📇 خلاصه متنی تفسیر سوره مبارکه #بقره 📆 جلسه: 154 🔖 آیات: ۶۲ 📚 مفسر: علامه جوادی آملی 1⃣ معیار سعادت، #ایمان به مبدأ و معاد و انجام #عمل_صالح مطابق وحی معرفی شد.گاهی به مبدأ و معاد با هم تذکر داده میشود و گاهی تنها به مبدأ. مثلا در «لا اله الا انا فاعبدون» لا اله مبدا را گوید، اما مبدأ هم همان معاد است. عبادت هم باید طبق وحی باشد پس به وحی و نبوت(آورنده وحی) هم اشاره شده است. 2⃣بهشت و جهنم، بخشی از همین جهان مادی نیست که بگوییم این قسمتش زمین و آن قسمتش بهشت است، بلکه بهشت و جهنم، همین الان آماده است و باطن دنیاست چنانکه اگر کسی دروغ بگوید باطنش در آتش میسوزد و عرفا این آتش را میبینند. 3⃣قرآن #عمل_صالح را تعریف نمیکند بلکه مصادیق آنرا میگوید. مثلا ترک نهی شده ها را عمل صالح میداند. بعضی گناهان را سیئه(عمل بد) میداند و با شناخت آنها میتوان عمل صالح را شناخت چون عمل صالح در برابر سیئه است(توبه/۱۱۰) صالح، گاهی در برابر «سیئه» آمده و گاهی در برابر چیزی که «زوال پذیر» است. 4⃣منافقان، خود را مصلح دانسته و اعمالشان را صالح میدانند اما آیه ۱۰۰ سوره مومنون گوید اینها هنگام مرگ میفهمند که #باطن_اعمالشان صالح نبوده لذا آرزوی بازگشت به دنیا میکنند تا کار صالح انجام دهد. و خدا میفرماید که او فقط حرفی در حال احتضار میزند و اگر هم او را برگردانیم عمل صالح انجام نخواهد داد پس برنمیگردانیم. 5⃣ایمان به تنهایی سودمند نیست لذا غالبا خداوند عمل صالح را در کنار ایمان آورده است. #عمل_صالح جزو مظهرات و نشان دهنده ایمان است لذا جزیی از ایمان است. در همین زمینه اجزای دیگری از ایمان هم گاهی در قرآن آمده مثلا میگوید مومنان و کسانی که قلبشان خاضع است درحالیکه خضوع قلب جزیی از ایمان است نه مستقل از آن. 6⃣گاهی قرآن جزییات عمل صالح را در کنار آن میگوید مثلا در آیه ۲۸۷ بقره گوید «کسانی که مومنند و نماز را برپا داشته و زکات میدهند» یعنی اقامه نماز و پرداخت زکات جزیی از ایمان است اما با واو و جدا آمده است. 7⃣قرآن در سوره عصر گوید صرفا افرادی از خسران در امانند که اولا مومن باشند، ثانیا اعمال صالح را انجام دهند،ثالثا #توصیه‌کننده_به_حق باشند و رابعا #توصیه‌کننده_به_صبر. در مورد سوم، انسان باید ابتدا فرق توصیه به حق را با «پارتی بازی» بفهمد و در هر مورد تشخیص دهد. وقتی که تشخیص داد حالا برایش دشوار است که توصیه کند تا شخصی به حقش برسد زیرا باید از آبرویش خرج کند. هر دو این کارها جزو #صراط_مستقیم است و از مو باریکتر و از شمشیر تیزتر. 8⃣چهار موردی که در سوره عصر بود به دو اصل ایمان و عمل صالح برمیگردد چنانکه اگر شخص مومن بود باید دیگران را توصیه به حق(تواصوا بالحق) کند تا مومن شوند و اگر عمل صالح انجام میداد دیگران را توصیه به صبر کند تا آنها هم عمل صالح انجام دهند. 9⃣تنها کسی نجات میابد که مومن شود و تلاش کند دیگران را مومن کند، خودش عمل صالح انجام دهد و دیگران را دعوت به عمل صالح کند. پس کسی که مومن بود و عمل کننده به صالحات بود اما منزوی شد و کسی را دعوت نکرد از #خسران در امان نیست. 0⃣1⃣خدا «صالح» را گاهی در برابر سیئه قرار میدهد و گاهی در برابر چیزی قرار میدهد که #زوال_پذیر است. گوید «المال و البنون زینة الحیاة الدنیا و الباقیات الصالحات خیر». پیامبر هر شب با صدای بلند در بین نمازگذاران میگفت«انسان باید هر لحظه بارش برای کوچ به جهان آخرت آماده باشد» 1⃣1⃣طبق خطبه ۷۶ نهج البلاغه انسان باید دامن کسی را که به مقصد رسیده را بگیرد تا به مقصد برسد نه اینکه «خودرو» باشد. انسان، رقیب و مراقبه میخواهد. #مراقب یعنی کسی که هر لحظه رقبه و گردن میکشد تا ببیند دارد چه میکند تا جلوی بیراهه رفتنش را بگیرد. مراقبه این نیست که هر روز یکبار به اعمال خود فکر کند بلکه باید هر لحظه مراقب باشد. 2⃣1⃣امیرالمومنین میفرماید انسان باید شکارچی خوبی باشد و با غرض و هدف، تیراندازی کند و بی هدف حرکت نکند. باید با هوای خودش مخابره و مبارزه کند. کسی که مرگ را «نابودی» میداند گوید برای چه باید توشه تهیه کنم؟ اما کسی که آنرا «سفر» میداند هر لحظه در حال جمع آوری زاد و توشه است و توشه طبق قرآن فقط #تقوا است.گوید انسان باید بر هوای خود برتری یابد. و کبریایی خود را نسبت به هوس نشان بدهد و به هوس بگویید که من از تو بزرگتر هستم. 3⃣1⃣سپس گوید باید سریع آماده شوید زیرا ندای #رحیل و سفر به آخرت که بیاید وقتی ندارید که آماده شوید! در دنیا زاد تقوا، فراوان است پس بگیرید. صراط مستقیم در دنیا، همین #دین است. نگاه مرگ به شما نزدیک است و عزرائیل حداقل، هنگام نمازهای پنجگانه به شما سر می‌زند. 🚸🚸🚸🚸🚸🚸 🔴 📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜📜