✨نرخ ارز بازار غیررسمی؛ موتور اصلی تورم در اقتصاد ایران 📝 یادداشت مهم دکتر محمدجواد ایروانی؛ استاد دانشگاه تهران و وزیر اسبق امور اقتصادی و دارایی 🔹هم تحلیل کمی سری‌های زمانی متغیرهای اقتصادی و هم تحلیل‌های ناظر به محیط واقعی اقتصاد حاکی از این است که متغیر نرخ ارز غیررسمی بیشترین اثر را بر افزایش نرخ تورم داشته و جالب است که هر‌چه زمان گذشته ضریب همبستگی و ضریب تعیین نرخ ارز غیررسمی و تورم بیشتر و بیشتر شده و با مشاهده و تحلیل روند تغییرات نرخ ارز می‌توان تغییرات متغیر نرخ تورم را پیش‌بینی کرد.  🔸برخی متاثر از دیدگاه‌های متعارف، تورم اقتصاد ایران را صرفا ناشی از کشش تقاضا (Demand-Pull) دانسته و نقدینگی را عامل اصلی بروز تورم در اقتصاد ایران معرفی و صرفا کنترل نقدینگی را به‌عنوان راه‌حل مهار تورم اعلام می‌کنند. این در‌حالی است که نسبت نقدینگی به GDP در ایران 75 درصد است که از پایین‌ترین نسبت‌ها در جهان بوده و هم ‌زمان تولید دچار کمبود شدید تامین مالی و تسهیلات بانکی در اقتصاد بانک‌محور ایران است.  🔹واقعیت این است که نسخه‌های مهار تورم بدون توجه به رفع عوامل تورم ناشی از فشار هزینه کارساز نیست. به‌عنوان مثال تورم کنونی آمریکا که در 40 سال گذشته بی‌سابقه بوده و تورم کنونی کشورهای اروپایی، مصداقی از تورم ناشی از فشار هزینه به‌دلیل افزایش قیمت گاز و انرژی است که راه‌حل‌های خاص خود را اقتضا دارد.  🔸پدیده‌ای مخرب در اقتصاد ایران که در ذیل عنوان و رویکرد «ارز شناور مدیریت شده» مشاهده می‌شود این است که نرخ ارز غیررسمی عملا نرخ ارز رسمی را به‌دنبال خود کشانده و افزایش داده است و با توجه به اینکه 75 درصد واردات رسمی ایران مواد اولیه، واسطه‌ای و ماشین‌آلات است، بالا بردن نرخ ارز تاثیر مستقیمی بر افزایش قیمت تمام‌شده محصولات و کالاها دارد که این افزایش قیمت‌ها با وجود مدیریت‌‌هایی که قائل به رهاسازی کنترل و نظارت بر قیمت‌ها هستند، تشدید می‌شود. لذا تورم فشار هزینه عامل اصلی افزایش قیمت‌ها و بروز تورم است. بی‌اعتنایی نسبت به افزایش نرخ ارز و هم‌زمان دلاریزه کردن عملی اقتصاد ایران یعنی قیمت‌گذاری مواد اولیه و انرژی و کالاها و خدمات به دلار و نادیده گرفتن مزیت‌های نسبی کشور در تولید و تجارت، در‌واقع رشد مداوم قیمت‌ها و تورم افسارگسیخته را در پی دارد. ضمن اینکه ناکارایی‌ها و عدم‌بهره‌وری را نیز پنهان می‌سازد.  🔅متن کامل را در روزنامه فرهیختگان بخوانید #جبرائیلی