✴️مناظرات، مسئله FATF و تحریف واقعیت ها 🔺کنکاش در رابطه ایران و کارگروه اقدام مالی مشخص می کند، رویکرد کارگروه نسبت به ایران کاملا سیاسی است و نه فنی و تحت تأثیر تحولات توافق هسته‌ای و رویکردهای کاخ سفید قرار دارد. چرا که با وجود اجرای 39 توصیه از 41 توصیه، همچنان هیچ تغییری در وضعیت ایران شکل نگرفته است. قابل توجه اینکه، خود کارگروه در بیانیه مختلف ادعا کرده، که اجرای همه توصیه‌ها از ایران نیز نمی‌تواند تضمین‌دهنده خروج ایران از لیست سیاه کارگروه باشد. 🔸 کارکرد اصلی کارگروه FATF در ایران، ایجاد شفافیت در مسیرهای دور زدن تحریم‌هاست. استدلال اصلی منتقدین نیز این می‌باشد که چرا باید توصیه‌هایی را اجرا کنیم که با پذیرش تعهدات مضاعف، هم راه‌های دور زدن تحریم‌ها افشا شود، هم تضمینی برای بهبود روابط بانکی نباشد، و هم به لحاظ ماهوی با آرمان ها و عدالت خواهی مردم ایران در تناقض باشد. 🔺اگرچه حل‌وفصل اختلافات با کارگروه اقدام مالی، مهم بوده و باید برای بهبود روابط بانکی، راه حلی میانه با آن کارگروه پیدا کرد، اما تا زمانی که نگاه این کارگروه نسبت به ایران یک نگاه سیاسی است، نباید این موضوع در اولویت قرار گیرد. آنچه اولویت اصلی می باشد، که همه اقتصاددانان نیز بر آن تأکید دارند، تولید است و نه اجرای کنوانسیون‌های بین‌المللی. در واقع بخش بزرگتری از معضلات تولید، متاثر از چالش های داخلی اقتصاد است، نه استانداردهای جهانی. مگر همین اکنون، بدون FATF و برجام، فروش نفت ایران در بهترین شرایط قرار ندارد؟!. 🔸پذیرش استاندارهای کارگروه، لزوما منجر به افزایش سرمایه گذاری نمی شود، هر چند تلطیف کننده ریسک سرمایه گذاری در ایران است. اساسا ترس شرکت های بین المللی برای سرمایه گذاری در ایران، غالبا متاثر از تحریم های آمریکا است، نه لیست سیاه کارگروه. گواه ادعا، عدم ایجاد تغییرات معنادارِ نرخ سرمایه گذاری خارجی در ایران، در موعدی است( قبل از سال۹۸) که کشورمان از لیست سیاه FATF تعلیق بود. @tahlileghtesadi

🔰نوع مواجهه با تحریم 🔸خیلی مهم است که بدانیم تحریم باید بی‌اثر شود تا برداشته شود. راه برداشتن تحریم، بی اثر کردن تحریم است نه مذاکره صرف. تحریم وقتی بی‌اثر شد، تازه امکان مذاکره و برداشتن آن فراهم می‌شود. 🔺مذاکره برای انتفاع از رفع تحریم نه برداشتن تحریم. برداشتن تحریم لزوما منجر به انتفاع اقتصادی نمی شود، چنانچه در برجام شاهد رفع( تعلیق) تحریم بودیم ولی انتفاع اقتصادی موثر شکل نگرفت. 🔹این نکته مهم است که واشنگتن مادامی که تحریم را اثرگذار می داند آن را با مذاکره بر نمی‌دارد و اگر هم بردارد، مانع از انتفاع ایران خواهد شد! لذا ابتدا باید برای کم اثر کردن آن تلاش کرد. 🔹عامل مهم در بی‌اثر یا کم اثرکردن تحریم، رشد تولید است و رشد تولید از استفاده بهینه و حداکثر نمودن بهره‌وری از عوامل تولیدِ ( زمین، سرمایه، نیروی کار) موجود حاصل می شود. @tahlileghtesadi

🔶مناظرات، بیمه و دولت سیزدهم 🔸 طبق آمار سال ۱۴۰۲، حدود ۲.۳ میلیون نفر جدید طی دوسال اول دولت سیزدهم در سازمان تأمین اجتماعی بیمه شده‌اند. 🔸 اعضای صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستائیان و عشایر نسبت به ابتدای دولت مردمی رشد ۵.۲۵ درصدی داشته است. بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی نسبت به ابتدای دولت نیز رشد ۱۳ درصدی داشته است. همچنین افزایش ۷.۶ درصدی ضریب پوشش بیمه اجتماعی صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر نسبت به ابتدای دولت مردمی، کاهش سهم پرداختی حق بیمه تکمیلی بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی از ۷۰ به ۵۰ درصد، پوشش بیمه‌ای درمان زوجهای نابارور، پوشش هزینه‌های بیماران خاص توسط سازمان تأمین اجتماعی برای بیش از ۷ میلیون نسخه و پوشش ۲۳۴ قلم دارو، معافیت افراد مستمری بگیر ۶۵ سال به بالا از پرداخت ۱۰ درصد فرانشیز بستری در تمام بیمارستانهای تحت پوشش تأمین اجتماعی و افتتاح صندوق حمایت از بیماران صعب العلاج با اعتبار ۵ همت در سال ۱۴۰۱ و ۷ همت در سال ۱۴۰۲ از دیگر اقدامات دولت در زمینه گسترده شدن چتر بیمه‌های درمانی و اجتماعی بوده است. در دو سال گذشته [تاریخ این نوشتار ۳ اردیبهشت ۱۴۰۳] پوشش هزینه‌های بیماران خاص برای بیش از ۷ میلیون نسخه و پوشش بیمه‌ای ۲۳۴ قلم دارو را نیز شاهد بودیم که افزایش ۴۰ درصدی داشته است. 🔸 از جمله اقدامات در زمینه بیمه؛ ایران؛ رتبه اول بیمه کشاورزی ایران در منطقه است و در این زمینه با تشکیل هاب منطقه‌ای (قطب و محل تمرکز زنجیره‌ای) آمادگی لازم برای همکاری با کشورهای منطقه را دارد. در سال‌های ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲ دولت به اندازه ۸ سال قبل، غرامت به کشاورزان پرداخت. 🔺بیمه شدن ۱۲ میلیون نفر از افراد فاقد. بیمه سلامت از پنج دهک ابتدایی. 🔺رایگان نمودن بیمه سلامت مادران باردار وکودکان تا ۵ سالگی. 🔺اجرای بیمه فراگیر برای دانشجویان. 🔺بیمه رایگان درمان کودکان زیر ۷ سال و بودجه ۲.۵ هزارمیلیارد تومانی برای این امر پرداخت از جیب مردم برای حدود ۲۶۰ قلم دارو تا ۸۶ درصد کاهش. 🔺بیمه رایگان سلامت برای حدود ۶ میلیون نفر از شهروندان فاقد بیمه. #راجی @tahlileghtesadi

🔰قانون راهبردیِ ‌لغو تحریم‌ها، دافع یا نافع مذاکرات هسته ای. 🔶روحانی ادعا می کند عامل اصلی در عدم انتفاع ایران از برجام و برگشت آمریکا به این توافق، قانون راهبردی مجلس بوده است. برای اینکه این ادعا راستی آزمایی شود باید تحولات سال‌های ۹۷تا ۱۴۰۰ را بازخوانی کرد: 🔸داستان از ساختار معیوب برجام شروع شد که نه تنها موجب کاهش فشار اقتصادی و تحریم های امریکا نگردید ( وضع تحریم‌های ویزا، آیسا، کاتسا، در سالهای برجام). بلکه باعث شد تا اردیبهشت ۹۷ واشنگتن از برجام خارج شود. 🔸 بعد از خروج امریکا از برجام، اروپا به تهران اعلام می کند که چنانچه ایران بر پایبندی به تعهدات خود در برجام باقی بماند، تلاش خواهد کرد تا منافع ایران را در فروش نفت، بیمه و تراکنش بانکی تأمین نماید. 🔸اروپا ۷ ماه تهران را معطل کرد تا از طریق ممانعت از اقدام متقابل ایران، فشار حاصله از خروج آمریکا بر قیمت نفت را تعدیل نمایند. دقت شود... 🔸در نهایت در اواخر سال ۹۷ اروپایی ها ابتدا وعده دادند کانال SPV را برای امکان معامله نفت در برابر غذا و دارو راه اندازی می کنند! 🔸اروپا بعد از چند ماه مدعی شد نمی تواند نفت ایران را بخرد اما حاضر است با راه اندازی کانال INSTEX، در ازای پول نفت فروخته شده ایران به دیگر کشورها، غذا و دارو بفروشد! این سازوکار ۱۴ماه بعد از خروج آمریکا از برجام در ظاهر فعال سازی شد. 🔸 چندی بعد اروپا اعلام کرد که نمی تواند شرکت ها و بانک‌ها خصوصی را ذیل اینستکس، به تجارت با ایران ترغیب کند؛ ضمن اینکه تهران باید FATF را کاملا اجرایی نماید. 🔸دولت دوازدهم ۳۱ ماه اقتصاد ایران را معطل گذاشت تا آمریکا یا اروپا تعهدات خود را اجرا کنند. در همه این سالها فشارهای امنیتی و سایه جنگ نیز بر فشار اقتصادی افزوده شد. به گونه ای که امریکا شهید سلیمانی را ترور کرد و دومین جنگ نفتکش ها را در مقابل ایران و در سکوت رسانه ای به جریان انداختند. 🔸سه سال، ایران بیشترین فشارها را در حوزه اقتصادی و امنیتی تحمل کرد تا فرصت کافی به دولت دوازدهم برای احیای برجام داده شود. در نهایت در شورای عالی امنیت ملی به ریاست روحانی تصمیم گرفته می شود که مجلس مکلف شود در راستای خروج آمریکا از برجام قانون گذاری کند. این قانون با نام "قانون راهبردی برای لغو تحریم ها و صیانت از منافع ملت ایران" تصویب می شود و ایران را از بلاتکلیفی خارج کرده و دست تیم مذاکره کننده را پر می کند. 🔸بعد از این قانون، اروپا و آمریکا ضمن احساس خطر، برای بازگشت به برجام اعلام آمادگی می کنند. متنی بین دولت دوازدهم و طرف غربی نگاشته می شود که فاقد ضمانت لازم بود و همان معایب برجام گذشته را داشت. آقای روحانی به دنبال تصویب همین متنِ ناقص تر از برجام بود. اما در شعام این متن پذیرفته نمی شود. بعد از آن دولت سیزدهم بر مسند کار قرار می گیرد و مذاکرات هسته ای در مختصات جدیدی دنبال می شود. ادامه دارد... @tahlileghtesadi

🔸آیا دولت خاتمی بهترین عملکرد اقتصادی را داشت؟ #ضریب_جینی در دولت خاتمی با وجود اینکه انتظارات سیاسی در حداقل ممکن بود و تحریم های موثری نیز در حوزه بانکی و نفت وجود نداشت و جریان ارز نیز عادی بود، اما این دولت بدترین نرخ ضریب جینی ( فاصله طبقاتی)را بعد از جنگ تاکنون بر جای گذاشت. @tahlileghtesadi

🔸آیا دولت خاتمی بهترین عملکرد اقتصادی را داشت؟ #نقدینگی در دولت خاتمی با وجود اینکه انتظارات سیاسی در حداقل ممکن بود و تحریم های موثری نیز در حوزه بانکی و نفت وجود نداشت و به دلیل عادی بودن جریان ارز نیاز به استقراض چندانی نبود، اما این دولت، رشد نقدینگی معادل ۲۷ درصد ( متوسط) را بر جای گذاشت. @tahlileghtesadi

🔸آیا دولت خاتمی بهترین عملکرد اقتصادی را داشت؟ #بیکاری در دولت خاتمی با وجود اینکه انتظارات سیاسی در حداقل ممکن بود و تحریم های موثری نیز در حوزه بانکی و نفت وجود نداشت، اما با تداوم سیاست تثبیت ارز، مانع توسعه بنگاه های اقتصادی و در نتیجه افزایش نرخ بیکاری گردید. پیوست: آمار بالا تا ابتدای سال۱۴۰۲ نمایش داده شده است. نرخ بیکاری در دولت سیزدهم در کانال ۷درصد می باشد. @tahlileghtesadi

🔰واقعیت تاثیر اقتصادی برجام در سال های ۹۵ و ۹۶ چیست؟ 🔸یک واقعیت همین است که توافق هسته ای سال ۱۳۹۴ به علت هیاهوی رسانه ای دولت در چاچوب لغو تحریم ها، توانست انتظارات تورمی را از ناحیه کاهش فشارهای سیاسی به حداقل ممکن برساند و تاثیر خود را بر تورم ایجاد نماید. 🔺کاهش انتظارات تورمی به معنای این است که مصرف کننده انتطار دارد پیش‌آمدی در آینده رخ دهد که منجر به ارتقای ارزش ارز ملی گردد. بر این اساس مصرف کننده و صاحبان سرمایه به امید بهبود وضعیت ارزی کشور و تقویت ریال، مصرف خود را به آینده موکول می کنند و در نتیجه گردش پول در اقتصاد به شدت کاهش یافته و تورم نزولی می شود‌. 🔸 از آن سو در سال های ۹۳ تا ۹۶، سیاست بانک مرکزی ذیل سیاست انقباضی، بر افزایش سود بانکی به سی درصد جهت فریز نقدینگی در بانک‌ها و کاهش سرعت گردش پول مترتب بود. این مسئله جذب اعتبار و وام را برای بنگاه اقتصادی دشوار می ساخت. 🔺این دو عاملی که در بالا اشاره شد، منجر به کاهش تورم گردید. اما کاهش مصرف، متاثر از کاهش انتظارات تورمی در کنار افزایش نرخ سود تسهیلات برای بخش تولید، منجر به رکود نسبی در اقتصاد شد. به گونه ای که نرخ اشتغال در سال ۹۵ به ۱۲/۱ و در سال۹۶ به ۱۲/۴ رسید. 🔺توجه شود که ادعای رشد اقتصادی ۱۲ درصد ( با نفت) در سال ۱۳۹۵ به دلیل رشد ۶۱ درصدی بخش نفت در همین سال است. در واقع در سال۹۴، به دلیل کاهش بسیار شدید قیمت نفت ( در این سال نفت شیل امریکا به صورت گسترده وارد بازار شد) رشد اقتصادی با نفت منفی ۱/۶ درصد است که با دو برابر شدن قیمت نفت جهانی در سال بعد، بخش نفت رشد می کند و تاثیر خود را بر رشد کل اقتصادی ۹۵ نشان می دهد. 🔸در آن سو واقعیت تاثیرگذاری برجام در اقتصاد ایران را باید در میزان واقعی جذب سرمایه گذاری جستجو کرد. بر اساس گزارش سازمان سرمایه گذاری خارجی، جذب سرمایه خارجی در سال‌های برجام یعنی سال ۹۵ و ۹۶ حدود ۱.۶ میلیارد دلار و ۲.۶ میلیارد دلار بوده؛ که کمتر از متوسط جذب سرمایه در کشور می باشد. در این دو سال مجموعا ۱۹/۵میلیارد دلار مجوز سرمایه گذاری صادر شد اما عملا به واسطه فشار امریکا بر شرکت های خارجی در پشت صحنه برجام، هیچکدام از این شرکت ها وارد کشور نشدند و صرفا هزینه پذیرایی آنها در هتل ها بر دوش دولت باقی ماند. 🔶 جمعبندی اینکه برجام جز کاهش انتظارات سیاسی و ایجاد یک تنفس مصنوعی، هیچ تاثیر واقعی که زیربناهای اقتصادی مثل اشتغال و سرمایه‌گذاری را در سال های ۹۵ و ۹۶ هدف قرار دهد، به دنبال نداشت. @tahlileghtesadi

🔰برکاتی که همچنان ادامه دارد... ♨️تبدیل به هاب انرژی با تفاهمی گازی 🔶در حالی که در اربعین شهید رئیسی قرار داریم و افکار عمومی کشور مشغول انتخابات و حتی نزاع گفتمانی می باشد، برکات دولت این شهید عزیز همچنان ادامه دارد. هرچند انتخابات مانع از دیده شدن این برکات بزرگ شده است. 🔶دیروز دولت شهید رییسی با برداشتن گامی بزرگ، ترتیبات لازم را جهت تبدیل ایران به هاب گازی منطقه فراهم کرد. تفاهم نامه ای که در تهران بین نماینده ویژه فدراسیون روسیه و وزیر نفت کشورمان ( دو کشور دارای ۶۰ درصد گاز دنیا) امضا شد که براساس آن قرار است صادرات گاز روسیه به ایران انجام شود. این تفاهم نامه که از طریق رايزني شخص شهید رئیسی با پوتین دنبال می شد، تاثیرات بسزائی را برای دو کشور به همراه دارد: 🔺شرایط کنونی روسیه از منظر تحریم گازی توسط غرب و وجود مازاد تولید گاز، سبب شده تا مسکو به دنبال جایگزین های مطمئن و راهبردی باشد. 🔺مشتری گازی برای روسیه در کشورهای حاشیه خلیج فارس، عراق و پاکستان وجود دارد اما مسکو توانایی لازم را ( خطوط انتقال) برای دسترسی به این سرزمین‌ها دارا نمی باشد. این در حالی است که ایران دارای گسترده ترین و قوی ترین خطوط انتقال گازی در جهان است و با داشتن دسترسی گسترده به ۱۵ همسایه می تواند به راحتی نواقص روسیه را جبران نماید. 🔺 اگرچه تفاهم نامه مربوطه در صورت عملیاتی شدن، کاهش اثرات تحریم را برای دو طرف حاصل می سازد، اما مشخصا در خصوص ایران از حیث دسترسی به فناوری های پیشرفته، ایجاد درآمد ارزی و جذب سرمایه گذاری، دارای انتفاع اقتصادی است. 🔺این توافق امنیت انرژی شمال کشور را تثبیت می کند. قابل توجه است که دولت سیزدهم پیش از این قطعی گاز در شمال را با سوآپ گازی با ترکمنستان کاهش داده بود. 🔸تفاهم‌نامه اخیر برای همه طرفهای مستقیم و غیر مستقیم، سودآوری خواهد داشت. از این منظر ابن تفاهم‌نامه؛ ایران و روسیه را در مسیر یک همکاری استراتژیک بلندمدت قرار می دهد و به ثبات و امنیت منطقه و همکاری و وابستگی متقابل کشورهای منطقه نیز کمک شایانی می نماید. @tahlileghtesadi

مشارکت، وحدت و پیروزی در خصوص انتخابات رسالت و تکلیف اول توده های انقلاب بر توسعه مشارکت حداکثری است. در گام دوم، تکلیف عینی و فوری جریان انقلاب است که به وحدت و ائتلاف برسند. چرا که خطر جدی است؛ بانیان مصیب های دهه نود در آستانه تشکیل دولت سوم روحانی هستند. وحدت، ولو با شکست هم همراه باشد برکات و شیرینی زیادی دارد. در عین حال اگر جریان انقلاب از مسیر انشقاق و عدم وحدت به پیروزی برسد، اگرچه باعث خوشنودی است اما در آینده نزدیک، آسیب و تبعات این عدمِ همگرایی، متوجه راس و توده های انقلاب خواهد شد. از طرفی معتقدم اگر در راس جریان انقلاب به ائتلاف نرسیدند، وظیفه امروز ما اینگونه است که باید آرمانگرای واقع‌بین باشیم. به عبارتی باید از میان این دو نفر ؛ به نامزدی رای داد و او را تقویت کرد که شانس او در پیروزی برابر نامزد جریان مقابل در دور دوم، بیشتر باشد. @tahlileghtesadi

🔶اقتصاد پزشکیانیسم 🔸ایده اقتصادی پزشکیان یک نمونه منحصر به فرد است که تاکنون نمونه آن دیده نشده است. او یک روحانی پلاس است. در خصوص روحانی؛ باید گفت که او هم تیم اقتصادی داشت و هم ایده حکمرانی که مبتنی بر آن سیاست‌ورزی می نمود. اما در مورد پزشکیان، او هیچ ایده حکمرانی و برنامه عملیاتی در ذهن ندارد. 🔺 شاید تصور شود او همان مسیر دولت روحانی را در اقتصاد در پیش خواهد گرفت. اما آنچه از مناظرات و گفته های او برداشت می شود اینگونه است که او ابزاری در دست مشاورانش خواهد بود. او توسعه اقتصادی از مسیر سیاست و البته با دوز بالاتری از آنچه در دولت روحانی بود؛ ادامه خواهد داد. رویکرد او به شرق به شدت واگراست. 🔺 در دولت آقای روحانی، در سازمان برنامه با بودجه فردی به نام آقای نوبخت حضور داشت که از نظر مکتب فکری در حوزه اقتصاد نهادگرا محسوب می‌شد اما دستیار، مشاور ارشد و برنامه‌ریز اصلی اقتصادی او فردی به نام نیلی بود که طرفدار اقتصاد بازار بود. همین چندگانگی نگاه کارشناسان موجب شد که آقای روحانی طی سال‌های پایانی دولت خود صراحتاً به اقتصاددان‌های اطراف دولت انتقاد کند و بگوید که شما صرفاً چند کتاب خوانده‌اید و اقتصاد تنها آنچه که در کتاب‌ها نوشته شده است. یکی از وجوه تمایز روحانی و پزشکیان در همین است؛ روحانی به اندازه پزشکیان در مقابل کارگزاران و مدیران و مشاوران خود را بی اختیار نمی دانست؛ وقتی مسیر آنها را در اقتصاد نادرست دید، زبان ملامت بر آنها گشود. بر خلاف پزشکیان که خود را تماما وابسته به آنها می داند و قدرتی در او برای ایستادن در مقابل ایده های نادرست دیده نمی شود. 🔺رئیس دولت باید خود یک نگاه اقتصادی و مکتب فکری اقتصادی مشخصی داشته باشد و مبتنی بر آن از اقتصاددانان و کارشناسان استفاده کند اما آقای پزشکیان برای خودشان به هیچ عنوان نگاه فکری مشخصی در حوزه اقتصادی ندارد. و نهایتا خود را به دوران دولت هفتم و هشتم می چسباند که پیش از این در خصوص فجایع آن دوران توضیح داده بودم. به هر حال او یک نمونه منحصر به فردی است که مبنایی بر آن مترتب نیست. @tahlileghtesadi