارند و شهادت می دهند. اینها زنده و #فعل_خدا هستند و خداوند هر چه را آفرید به بهترین شکل ممکن آن را خلق کرد و هیچ نقص و کمبودی در آن نیست، اینها موضوع دانش دینی هستند، معنای حُسن آفرینش و آفرینش عالمانه این است که بیهودگی در ساختار هستی نیست.
🔺قرآن فرمود سراسر عالم نشانه و آیت خداوند است، فرمود شب و روز «آیت الله» هستند، اگر اینچنین است پس هر علمی که موضوعش فعل خداوند که آیت خداوند هستند می باشد #علم_دینی خواهد بود چرا که چیزی جز خالق خود را نشان نمی دهند فقط ما باید چشمان خود را باز کنیم.
#مشهد_مقدس
🔺 منبع: news.esra.ir
🆔 @tafsire_tasnim1
📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره
📆 جلسه: 154
🔖 آیات: ۶۲
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
1⃣ معیار سعادت، #ایمان به مبدأ و معاد و انجام #عمل_صالح مطابق وحی معرفی شد.گاهی به مبدأ و معاد با هم تذکر داده میشود و گاهی تنها به مبدأ. مثلا در «لا اله الا انا فاعبدون» لا اله مبدا را گوید، اما مبدأ هم همان معاد است. عبادت هم باید طبق وحی باشد پس به وحی و نبوت(آورنده وحی) هم اشاره شده است.
2⃣بهشت و جهنم، بخشی از همین جهان مادی نیست که بگوییم این قسمتش زمین و آن قسمتش بهشت است، بلکه بهشت و جهنم، همین الان آماده است و باطن دنیاست چنانکه اگر کسی دروغ بگوید باطنش در آتش میسوزد و عرفا این آتش را میبینند.
3⃣قرآن #عمل_صالح را تعریف نمیکند بلکه مصادیق آنرا میگوید. مثلا ترک نهی شده ها را عمل صالح میداند. بعضی گناهان را سیئه(عمل بد) میداند و با شناخت آنها میتوان عمل صالح را شناخت چون عمل صالح در برابر سیئه است(توبه/۱۱۰)
صالح، گاهی در برابر «سیئه» آمده و گاهی در برابر چیزی که «زوال پذیر» است.
4⃣منافقان، خود را مصلح دانسته و اعمالشان را صالح میدانند اما آیه ۱۰۰ سوره مومنون گوید اینها هنگام مرگ میفهمند که #باطن_اعمالشان صالح نبوده لذا آرزوی بازگشت به دنیا میکنند تا کار صالح انجام دهد. و خدا میفرماید که او فقط حرفی در حال احتضار میزند و اگر هم او را برگردانیم عمل صالح انجام نخواهد داد پس برنمیگردانیم.
5⃣ایمان به تنهایی سودمند نیست لذا غالبا خداوند عمل صالح را در کنار ایمان آورده است. #عمل_صالح جزو مظهرات و نشان دهنده ایمان است لذا جزیی از ایمان است. در همین زمینه اجزای دیگری از ایمان هم گاهی در قرآن آمده مثلا میگوید مومنان و کسانی که قلبشان خاضع است درحالیکه خضوع قلب جزیی از ایمان است نه مستقل از آن.
6⃣گاهی قرآن جزییات عمل صالح را در کنار آن میگوید مثلا در آیه ۲۸۷ بقره گوید «کسانی که مومنند و نماز را برپا داشته و زکات میدهند» یعنی اقامه نماز و پرداخت زکات جزیی از ایمان است اما با واو و جدا آمده است.
7⃣قرآن در سوره عصر گوید صرفا افرادی از خسران در امانند که اولا مومن باشند، ثانیا اعمال صالح را انجام دهند،ثالثا #توصیهکننده_به_حق باشند و رابعا #توصیهکننده_به_صبر. در مورد سوم، انسان باید ابتدا فرق توصیه به حق را با «پارتی بازی» بفهمد و در هر مورد تشخیص دهد. وقتی که تشخیص داد حالا برایش دشوار است که توصیه کند تا شخصی به حقش برسد زیرا باید از آبرویش خرج کند. هر دو این کارها جزو #صراط_مستقیم است و از مو باریکتر و از شمشیر تیزتر.
8⃣چهار موردی که در سوره عصر بود به دو اصل ایمان و عمل صالح برمیگردد چنانکه اگر شخص مومن بود باید دیگران را توصیه به حق(تواصوا بالحق) کند تا مومن شوند و اگر عمل صالح انجام میداد دیگران را توصیه به صبر کند تا آنها هم عمل صالح انجام دهند.
9⃣تنها کسی نجات میابد که مومن شود و تلاش کند دیگران را مومن کند، خودش عمل صالح انجام دهد و دیگران را دعوت به عمل صالح کند. پس کسی که مومن بود و عمل کننده به صالحات بود اما منزوی شد و کسی را دعوت نکرد از #خسران در امان نیست.
0⃣1⃣خدا «صالح» را گاهی در برابر سیئه قرار میدهد و گاهی در برابر چیزی قرار میدهد که #زوال_پذیر است. گوید «المال و البنون زینة الحیاة الدنیا و الباقیات الصالحات خیر». پیامبر هر شب با صدای بلند در بین نمازگذاران میگفت«انسان باید هر لحظه بارش برای کوچ به جهان آخرت آماده باشد»
1⃣1⃣طبق خطبه ۷۶ نهج البلاغه انسان باید دامن کسی را که به مقصد رسیده را بگیرد تا به مقصد برسد نه اینکه «خودرو» باشد. انسان، رقیب و مراقبه میخواهد. #مراقب یعنی کسی که هر لحظه رقبه و گردن میکشد تا ببیند دارد چه میکند تا جلوی بیراهه رفتنش را بگیرد. مراقبه این نیست که هر روز یکبار به اعمال خود فکر کند بلکه باید هر لحظه مراقب باشد.
2⃣1⃣امیرالمومنین میفرماید انسان باید شکارچی خوبی باشد و با غرض و هدف، تیراندازی کند و بی هدف حرکت نکند. باید با هوای خودش مخابره و مبارزه کند. کسی که مرگ را «نابودی» میداند گوید برای چه باید توشه تهیه کنم؟ اما کسی که آنرا «سفر» میداند هر لحظه در حال جمع آوری زاد و توشه است و توشه طبق قرآن فقط #تقوا است.گوید انسان باید بر هوای خود برتری یابد. و کبریایی خود را نسبت به هوس نشان بدهد و به هوس بگویید که من از تو بزرگتر هستم.
3⃣1⃣سپس گوید باید سریع آماده شوید زیرا ندای #رحیل و سفر به آخرت که بیاید وقتی ندارید که آماده شوید! در دنیا زاد تقوا، فراوان است پس بگیرید. صراط مستقیم در دنیا، همین #دین است. نگاه مرگ به شما نزدیک است و عزرائیل حداقل، هنگام نمازهای پنجگانه به شما سر میزند.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190