اما معانی دوم و سوم یک مقدار از حساسیت بیشتری برخوردار است.
👈 مورد #دوم، آن بود که عقلاء بماهُم عقلاء میگویند این کار خوب است.
🔸عقلاء بما همعقلاء یعنی چه❓
یک فرد عاقل ممکن است مسلمان باشد یا مسیحی باشد یا دین دیگری داشته باشد.
یک فرد عاقل ممکن است باسواد باشد یا بیسواد باشد یا اندیشهها و گرایشهای خاص خود را داشته باشد. ما کاری به آنها نداریم. بعنوان یک عاقل از یک نفر سوال میکنیم که آیا اینکار خوب است یا بد است❓
مثلاً ما از عاقلی سوال کنیم که آیا ظلم کار خوبی است یا بد❓میگوید بد است.
از هر عاقلی هرجای کره زمین سوال کنیم که آیا عدالت ورزیدن کار خوبی است یا بد❓میگوید خوب است.
این را همه عقلاء در هر دین و مذهبی قبول دارند.
با این توضیح آیا امر به آن چیزی که نزد عقلای بماهم عقلاء معروف است، واجب میباشد❓اینجا یک مقدار حساسیت وجود دارد. و حساسیت آن در این استکه آیا ما #قاعدهمُلازمه را قبول داریم یا قبول نداریم❓
🔸قاعده ملازمه یعنی چه❓آن استکه میگوید: " کلّ ما حَکَم بِهِ العَقل، حَکَم بِهِ الشَّرع، و کلما حَکَم بِهِ الشَّرع، حَکَم بِهِ العقل"
آیا این قاعده مقبول و قابل تأیید است❓بخصوص قسمت اولش که میگوید: کلّ ما حَکَم بِهِ العَقل، حَکَم بِهِ الشَّرع❓
اگر عقلای عالَم میگویند این کار خوب است، به این معناستکه شرع هم میگوید این کار واجب است❓ چون عقلاء گفتهاند خوب است و طبق آن حرف اولی که زدیم، پس باید به آن کار امرکرد.(اینجا این پیچ و حساسیت وجوددارد)
ظاهراً تا جائیکه اطلاع داریم عموم فقهای ما این ملازمه را به این صورت کلی نپذیرفتند؛ کمتر کسی قبول کرده است که بتوان گفت: (کلّ ما حَکَم بِهِ العَقل، حَکَم بِهِ الشَّرع)
👈تازه میگوییم عقل، نه عقلاء
#شوقمعرفت۳ / خ۸۸ / بخش دوم
🌴🌴🌴
توفیر: اگر هم فرض کنیم عقل و عقلاء یکی باشند، آیا میشود گفت هرچه را عقل بپسندد و بگوید و بپذیرد، شرع هم به آن حکم میکند❓ گفتن این حرف سخت است.
بعنوان مثال و نمونه الآن در معاملات بانکی، سود و بهره بانکی در همه کشورها رواج دارد و مردم هم عقلاء هستند(مردم را که دیوانه نمیپنداریم) و با اینها کار میکنند و ارتباط دارند. گویی درستی این را بدیهی تلقّی میکنند. با این وصف ما باید این را بپذیریم و تأیید کنیم❓
یامثلاً بعضی خوراکیها را خیلی از مردم دنیا عادی و روا تلقی میکنند، پس ما باید تأیید کنیم و بگوییم شرع هم همینرا میگوید❓
اصلاً یک مسئله مهمتر اینکه اگر قرار بود عقلاء خودشان همه چیز را تأیید کنند، پس ما شرع را برای چه میخواستیم❓
باید پیغمبرمیفرمودند این شریعت اسلام تا صد یا دویست سال، نهایتاً تا قرن چهارم و بعد از آن دیگر بسپارید به عقلاء.
بعد از رنسانس شما هم تابع اروپا بشوید. آنها هم عقلاء بودند دیگر، شما دین را برای چه میخواهید❓
آیا میشود چنین حرفی را زد❓خیلی سخت است و نمیشود گفت و مسلماً این درست نیست.
البته عقلاء در بعضی مواقع درست میگویند و همان را بیان میدارند که خداوند هم میخواهد؛ اما پذیرش عمومیت و کلیّت آن سخت است.
👈 مورد #سوم هم متشرّعین بودند.
اگر بین مردم متشرّع و متدیّن یک کاری یا حرفی رایج باشد و خوب تلقی بشود و آن کار را نیکو بدانند؛ ولی برای آن سند شرعی نداشته باشند، حال آیا چون اینها متدین هستند میشود گفت حتماً شرع هم امضاء کردهاست❓خیر نمیشود گفت حتماً امضاء کرده است.
بله ممکن است برخی مواردش مورد امضای شرع هم باشد؛ اما آیا فعل متشرع کاشف از امضای شرع است❓چنین حکمی را نمیشود داد و سخت است.
لذا در مورد #دوم و #سوم معیار برای معروف این چیزها نیست.
حداقل خلاف احتیاط است که ما بخواهیم معروف را از زبان عقلاء بگیریم یا از عمل متشرعین بگیریم.
👈در این مواقع باید #احتیاط کرد.
بله نهایتاً ممکن است کسی این حرف را بزند که آن چیزی که عقلاء نیکو میدانند، اگر در شرع خلافش را نبینیم، ما میگوییم مورد توصیه عقل هم هست.
مثل ترک یا انجام بعضی از کارها که در عُرف انجام میدهند(مثلاً مواد مخدر که عرف آن را بد میداند، حتی اگر ضرر هم نداشته باشد) یا خیلی از کارهایی که مردم انجام میدهند ، عقلاء هم آن را انجام میدهند، نیکو میدانند و شرع هم آن را نهی نکرده، نهایتاً عقل میگوید خوب است؛ اما برچسب شرعی نمیشود روی آن زد. در مورد متشرعین هم همینطور.
بنابراین آن مقدار یقینی و مسلم از امربه معروف و نهی از منکر👈 یعنی #انجامواجبات و #ترکمحرمات.
این است که باید در امربه معروف و نهی از منکرمراقب بود که آنچه امیرالمؤمنین علیهالسلام فرمودند اتفاق نیفتد.👇
15.74M حجم رسانه بالاست
مشاهده در ایتا
🔸 فرق بین تحفظ و تحجر؟!
با قاشق غذا بخوریم یا دست؟!
فرق بین ابویوسف متحجر با سید جمال الدین اسدآبادی را ببینید!
❗️دچار فریب کلیشه ها در تحجر خواندن چیزی نشویم!
#تحجر
#تجدد_افراطی
#غربزدگی
• پ.ن:
امام خمینی در منشور روحانیت:
"مخالفت روحانیون با بعضی از مظاهر تمدن در گذشته صرفاً به جهت ترس از نفوذ اجانب بوده است. احساس خطر از گسترش فرهنگ اجنبی، خصوصا فرهنگ مبتذل غربی موجب شده بود که آنان با اختراعات و پدیده ها برخورد #احتیاط آمیز کنند."