⁉️ آیا ساده زیستی همان فقر است؟
#پاســــــــخ
❎در عصر حاضر، دو نگاه افراطی و تفریطی به بهرهمندی از مواهب الهی و مادیات دیده میشود. عدهای در مادیات دنیا غوطهور شده و اسیر زرقوبرق و تجملات آن گردیدهاند و برخی مانند راهبان مسیحی و صوفیان مزوّر، تارک دنیا شده و از جهان ماده یا به کلی بیخبرند و یا میخواهند با زندگی زاهدانه، افکار مردم را به خود جلب کنند.
رشد فزاینده عوامل قدرت و ثروت و ترویج مصرفگرایی در عصر حاضر، خطر روی آوردن به زندگی تجملاتی و فرو رفتن در مرداب دنیا را افزایش داده است.
⚪️سادهزیستی مورد نظر اسلام عبارت است از: عدم دلبستگی به مظاهر دنیا و رهایی از تجملات و تشریفات
ساده زیستی یعنی قناعت داشتن و حذف اضافههاست با فقر تفاوت دارد.
🟢امیر المؤمنین (ع) به بازار آمد و دو جامه خرید؛ یکی را به پنج درهم و دیگری را به سه درهم. جامۀ پنج درهمی را به غلامش، قنبر داد و سه درهمی را خود برداشت. قنبر به حضرت فرمود: آقا شما خلیفه هستید و پیراهن گرانتر برازندۀ شماست. حضرت پاسخ داد: باشد، امّا تو جوانی و لباس زیبا بر قامت جوان زیباتر است.
🔻سیرۀ آقا امیر مؤمنان و دیگر ائمّه (ع) سرشار است از نمونههای والایی از ساده زیستی و پرهیز از تکلّف و دنیاطلبی. حضرت امیر مؤمنان (ع) میفرماید:
🟢إِنَّ اللَّهَ تَعالَى فَرَضَ عَلَى أَئِمَّةِ العَدلِ أَن يُقَدِّرُوا أَنفُسَهُم بِضَعَفَةِ النَّاسِ [نهجالبلاغه، خ 209]
🟡خدا بر پیشوایان عادل واجب گردانیده که خود را با مردم ضعیف و تنگدست برابر دارند.
🔵شاید بعضی تصور کنند سادهزیستی با آراستگیِ ظاهری، منافات دارد، در حالیکه بین این دو هیچگونه تضادی وجود ندارد. میتوان هم ساده بود و هم آراسته. اسلام بر لزوم آراستگی مسلمانان تاکید کرده است. قرآن مجید میفرماید:
🟢«یا بنی آدم خذوا زینتکم عند کل مسجد؛ اعراف/آیه۳۱.
🟡 ای فرزندان آدم! زینت خود را به هنگام رفتن بهمسجد با خود داشته باشید».
⚪️این جمله میتواند شامل پوشیدن لباسهای مرتب و پاکیزه، شانه زدن موها، به کار بردن عطر و مانند آن باشد. ضمن آن که شامل زینتهای معنوی مانند: ملکات اخلاقی و پاکی نیت و اخلاص نیز میگردد.
🔴ساده زیستن، بیبرنامگی نیست و هرگز معنای ژولیدگی – که در اسلام ناپسند است- ندارد. نظم و نظافت، دو امر ستوده و محترم در اسلام هستند.
دیگر اینکه نباید ساده زیستی را با فقر اشتباه گرفت. این دو، مقولههایی کاملاً متفاوتاند و هیچ ضرورتی نیست که ساده زیستن با فقر و تنگدستی همراه باشد. هیچکدام از موارد یاد شده ملاک و اساسی برای ساده زیستی نیستند. همچنین سادهزیستی در مقابل تبرج و تجملگرایی و اسراف است.
🔻تفاوت معنا در شرایط و زمانهای مختلف
⚪️ به واقع ساده زیستی اصل ثابت و تغییرناپذیری است، امّا نمیتوان قالب معینی برای آن در نظر گرفت. به سخن دیگر، حدود و مرزهای ساده زیستی مشخص و تغییرناپذیر است، امّا شکل و شیوۀ آن در زمانهای مختلف یک گونه نیست. برای مثال ساده زیستی در خصوص مرکب و وسیلۀ نقلیه، امروزه با روزگاران پیش تفاوت چشمگیری دارد. اگر زمانی سوار شدن بر حیواناتی چون الاغ معیاری برای ساده زیستن بود، شرایط و شیوۀ زندگی امروزی هرگز اجازۀ این کار را به ما نمیدهد.
🔶 همچنین اگر زمانی زندگی در خانههای گلی از نمودهای سادگی و بیآلایشی بود، امّا امروزه قوانین شهرسازی هرگز اجازۀ چنین بناهایی را به ما نمیدهد و باید ساختمان از حیث محکمکاری مبتنی بر اصول ساختمانسازی باشد. سادگی در ساختمانسازی را نمیتوان با حذف پی و اسکلتهای محکم دنبال کرد، بلکه باید از تجملات اضافی کاست.
🟣با این نگرش، علی رغم تفاوتهایی که در نحوۀ پوشش حضرت امیرمؤمنان و امام صادق (ع)مشهود بود، هر دو به اصول ساده زیستن پایبند بودند. با این تفاوت که شرایط زمانۀ هر یک متفاوت بوده است. به این دلیل است که لباسِ مناسب و ساده هر کسی لباسِ مرسوم زمان اوست. دیگر زمینههای ساده زیستی نیز به نسبت شرایط زمان و ملاحظات دیگر دانسته و شناخته میگردد.
❎سادهزیستی به معنای گوشهگیری، تنبلی و بیتحرکی نیست تا با تکنولوژی و فعالیت و پیشرفت منافات داشته باشد. امام صادق (علیهالسّلام) میفرماید:
🟢«المؤمن حسن المعونة خفیف المؤونة»
الکافی، ج۲، ص۲۴۱
🟡 مؤمن، پر کار و کم خرج است.»
#تفاوت_فقر_با_ساده_زیستی