✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بصیرت و آگاهی، توسعه و تعالی
🔹#بصیرت و آگاهی چه در حوزه فردی و چه اجتماعی و سیاسی #عنصری_کلیدی برای توسعه و به #کمال_رسیدن هر جامعه ای می باشد و این واژه ای صرفا دینی نیست، و لازمه حیات انسان بما هو انسان است. [۱] #انسان ها در زندگی فردی و اجتماعی خود نیاز به #هدف_داشتن و #شناخت_مقصد و هدف هستند.
🔹اگر در جامعه ای آگاهی های لازم که از آن به #بصیرت یاد می کنیم وجود نداشته باشد، آن جامعه یا اسیر #تقلید_کورکورانه خواهد شد و یا دچار #بحران_معنی و هویت می شود، و یا زمانی به خود می آید که دیگر دیر شده و #دشمن همه چیز را تصاحب کرده است. گرچه در همه ادوار تاریخی #بصیرت اهمیت داشته است، اما جهان امروز بیش از هر زمان دیگری تشنه #بصیرت_افزایی است. واژه #بصیرت، از مادّه #بصر به معناى بینایی، بینش دل، علم به چیزی، درشتى و زُمختى، سختى، حجّت و عقیده قلبی است. [۲]
💠بصیرت فردی و اجتماعی
1⃣بصیرت فردی در حوزه دین و اندیشه
🔹#بصیرت_دینی آن است که هر فردی بتواند به #سوالات_بنیادین پاسخ متقن و دقیقی بدهد، یعنی بداند از کجا آمده و برای چه آمده و به کجا می رود؟ و در یک جمله در #مسائلجهانبینی با آگاهی لازم و حساسیت برخورد کند، و اگر فردی بخواهد با تقلید کورکورانه پیش برود و یا وامدار سنت پدران خود باشد، امکان دارد جریان های مختلف فکری آنها را در دام خرافه های رنگارنگ خود اسیر کنند.
🔹#پیامبر_اسلام (ص) هم راه و روش خود و پیروانش بر طریق #بصیرت است؛ #قرآن_کریم می فرماید: «قُلْ هَٰذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللهِ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِی وَ سُبْحَانَ اللهِ وَ مَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ بگو این راه من است، من و پیروانم، و با #بصیرت_کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت میکنیم! منزّه است خدا! و من از مشرکان نیستم!». [یوسف، ۱۰۸] همچنین #قرآن بین بندگان با بصیرت و بی بصیرت فرق می گذارد، «وَ ما یَسْتَوِی الْأَعْمى وَ الْبَصِیرُ وَ لَا الظُّلُماتُ وَ لَا النُّورُ؛ #نابینا و #بینا [کافر و مؤمن،] یکسان نیستند». [فاطر، ۱۹ و ۲۰]
2⃣بصیرت سیاسی اجتماعی
🔹#بصیرت و آگاهی همان گونه که در زندگی فردی بسیار اهمیت دارد، در #زندگی_اجتماعی و سیاسی نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در طول تاریخ هر کجا جامعه ای #بصیرت_سیاسی خود را از دست داد، ضربه شدیدی از آن طریق بر خود وارد ساخت. همچنین هر کجا شیعیان #بصیرت داشتند موفقیت های علمی، سیاسی و توسعه و پیشرفت فراوانی بدست آوردند؛ در مقابل هر کجا شیعیان و بزرگان از علما #بصیرت_کافی نداشتند، جامعه را از حرکت باز داشتند. #مقاممعظمرهبری به عنوان طلایه دار گفتمان بصیرت، جملات کلیدی و کلید واژه های مهمی را در خلال مباحث خود مطرح کرده اند که به چند مورد اشاره خواهیم داشت:
🔹«از جملهی چیزهایی که امروز لازم است، #بصیرت_سیاسی است؛ بصیرت سیاسی! ببینید؛ وقتی #بصیرت باشد، انسان می تواند محیط پیرامون خود و محیطهای دور و نزدیک را بشناسد؛ #بصیرت یعنی این. وقتی بصیرت نباشد، انسان مجذوب یک چیزی می شود که واقعاً جاذبهای ندارد». [۳] «یکى از مصادیق مهم #بصیرت همین است که انسان بداند امروز چه نیازى در #جامعه وجود دارد». [۴] «#بصیرت_سیاسی یعنی بفهمیم که چه کسی دارد ما را به کجا می برد؛ آیا به سمت اهداف اسلامی داریم حرکت می کنیم؟ یا آنچنان که #دشمن مایل است، به سمت بیمبالاتی بیشتر حرکت می کنیم؟» [۵]
🔹اگر #آحادافرادجامعه در زندگی شخصی خود و در زندگی اجتماعی و در بعد سیاسی خواهان پیروزی و سعادت و پیشرفت هستند، باید به #بصیرت و #بصیرت_افزایی توجه کنند؛ و نکته دیگری که باید در نظر داشت این است که #بصیرت تنها در موضوعات دینی و سیاسی مطرح نیست، که حالا کسی بگوید من دین را نمی پذیرم، پس بصیرت را هم کنار می گذارم، بلکه #بصیرت و آگاهی برای انسان از آن جهت که #انسان است، اهمیت دارد و حتی در مادی ترین تفکرات هم بصیرت و آگاهی مورد نیاز است.
پی نوشتها؛
[۱] الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، ج ۲، ص ۵۹۱
[۲] انسان بماهو انسان است؛ یعنی انسان را از آن جهت كه انسان است باید دوست داشت، و به اصطلاح امروز انسان با ارزشهای انسانی. (آیت الله مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج ۲۲، ص ۹۱۴)
[۳] بیانات مقام معظم رهبری ۹۵/۰۸/۲۶
[۴] همان، ۹۵/۰۶/۱۶
[۵] همان، ۹۵/۰۵/۳۱
نویسنده: علیرضا پیوگانی
منبع؛ تبیان
#بصی
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️بصیرت و آگاهی، توسعه و تعالی
🔹#بصیرت و آگاهی چه در حوزه فردی و چه اجتماعی و سیاسی «عنصری کلیدی» برای توسعه و به کمال رسیدن هر جامعه ای می باشد و این واژه ای صرفا دینی نیست، و لازمه حیات انسان بما هو انسان است. [۱] #انسانها در زندگی فردی و اجتماعی خود نیاز به هدف داشتن و شناخت مقصد و هدف هستند.
🔹اگر در جامعه ای آگاهی های لازم که از آن به #بصیرت یاد می کنیم وجود نداشته باشد، آن جامعه یا اسیر تقلید کورکورانه خواهد شد، و یا دچار بحران معنی و هویت می شود، و یا زمانی به خود می آید که دیگر دیر شده و #دشمن همه چیز را تصاحب کرده است. گرچه در همه ادوار تاریخی #بصیرت اهمیت داشته است، اما جهان امروز بیش از هر زمان دیگری تشنه #بصیرت_افزایی است. واژه #بصیرت، از مادّه #بصر به معناى بینایی، بینش دل، علم به چیزی، درشتى و زُمختى، سختى، حجّت و عقیده قلبی است. [۲]
💠بصیرت فردی و اجتماعی
1️⃣«بصیرت فردی در حوزه دین و اندیشه»
🔹#بصیرت_دینی آن است که هر فردی بتواند به #سوالات_بنیادین پاسخ متقن و دقیقی بدهد، یعنی بداند از کجا آمده و برای چه آمده و به کجا می رود؟ و در یک جمله در #مسائلجهانبینی با «آگاهی لازم» و «حساسیت» برخورد کند، و اگر فردی بخواهد با «تقلید کورکورانه» پیش برود و یا وامدار سنت پدران خود باشد، امکان دارد جریان های مختلف فکری آنها را در دام خرافه های رنگارنگ خود اسیر کنند.
🔹#پیامبر_اسلام (صلی الله علیه و آله) هم راه و روش خود و پیروانش بر طریق #بصیرت است؛ #قرآن_کریم می فرماید: «قُلْ هَٰذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللهِ عَلَىٰ بَصِيرَةٍ أَنَا وَ مَنِ اتَّبَعَنِی وَ سُبْحَانَ اللهِ وَ مَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ» (بگو این راه من است، من و پیروانم، و با #بصیرت_کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت میکنیم! منزّه است خدا! و من از مشرکان نیستم!). [یوسف، ۱۰۸] همچنین #قرآن بین بندگان با بصیرت و بی بصیرت فرق می گذارد، «وَ ما یَسْتَوِی الْأَعْمى وَ الْبَصِیرُ وَ لَا الظُّلُماتُ وَ لَا النُّورُ» (#نابینا و #بینا [کافر و مؤمن،] یکسان نیستند). [فاطر، ۱۹ و ۲۰]
2️⃣«بصیرت سیاسی اجتماعی»
🔹#بصیرت و آگاهی همان گونه که در «زندگی فردی» بسیار اهمیت دارد، در «زندگی اجتماعی و سیاسی» نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در طول تاریخ هر کجا جامعه ای «بصیرت سیاسی» خود را از دست داد، ضربه شدیدی از آن طریق بر خود وارد ساخت. همچنین هر کجا شیعیان #بصیرت داشتند موفقیت های علمی، سیاسی و توسعه و پیشرفت فراوانی بدست آوردند؛ در مقابل هر کجا شیعیان و بزرگان از علما #بصیرت_کافی نداشتند، جامعه را از حرکت باز داشتند. #مقاممعظمرهبری به عنوان طلایه دار #گفتمان_بصیرت، جملات کلیدی و کلید واژه های مهمی را در خلال مباحث خود مطرح کرده اند که به چند مورد اشاره خواهیم داشت:
🔹«از جملهی چیزهایی که امروز لازم است، #بصیرت_سیاسی است؛ بصیرت سیاسی! ببینید؛ وقتی #بصیرت باشد، انسان می تواند محیط پیرامون خود و محیطهای دور و نزدیک را بشناسد؛ #بصیرت یعنی این. وقتی بصیرت نباشد، انسان مجذوب یک چیزی می شود که واقعاً جاذبهای ندارد». [۳] «یکى از مصادیق مهم #بصیرت همین است که انسان بداند امروز چه نیازى در #جامعه وجود دارد». [۴] «#بصیرت_سیاسی یعنی بفهمیم که چه کسی دارد ما را به کجا می برد؛ آیا به سمت اهداف اسلامی داریم حرکت می کنیم؟ یا آنچنان که #دشمن مایل است، به سمت بیمبالاتی بیشتر حرکت می کنیم؟» [۵]
🔹اگر #آحادافرادجامعه در زندگی شخصی خود و در زندگی اجتماعی و در بعد سیاسی خواهان پیروزی و سعادت و پیشرفت هستند، باید به #بصیرت و «بصیرت افزایی» توجه کنند؛ و نکته دیگری که باید در نظر داشت این است که #بصیرت تنها در موضوعات دینی و سیاسی مطرح نیست، که حالا کسی بگوید من دین را نمی پذیرم، پس بصیرت را هم کنار می گذارم، بلکه #بصیرت و آگاهی برای انسان از آن جهت که #انسان است، اهمیت دارد و حتی در مادی ترین تفکرات هم بصیرت و آگاهی مورد نیاز است.
پی نوشتها؛
[۱] الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، ج ۲، ص ۵۹۱
[۲] انسان بماهو انسان است؛ یعنی انسان را از آن جهت كه انسان است باید دوست داشت، و به اصطلاح امروز انسان با ارزشهای انسانی. (آیت الله مرتضی مطهری، مجموعه آثار، ج ۲۲، ص ۹۱۴)
[۳] بیانات مقام معظم رهبری ۹۵/۰۸/۲۶
[۴] همان، ۹۵/۰۶/۱۶
[۵] همان، ۹۵/۰۵/۳۱
نویسنده: علیرضا پیوگانی
منبع؛ تبیان
✨🔹✨🔹✨🔹✨🔹✨
✨
⭕️«امام علی» (علیه السلام) در نامه ۳۱ «نهج البلاغه»، چه دستوراتى را به عنوان عصاره همه فضيلت ها معرفی كرده است؟
🔹#امام_علی (عليه السلام) در بخشی از نامه ۳۱ #نهج_البلاغه، اندرزهاى روح پرور و سازنده خود را آغاز مى كند و در عبارات كوتاه «چهار دستور» به فرزندش مى دهد؛ دستوراتى كه «عصاره همه فضيلت ها» است؛ مى فرمايد: «فَإِنِّي أُوصِيكَ بِتَقْوَى اللهِ - أَيْ بُنَيَّ - وَ لُزُومِ أَمْرِهِ وَ عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ وَ الْإِعْتِصَامِ بِحَبْلِهِ». (پسرم تو را به #تقوای_الهى و التزام به فرمان او و آباد كردن قلب و روحت با ذكرش و چنگ زدن به #ريسمان_الهى توصيه مى كنم).
🔹سفارش به #تقوا همان سفارشى است كه همه #انبياء و #اوصياء سرآغاز برنامه هاى خود بعد از ايمان به پروردگار قرار داده اند؛ همان #تقوايى كه زاد و #توشه راه #آخرت و ملاك فضيلت و برترى انسان ها بر يكديگر و #كليددرِبهشت است. #تقوا به معناى «خداترسی درونى» و پرهيز از هرگونه #گناه، و احساس مسئوليّت در پيشگاه پروردگار كه سد محكمى در ميان انسان و گناهان ايجاد مى كند. مرحله ادناى آن عدالت و مرحله اعلاى آن عصمت است.
🔹در دومين دستور به التزام به #اوامر_الهى اشاره مى كند، همان چيزى كه بارها در #قرآن_مجيد به عنوان (اَطِيعُوا اللهَ) آمده و از ميوه هاى درخت پربار #تقواست. تعبير به «عِمَارَةِ قَلْبِكَ بِذِكْرِهِ» اشاره به اهمّيّت #ذكر_الله است كه بدون آن، خانه قلب ويران مى شود، و جولانگاه لشكر شيطان. «قرآن مجيد» مى فرمايد: «أَلَا بِذِكْرِ اللهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ». [۱] هم آبادى دل ها و هم آرامش آن در سايه #ذكر_خدا است؛ نه تنها «ذكر لفظى» ـ هرچند ذكر لفظى هم بسيار مهم است ـ بلكه «ذكر عملى» آن گونه كه در روايات وارد شده،
🔹كه #امام_باقر (عليه السلام) فرمود: «سه چيز است كه انجام آن از مشكل ترين كارهاست» و سومين آن را «ذِكْرُ اللهِ عَلَى كُلِّ حَالٍ»؛ (ذكر خدا در هر حال) بيان فرمود؛ سپس در تفسير #ذكر چنين مى فرمايد: «وَ هُوَ أَنْ يَذْكُرَ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ عِنْدَ الْمَعْصِيَةِ يَهُمُّ بِهَا فَيَحُولُ ذِكْرُ اللهِ بَيْنَهُ وَ بَيْنَ تِلْكَ الْمَعْصِيَةِ وَ هُوَ قَوْلُ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ: "إِنَّ الَّذِينَ اتَّقَوْا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّيْطَانِ تَذَكَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ"[۲]». [۳]
🔹[ترجمه فرمایش حضرت:] (#ذكر_خدا آن است كه چون تصميمى بر #معصيت مى گيرد، #خداوند عزّ و جلّ را ياد كند و #ياد_خدا ميان او و آن #معصيت حائل شود، و اين همان چيزى است كه خداوند عزّ و جلّ [در قرآن] فرموده است: #پرهيزكاران هنگامى كه گرفتار وسوسه هاى #شيطان شوند، به ياد [خدا و پاداش و كيفر او] مى افتند؛ و [در پرتو ياد او، راه حق را مى بينند و] ناگهان #بينا مى شوند).
🔹و تعبير به «الْإِعْتِصَامِ بِحَبْلِهِ» اشاره به چنگ زدن به #قرآن_مجيد است كه همه #برنامههایسعادت در آن هست و در خود «قرآن» به آن اشاره شده است: «وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللهِ جَمِيعاً وَ لَا تَفَرَّقُوا» [۴] (و همگى به #ريسمان_خدا [قرآن، و هرگونه وحدت الهى]، چنگ زنيد و پراكنده نشويد). مى دانيم براى #حبل_الله در آيه شريفه مزبور، معانى بسيارى ذكر كرده اند؛ بعضى از مفسّران آن را اشاره به #قرآن، بعضى اشاره به #اسلام و بعضى گفته اند كه منظور #خاندان_پيغمبر و اهل بيت (عليهم السلام) است،
🔹ولى در ميان اين تفاسير اختلافى نيست؛ زيرا #حبل_الله به معناى ارتباط با خداست كه تمام اينها را شامل مى شود. به همين دليل #امام_علی (عليه السلام) در ادامه اين سخن مى فرمايد: «وَ أَيُّ سَبَبٍ أَوْثَقُ مِنْ سَبَبٍ بَيْنَكَ وَ بَيْنَ اللهِ إِنْ أَنْتَ أَخَذْتَ بِهِ» (و كدام وسيله مى تواند ميان تو و خداوند مطمئن تر از #حبل_الله باشد اگر به آن چنگ زنى و دامان آن را بگيرى؟). تعبير به #حبل (ريسمان و طناب) اشاره به اين است كه چون انسان بدون #تربيت_الهى در قعر چاه طبيعت گرفتار است، #ريسمانی_محكم لازم است كه به آن چنگ زند و از آن چاه در آيد و اين ريسمان همان #قرآن، #اسلام و #عترت است.
پی نوشتها؛
[۱] سوره رعد، آيه ۲۸
[۲] سوره اعراف، آيه ۲۰۱
[۳] الخصال، ابن بابويه، جامعه مدرسين، قم، ۱۳۶۲ش، چ اول، ج ۱، ص ۱۳۱
[۴] سوره آل عمران، آيه ۱۰۳
📕پيام امام اميرالمؤمنين(ع)، مكارم شيرازى، ناصر، دار الكتب الاسلامية، تهران، ۱۳۸۶ش، چ اول، ج ۹، ص ۴۷۶
منبع: وبسایت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (بخش آئین رحمت)
#تقوا