📝 اشتباه متشابه!
♦️ در جریان یکی از نبردهای سخت پیامبر (ص) برخی اصحاب غیرانقلابی ایشان، اجازه خواستند تا در جنگ حاضر نشوند. رسول اکرم (ص) نیز به آنان اجازه دادند اما از جانب خداوند متعال، آیهٔ زیر نازل شد:
خداوند تو را ببخشد! چرا پيش از آنكه راستگويان و دروغگويان را بشناسى، به آنها اجازه (تخلف از جهاد) دادى؟!» (توبه: 43)
♦️ همانگونه که از ظاهر این آیه شریفه پیداست، خداوند متعال، با لحنی عتاب آمیز، پیامبر(ص) را متوجه اشتباهش مینماید. اما امام رضا(ع) در روایتی در ذیل این آیه شریفه میفرمایند: «این آیه شریفه از باب #به_در_میگویم_که_دیوار_بشنود نازل شده است. اگرچه خداوند پیامبرش را مخاطب قرار داده، ولی در واقع منظورش توبیخ امت بوده است.» (عيون أخبار الرضا عليه السلام؛ج1؛ ص202)
♦️ به عبارت دیگر باید گفت، در این زمینه، پیامبر اکرم(ص) اشتباهی مرتکب نشده بود، بلکه کسانی مرتکب اشتباه شده بودند که ایشان را در محذوریت قرار داده و از پیامبر(ص) #اجازه_تخلف گرفتند.
♦️ نشانه درستی کار پیامبر(ص) هم این است که خداوند در آیات بعدی، اقدام ایشان در اجازه دادن به آنان را تأیید میفرماید؛ چراکه در صورت حضور آنان در سپاه اسلام، میان مسلمانان شروع به فتنهانگیزی و ایجاد تفرقه مینمودند:
«اگر آنها (راست مىگفتند و) مىخواستند (به سوى ميدان جهاد) خارج شوند وسيلهاى براى آن فراهم مىساختند، ولى خدا از حركت آنها كراهت داشت لذا (توفيقش را از آنان سلب كرد و) آنها را (از اين كار) باز داشت، و به آنها گفته شد با «قاعدين» (كودكان و پيران و بيماران) بنشينيد. * اگر همراه شما (به سوى ميدان جهاد) خارج مىشدند چيزى جز اضطراب و ترديد به شما نمىافزودند و به سرعت در بين شما به فتنهانگيزى (و ايجاد تفرقه و نفاق) مىپرداختند و در ميان شما افرادى (سست و ضعيف) که زود باور هستند، و خداوند از ظالمان با خبر است.» (توبه: 47-46) (برای تحلیل دقیق تر این آیه شریفه، رجوع کنید به: المیزان فی تفسیر القرآن؛ ج9، ص285؛ تفسیرتسنیم؛ ج34، ص118)
🔰 نتیجه آنکه برای کشف معنی واقعی هر کلام، باید به تمام قرائن توجه شود. گاهی معنای واقعی غیر از معنای ظاهری است و «اشتباه کردم» یعنی: مردم، خواص، و منافقین و مریضدلانی که از من اجازه تخلّف از اصول را خواستند، اشتباه کردند.
✍ شبیر فیروزیان. با تصرف و تلخیص. متن کامل: t.me/shenakhte_rahbari/5263
@hr_taraghi