👆فهرست کتاب «جریان‌شناسی تاریخی حوزه تهران» ✍برشی از کتاب: #مسجد_مدرسه و #مسجد_سرخانه: بنای مسجد ـ مدرسه در دوره قاجار، برخاسته از ساختار آموزشی کشور در آن دوره است که عمدتاً مبتنی بر آموزش علوم و معارف دین در مدارس علمیه بوده است. به عبارتی در آن دوره و مدتها پس از آن تا پیش از گسترش مدارس جدید، تحصیل دانش منحصر به حوزه‌های علمیه بود که افراد علاقه‌مند به ادامه تحصیل، پس از سپری‌کردن دوره مکتب‌خانه، در یکی از مدارس علوم دینی به تحصیل ادبیات، فقه و اصول و حکمت می‌پرداختند. بنای مدارس علمیه در گذشته شامل تعدادی حجره برای سکونت، چند مدرس و یک یا دو مسجد (تابستانه و زمستانه) جهت اقامه نماز بود که باعث ارتباط مردم با این مرکز آموزشی فرهنگی می‌شد. ترکیب مسجد ـ مدرسه چنان در معماری آن روزگار نهادینه بود که حتی با تأسیس مدرسه دارالفنون جهت تحصیل علوم جدید، مسجدی در داخل آن تعبیه شد که به آن «مسجد معلم‌خانه» می‌گفتند و در حال حاضر خارج از بنای مدرسه، «مسجد امام حسن مجتبی(ع)» نام دارد. «مسجد سرخانه» نیز از پدیده‌های معماری اسلامی در سبک زندگی ایرانی است که موارد متعددی از آن در تهران به چشم می‌خورد و در کتاب حاضر، برخی از آنها را معرفی کرده‌ایم. در گذشته برخی اعیان و رجال متدین و ثروتمند، در مجموعه عمارت مسکونی خود، مسجد کوچکی جهت اقامه نماز خود، اعضای خانواده و خدمتکاران خویش احداث می‌کردند که با گذشت زمان و از بین رفتن، اصل خانه، مسجد آن به عنوان یکی از مساجد کوچک شهر، باقی مانده است. 📚این کتاب را می‌توانید از غرفه انتشارات امیرکبیر تهیه کنید. 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

🏴 إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ ‏سَلَامٌ عَلَىٰ إِبْرَاهِيمَ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنِينَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُؤْمِنِينَ ◼️ و چه زیبا تو را خریدند: هشتمین رئیس جمهور، خادم امام هشتم، در آستانه میلاد امام هشتم به شهادت رسید. 🏴 #سید_شهیدان_خدمت 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

شهید حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی پیش از تولیت آستان قدس رضوی ، استاد حوزه علمیه مروی تهران بود. در قراردادش پای امضایش نوشته بود: «بسمه تعالی توفیق حضور در مدرسه برای اینجانب مغتنم است حق التدریس را به طلاب نیازمند پرداخت فرمایید. با تقدیم احترام و السلام» رحمه الله تعالی علیه 🤲نثار روحشان و دیگر شهدا صلوات و فاتحه ای هدیه کنیم🤲 ▪️ @kashkolenab ▪️ 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

💠 فیلمی از جلسه دفاع رساله دکتری شهید سید ابراهیم رئیسی به راهنمایی آیت‌الله دکتر سید مصطفی محقق داماد مربوط به سال ۹۲ عنوان رساله: تعارض اصل و ظاهر 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

📷سخنرانی مرحوم فلسفی در ایوان ساختمان شهرداری تهران در جمع مردم عزادار در وفات آیت‌الله سید ابوالحسن اصفهانی ✍در سال ۱۳۲۵ حزب توده در راستای مبارزه با اسلام، تصمیم گرفت راهپیمای بزرگی در تهران برگزار کند که موجب نگرانی علما و متدینین شده بود. چند روز پیش از این راهپیمایی، ناگهان مرجع تقلید شیعیان آیت‌الله العظمی سید ابوالحسن اصفهانی وفات کرد و شکل‌گیری دسته‌های عزاداری، طرح راهپیمایی توده‌ای‌ها را بهم ریخت. روزنامه اطلاعات مورخ ۱۳۲۵/۸/۱۸ در توصیف آن می‌نویسد: «دستجات عزاداران شهر تهران به تدریج در مسجد شاه جمع شده... مقارن ساعت ۳ بعد از ظهر این دسته از خیابان ناصرخسرو به میدان سپه وارد شده و در جلوی شهرداری و اطراف میدان سپه متمرکز شدند. در این موقع آقای فلسفی به بالکن شهرداری رفته... [بدون بلندگو] شروع به ایراد خطبه غرایی کرد.» شیخ محمدتقی فلسفی در این سخنرانی گفت: «افرادی در این دنیا هستند که تا زنده‌اند وجودشان نافع است، ولی بعد از مرگ نفع وجودی آنها تمام می‌شود. اما مردان الهی ارزشی دارند که بعد از مرگ هم اثر معنوی وجود آنها پابرجاست.... یکی از این افراد... مرحوم آیت‌الله العظمی آقا سید ابوالحسن اصفهانی است... خبر ارتحال وی مردم را چنان به هیجان آورده است که توانسته‌اند با راهپیمایی خود، راهپیمایی خطرناک حزب توده را که به تحریک بیگانگان است تعطیل کنند.» 📚خاطرات و مبارزات حجت‌الاسلام فلسفی ص۱۰۹ 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

💠وقتی مرحوم فلسفی هم خلع لباس شد! ✍ در سال ۱۳۱۶ در ایام حکومت رضاخان شب‌ها در مسجد میرزا موسی معروف به مسجد بزازها منبر می‌رفتم مدتی از قضیه مسجد گوهرشاد گذشته بود. در یک جلسه گفتم: «آیا شنیده‌اید که در مسجد کسی به کسی فحش بدهد؟ سیلی بزند؟ آدم بکشد؟» همان شب مرا از منزل احضار کردند. سرهنگ سیف رئیس کارآگاهی در آن موقع شب آمد و گفت: آقای فلسفی! گزارش داده‌اند که شما به حادثه قتل مردم در مسجد گوهرشاد کنایه زده‌اید. یا باید در زندان بمانید، یا باید التزام بدهید که لباستان را عوض کنید و دیگر قدم به منبر نگذارید. با خود فکر کردم رفتن به زندان رضا شاه معلوم نیست به کجا بکشد... لذا تصمیم گرفتم تعهد بدهم که منبر نروم. رئیس کارآگاهی گفت باید لباست را هم عوض کنی. گفتم لباسم را هم عوض می‌کنم. از آن پس لباس را تغییر دادم و دیگر به طور علنی و آزاد منبر نرفتم... بسیاری از وعاظ در دوره اختناق حکومت ضد اسلامی رضاخان خلع لباس شده بودند و با سر برهنه و بدون عمامه منبر می‌رفتند... در آن زمان منبری‌هایی که خلع لباس شدند زیاد بودند. یکی از آنها سیدی شیرازی به نام آقانور بود؛ عمامه او را برداشتند ولی او با سر برهنه به مجالس روضه‌خوانی و مجالس زنانه هفتگی و ماهانه می‌رفت. مستمعین هم قبل از اینکه برای امام حسین علیه السلام گریه کنند برای او گریه می‌کردند و خود این معنی موجب محبوبیت بیشتر او شده بود. 📚خاطرات و مبارزات حجت الاسلام فلسفی ص۹۲ و ۹۳ 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

🔺 برنامه ماجرای نیمه خرداد 💡 نقش مرجعیت در قیام ۱۵ خرداد و از جمله: موضع مراجع عظام تقلید قم و تهران مهاجرت علمای بلاد به تهران اقدامات آیت‌الله سید احمد خوانساری و... 🔹 باحضور: حجت‌الاسلام #محمدصادق_ابوالحسنی 📆 ۲شنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۳ | ساعت ۲۰:۳۰ شبکه۴ @majara_tv4 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

📷آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی در حضور امام خمینی در مراسم اربعین آیت الله سید محمدتقی خوانساری 🔹حجت‌الاسلام جعفر شجونی: آیت‌الله کاشانی یک مرد نابغه، مجاهد، بلند اندیش و بزرگوار بود که اصلا به عقیده من غیبگویی و پیش‌گویی می‌کرده‌است. به طور مثال در زمان مرحوم آیت‌الله بروجردی، ایشان به بعضی از آقایان می‌فرمود که بعد از آقای بروجردی باید به سراغ حاج آقا روح‌الله خمینی رفت. در حالی که آن وقت هنوز اسمی از امام نبود... 📚خاطرات حجت‌الاسلام جعفر شجونی ص۵۴ 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

✍امام خمینی در آستانه محرم ۴۲ از وعاظ سراسر کشور خواستند در منبر محرم، مظالم حکومت پهلوی را برای مردم بازگو کنند. از این‌رو در ماجرای ۱۵ خرداد ۴۲ تعداد زیادی از وعاظ تهران به دلیل سخنرانی سیاسی در منبرهای عاشورا بازداشت شدند. 🔹شهید محلاتی آن روزهای حوزه تهران را چنین روایت می‌کند: «محرم در پیش بود. امام مرا خواستند و فرمودند: بروید وعاظ تهران و سران هیئتها را جمع کنید تا در محرم امسال بتوانیم حداکثر بهره‌برداری را بکنیم. دستورالعملی هم در این زمینه به من دادند. اعلامیه‌ای هم دادند که در ماه محرم در دسته‌جات و سینه‌زنیها، جنایات شاه و جریان فیضیه تشریح شود و ما حداکثر بهره‌برداری را از این جریان بکنیم. ما آمدیم و چند جلسه با وعاظ گرفتیم و خدا می‌داند که در تهران از دست روحانیون مخالف با امام چه کشیدم و چه درگیریهایی با بعضی از این علما داشتم. همان‌وقت، برای اعلامیۀ انجمن‌های ایالتی و ولایتی، از صبح تا شب در خانۀ علما، تک‌تک، امضا گرفتم. ۱۲۰ امضا جمع شد و چاپ کردم. در آن موقع عجیب بود که کسی بتواند این همه امضا را جمع کند و من توی خانۀ تمام اینها رفتم با التماس... و با هر وضعی که بود، امضا از اینها گرفتم.» 📚خاطرات و مبارزات شهید محلاتی ص 48. 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

🔻ضرب و شتم و بازداشت دو طلبه به جرم امر به معروف! ✍ گرچه گزارش زیر مربوط به حوزه تهران نیست، اما برای فهم فضای اجتماعی دهه ۳۰ و ۴۰ مناسب است: 📃 گزارش ساواک: تیمسار ریاست معظم ساواک (ستاد ویژه) با نهایت احترام باستحضار عالی میرساند روز پنجشنبه 18 /1 /39 دو نفر از طلاب وزین و خوش سابقه از این حوزه درسی حضرت آیت‌الله بروجردی در موقع مراجعه به #بیمارستان_فاطمی_قم مقابل درب بیمارستان با زنی برخورد می‌نمایند که مشارالیها از نظر محجوب و مستور بودن وضع مناسبی نداشته است. آقایان مزبور طبق عادت جاریه در قم که اغلب روحانیون بطور امر بمعروف تذکراتی می‌دهند به زن مزبور هم می‌گویند سینه و بدن خود را بپوشاند. ناگهان بانوی معروضه شروع بفحاشی‌های رکیکی را به آقایان طلاب نموده و حتی با اهانت ضرباتی هم به ایشان وارد و به پلیس شکایت و تقاضای جلب آنان را مینماید. پلیس هم بنا به تقاضای زن در صدد جلب دو نفر طلبه بر می‌آید و نامبردگان از رفتن به کلانتری به عذر اینکه این زن به ما اهانت نموده برای چه ما را جلب مینمائی از رفتن خودداری مینمایند. بالاخره پلیس هم با آنان گلاویز میشود. در این اثنا (نامفهوم) دبیرستان جنب بیمارستان به سر دو نفر طلبه ریخته و با ضربات زیاد آنان را مجروح و مضروب به طوریکه (نامفهوم) قادر به حرکت بوده و به کلانتری جلب میشوند. از کلانتری هم به شهربانی اعزام، در شهربانی قم رئیس آگاهی به آنان فحاشی زیادی نموده و با زدن شلاق زیاد آنان را بازداشت میکنند. 18 /1 /39 ساعت 30 /8 دو نفر مزبور را پیاده با پای برهنه و بدون عمامه در حالیکه عباهای خود را بر سر کشیده و بدست آنان دست‌بند زده بودند از خیابان ارم و حجتیه از مقابل مدرسه حجتیه در حالیکه با سه نفر پاسبان مسلح بدرقه میشدند. 📚کتاب قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک - جلد۱ ص۱۸۳ 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran

💡 #آسیب_شناسی_حوزه_تهران ✍مقایسه موقعیت امروز ائمه جماعات با دیروز آن نیازمند دستیابی به تصویری از جایگاه امام جماعت در سالهای پیش از انقلاب است. با شروع نهضت روحانیون ایران، دستگاه اطلاعاتی پهلوی کوشید تصویری از کارکردهای گوناگون روحانیت به مقامات بالا ارائه کند که یک قسمت از آن مربوط به امام جماعت است و عیناً در زیر می‌آید: 📃 «تاریخ سند: ۱۷ اردیبهشت ۱۳۴۲ گزارش توصیفی ساواک از تشکیلات روحانیت ... 🔹 امام جماعت: امام جماعت در اصطلاح روحانى به کسى گفته میشود که در مساجد نماز گذارده و عده‌اى از مسلمین به او اقتدا میکنند. این طبقه از روحانیون بیشتر معروف به زهد و تقوا بوده و کمتر ممکن است به امور سیاسى دخالت نمایند مگر آنکه پیشوایان بزرگ شیعه و مراجع تقلید به آنان توصیه کنند که مثلاً فلان مساله بر خلاف شرع انجام گرفته و براى جلوگیرى از آن به اصطلاح امر بمعروف و یا نهى از منکر واجب است و یا اینکه درباره مسائلى که به نظر آنان بر خلاف شرع می‌باشد طبق فتواى پیشوایان مذهب شیعه عمل کنند. این طبقه از روحانیون ممکن است داراى قوه سخنورى بوده و بعد از نماز جماعت به منبر بروند و یا اینکه تنها به برگزارى نماز و دادن جواب مسائل شرعى قناعت کنند ولى در هر صورت اکثرا در مساجد محل یا منازل مقلدین خود جلسات هفتگى تشکیل داده و در اطراف مسائل دینى به مذاکره و بحث میپردازند... 🔹طرز انتخاب امام جماعت: امام جماعت یک محل به چند طریق ممکن است انتخاب گردد. صحیح‌ترین راه آنکه مورد تایید قاطبه افراد متدین نیز می‌باشد آن است که مرجع تقلید و یا مجتهدى که نزد اهالى محل #مقبولیت دارد فردى را براى امامت مسجد انتخاب می‌نماید. به این ترتیب که وقتى مسجدى ساخته شده، واقف آن مسجد و یا مردم محل به مجتهد مورد نظر خود مراجعه از او شخصى را براى امامت آن مسجد طلب میکنند. راه دیگر عبارت است از انتخاب به وسیله متولى. این راه بیشتر در موقوفات عملى میشود. وجهه امام جماعتى که از این راه تعیین شده در بین مردم چندان زیاد نیست. مثلاً در مسجد شریعت سنگلجى واقع در خیابان فرهنگ اصلاً نماز جماعت بر پا نمیشود. علت آن این است که امام جماعت آن مسجد که سنگلجى استاد دانشگاه است وجهه‌اى از لحاظ مذهبى در بین اهالى محل ندارد و شخصا خودش را کاندید امامت نموده است. لذا پشت سراو نماز نمیخوانند... از این توضیح معلوم میشود که در انتخاب امام جماعت نیز به سختى میتوان دخالت کرد و اگر مردم احساس کنند امام جماعت از طرف دولت منصوب شده اطرافش جمع نخواهند شد.» 🕌https://eitaa.com/tarikh_hawzah_tehran