هدایت شده از استاد محمدحسین فرجنژاد
🔖رنگ کردن مرورنویسی و فروختن آن جای نقد فیلم
📍گزارشی از نشست بررسی انتقادی جریانهای حاکم بر نقد و تحلیل فیلم و انیمیشن
🔻بخش اول
▪️این نشست با معرفی استاد سعید مستغاثی شروع شد و بعد از آن، کتاب «اینک آخرالزمان» و «حکایت سینماتوگراف» از استاد توسط دبیر جلسه معرفی شد.
▫️در ادامه مقدمهای دربارۀ این موضوع در جلسه طرح شد که قرار بود جلسهای با موضوع «مقایسۀ روش استاد فرجنژاد در نقد فیلم با دیگران» برگزار شود اما استاد مستغاثی مخالفت کرده بودند؛ زیرا معتقد بودند اینکه کتابهای بینظیر استاد فرجنژاد را به نقد فیلم تقلیل بدهیم اصلاً کار صحیحی نیست و نگاه مرحوم فرجنژاد بهدلیل اتقانی که در جریانشناسی دارد نمیتواند با نگاههای سطحی موجود، حتی طرف مقایسه قرار بگیرد.
▪️نقد چیست و منتقد کیست؟
در ادامه اولین سؤال جلسه مطرح شد. اینکه اساساً تعریف نقد فیلم از نظر استاد مستغاثی چیست و چه شاخصههایی برای نقد تراز در نظر دارند.
▫️استاد به تفصیل توضیح دادند که در نقد فیلم، دو مفهوم نقد و فیلم باید واکاوی شود. ابتدا در مورد فیلم توضیح دادند و اینکه زمانی میشود نقد فیلم نوشت که اثر «فیلم» باشد؛ یعنی از حیث هنری و سینمایی به حدی باشد که بتوان مجموع فیلمنامه و قاببندی و میزانسن و... را استاندارد دانست.
▪️البته این استاندارد منحصر به کارگردان خاصی نیست و اگر فیلمساز، هنرمند و خلاق باشد میتواند با استفاده از تکنیک مناسب، اثری «سینمایی» تولید کند. پس شرط اول نقد فیلم این است که اثری که دربارۀ آن بحث میشود «فیلم» باشد.
▫️شرط دوم این است که حقیقتاً نقد صورت بگیرد و نقد شروطی دارد؛ منتقد برای نقد اثر، نیاز به شناخت زبان سینمایی و مطالعات گستردۀ تاریخی، دینی و... دارد. اگر منتقد با سینما آشنایی نداشته باشد، در هر حیطهای که متخصص باشد، به دلیل اینکه نمیتواند با زبان این هنر ارتباط بگیرد، طبیعتاً نمیتواند فیلم را بفهمد، چه برسد به اینکه نقد کند.
▪️اگر منتقد فرم را بشناسد و تا حدی بر مفاهیمی مانند لنز، دوربین، تدوین، فیلمنامه و... تسلط داشته باشد و بتواند زبان سینما را بفهمد، تازه میتواند با فهم اثر به نقد محتوای آن بپردازد. استاد مستغاثی معتقد است که فرم از محتوا جدا نیست و هر کس به شکل جداگانه به دنبال فهم فرم یا محتوا باشد، به خطا رفته است. فرم است که محتوا را میسازد و محتوایی بیرون از فرم وجود ندارد.
▫️در مرحلۀ دوم باید محتوایی که از فرم بیرون میآید نقد شود. درواقع اثر با زبان سینما پیامی را گفته و این پیام یا تاریخی است، یا فلسفی یا سیاسی و... پس طبیعتا برای نقد این اثر بایستی منتقد دربارۀ این موضوعات مطالعات عمیقی بکند تا تا بتواند به اثر نقد کند.
▪️بنابراین اینجا تفاوتی بین نقد با مرورنویسی (Review) مشخص میشود. استاد مستغاثی گفت غالب متونی که به اسم نقد منتشر میشود، مرورنویسی بوده و اصلاً نمیتوان آن را نقد نامید.
#گزارش_نشست
#نقد_فیلم
#نقد_انیمیشن
🎓 مؤسسه فرهنگی رسانهای استاد محمدحسین فرجنژاد
📲 سایت | آپارات | اینستاگرام | ویراستی | ایتا