↫ بسمـ الله الرحمنـ الرحیمـــ ↬ #کانال "تلخیص الکتب" اختصاص داده شده به "خلاصه گویی" کتب نحوی باروشی نوین و به دور از پیچدگی.. @talkhislkotob

با مدد الهی کتاب شریف نحو وافی اولین کتابی است که خلاصه گویی میشود این کتاب،مشتمل بر یک مقدمه و چهار جزء است. ابواب کتاب، بنا بر ترتیبی است که ابن مالک در «الفیه» انتخاب کرده در عین سادگی بسیار محکم و متقن است که بزرگان علم نحو به این کتاب رجوع میکنند،مصنف این کتاب عباس حسن در مقدمه چنین میفرماید:نحو وسیله ای است برا طالبان ادبیات عرب ،سلاح اهل لغت، ستون اهل بلاغت است، ادات فقیه و مجتهد است و مدخلی است برای علوم عربی و اسلامی.... پس خلاصه و تلخیص این کتاب خالی از لطف نیست

بسم الله الرحمن الرحیم.خلاصه کتاب شریف نحو وافی را آغاز میکنیم.😊 تعریف کلمه مقدمه اول:حروف الفباء در ادبیات عرب 29 حرف هستن که وقتی بهم متصل شوند ایجاد معنا میکنند مثل اتصال حرف فاء به میم که میشود فم مقدمه دوم:هر کلمه ای بر معنای مفرد دلالت دارد منظور از مفرد،یعنی جزء لفظ،بر جزء معنا دلالت نمیکند، یعنی باید همه حروف بیاید تا معنای آشکار شود یا مفرد در مقابل مضاف. سوم:کلمه باید معنای عربی داشته باشد. با توجه به این مقدمات کلمه چنین تعریف میشود:لفظ واحدی است که ترکیب شده است از حروف الفبا و دلالت میکند بر معنای جزئی و عربی. نکته اول:کلمه غیر عربی در ادبیات عرب مجرد صوت است نکته دوم:مضاف و مضاف الیه که علم نیستند دو کلمه است و اگر علم باشند یک کلمه محسوب میشوند. #خلاصه صفحه ۱۴ تا ۱۵ @talcheslkotob

تعریف کلام یا جمله:چیزی که ترکیب شده از دو یا چند کلمه که دارای معنای مفید هستند. نکته:منظور از مفید این است که متکلم یا سامع به آن اکتفا کند. نکته:لازم نیست کلمات یک جمله ظاهر باشند بنا بر این اگر قرینه ای در کار باشد، اشکالی نداردمفردی در یک جمله یا مفردات یک جمله،ذکر نشود مثل تفضل به قرینه انت تفضل. #خلاصه صفحه،15 تا نصف صفحه 16 (نحو وافی جلد یک) @talcheslkotob

بسم الله الرحمن الرحیم. #خلاصه صفحه 17 تا 20 نحو وافی جلد اول کلم:انچه که ترکیب شده است از سه کلمه و بیشتر چه دارای معنای مفید باشد چه نباشد مفید مثل النیل ثروه المصر غیر مفید مثل ان ذهب زید تعریف قول:هر لفظی که انسان به آن نطق میکند چه مفرد باشد چه مرکب چه ترکیبش مفید باشد چه ترکیب او مفید نباشد پس قول منطبق میشود بر کلمه، کلام،کلم و مرکب اضافی مثلا میتوان به زید که یک کلمه است بگویم قول نکته:نسبت بین قول و دیگر اصطلاحات مثل نسبت حیوان،به انسان و غیر انسان است یعنی نسبت آنها عموم خصوص مطلق است نکته:نسبت بین کلم و کلام عموم خصوص من وجه است(کلم از جهت معنا اعم است زیرا هم مفید را شامل میشود هم غیر مفید کلام از جهت لفظ اعم است زیرا هم دو کلمه ای ست و هم بیش از دو کلمه) نکته:گاه به یک کلام میگویم کلمه مثل کلمه لا اله الا الله به این نحوه نام گذاری میگویم نامگذاری کل یک چیز به جز او. @talcheslkotob

بسم الله الرحمن الرحیم. #خلاصه صفحه 21 تا اوائل 23 توجه:کلم اسم جنس جمعی است اسم جنس جمعی:لفظی است که معنای جمع را دارد و اگر به آخر آن تا تانیث اضافه شود مفرد میشود مثل کلم که اگر به آخر آن تا تانیث اضافه شود میشود کلمه و کلمه مفرد است و مثل شجر و شجره نکته:گاه اضافه شدن تا تانیث دلالت بر جمع میکند مثل:کَݥاَه قارچها و کمء یعنی یک قارچ نکته:نوع دیگر از اسم جنسی هست که فرق او با مفردش در یا مشدد است مثل عرب و عربی(مفرد است). نکته،آیا اسم جنس جمعی،قسم مستقلی است یا زیر مجموعه جمع مکسر است.؟ عباس حسن مصنف نحو وافی قائل است به اینکه اسم جنس جمعی جمع مکسر است. @talcheslkotob

بسم الله الرحمن الرحیم. #خلاصه صفحه اوئل 23 تا اوائل 24. نکات مهم قابل تامل و تفکر. جنـــــس(ماهیت مجرد و حقیقت ذهنی)بر سه قسم است 1.اسم جنس جمعی 2.اسم جنس افرادی 3.اسم جنس آحادی. تعریف اول گذشت اما تعریف دوم:اسم جنس افرادی چیزی است که قابل صدق است بر قلیل و کثر از یک ماهیتی مثل دم(خون) که قابلیت دارد گفته شود بر خون کم یا خون زیاد،مثلا وقتی این ماده قرمز رنگ را میبینی میگویی آن خون است چه خون کم باشد چه زیاد(آب). اما اسم جنس آحادی:چیزی است که دلالت بر ماهیتی میکند که فرد غیر معینی از آن ماهیت در ذهن وجود دارد که بدون تصور آن فرد ماهیت به ذهن نمیاید. مثل اسامه برای اسد. **************************************************************************** نکته جدید،تعریف قاعده: حکم کلی است که منطبق میشود بر جمیع افراد تا احکام آن افراد واضح شوند. مثل اینکه بگویم کل فاعل مرفوع حکم کلی تمام فاعل ها مرفوعیت است تا طالب برای شناخت فاعل سراغ منصوبها نرود. @talcheslkotob

بسم الله الرحمن الرحیم. النحو الوافی. #خلاصه ص 24 تا اول ص 28. المسئله 2 الکلام علی اقسام الکلمه الثلاثه الاسم و الفعل و الحرف. اسم:کلمه است که یا دلالت بر چیز محسوس میکند مثل بیت،محمد یا دلالت بر چیزه غیر محسوس میکند مثل مروت،شجاعت و....که در هر دو حالت همراه با زمان نیست مهمترین علامات اسم. 1.جر اگر کلمه ای مجرور شود به حرف جر یا بوسیله مضاف یا به خاطر تبعیت آن کلمه اسم است 2.تنوین،چه به صورت تنوین چه به صورت ن که علمای عروض تنوین را به صورت نون مینویسند مثلا جا زیدن. تعریف تنوین:نون زائد ساکنی است که ملحق میشود به آخر اسماء در لفظ و در کتابت و یا در حالت وقف اثری از تنوین نیست. 3.منادا واقع شود مثل یا علی هر چیزی که ندایش میکنیم اسم است. 4.کلمه الف و لام بگیرد. مثل العدل اساس الملک 5.منسوب الیه بودن:یعنی هر چیزی که حصول یک شی برایش اثبات شود یا عدم حصول یک شی برایش اثبات شود یا از او طلب کنیم احداث یک شی را اسم است مثل هذا سافر محمود لم یسافر سافر یا سعید. پس هذا محمود سعید اسم هستن. سایر علامت عبارت است از. 6.مضاف واقع شود 7.ضمیری به آن عود کند 8.جمع بسته شود یا مثنی شود 9.مصغر شود 10.اسم صریح بدل از آن بیاید کیف علی ا صحیح ام مریض پس کیف اسم است چون بدلش صحیح یا مریض اسم هستن 11.لفظش بر وزن کلمه ای باشد که آن کلمه خلافی در اسمیتش نیست مثل نزال که بر وزن حذام است پس نزال اسم است. 12.اسم معنایش موافق با معنای باشد که در اسمیتش شکی نیست مثل قَطُ که به معنای ماض است مثل عَوضُ که به معنای مستقبل است مثل حیثُ که به مکان است و سه کلمه ماض و مستقبل و مکان خلافی در اسمیتش نیست. @ talcheslkotob

#خلاصه ی صفحه 28 نحو وافی. نکات بسیار مهمی در خصوص اسناد هر گاه کلمه ای مسند الیه باشد و قصد کنی از آن کلمه لفظ آن و لفظش مبنی و غیر علم باشد در اعراب آن دو وجه جایز است. 1.حکایتش کنی به حالت لفظی وعوامل در آخر آن اثری انجام ندهند و اعراب آن تقدیری است مثل مِنْ حرف جر َمن مبتدا و تقدیرا مرفوع 2.به هر سه اعراب مختص به اسم اعراب دهی اورا مثلا مِنٌ حرف جر مِنْ مبتدا و مروفوع لفظا نکته،اگر کلمه دو حرفی باشد و حرف دوم آن لین باشد نیز دو حالت دارد حالت اول، لَوْ حرف شرط لو، مبتدا تقدیرا مرفوع. حالت دوم آخر کلمه را مضاعف میکنیم وسپس ادغام میکنیم پس در لِوْ میگویم لَوٌّ حرف شرط،لو مبتدا و لفظا مرفوع نکته، بعضی از نحویون معتقدند که اگر کلمه دو حرفی بود و حرف دومش صحیح بود یعنی لین نبود وقت حکایت لفظش،اگر علم بود برای شخصی،مضاعف میشود مثلا وقتی اسم شخصی قد شود میتوان بگویم ذَهَبَ قَدٌُ اما اگر علم برای شخصی نشود و قصد شود از او حکایت لفظش مضاعف نمیشود چه آخرش صحیح باشد چه آخرش صحیح نباشد. @talcheslkotob