🔹دشمن شناسی خوب ؛رفیق گزینی بد !
2/1
✍ سجاد شهریاری /کارشناس ارشد علوم سیاسی
دکتر مصدق دشمن خود یعنی انگلستان را به خوبی تشخیص داده بود اما در انتخاب دوست خود یعنی آمریکا اشتباه کرد. !!
کودتای ۲۸ مرداد و سقوط دولت قانونی مصدق از جمله حوادث محدودی در تاریخ کشور است که همچنان محل اختلاف تحلیلگران در جامعه داخلی و بین المللی است و هر کدام از طرفین ،کودتا را با نگاه خود تجزیه و تحلیل میکنند. .
🔖در سال ۱۳۲۸ جبهه ملی با ائتلاف طیف گسترده ای که در نگاه ملی گرایانه مشترک بودند تاسیس شد. پایه اصلی این جبهه دکتر محمد مصدق بود.
جبهه ملی به رهبری دکتر محمد مصدق _که سابقه تبعید به دلیل مخالفت با رضاشاه و مخالفت جدی با استخراج نفت داشت_ با حمایت آیت الله کاشانی ابتدا با ورود گسترده به انتخابات مجلس اعتماد مردم را به دست آورد و سپس به مقام نخست وزیری رسید.
🔖مصدق با در پیش گرفتن سیاست موازنه منفی در واقع دست انگلیس را از نفت ایران قطع کرد اما با فشارهای بین المللی انگلیس، کارشکنی های داخلی سرویس های خارجی، عوامل شاه و همچنین اشتباه هات خود با از دست دادن اطرافیان و حامیان اصلیش، بزرگترین اشتباه را یعنی اعتماد به امریکا انجام داد.
ویژگی های شخصی #مصدق مثل #قهر کردن، #استعفا در بحران ها و عدم روحیه مشاوره باعث میشد با وجود مقاومت های بسیار در برابر انگلستان شرایط جامعه به سمت بی تفاوتی نسبت به کودتا سوق پیدا کند.
۱. حمایت از حزب توده:
حزب توده ریشه کمونیستی داشت و با وجود اینکه قدرت چندانی نداشت اما از اهداف مصدق این بود که غرب را بر سر
میز مذاکره بنشاند اما همین مساله بهانه ای برای آمریکا شد تا در محافل عمومی از دلایل کودتا یاد کند.
در همین راستا طیف سنتی جامعه که حب اسلام در دلشان بود و با کمونیست مشکل اعتقادی داشتند از جبهه ملی فاصله گرفتند.
۲. اختلافات دکتر مصدق و آیت الله کاشانی:
این اختلافات بر سر اختیارات مصدق، پاره ای از احکام شرعی، عزل و نصب ها، منع مشروبات الکلی و چگونگی تنظیم قرارداد های نفتی موجب تقابل طرفدارانشان شد.
آخرین اختلافات آن ها بر سر انحلال مجلس بود که علی رغم مخالفت آیت الله، دکتر مصدق آن را به رفراندوم گذاشت و مجلس را منحل کرد.
به همین جهت علاوه بر #مذهبیون، ملی گرایان نیز از مصدق فاصله گرفتند.
با وجود تمام اختلافات، آیت الله کاشانی که دلیل اصلی بر روی کار آمدن مصدق بود شب قبل از کودتا دکتر مصدق را از این امر آگاه ساخت ولی مصدق به ایشان اینگونه پاسخ دادند:
همانطور که میدانید من خود به پشتیبانی ملت ایران مستحضرم.
🔖کودتا در ۲۸ مرداد بوسیله افسران وابسته به شاه ایران، با حمایت و برنامه ریزی گسترده سرویس های خارجی بویژه آمریکا و انگلیس انجام شد که به دنبال آن، دولت قانونی ایران سرنگون شد.کودتای آژاکس بعد از چند کودتای ناموفق به سرانجام رسید.
آمریکا از همان اول مخالف ملی شدن نهضت نفت بود و تلاش میکرد به عنوان بازیگری فعال از بحران میان ایران و انگلستان استفاده کند.
دکتر هنری گریدی سفیر آمریکا در ایران همان روز اول انتخاب مصدق به دیدار وی رفت. (۲)
و بعد اینگونه گزارش داد:
امروز صبح با مصدق دیدار کردم و بسیار صمیمانه نسبت به حسن نیت و همکاری ابراز شور و حرارت نمود. (۳)
دکتر مصدق باتوجه به وضعیت بد اقتصادی ایران برای دریافت وام دست به دامن آمریکا شد. باوجود گرفتن قول اولیه وقتی آمریکا به این نتیجه رسید که نمیتواند از راه دوستی با مصدق بر نفت ایران مسلط شود به صورت علنی در برابر وی موضع گرفت.
حقیقت آن بود که ایرانیان خواستار کنترل بر نفت خود بودند و این با منافع قدرت های بزرگ از جمله آمریکا در تضاد بود. (۴)
🚩🚩🚩🚩@terrorofmedia