📇 خلاصه تفسیر سوره #بقره
📆 جلسه: 102
🔖 آیه: ۳۴ و ۳۵
📚 مفسر: علامه جوادی آملی
✅آیه ۳۴ بقره:
«واذ قلنا للملائکة اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس ابی واستکبر وکان من الکافرین»
و (یاد کن) هنگامی را که به فرشتگان گفتیم: «برای آدم سجده و خضوع کنید!» همگی سجده کردند؛ جز ابلیس که سر باز زد، و تکبر ورزید و او از کافران بود!
✅ آیه ۳۵ بقره:
«وقلنا یا آدم اسکن انت وزوجک الجنة وکلا منها رغدا حیث شئتما ولا تقربا هذه الشجرة فتکونا من الظالمین»
و گفتیم: «ای آدم! تو با همسرت در بهشت سکونت کن؛ و از (نعمتهای) آن، از هر جا میخواهید، بهره ببرید؛ (اما) نزدیک این درخت نشوید؛ که از ستمگران خواهید شد.
1⃣بحث از اینکه امر به سجده، تکوینی یا تشریعی یا #مثل بود روشن شد و منظور از مثل هم این بود که عناصر داستان همگی واقعی هستند اما سجده نشان از استخدام و خاضع بودن فرشتگان برای انسان داشته و عدم سجده شیطان، نشان از مستکبر بودن و رهزن بودن وی برای انسان.
2⃣علامه طباطبایی گوید اگر امکان حقیقت بودن داستانی باشد نمیتوان آنرا مثل دانست اما در اینجا چون نمیتوان امر تکوینی و تشریعی را با هم جمع کرد پس امکان مثل بودنش بیشتر است.
3⃣در آیه ۳۵ خداوند و مدبرات امرش یعنی فرشتگان با هم به آدم گویند تو و همسرت در زمین مسکن گزین. پس همسر وی هم خلق شده بود. #سکون در برابر حرکت نیست پس سکونت یعنی آرام گرفتن نه بی حرکت شدن.
4⃣هم زن و هم مرد، #زوج هستند چون همدیگر را کامل میکنند لذا قرآن به زن نیز زوج گوید نه زوجه. همسر آدم نیز از همان #نفس_واحده خلق شد یعنی از همان دستگاهی که با آن، آدم خلق شد.
5⃣خدا به آدم و حوا گوید از میوه های بهشتی هر بهره ای میخواهید ببرید فقط نزدیک این #درخت نروید که از ظالمین خواهید شد. منظور از نزدیک نشدن هم «عدم تصرف» است.
6⃣در زمان دستور به سکونت در زمین، هنوز آدم از بهشت خارج نشده است و وحی و #شریعت نیز بر آنها نیامده است. زیرا بعدا میگوید که اگر کسی به اوامر من گوش دهد رستگار شده و اگر ندهد از ظالمین و خاسرین خواهد شد. پس هنوز مساله امر و نهی نیامده بود.
7⃣نمازی که ۱۷ رکعت است بعد از #معراج واجب شد وگرنه قبل از معراج نماز، دو رکعت بود. قرآن گوید پیامبر در معراج بر روی #زمین ۱۷ رکعت نماز خواند و رکوع و سجده رفت! پس معلوم است که «این زمین»، زمینی در عرش است نه زمینی که ما بر روی آن هستیم.
8⃣حال این درختی که آدم از آن نهی شد چه بود؟ از پیامبر پرسیدند آیا سیب بوده یا انگور یا گندم؟ فرمود همه اینها! زیرا #درخت_بهشتی مانند زمین نیست که تنها یک محصول بدهد. اما از این جلوتر حضرت اما حسن عسکری گوید این #درخت_علم محمد و آل محمد (ص) است که این مقام مخصوص اهل بیت است و آدم نباید به آنجا برود و اگر #طمع کند سقوط میکند.
9⃣وقتی آن درخت، #درخت_علم_اهل_بیت باشد مشخص میشود که چرا ائمه با هر کس به اندازه فهمش حرف میزدند. مثلا درباره «چیستی نون و القلم» به یکی میگفتند این همان قلم و دوات است و در جای دیگر به سفیان گویند که اینها نام دو فرشته است. سپس به سفیان گویند که بلند شو و برو که اینجا ما در امنیت نیستیم زیرا حکومت عصر، تنها از اشاعره حمایت میکرد که الفاظ را بر ظواهر حمل میکردند و #جامد_اندیش بودند و اگر ذره ای بوی معنویت و #ولایت از تفسیری می آمد جلوی آنرا میگرفتند. پس این تفاسیر متفاوت از یک مطلب نشان میدهد که انسان اگر «استعداد» داشته باشد به وی معانی لطیفتری را میگفتند زیرا قرآن «ریسمانیست» که یک سرش به دست انسان و یک سرش به دست خداست پس با حفظ ظاهر قرآن باید به عمق معانی الفاظ رسید که با بالا رفتن از #ریسمان_الهی عمیقتر میفهمد.
0⃣1⃣وجود این #ریسمان نشان میدهد که اولا نباید گفت تفسیر قرآن فقط همینیست که من میدانم و ثانیا نباید ناامید شد و گفت چون به مقام #اهل_بیت نرسیده ایم پس قرآن را نمیفهمیم پس آنرا نخوانیم.
1⃣1⃣جنتی که در آیه آمده باغی از باغهای این دنیا نیست زیرا هرچه «امکانات مادی» بیشتر باشد ابزار شیطنت برای شیطان فراهمتر است اما در آنجا هنوز وحی و شریعت نیامده بود. در «جنة الخلد» هم نه فکر لغوی است و نه شیطنتی بلکه فقط صفا و صمیمیت است و ثانیا آدم از آنجا خارج نمیشود.. پس جنتی که در آیه است نه #جنة_الخلد است و نه #جنة_دنیایی. در جلسه بعد گوییم که کدام جنت بوده است.
🚸🚸🚸🚸🚸🚸
🔴 دسترسی سریع به فهرست جلسات تفسیر سوره بقره
🔴eitaa.com/tafsire_tasnim1/1542
📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜
تفسیر بزرگ تسنیم👇
✅ eitaa.com/joinchat/1076887553Cfdb847e190