🌅 #تفسیر سوره #لقمان 💠 آیه ی ۲۰، بخش اول : " أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِير" 🔶نکته ها «اسباغ» به معناى گسترانيدن و توسعه دادن است. در اين آيه به دو گونه نعمت اشاره شده است، نعمت ظاهرى مانند: سلامتى، روزى، زيبايى و امثال اينها و نعمت باطنى مانند: ايمان، معرفت، اطمينان، حسن خلق، امداد غيبى، علم، فطرت، ولايت و .... شايد بتوان گفت: مراد از علم در آيه، استدلال عقلى و مراد از هدايت، هدايت‌هاى فطرى و مراد از كتاب، وحى الهى است، كه برخى افراد بدون استناد به هيچ يك از عقل، فطرت و وحى، درباره‌ى خدا سخن مى‌گويند و اظهار نظر مى‌كنند. 🔷 پیام ها ۱_ بى‌توجّهى به آفريده‌ها و نقش آنها در زندگى بشر، سبب سرزنش و توبيخ است. «أَ لَمْ تَرَوْا» سعدى مى‌گويد: اين همه نقش عجب بر در و ديوار وجود هر كه فكرت نكند نقش بود بر ديوار ۲- تمام آفريده‌ها هدفدار و به خاطر بهره‌گيرى انسان است. «سَخَّرَ لَكُمْ» ... 6⃣5⃣

🌅 #تفسیر سوره #لقمان 💠 آیه ی ۲۰، بخش دوم : " أَلَمْ تَرَوْا أَنَّ اللَّهَ سَخَّرَ لَكُم مَّا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً وَمِنَ النَّاسِ مَن يُجَادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَلَا هُدًى وَلَا كِتَابٍ مُّنِير" ... ۳- انسان قادر است آنچه را در آسمان و زمين است، به تسخير خود درآورد. «سَخَّرَ لَكُمْ» ۴- نعمت‌هاى الهى، هم گسترده وفراوان است، «أَسْبَغَ» هم در دسترس بندگان، «عَلَيْكُمْ» و هم متنّوع. «ظاهِرَةً وَ باطِنَةً» ۵- نبايد از نعمت‌هاى باطنى خداوند غفلت كنيم و به آنها بى‌توجّه باشيم. أَ لَمْ تَرَوْا ... باطِنَةً ۶- على‌رغم گستردكى و فراوانى نعمت‌ها، انسان درباره‌ى خدا مجادله مى‌كند و اين نوعى كفران نعمت است. أَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ‌ ... يُجادِلُ فِي اللَّهِ‌ ۷- جدالِ منطقى نيكوست، «وَ جادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ» ولى جدالى كه بدون پشتوانه‌ى علمى و به دور از هدايت الهى و مخالف با كتاب خدا باشد، بى‌ارزش است. «يُجادِلُ فِي اللَّهِ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لا هُدىً وَ لا كِتابٍ مُنِيرٍ» ۸- در جهان‌بينى الهى، عقل، فطرت و وحى، منابع معتبر شناخت هستند، نه غير آن. «عِلْمٍ‌، هُدىً‌، كِتابٍ مُنِيرٍ» . 📚تفسیر نور، ج۷، ص۲۲۷. 6⃣6⃣

#تفسیرروایی سوره #لقمان 💠آیه 25 وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ ... [25] ✳️زراره گوید: از امام باقر (علیه السلام): معنی کلام خدای عزّوجلّ: أَخْرَجَ مِنْ ظَهْرِ آدَمَ ذُرِّیَّتَهُ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ فَخَرَجُوا کَالذَّرِّ فَعَرَّفَهُمْ وَ أَرَاهُمْ نَفْسَهُ وَ لَوْ لَا ذَلِکَ لَمْ یَعْرِفْ أَحَدٌ رَبَّهُ را پرسیدم. فرمود: «رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: هر نوزاد بر سرشت و فطرت [پاک]، زاده می‌شود یعنی شناخت اینکه خدای عزّوجلّ آفریدگار اوست. خداوند متعال فرمود: وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ لَیَقُولُنَّ اللهُ». ✳️ابوهاشم جعفری گوید: به امام جواد (علیه السلام) گفتم: «معنای کلمه‌ی احد در آیه: قُلْ هُوَ اللهُ أَحَدٌ، چیست»؟ فرمود: «یعنی در تمام امور یکتاست، مگر نشنیده‌ای که می‌فرماید: وَ لَئِنْ سَأَلْتَهُمْ مَنْ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ لَیَقُولُنَّ اللهُ؛ امّا در امور دیگر برای او شریک و همکار قائل می‌شوند [و این معنای احد نیست] و آنان موحّد نیستند». 💠آیه 26 ازسوره لقمان لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ إِنَّ اللَّهَ هُوَ الْغَنِيُّ الْحَمِيدُ آنچه در آسمان‌ها و زمين است از آنِ خداست، همانا خداوند بى‌نياز و ستوده است. 💠پیام آیه 26 خداوند، نه در آفريدن و نه در اداره عالم، نيازمند كسى نيست. خَلَقَ السَّماواتِ‌ ... 📚تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۶۸ 7⃣7⃣

#تفسیر روایی سوره #لقمان 💠آیه 27 وَ لَوْ أَنَّ ما فِي الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ ... [27] و اگر همه‌ی درختان روى زمين قلم شود، و دريا براى آن مركّب گردد، و هفت دريا به آن افزوده شود، [اين‌ها همه تمام مى‌شود ولى] كلمات خدا پايان نمى‌گيرد؛ خداوند توانا و حكيم است. 🔰موسی‌بن‌محمّد نوه‌ی حضرت رضا (علیه السلام) (برادر حضرت هادی) گوید: در دارالعامّه به یحیی‌بن‌اکثم برخوردم و از من سؤالاتی نمود. پس به خدمت برادرم علی‌بن‌محمّد (علیه السلام) رسیدم ... و درباره‌ی این کلام خداوند: وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ؛ پرسیده است: نام این دریاها چیست و در کجا واقع شده‌اند؟ ... فرمود: «بنویس». گفتم: «چه بنویسم»؟ ... فرمود: این آیه: وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ؛ همین طور هم هست. اگر درختان دنیا تمامی قلم گردد و دریا مرکّب و هفت دریای دیگر به آن بیفزایند و همه‌ی چشمه‌ها از زمین بجوشد، همه و همه تمام شوند، کلمات خدا پایان نمی‌یابد، و آن‌ها مانند چشمه کبریت، و چشمه نمر، و چشمه برهوت، و چشمه طبریّه، و چشمه آب گرم ماسبذان، و چشمه آب گرم افریقیّه مشهور به لسنان، و چشمه بحرون است. و ماییم آن کلمات خدا که نه پایان می‌پذیریم و نه فضایلمان درک می‌گردد». 📚تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۷۰ 7⃣8⃣

#تفسیرروایی سوره #لقمان 💠آیه 27 بخش اول 🔰امام سجّاد (علیه السلام):  محمدبن‌سنان نقل می‌کند: جابربن‌یزید جعفی گفت: ... «حمد خدا را که بر من به معرفت شما منّت نهاد و فضل و مقام شما را فهماند و توفیق اطاعت از شما و دوستی با دوستان شما و دشمنی با دشمنانتان را به من عنایت کرد». فرمود: «جابر! می‌دانی معرفت چیست؟ معرفت در درجه‌ی اوّل اثبات توحید و یکتایی خداست. بعد معرفت معانی در مرحله‌ی دوّم قرار دارد. سپس معرفت ابواب در درجه‌ی سوّم و آنگاه معرفت و شناسایی مردم در درجه‌ی چهارم قرار دارد و بعد شناختن ارکان در مرتبه‌ی پنجم و در مرتبه‌ی ششم شناختن نقباء و پاکان است و در مرحله‌ی هفتم شناختن نجباء است و این تفسیر این آیه: اگر دریاها برای [نوشتن] کلمات پروردگارم مرکّب شود، دریاها پایان می‌گیرد. پیش از آنکه کلمات پروردگارم پایان یابد هرچند همانند آن (دریاها) را کمک آن قرار دهیم. (کهف/۱۰۹) است 📚تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۷۲ 7⃣9⃣

#تفسیر روایی سوره #لقمان 💠آیه ۲۷ بخش دوم ✳️آنگاه این آیه‌ی دیگر را نیز قرائت فرمود: لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَةٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ مِنْ بَعْدِهِ سَبْعَةُ أَبْحُرٍ ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللهِ إِنَّ اللهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛ جابر! اثبات توحید و معرفت معانی؛ امّا اثبات توحید عبارت است از شناختن خدای قدیم و پنهان؛ چشم‌ها او را نمی‌بینند؛ ولی او همه چشم‌ها را می‌بیند؛ و او بخشنده [انواع نعمت‌ها، و با خبر از دقایق موجودات،] و آگاه [از همه] چیز است. (انعام/۱۰۳) و او غیب است و باطن و به آن طوری که خود را ستوده، او را در می‌یابی. امّا معانی، ما معانی خدا و مظاهر او در میان شماییم. ما را از نور ذات خویش آفرید و امور بندگان خود را به ما واگذارد. ما به اجازه‌ی او هرچه بخواهیم انجام می‌دهیم. ما وقتی بخواهیم، خدا می‌خواهد و هرگاه اراده کنیم، خدا اراده می‌کند. ما را خداوند به این مقام رسانیده و از بین بندگان خود برگزیده و ما را حجّت خویش در زمین قرار داده است. هرکسی یکی از این‌ها را منکر شود و رد کند، خدای بلند آوازه را رد کرده و کافر به آیات و انبیاء (علیهم السلام) و پیامبران او شده. جابر! هرکه خدا را با این صفت بشناسد، توحید را اثبات کرده است، چون این صفت موافق قرآن مجید در این آیه: چشم‌ها او را نمی‌بینند ولی او همه‌ی چشم‌ها را می‌بیند. (انعام/۱۰۳) و هیچ‌چیز همانند او نیست و او شنوا و بیناست!. (شوری/۱۱) و این آیه: هیچ‌کس نمی‌تواند بر کار او خرده بگیرد ولی در کارهای آن‌ها، جای سؤال و ایراد است!. (انبیاء/۲۳) است. 📚تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۱۱، ص۵۷۲ 8⃣0⃣