بسم الله الرحمن الرحیم.
الٰهُمَّ صلِّ علیٰ محمدٍ و آل محمدٍ و عَجِّل فرَجهم.
الــــــنحــــــو الــــــــــوافـــــــــی.
اسمی که جمع مذکر سالم بسته میشود دو قسم است.
۱.علم.
۲.صفت(مشتق).
اگر اسم،علم باشد،برای جمع بستن آن به صورت جمع مذکر سالم،حتما باید تمام شرایط زیر را دارا باشد.
۱.علم برای مذکرِ عاقلی باشد.
۲.خالی از تاء تانیث زائده.
۳خالی از ترکیب(اسنادی،مزجی،عددی،وصفی) و خالی از علامت تثنیه و جمع باشد.
پس رجل(علم نیست)،زینب(علم برای مونث)،قمر(علم برای ماه)،حمزة(تا تانیث زائد دارد)،فَتَحَ اللهُ(مرکب اسنادی است)،سیبویه(مرکب مزجی است)،احد عشره(مرکب عددی است)،الرجل القائم(مرکب وصفی است)به صورت جمع سالم جمع بسته نمیشوند.
توجه۱###المُحمدان و المحمدون جمع سالم بسته نمیشوند چون در آخر این دو اسم علامت تثنیه و جمع وجود دارد.
توجه۲###اگر اسمهایی همچون زینب،یا سُعاد علم بشوند برای مردی،جمع بستن آنها به صورت جمع مذکر سالم بدون مانع است
توجه۳##مرکب اضافی صدر آن جمع بسته
میشود مثل جاء عَبدُو اللهِ،رایت عَبدِی الله،مررتُ بعبدِی الله.
سایر مرکبات مباشرتا جمع مذکر سالم بسته نمیشوند بلکه به کمک لفظ ذَوُو در حالت رفعی و ذَوِی در حالت نصب و جر جمع بسته میشوند،مثل ذَهَبَ ذَوُو فَتَحَ اللهُ مررت بذَوِی فَتَحَ اللهُ،رایت ذَوِی فَتَحَ اللهُ.
خلاصه صفحه ۱۲۰ تا ۱۲۲
@talcheslkotob