📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره
📆 جلسه: 158
🔖 آیات: ۶۳-۶۴
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
1⃣ حوادثی برای بنی اسراییل اتفاق افتاد تا برایشان عبرت باشد. یکی از این حوادث دستور به «عدم ماهیگیری در روز شنبه» بود. کسانیکه تخلف کردند به #بوزینه تبدیل شدند. در آیه ۱۵۴ نساء فرمود ما به بنی اسراییل گفتیم در روز سبت(شنبه) که تعطیل است تعدی نکنید. «سبت» همان سکوت است چنانکه شب برای سبات و آرامش است«و جعلنا نومکم سباتا». فرمود بنی اسراییل میدانند که جریان محلی که نزدیک دریا بود در روز شنبه چیست پس ای پیامبر از آنها #قضیه_روز_شنبه را بپرس! اینها در روز تعطیل نباید کار میکردند و کارشان هم ماهیگیری بود و خدا گفت ما آنها را امتحان کرده و آن عمل را حرام کردیم.
2⃣وقتی حرام شد ماهیان کم کم در روز شنبه احساس امنیت کردند و به خواست خدا به ساحل نزدیک شدند چنانکه همه ماهیان را میدیدند(شُرَّعاً) تا خدا بنی اسراییل را بیازماید. اهل آن قریه نیز از فرصت سوءاستفاده کرده و در روز تعطیلی شنبه، به ماهیگیری پرداختند یا اینکه با #حیله_شرعی اینکار را کردند مثلا شنبه تور میانداختند تا جلوی برگشت ماهیان را بگیرند و روز بعد میرفتند تور و ماهیان را جمع میکردند! می گفتند حبس متفاوت از صید است!
3⃣#شریعه یعنی بخشی از دریا و رود که نزدیک ساحل است و شیب نرم دارد و میتوان از آنجا آب برداشت. در کربلا هم همان جا را بر اهل بیت و خانوادهشان بستند تا هم یاران امام حسین نتوانند آب بردارند و هم دیگران از روستاها و شهرها از راه آب نتوانند خود را به نیروهای امام حسین برسانند. در این داستان هم خدا عمداً ماهیان را به شریعه رساند تا افراد ببینند و آزمایش شوند. همیشه اینگونه است که دستور در کنار #آزمایش است!
4⃣وقتی بنی اسراییل تعدی کردند خدا عذاب فرستاد و به آنها امر کرد «بوزینه» شوند و امر خدا هم لفظی نیست بلکه عین عمل است. خدا اینها را به عنوان #گروه_شرور معرفی میکند. مانند همیشه خدا این قصه را به عنوان یک #سنت_الهی برای گذشتگان و آیندگان ذکر میکند نه اینکه یک داستانی از گذشتگان بگوید.
5⃣در سوره نساء میفرماید که ای یهودیان و مسیحیان، #مسلمان شوید قبل از اینکه عذاب شوید(و ظاهرتان هم مثل باطنتان، صورت به پشت سر برگردد) تصور نکنید که گناه و عذاب، #امر_اعتباری هستند بلکه گناه، باطن و #حقیقت_انسان را تغییر میدهد و عذاب هم برای حقیقت اوست. سپس خدا میفرماید ما اصحاب سبت را لعنت کردیم. لعنت یعنی ما وی را از #رحمت_خاصه منع و محروم کردیم. گناه #حقیقت_انسان را تبدیل به حیوان میکند لذا اولیای الهی همین الان هم میتوانند باطن و حقیقت انسانها را ببینند.
6⃣امر خدا تخلف نمیپذیرد زیرا تمام آسمانها و زمین سرباز خدایند و چیزی و کسی امکان تخلف از دستور الهی ندارد. ما انسانها که بی صبریم گوییم چرا خدا زودتر #بنی_اسراییل را لعنت و عذاب نکرد؟! نقض عهدهای مکرر بعد از دیدن معجزات حسی فراوان می کردند و خدا هم مرتبا از آنها میگذشت.
7⃣انسان چگونه میتواند به #بوزینه تبدیل شود؟ ظاهر آیه گوید بوزینه شدند و دلیل عقلی و نقلی قطعی هم در برابر آن ارائه نشده است لذا واقعا بوزینه شدند نه اینکه یک تمثیل باشد. قرآن در این موارد یا قضیه را بصورت مثلی آورده (مانند کمثل الحمار یحمل اسفارا)و یا بصورت مثل نیست. در اینجا صحبت از مثل نیست. همچنین در جاهای دیگر قرآن هم مواردی هست که انسان را به بوزینه و خوک تبدیل کرد. پس ظاهرش این است که واقعا بوزینه شدند. دلیل عقلی هم خلافش نیست. #مسخ دو گونه است: مُلکی و ملکوتی. دلیل عقلی بر احاله در مسخ مُلکی وجود دارد اما در مسخ ملکوتی وجود ندارد حتی دلیل عقلی و نقلی بر ضرورت مسخ ملکوتی وجود دارد.
8⃣#مسخ_مُلکی آن است که روح شخصی در طبیعت، از جسم یک شخص خارج شود وارد جسم انسان، گیاه یا جمادی قرار بگیرد.
#مسخ_ملکوتی یعنی شیئی که هم حرکت بیرونی و هم حرکت درونی دارد بیرونش با درونش هماهنگ نیست. درونش طور دیگریست و روزی که حق و حقایق آشکار شود درونش ظاهر میشود و بیرونش با درونش هماهنگ میشود. انسان هر کاری که میکند بخشی از ملکات را قوام میبخشد.
9⃣ملکات با تکرار و تمرین ایجاد میشوند چنانکه تخصصها اینطورند. حال اگر ملکات با تمرین زیاد، راسخ شد باطن انسان را میسازد و انسان بالقوه را تبدیل به انسان بالفعل میکند. کودکی که حیوان بالفعل و انسان بالقوه است با راسخ شدن #ملکات_انسانی به انسان بالفعل تبدیل میشود و اگر #ملکات_حیوانی که خلاف فطرت است را در خود راسخ کرد اوایل، «اولئک کالانعام» میشود و اواخر «بل هم اضلّ» یا «کونوا قردةً خاسئین» میشود. قیافه همیشه با درون یکی نیست.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190