📝اکنون که در گام دوم انقلاب اسلامی قرار داریم، این نسخه امام سجاد (علیهالسّلام) از هر زمان دیگری برای ما ضروری است. زیرا یکی از اصلیترین سرفصلهای تمدن نوین اسلامی «اخلاق و معنویت» است. رهبر معظم انقلاب در گام دوم انقلاب، فرمودند «امروز در جامعه ما، یکی از تلاشهای اساسی، باید تغییر اخلاق باشد.» و «خیلی از مشکلات ما ناشی از دور شدن از فضایل اخلاقی است. هرچه از فضایل اخلاقی فاصله بگیریم، مشکلات و گرههای زندگی پیچیدهتر و بیشتر خواهد شد.» و اگر امروزه از افول تمدن غربی سخن میگوییم، نشانه اصلی آن، افول اخلاق در جوامع غربی است. زیرا نبود اخلاق، جوامع را به سقوط میکشاند.
🔻از طرفی، ریزشها یکی از آسیبهای هر انقلابی است که به ویژه جوانان مؤمن و انقلابی را تهدید میکند. اصلیترین ریشهی این ریزشها، عمیق نبودن معارف اسلامی در دل و ذهن انسان است. انس با صحیفه سجادیه و تدبر در آن از این منظر نیز بسیار ضروری است. زیرا «صحیفهی سجادیه پر از معارف دینی است. با این کار بنیهی دینی و انقلابی تقویت می شود.
🔶همچین امام سجاد (علیهالسّلام) با صحیفه سجادیه، رابطه و انس جامعه با قرآن را زنده کرد. زیرا ماهیت دعا، به گونهای است که جذاب است و اگر معارف آن را با قرآن بیان کنیم، در حقیقت با قالب دعا و الفاظ دعا، دارد قرآن را ترویج میکند و جامعه را با قرآن انس میدهد. «صحیفه سجادیه، هم با تفسیر قرآن، قرآن را به ما نزدیک میکند و در دسترس ما قرار میدهد و هم با دعا ما را به دامن قرآن میکشاند که آنچه را که خدا گفت ما عمل بکنیم. در بسیاری از آیات که اوصاف خداوند را به صورت جمله خبریه برای ما بیان میکند، همانها را به صورت جمله انشائیه در صحیفه بیان میکند.»
✔️صحیفه سجادیه، به ما نشان میدهد که امام سجاد (علیهالسّلام) چقدر با قرآن مأنوس بودهاند و ذهن و قلب خود را آنچنان تبدیل به ذهن قرآنی کردهاند، به گونه ای که از زبان ایشان هیچ چیزی غیر از قرآن صادر نمیشود. با این نگاه، صحیفه سجادیه، اعجاز قرآن را به ما نشان میدهد.
♦️صحیفه سجادیه، معنای حدیث «ثقلین» را به زیبایی به ما نشان میدهد. در صحیفه سجادیه قرین بودن قرآن و عترت را به وضوح میبینیم. از طرفی اکنون که به برکت انقلاب ، جامعه اسلامی، به ویژه جوانان با قرآن انس گرفتهاند و توجه به قرآن در رأس برنامههای مدیران و مسئولان و مردم قرار دارد، میبایست به همان اندازه به صحیفه سجادیه توجه شود و در ترویج آن بکوشیم. شاید به جرأت بتوان گفت فعالیت قرآنی و انس با قرآن بدون انس با صحیفه سجادیه، کامل نیست.
🔷مهمترین ویژگی صحیفه سجادیه این است که دعاهای آن عین الفاظ امام معصوم (علیهالسّلام) است. امتیازی که در بسیاری از روایات ما وجود ندارد. زیرا اکثر روایاتی که از ائمه به ما رسیده است، معنا و مفهوم از امام معصوم (علیهالسّلام) است اما الفاظ آن از راوی است و خود ائمه این شیوه نقل را اجازه دادهاند تا روایات گسترش پیدا کند.
اما صحیفه سجادیه املاء امام سجاد (علیهالسّلام) به امام باقر (علیهالسّلام) و جناب زید بوده است. یعنی حضرت دعاها را بیان میفرمودند و آن بزرگواران آنها را با همان الفاظ امام سجاد (علیهالسّلام) مینگاشتند. در این مجلس امام صادق (علیهالسّلام) نیز حضور داشتند.
⚜️به همین دلیل صحیفه به کتابی میگویند که ترتیب و تقدیم و تأخیر آن توسط خود امام تعیین شده است. یعنی توسط خود امام جمعآوری شده است. لذا کتابهای مستدرک هرچند دعاهای امام سجاد هستند؛ اما صحیفه سجادیه نیستند. البته به این معنا نیست که آن دعاها اعتبار ندارند؛ بلکه به این معنی است که بهتر است به آنها ادعیه سجادیه بگوییم نه صحیفه سجادیه.
◾️همچنین باید دقت کنیم که از دست رفتن برخی دعاها دلیل بر تحریف اصل کتاب نیست. از طرفی، صحیفه سجادیه بر دیگر برخی ادعیه دیگر نیز برتری دارد، زیرا برخی از ادعیه ائمه (علیهالسّلام) نقل به معناست نه نقل به لفظ. این ویژگی، اعتماد به معارف ادعیه و صحیفه سجادیه را بیشتر میکند و معارف آن یقینیتر و معتبرتر هستند.
📚منابع:
بیانات رهبری
الاختصاص شیخ مفید
الغارات
تقریرات فلسفه
#شهادت_امام_سجاد
#امام_زین_العابدین
#صحیفه_سجادیه
🌐 پایگاه حفظ و نشر آثار "استاد تراشیون"
🆔 @tarashiun_ir